VÕ-TRỤ VÀ CON NGƯỜI Tác-giả: NGUYỄN-VĂN HUẤN và NGUYỄN-THỊ-HAI 1957 Đánh máy: Điểm Dung

 QUYỂN BA

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI BỐN

 

Phàm-Nhơn hay là Tam-thể-hạ

      Một khi Tam-thể-Thượng (hay là Chơn-nhơn) đã thành hình xong rồi, thì nó khởi sự rung-chuyển dưới khí nóng của Hư-vô. Sau khi vận-chuyển một thời-gian khá lâu, Chơn-Nhơn mới phóng tia sáng xuống ba cõi dưới là: Hạ-Thiên (hay Hạ-Trí) Trung-giới và Hồng-trần.

      Các tia sáng nầy có bọc chất-khí của cõi Bồ-Đề (là chất Thái-thanh-khí) màu vàng chói phi-thường, nên ta gọi nó là Kim-Quang-Tuyến hay là Sutrâtma. (Đồ hình số 55).

 

 

      Sợi chỉ Sutrâtma xâu các hột nguyên-tử trường-tồn (hay là lưu-tánh nguyên-tử) như dây chuỗi, ban đầu nó phất-phơ trong bảy luồng sanh-lực, chưa bám đặng vào đâu. Các vị Thiên-Thần mới ra tay giúp đỡ, cũng như trường-hợp của Ba-Thể-Thượng. Các Ngài mới gom chất khí cõi hạ-trí (từ cõi thứ tư) cho nhập vào đường kim-quang-tuyến Manas (Thượng-trí) làm ra hột nguyên-tử trường-tồn hạ-trí (manas) ^[[1]] .

      Xung-quanh hột nguyên-tử hạ-trí ấy mới gom lại những tính-chất của loài tinh-hoa thứ nhì: tinh-chất nầy gom lại rồi rã đi, cứ luân-phiên như thế mãi. Nhờ sự chuyển-động đó mà hột nguyên-tử hạ-trí mới rung chuyển, trí thức mới lần khai, hầu đem những tư-tưởng của hạ-trí lên Thượng-trí (Manas). Với bao nhiêu nhọc nhằn, trong một thời-gian vô-lượng, hạ-trí mới có thể rung-động theo Thượng-trí đặng. Muốn thực-hiện sự nầy, thì phải cần sự giúp đỡ của Thiên-Thần thuộc về loài Tinh-Hoa thứ II. Các Ngài đưa đến hạ-trí những rung-động nào mà nó có thể thọ-cảm được, và bao bọc nó bằng chất tinh-hoa rút ở trong thể xác của các Ngài để giúp nó mau tiến-hóa.

      Mỗi hạng hồn-khóm (trong 7 hạng chánh) đều được phân cách nhau bởi một tấm vách rất mỏng-mảnh làm bằng chất tinh-hoa thứ II. Ấy là tấm vách tương-lai thứ nhứt của hồn-khóm (đoạn nầy sẽ nói sau).

      Đường Kim-Quang-Tuyến do ngôi Buddhi (Bồ-Đề) đi xuống nhập với nguyên-tử hạ-trí.

      Thế thì, sợi dây Kim khí ấy, có dính theo nguyên-tử hạ-trí, mới thòng xuống cõi Trung-giới. Thiên-Thần bèn đem hột nguyên-tử thanh-khí mà gắn vào sợi dây ấy, để làm trung-tâm vĩnh-viễn của nó trên cõi Trung-giới. Cái trung-tâm đó là hột nguyên-tử trường-tồn của cái vía. Cũng như hột nguyên-tử trường-tồn hạ-trí, hột nguyên-tử nầy nhờ Thiên-Thần đem tinh-chất của loài tinh-hoa thứ ba gom xung quanh. Tinh-chất nầy, khi tan khi hợp, vận-chuyển không ngừng; và nhờ đó mà cái thức tâm của hột nguyên-tử truờng-tồn cái vía mới khởi rung-chuyển, và thức tỉnh lần lần những cảm-giác mập mờ, hầu vượt lên đến hột giống Bồ-Đề. Trải qua một thời-gian vô-lượng, hột nguyên-tử trường-tồn cái vía tập rung-động đồng nhịp với sự cảm-giác của Bồ-Đề và sau cùng thực-hiện đặng sự cảm-giác nầy.

      Mỗi hạng hồn khóm trong 7 hạng chánh đều được phân cách nhau bởi một tấm vách rất mỏng mảnh làm bằng chất tinh-hoa thứ III. Ấy là tấm vách tương-lai thứ nhì của hồn-khóm.

