MINH TRIẾT TÍCH LŨY (The Accumulated Wisdom) Tác giả TIM BOYD Bản dịch: www.thongthienhoc.com

Bài đăng trên Tạp chí Nhà Thông Thiên Học, số tháng 10 năm 2015

 

Một trong những định nghĩa mà H. P. Blavatsky dành cho Thông Thiên Học, đó là “Minh triết đã được tích lũy qua nhiều thời đại, được trắc nghiệm và kiểm chứng bởi nhiều thế hệ nhà thấu thị”. Tất cả chúng ta đều thấy Thông Thiên Học có giá trị và truyền thống minh triết phát sinh ra nó thỉnh thoảng lại cung cấp một vài tư tưởng nào đó cho sự truyền thừa điều đã được tích lũy, trắc nghiệm, kiểm chứng và chuyển giao minh triết. Nhiều điều mà ta gặp phải trong giáo huấn Thông Thiên Học vượt ngoài tầm năng lực trải nghiệm trực tiếp hiện hành của ta. Những vấn đề căn bản như: bản chất của hào quang con người, hình tư tưởng, thể vía hoặc thể trí, thậm chí các Chơn sư Minh triết đều là những đề tài mà ít ai trong chúng ta có thể nói theo trải nghiệm cá nhân,

Việc khảo cứu của một sử gia Thông Thiên Học đã kết luận rằng trong lịch sử 140 năm của Hội Thông Thiên Học, tổng cộng chỉ có từ 24 tới 25 người đã được gặp một trong các Chơn sư bằng xương bằng thịt. Thế mà muốn chấp nhận những giáo huấn thâm thúy của Thông Thiên Học thì hầu như cần phải trân trọng cái đoàn thể có tổ chức những Đấng đã vượt quá trình độ nhân loại bình thường, trân trọng ảnh hưởng phù hộ tiếp điển của các Chơn sư trong việc tạo ra Hội Thông Thiên Học cùng với các giáo huấn của Hội. Dường như chúng ta tôn trọng và chấp nhận những giáo huấn này vì ba lý do sau đây: (1) vì chúng hấp dẫn khả năng lý luận của ta, chúng có ý nghĩa; (2) vì chúng phù hợp với tri giác trực giác của ta, nghĩa là ta nhận thức được tính đúng đắn của chúng ở một mức sâu thẳm nào đấy trong bản thể của mình; (3) vì ta đánh giá cao nguồn gốc của những giáo huấn này và những người chuyển tải chúng đều chứng minh là chúng đáng  tin cậy. Còn một qui trình nữa mà chúng ta tất yếu phải dấn thân vào, đó là qui trình trải nghiệm thực nghiệm. Ta trắc nghiệm những điều mà mình có thể trải nghiệm thì rốt cuộc mới kiểm chứng được cho bản thân mình.

Mọi điều mà ta coi là truyền thống Thông Thiên Học đều là kế thừa từ những thế hệ trước. Một trong những đặc điểm thú vị của bất cứ sự kế thừa nào, đó là việc những người sau này được hưởng lợi từ kho tài nguyên ấy, thường thường chẳng làm một điều gì để tạo ra nó. Vì một lý do không thể khác hơn được sự thật do sinh ra ở một nơi đặc thù nào đấy, và vào một thời điểm đặc thù nào đấy, ta thấy mình được hưởng lợi là dễ dàng tiếp cận được Thông Thiên Học, cái biểu hiện gần đây nhất của truyền thống minh triết. Chắc chắn là nghiệp quả có đóng một vai trò, nhưng ngay cả ở thời đại ta thì đã có và vẫn còn có nơi thiên hạ chỉ có thể nghiên cứu những giáo huấn này với nguy cơ rất lớn dành cho bản thân và gia đình. Trong giáo huấn Lam Rim của Tsongkhapa của Phật Giáo Tây Tạng có một khái niệm về “đời sống con người rất quí báu”. Theo cách suy tư này thì không phải mọi sinh mệnh đều quí báu như nhau. Cần có sự hiện diện của nhiều yếu tố để cho một sinh mệnh đặc thù được coi là có khả năng đạt tới biểu hiện viên mãn nhất. Một trong những yếu tố này là con người phải sinh ra vào thời đại và nơi chốn sẵn có những giáo huấn chân chính với tiềm năng đưa tới giác ngộ. Trong Vivekachudāmani, Shankaracharya đã phản ánh lối suy nghĩ này khi ông bảo rằng người nào “đã sinh ra làm người . . . mà lại điên rồ đến nỗi không chịu tinh tấn giải thoát cho bản thân thì quả thật y đã tự tử, y tự giết mình bằng cách bám lấy những điều không thực”.