      Phương-pháp nầy còn diễn lại một lần nữa, khi lượng sóng sinh-hoạt xuống tới cõi trần.

      Bấy giờ đường kim-quang tuyến ở tại cõi Trung-giới có hai hột nguyên-tử trường-tồn cái vía và hạ-trí, lại thòng xuống cõi trần để chiếm thêm hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần để làm trung-tâm vĩnh-viễn cũa nó ở cõi phàm. (Đồ hình số  56). Chung quanh hột nguyên-tử nầy, chất tinh-khí cũng kết-hợp như trước. Nhưng chất hồng-trần nặng-nề và kết-hợp chặt-chẽ với nhau hơn chất khí mảnh-mai ở cõi Trung-giới và Thượng-giới, nên cái xác thịt con người sống lâu hơn cái vía và cái trí. Bấy giờ tại cõi hồng-trần, lại có thêm tấm màn thứ ba nhập vô tấm vách ngăn Hồn-Khóm.

      Rồi trong khi cái phách của các thứ kim-thuộc khoáng-thạch, những nguyên-tố không thuộc loại-kim, đã tạo thành, các vị Thiên-Thần, ở cõi tinh-khí hồng-trần, mới nhận những hột nguyên-tử trường tồn hồng-trần vào trong 7 hạng Kim-thạch phù-hạp với chúng nó.

      Đến đây, hột lưu-tánh nguyên-tử hồng-trần khởi đầu tiến-hóa.

      Tóm lại, tam-thể-hạ hay là phàm-nhơn được sanh ra với ba hột lưu-tánh nguyên-tử là: “Manas—Kâma---Sthula”  (đồ hình số 57)

 

 

       TOÁT-YẾU.---Sợi chỉ màu vàng chói bằng chất Bồ-Đề là sợi Sutrâtma hay là đường Kim-Quang-Tuyến. Nó xâu 3 hột nguyên-tử trường-tồn. Ban đầu sợi Kim-Quang-Tuyến bay phất-phơi chưa bám vào đâu. Nhờ Thiên-Thần gom chất khí cõi Hạ-Thiên đưa nhập vào đường Kim-Quang-Tuyến để tạo ra hột nguyên-tử trường-tồn hạ-trí ( manas).

      Sợi Kim-Quang-Tuyến mới thòng xuống cõi Trung-giới, Thiên-Thần bèn đem chất thanh-khí gắn vào sợi dây ấy để làm hột nguyên-tử trường của cái vía.

      Thế rồi sợi Kim-Quang-Tuyến cứ mãi thòng xuống đến cõi trần. Thiên-Thần mới đem chất tinh-khí (thuộc về cái phách) gắn vào sợi Kim-Quang-Tuyến để làm hột nguyên-tử trường-tồn của các xác.

  

 

TOÁT YẾU.---Trong đồ hình ta thấy 7 cõi chia làm 3 giới tiến-hóa: a) Giới tiến-hóa của các đấng Thượng-Đế. b) Giới tiến-hóa của các đấng Siêu-phàm. c) Giới tiến-hóa của Nhơn-loại, Cầm-thú, Thảo-mộc, Kim-thạch và Tinh-hoa các chất.  Chơn-Thần ở tại cõi Đại-Niết-Bàn,  phân thân xuống ba cõi dưới (là Niết-Bàn, Bồ-Đề và Thượng-giới). Nơi đây Chơn-Thần lấy tên là Chơn-Nhơn hay là Chơn-Ngã v.v… Chơn-Nhơn xuống cõi thấp nữa không được, mới phân thân xuống 3 cõi dưới kế đó là: Hạ-Thiên (tức là 4 cõi thấp của Thượng-giới) Trung-giới và Hồng-Trần. Nơi đây Chơn-Nhơn lấy hiệu là Phàm-Nhơn. Phàm-Nhơn và Chơn-Nhơn nối liền bằng một sợi dây từ-điển, màu vàng, chói lòa; ấy là đường kim-quang-tuyến (Sutrâtma).

 

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI LĂM

Hồn-khóm----Tổng-quát 

    Trong mấy bài trước, ta đã thấy mỗi Chơn-thần đều có Tam-Thể Thượng (Triade supérieure) hay là Ba-Ngôi-Cao nghĩa là có ba hột nguyên-tử trường-tồn hay là ba hột lưu-tánh nguyên-tử ở cõi Niết-bàn (Atma), Bồ-Đề (Buddi) và Thượng-thiên hay Thượng-trí (Manas supérieur) và Tam-Thể-Hạ (Traide inférieure) hay là Hồn-thơ, hay là Ba-Ngôi-Thấp gồm có ba hột lưu-tánh nguyên-tử của cõi Hạ-thiên (Hạ-trí). Trung-giới và Hồng-trần. Những hột lưu-tánh nguyên-tử nầy giúp Chơn-thần liên-lạc với các cõi dưới bằng “tia sáng” của nó, và nhờ sự liên-lạc nầy, Chơn-thần mới làm ra các thể hầu kinh-nghiệm và hoạt-động được ở các cõi thấp. Muốn hiểu rõ điều nầy, ta cần phải học về “Hồn-Khóm”.

     Vậy hồn-khóm là gì?

     Hồn-khóm là một nhóm hồn thơ, còn chưa tấn-hóa (Hồn thơ cũng có thể gọi là Tam-Thể-Hạ) ở trong một cái bọc làm bằng ba tấm màn mỏng do chất tinh-hoa kết thành (xin xem đồ hình số 56).

     Ta thấy rằng: Tam-Thể-Thượng nối liền với Tam-Thể-Hạ bằng một đường kim-tuyến chất Bồ-Đề gọi là Sutrâtma. Khi đường Sutrâtma thòng xuống ba cõi dưới, thì có nhiều chất kết thành ba lớp bọc để chia ra từ khóm. Ba lớp bọc ấy làm bằng chất tinh-hoa thượng-thanh-khí, tinh-hoa thanh-khí và chất tinh khí Hồng-trần. Chúng nó là những tấm vách ngăn đặc-biệt của hồn-khóm. Cả thảy hồn-khóm chỉ tồn có 7 hạng, hay 7 khóm chánh thuộc về 7 cung của Chơn-thần. Bảy Khóm chánh nầy chia ra vô số khóm nhỏ khác, và phải trải qua nhiều cảnh kinh-nghiệm đặng tiến-hóa, nhưng chúng nó vẫn sống riêng-biệt và khác hẳn nhau.

     Bảy hạng hồn khóm chánh có những hình dạng mập-mờ, trôi nổi bình-bồng trong chất khí như những cái bong bóng nổi trên mặt biển. Người có thần-nhản thấy chúng nó trên cõi Thượng-Thiên nhưng không mấy rõ-rệt, chúng nó lại rõ hơn ở cõi Trung-giới, và càng rõ hơn nữa khi chúng nó xuống tới cõi phàm trong chất dĩ-thái (éther). 

     Mỗi khóm chánh trôi nổi trong một sanh-lực của Lượng Sóng Sanh-Hoạt thứ nhì.

     Nếu ta xem kỹ trong mỗi khóm, thì ta sẽ thấy vô số Tam-Thể-Hạ. Mỗi Tam-Thể-Hạ nối với Tam-Thể-Thượng bằng một sợi dây Bồ-Đề (Sutrâtma) và tất cả Tam-Thể-Thượng đều chịu mạng lịnh của Chơn-thần nào có quyền thống-trị chúng nó. Trước khi hồn-khóm chưa đầu thai làm loài Kim-thạch, thì ta không thấy cái bọc vàng mỏng xung quanh Tam-Thể-Hạ; nhưng khi hồn-khóm nhập vào loài kim-thạch, thì cái bọc mỏng vánh ấy mới bắt đầu hiện ra.

     Ta đã nói hồn khóm có ba bọc, mà bọc trong hết làm bằng tính-chất cõi phàm, nghĩa là làm bằng nguyên-tử Hồng-trần có sinh-lực của Ngôi thứ nhì đem sự sống nuôi dưỡng.  Bọc thứ nhì làm bằng tinh-chất cõi vía, (Trung-giới) còn bọc thứ ba làm bằng tinh-chất cõi trí (Thượng-giới). Ba bọc nầy đem sanh-lực nuôi dưỡng và che chở các hồn ở trong, tỷ như cái kén che chở con nhộng vậy. (Đồ hình số 58).

 

 

     Trong hình nầy vì thiếu chỗ nên chỉ vẽ có 5 hồn thơ (Tam-Thể-Hạ) trong một khóm mà thôi, chớ thật ra còn biết bao là hồn-thơ trong ấy. Mỗi khóm chánh chia ra nhiều khóm phụ, những nhóm phụ cũng đồng một tánh với khóm chánh. Tỷ như hồn-khóm chánh Kim-Thạch của mỏ vàng ở Úc-châu cần phải chia ra khóm nhỏ để nhập vào mỏ vàng ở Mỹ-châu, xa Úc-châu tít mù. Bởi thế, trong một cục đá, một ngọn cây hay là một con thú chưa tấn-hóa, ta không thấy một hồn thơ duy-nhứt, mà một khối hồn thơ.