Chính bản chất của qui trình “giải thoát bản thân” mới khiến cho sự dẫn dắt và gương mẫu của người khác mang tầm quan trọng sống còn. Thường thường thì người ta không trân trọng sự truyền thừa và tầm quan trọng của mối quan hệ với một dòng dõi người đã thực nghiệm trong phòng thí nghiệm tâm thức của chính mình và thực chứng được thành quả của minh triết. Những người nào đã thực chứng được ở một mức độ nào đó đều có thể chia xẻ hữu hiệu minh triết ngàn đời.

Tôi nhớ có một dịp tham dự một bối cảnh xã hội. Một diễn viên trên sân khấu đã thành tựu đứng lên đọc một câu cầu nguyện đặc thù từ Kinh thánh, đó là bài Thánh Vịnh thứ 23, bài này thật hay. Giọng đọc của ông thật là hoàn hảo, cung bậc và cách diễn tả của ông gây ấn tượng lớn. Cũng trong buổi họp đó, có một ông già. Ông không nổi tiếng, cũng chẳng thành tựu phi thường, nhưng ông đã vượt qua được nhiều bão táp trong đời mình. Đó là một người mộ đạo sâu sắc, suốt đời đã trải nghiệm những giây phút linh hứng thâm thúy về cầu nguyện. Ông đứng lên và cũng đọc bài cầu nguyện ấy. Ngôn từ cũng thế thôi, nhưng tác dụng đối với mọi người có mặt y như cấp điện cho người ta. Rõ rệt là cảm xúc được đưa lên cao tới mức hiện diện một điều gì đó dũng mãnh.

Trong Ánh Sáng Trên Đường Đạo có phát biểu rằng: “Ngôn ngữ chỉ xuất hiện khi có tri thức. Hãy đạt được tri thức thì con ắt đạt được thành tựu về ngôn ngữ”. Cố nhiên tri thức này còn hơn cả thành tích học tập theo qui ước. Đó là tri thức của linh hồn, cấp quyền năng cho lời nói của người ta có thẩm quyền đích thực.

Cũng giống như những người được thừa hưởng tài sản kếch xù về tiền bạc và đất đai, việc trắc nghiệm đối với chúng ta về di sản tiềm năng minh triết ắt là ở chỗ ta dùng nó làm gì. Có một câu chuyện thông thường đáng buồn là người ta thừa hưởng gia tài rồi phung phí nó một cách bất cẩn. Cũng có chuyện những người tiếp nhận di sản, trân trọng nó và khuếch đại tài sản ấy vượt xa mức nó được cung cấp ban đầu. Hi vọng rằng chúng ta ắt được xếp vào hàng ngũ những người này.

Hội viên Thông Thiên Học nên coi tháng 10 là có tính cách đặc biệt. Hai lễ kỷ niệm đánh dấu lúc đầu tháng và cuối tháng. Bà Annie Besant sinh ngày mùng 1 tháng 10 năm 1847. Bà Radha Burnier từ trần ngày 31 tháng 10 năm 2013. Cũng giống như mọi trường hợp bắt đầu và kết thúc, thật khó mà nói chính xác chúng đưa ta đi tới đâu.