     Cả thảy hồn thơ hay Tam-thể-hạ đều phải nhập vào loài Kim-Thạch là chất nặng hơn hết tại cõi trần. Nơi đây hồn-thơ mới tập mở lần lần “trí-thức” nhờ bởi sự rung-động bên ngoài và sự đụng chạm với mọi vật xung quanh.

     Người ta ví hồn-khóm như nước trong thùng. Nếu lấy ly múc một miếng nước, thì nước trong ly là một cái hồn hoặc nhiều cái hồn, hoặc một phần cái hồn. Nước ở trong ly riêng-biệt hẳn với nước trong thùng, mà nó lấy hình cái ly.

     Theo cách đó mà một phần hồn-khóm có thể nhập vào một khối đá, một thảo-mộc hay một con thú.

     Trong lúc sống dưới trần, và một thời-gian trên cõi Trung-giới, con thú có cái hồn riêng-biệt như loài người, nhưng sau khi mãn kỳ sống trên Trung-giới, hồn thú không còn riêng-biệt nữa, lại nhập vào hồn-khóm nghĩa là trong cái bọc chung.

     Con thú chết rồi, cũng tỷ như đổ ly nước trong thùng: nước trong ly sẽ tan rã và hoàn-toàn hòa với nước trong thùng; hồn thú cũng vậy, khi nó nhập vào hồn-khóm, nó sẽ hoàn-toàn hỗn-hợp và tan-hòa đều với các phần-tử của khóm. Lại nữa, tỷ như ly nước múc trong thùng ra, rồi ta bỏ màu vào; nếu ta đổ nó lại thùng, tự nhiên nước trong sẽ bị đổi màu. Cái màu ấy có thể ví với sự kinh-nghiệm của con thú đã đoạt được. Khi hồn của con thú nhập về hồn-khóm, thì sự kinh-nghiệm nầy sẽ phân phát đồng đều cho mỗi phần-tử của khóm. Thành thử mỗi phần-tử đều thọ sự kinh-nghiệm nói trên đây, nhưng với một mãnh-lực thấp kém hơn, vì đã bị chia ra nhiều phần nhỏ. Bởi vậy một con chó có tính trung-tín, khi thác rồi, nó nhập vào hồn-khóm, và cái trung-tính của nó sẽ biến-thành tính trung-tín chung; nhưng đức-tính ấy kém hiệu-lực hơn lúc còn ở nơi một con thú. Do đó mới có sự di-truyền của bản-năng động-vật.

     Cái bọc hồn-khóm nuôi những hồn-thơ (Tam-Thể-Hạ) như cái tử-cung nuôi bào-thai vậy. Cũng như hồn-khóm chia sự kinh-nghiệm của mỗi phần-tử đã thâu-thập cho toàn-thể, thì sinh-khí của người mẹ thấm-nhuần tất cả tế-bào của thai-nhi vậy.

     Con thú còn nhỏ, con người còn bé chưa tự sống được, phải nhờ ơn cúc dục của mẹ cha, cho tới chừng nào trở nên cứng-cát, biết tự-động, tự-túc một mình mới thôi. Vì vậy những hồn thơ  của loài Kim-Thạch, thảo-mộc và cầm-thú đều nhờ sự bảo-dưỡng của lớp vỏ (bọc) bằng chất tinh-hoa rung-chuyển, làm trung-gian tiếp-dẫn thần-lực của Đức Thượng-Đế xạ xuống.

     Sự tiến-hóa buổi đầu của hồn-khóm phải tùy thuộc ba yếu-tố nầy:

     a)  Trước hết, sự sống của Đức Thượng-Đế bao phủ và nuôi nấng.

     b)  Sự hợp-tác của những Thiên-Thần.

     c)  Sự kháng-cự vô-ý-thức của những hồn-khóm đối với cái bọc bên ngoài.

     Nhờ ba yếu-tố nầy mà những nguyên-tử của hồn-thơ mới rung-chuyển. Luồng sóng sinh-hoạt thứ nhì của Ngôi thứ nhì nuôi sống cái bọc hồn-khóm và làm cho những hột nguyên-tử tinh-khí thuộc về cái phách được mạnh mẽ hơn. Các vị Thiên-Thần sẽ đem những hột nguyên-tử cái phách nhận trong loài kim-thạch; và nơi đây mỗi hột nguyên-tử cái phách rút vào mình nhiều hột nguyên-tử kim-thạch. Những cảm-giác về sự nóng, lạnh, sự đụng chạm, sự đè-ép, sự rung-chuyển làm cho hột lưu-tánh nguyên-tử ở trong kim-thạch bị kích-thích, và chúng nó sẽ rung-chuyển y theo làn rung-chuyển bên ngoài. Nhờ đó mà cái “tâm-thức” của kim-thạch mở lần lần.

     Khi những hột lưu-tánh nguyên-tử nầy đã thâu-thập đặng một mớ cảm-giác mới mẻ về sự rung-động rồi, hoặc là khi kim-thạch đã tan rã từ nguyên-tử, thì hồn-khóm lập tức rút vào lòng hột lưu-tánh nguyên-tử tinh-khí (thuộc về cõi Hồng-trần).

    Sự kinh-nghiệm của hột lưu-tánh nguyên-tử rọi lại bằng cách rung-động. Hễ kim-thạch tiến-hóa nhiều, thì cảm-biết đặng nhiều rung-động bên ngoài. Có một hơi gió thoảng cũng có thể làm cho nó biết là mùa đông hay là mùa hạ sắp đến.

     Ta đã nói: khi lìa khỏi Kim-Thạch, thì hột lưu-tánh nguyên-tử rút về hồn-khóm của nó; nơi đây nó lập lại cách rung-động của nó đã kinh-nghiệm được. Những luồng rung-động nầy xuyên qua lớp vỏ của hồn khóm và chạm đến những hột lưu-tánh nguyên-tử khác cùng ở trong một bọc. Vì vậy mà hột nguyên-tử nầy cảm-kích và tương-trợ những hột nguyên-tử kế-cận; ở đây lại xảy ra một hiện tượng quan-trọng khác: những hột lưu-tánh nguyên-tử đã đoạt được một sự kinh-nghiệm đồng-tánh với nhau lại thích lẫn nhau nhiều hơn là đối với những hột lưu-tánh nguyên-tử không đồng một kinh-nghiệm. Cho nên, nhiều nhóm nhỏ đồng-tánh, mới thành-lập và chia-biệt nhau bằng một tấm màn mỏng do cái bọc của hồn-khóm chánh thòng xuống. Nhưng ta hãy nhớ rằng: những nhóm hồn-khóm nhỏ, hay hồn-khóm phụ nầy, vẫn cùng ở chung một bọc.

     Sau một thời gian tiến-hóa, những nhóm hồn-khóm phụ sẽ có nhiều ý thức riêng-biệt, nhưng vẫn giữ vài đặc-tánh của hồn-khóm chánh. (Đồ hình số 59)

     Bấy giờ ta hãy xem qua sự biến-chuyển trong bọc, một khi mà các phần-tử đã tiến-hóa lần lần. Trong lúc hồn-khóm nhập vào Kim-Thạch, thì nó có cái bọc hồng-trần bằng chất tinh-khí hay dĩ-thái (éther) nặng nề và thô-kịch nhứt. Nhưng chính tại cõi trần, hồn-khóm mới hoạt-động nhiều hơn hết. Khi những phần-tử trong bọc hồn-khóm phải nhập vào thảo-mộc để nối bước trên đường tiến-hóa, thì tấm màn bằng tinh-chất ấy sẽ dần dần tan mất, dường thể nó bị các phần-tử trong bọc hút vào trong đặng nuôi cái phách. Bấy giờ những phần-tử còn trong bọc phải sống trên cõi Trung-giới, chúng nó được hồn-khóm tận-tâm nuôi dưỡng. Khi các phần-tử nầy tới thời-kỳ đầu-thai vào loài cầm-thú, thì tấm màn bằng chất thanh-khí cũng bị tan mất, giống như trước. Bây giờ năng-lực hoạt-động của hồn-khóm liền dồn về cõi Thượng-giới đặng nuôi cái trí của hồn-thơ còn mập mờ, bằng cách làm cho hình-thức cái trí được rõ rệt hơn. Khi nào trong bọc hồn-khóm chỉ còn có một phần-tử, tức là một hồn thơ, đang sửa-soạn tiếp luồng sóng Sanh-hoạt thứ III của Ngôi thứ I đặng thành hồn người, thì cái bọc sẽ rã ra từ nguyên-tử nơi cảnh thứ III cõi Thượng-giới để tạo thành cái chơn-thân (corps causal) cho hồn người.