Chắc chắn là không có gì lúc bắt đầu cuộc đời của Annie Besant chỉ dấu những độ cao tâm thức và ảnh hưởng toàn cầu mà bà gây ra sau này trong đời mình. Bà sinh ra trong một gia đình rõ rệt là thuộc giai cấp trung lưu, việc thân phụ bà chết đi khi bà năm tuổi đã làm thay đổi ghê gớm tình trạng tài chính của gia đình. Năm 18 tuổi bà kết hôn với một giáo sĩ vũ phu. Mối quan hệ gây độc hại cho tinh thần bà đến nỗi có lúc bà tính chuyện tự tử, thực sự thì nó đi xa đến mức đã nắm trong tay thuốc độc và chuẩn bị uống. Và cái lúc yếu lòng trước khi bà sắp uống thuốc độc, bà chợt nghe một giọng nói làm thay đổi chiều hướng đời bà và rốt cuộc thay đổi đời chúng ta. Giọng nói bảo rằng: “Hỡi kẻ hèn nhát, mi đã thường mơ tới việc tử vì đạo, thế mà không chịu nổi một vài năm khốn khó”. Nghe đến đây bà vứt ngay mớ thuốc độc đi.

Phần còn lại thuộc về lịch sử, nhưng đời bà là một con đường kỳ lạ, ngoằn ngoèo không ai tiên đoán được dẫn tới sự vĩ đại. Dấu ấn cuộc đời bà và nhân cách của bà đối với phong trào Thông Thiên Học có lẽ lớn hơn bất cứ vị Hội trưởng Hội Thông Thiên Học nào, ngoại trừ Đại tá Olcott. Dòng tu Phụng sự Thông Thiên Học, phong trào Tam Điểm nam nữ bình quyền, J. Krishnamurti, Hội Ngôi sao Đông Phương, hoạt động chính trị và xã hội, việc nghiên cứu bằng thần nhãn, đều có chỗ đứng trong những hoạt động của bà.

Cách đây hai năm, bà Radha Burnier từ trần vào ngày cuối tháng 10. Vào lúc bà qua đời, Radhaji đã trải qua 33 năm dẫn dắt Thông Thiên Học trên cương vị là Hội trưởng Quốc tế lâu hơn bất kỳ người nào trong sáu vị tiền nhiệm. Trong những bài thuyết pháp theo thời gian, bà có nói tới bản chất ngoằn ngoèo không theo kế hoạch trong sinh hoạt Thông Thiên Học của bà. Mặc dù bà sinh ra trong một gia đình Thông Thiên Học và được giáo dưỡng trong khuôn viên Adyar, cuộc đời bà trải qua một số bước ngoặt trước khi nó hoàn toàn ổn định để phụng sự Hội Thông Thiên Học. Từng bước một qua từng năm, chúng ta có tiềm năng đào sâu mối quan hệ của mình với Thông Thiên Học. Chúng ta thật may mắn khi có những gương mẫu của những bậc tiền bối và những người đang kề vai sát cánh với ta ngày nay. Trân trọng là điều đơn giản, nhưng đầy sức mạnh.

 

Nhiều điều mà Annie Besant đã nói cách đây nhiều thập niên rồi rõ rệt còn thích đáng ngay cả trong thời nay, chẳng những đối với Ấn Độ mà còn đối với những nước khác nữa. Đặc biệt đáng đề cập là việc bà khăng khăng cho rằng sự thịnh vượng của một quốc gia không thể chỉ được xây dựng qua việc phát triển kinh tế hoặc những nỗ lực khác để tái cấu trúc xã hội. Sự thịnh vượng ấy phải dựa trên cơ sở tính cách của nhân dân.

                                                                                           Radha Burnier

 

Diễn văn của Hội trưởng, ngày 26 tháng 12 năm 1993.

---------------------