     Chúng ta đã học đại-khái về hồn-khóm, và cách sanh-hoạt của nó rồi. Vậy bây giờ chúng ta hãy học tỉ-mỉ hơn. Ban đầu chúng ta học hồn-khóm ở trong loài kim-thạch, kế hồn-khóm ở trong loài thảo-mộc rồi đến hồn-khóm ở trong loài cầm-thú.

 

      TOÁT-YẾU.---Khi một con thú thác rồi, nó đem sự kinh-nghiệm riêng của nó về bọc hồn-khóm, để chia đều cho đồng-chủng. Nhưng có phần-tử thì thích-hợp với sự kinh-nghiệm ấy, có phần-tử lại không, nên chúng nó mới thành-lập những nhóm nhỏ “bất đồng-tánh” do tấm màn mỏng của khối (hay là hồn-khóm chánh) thòng xuống. Trong đồ hình số 59, ta thấy tấm vách ngăn đó rõ ràng. Những khóm nhỏ ấy gọi là những hồn-khóm phụ. Điều đáng lưu-ý là những hồn-khóm phụ tuy rằng có nhiều ý-thức riêng-biệt, nhưng vẫn còn ở trong một bọc chánh, và vẫn giữ vài đặc-tánh của hồn-khóm chánh. Sau lần lần, hai bọc nhỏ nầy xa hẳn nhau. Trong đồ hình, ta thấy hồn-khóm chánh chia ra hai hồn-khóm phụ riêng-biệt. Hồn-khóm phụ thứ nhứt có 5 hồn thơ: 4 hồn thơ đã đầu thai, 1 hồn thơ còn trong bọc. Hồn-khóm phụ thứ nhì có 4 hồn thơ: 3 hồn đã đầu-thai, 1 hồn còn trong bọc.  

 

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI SÁU

 

Hồn-khóm trong loài Kim-Thạch

     Trong đồ hình số 60 ta thấy hồn-khóm ở loài Kim-Thạch, và ba lớp vách ngăn nó: a) lớp ngoài làm bằng chất nguyên-tử cõi phàm; b) lớp giữa làm bằng chất tinh-hoa chơn-thần thanh-khí ( cõi Trung-giới); c) lớp trong làm bằng chất tinh-hoa Thượng-Thanh-Khí của cảnh thứ tư (cõi Thượng-giới).

     Vậy hồn-khóm trong Kim-Thạch tức là một nhóm hồn thơ ở trong cái bọc có 3 lớp.  Trong bọc ta thấy mỗi hồn thơ đều dính liền với Tam-Thể-Thượng. Còn Tam-Thể-Thượng lại dính liền với Chơn-Thần. Những hồn thơ còn ở trong bọc là những hồn chưa nhập vào loài Kim-Thạch.

     Dưới cái bọc hồn-khóm, ta thấy vài hình dạng không đều đặn, tượng-trưng những khối Kim-Thạch khác nhau. Trong vài khối ấy có nhiều hồn thơ.

     Bên phải cái hình, ta thấy một khối đá bị tan vỡ từng mảnh: vì hồn thơ đã nhập vào đó, sắp trở về hồn-khóm.

     Mỗi hồn thơ phải khởi đầu nhập vào Kim-Thạch tại cõi phàm trong một thời gian.  Chất cõi phàm là thô-kịch nhứt, và cõi phàm cũng là nơi Sanh-Dục của Đức Thượng-Đế.  Luồng Sóng Sanh-Hoạt của Ngôi Lưỡng-Nghi xuống thấp hơn hết, rồi lần hồi trở lên.

     Cái Tâm-thức hồng-trần của loài kim-thạch phải được mở mang và được đánh-thức trước nhứt. Chính tại cõi trần cái tâm-thức phải tỉnh dậy để tiếp-xúc với những sự rung-động bên ngoài. Nó cần phải nhận-định những mối cảm-xúc do ngoại-giới đem đến. Lần lần tâm-thức của loài Kim-Thạch mới hiểu đặng rằng: chính nơi mình mới có những sự biến-chuyển của các mối cảm-xúc. Hay là nói cách khác, lần đầu-tiên, tại cõi phàm, Tâm-thức mới biết đặng là Có Mình.

     Nhờ sự kinh-nghiệm nhiều lần, Tâm-thức có thể do những mối khích-động ở ngoài mà cảm-giác được sự vui và sự khổ; đồng thời nó khởi biết những điều rung-động bên ngoài là không phải “MÌNH”. Đó là sự phân-biện đầu-tiên của loài Kim-Thạch về “MÌNH” với “cái không phải là Mình” hay là về “Cái Ta” với “cái không phải là Ta” ^[[2]] .  Lần lần, càng kinh-nghiệm, Tâm-thức càng biết phân-biệt rõ-rành hơn, và tự nhiên nó đem “Cái Ta” vào trong và xô đẩy “cái không phải là Ta” ra ngoài.

     Tóm lại, Tâm-thức đã bắt đầu nảy nở từ cõi phàm. Sự kinh-nghiệm thu vào hột lưu-tánh nguyên-tử. Chính trong hột lưu-tánh nguyên-tử ấy, cái Tâm-thức sơ-khai kia đang “mơ-màng giấc điệp”  - nếu ta có thể nói như vậy đặng  - Nó cần có sự biến-đổi bên ngoài đặng đánh-thức nó dậy, cho nó sốt-sắng tỉnh-táo lên một chút, để bước qua giai-đoạn khác: là nhập vào loài thảo-mộc. Người ta còn ví cái “Tâm-thức” trong Kim-Thạch là cái trạng-thái của người “ngủ không chiêm bao” và cái Tâm-thức trong thảo-mộc là cái trạng-thái của người “ngủ có chiêm bao”.

     Tâm-thức của loài Kim-Thạch phản-ứng rõ-rệt với những mối xúc-động bên ngoài, mà người ta thường không để ý. Như những nguyên-tố hóa-học tự phản-ứng với nhau rõ-ràng và chúng nó thường bị tan rã, khi có một nguyên-tố thứ ba xen vào. Tỷ như hai nguyên-tố khác nhau, hóa-hợp rất khắn-khít, làm thành chất ngân-diêm. Nếu người ta chế vào đó chất thứ ba là lục-thủy-toan thì cái gia-đình đầm-ấm ấy sẽ bị tan rã: hai nguyên-tố sẽ phân-ly lập-tức. Chất Ngân sẽ hóa-hợp với chất Lục-tố mà nó thích, để lập cái gia-đình khác là Lục-Tố-Ngân; nó để lại chất Khinh-Khí bơ-vơ! Túng thế, Khinh-Khí phải hóa-hợp với chất còn dư lại, để lập cái gia-đình thứ hai.

     Ở trước ta đã nói: hồn-khóm chánh có thể chia ra nhiều hồn-khóm phụ do nhiều sự kinh-nghiệm khác nhau. Mà hễ bị kích-thích nhiều chừng nào, thì được kinh-nghiệm nhiều chừng nấy. Tỷ như đá ở trong núi bị phun lên trên không: lớp thì trở thành phún-thạch, lớp thì văng ra xa rồi nguội lần, lớp thì nát biến hợp với loại Kim chảy (vì lửa trong hỏa-diệm-sơn làm chảy) rồi trở lộn vào ruột trái đất mà sôi lên, lớp thì rớt vào biển bị sóng đánh ngày đêm và bị đùa ra mé. Biết bao là sự kích-thích bên ngoài: khi bị đập, bị đốt, bị nghiền, khi bị làm lạnh buốt khiến cho cái Tâm-thức còn say ngủ kia phải tỉnh dần và tập rung-động theo bên ngoài.

     Khi xảy ra sự biến-chuyển và sự hợp-tan đột-ngột, thì hột lưu-tánh nguyên-tử cái vía bị lay động chút ít. Nếu sự biến-chuyển ấy xảy ra thường, thì hột lưu-tánh, nguyên-tử thanh-khí (thuộc về cái vía) càng mau thức-tỉnh và nó khởi sự rung-động. Nhơn đó tình-cảm của nó được đánh-thức chút ít. Sự rung-động của hột lưu-tánh nguyên-tử cái vía hấp-dẫn những hột thanh-khí xung quanh làm thành đám mây mờ bao phủ, châu vi không rõ-ràng, khí-chất mảnh-mai và bở lắm. Vậy loài Kim-Thạch có vía mới sanh, và chưa có cái trí.

    Sau một thời-gian dài đăng đẳng ở trong loài Kim-Thạch, hồn khóm đã thâu-nhặt đặng bao nhiêu kinh-nghiệm về cách cảm-ứng với sự rung-động tại cõi trần, bấy giờ hồn-khóm mới nhờ Thiên-Thần dắt nhập vào loài thảo-mộc.

 

 

     TOÁT-YẾU.--- Trong đồ hình nơi A, ta thấy khối đá tan vỡ. Hồn thơ kim-thạch đi theo mũi tên sắp trở về bọc hồn-khóm với sự thâu-thập của nó do ngoại-giới đưa đến. Nhờ những sự cảm-giác và những sự kích-thích bên ngoài mà cái Tâm-Thức kim-thạch, còn say ngủ kia, lần lần tỉnh dậy và tập rung-động theo bên ngoài.

     Kim-thạch chưa có thể trí: cái vía nó mới vừa sanh.

     Khi đã có đủ sự kinh-nghiệm trong loài kim-thạch rồi, hồn thơ mới nhập vào loài thảo-mộc.

 

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI BẢY

Hồn-Khóm trong loài Thảo-Mộc 

    Đồ hình số 61 chỉ hồn-khóm trong loài thảo-mộc. Ta thấy cái bọc của nó có hai lớp.

     1- Lớp ngoài làm bằng chất tinh-hoa chơn-thần thanh-khí nghĩa là tinh-chất cái vía.

     2- Lớp trong làm bằng chất tinh-hoa Thượng-thanh-khí hay là chất cái trí ở cảnh thứ tư.

     Còn lớp thứ ba làm bằng chất Hồng-trần của Kim-Thạch lại bị rút vô hồn-khóm để bổ túc cái phách của những phần-tử nó.

       Ở trong hồn-khóm, ta thấy những Tam-thể-hạ (hay hồn thơ) dính vào Tam-thể-thượng và tất cả đều liên-lạc với Chơn-thần thống-trị chúng nó. Trong bọc có hai hồn thơ chưa nhập vào thảo-mộc. Dưới cái bọc có nhiều hình-dạng khác nhau tượng-trưng những khóm thảo-mộc. Trong mấy khóm thảo-mộc ta thấy có những hồn thơ nối liền với hồn-khóm. Bên phải cái hình, nơi A, ta thấy một thân cây đã chết, hồn thơ ẩn nơi đó được tự-do trở về hồn-khóm theo đường mũi tên.

     Bấy giờ hồn-khóm lo bồi đấp cái vía của hồn thơ.

     Cũng như đối với hồn-khóm kim-thạch, hồn-khóm thảo-mộc là trường tiến-hóa của những hột lưu-tánh nguyên-tử. Thiên-thần dìu dắt những hồn thơ ấy từ hình dạng thảo-mộc nầy, đến hình dạng thảo-mộc khác, để bắt buộc chúng nó cảm-giác những sự rung-động khác nhau trong giới thảo-mộc. Hễ chúng nó cảm-giác được nhiều sự rung-động khác nhau chừng nào, là chúng nó tấn-hóa nhiều chừng nấy.

     Cũng như đối với loài Kim-Thạch, sự phân-chia hồn thơ trong thảo-mộc không đồng.  Điều nầy ta chẳng rõ vì lý do nào? Người ta có thể thấy một hột lưu-tánh nguyên-tử trong một hột trân-châu, hay một hột bích-ngọc, hay một hột thủy-xoàn, nhưng người ta cũng thấy thật nhiều hột lưu-tánh nguyên-tử trong mỏ Kim-Thạch; còn trái lại, trong nhiều loại Kim khác, thì lại không có một hột lưu-tánh nguyên-tử nào.

     Đối với loài thảo-mộc cũng thế ấy: tỷ như những thảo-mộc mau chết, thì lại không có một hồn thơ nào. Mà loại cây to sống lâu, lại có nhiều.

     Lúc sanh sống trong loài thảo-mộc, những hột lưu-tánh nguyên-tử hay là hồn thơ hoạt-động mãnh-liệt hơn lúc còn ở trong loài Kim-Thạch. Thừa dịp khi chúng nó hoạt-động rất hăng-hái, các vị Thiên-thần mới đưa lại gần chúng nó chất thanh-khí; chúng nó bèn rút chất-khí ấy để bồi-bổ cái hồn-khóm. Hễ cây càng sum-sê cành lá và gốc càng to, thì cái vía càng lớn. Cái vía nầy rung-động theo sự rung-động bên ngoài: vì nó bị kích-thích bởi ánh sáng mặt trời, hay giông-gió, bão-tố, hay sự đè ép cực-lực của sự nóng lạnh bên ngoài. Những cảm-xúc ấy được chuyển di một phần đến hột lưu-tánh nguyên-tử thanh-khí của hồn thơ ẩn trong cây. Nhưng khi cây chết, hồn thơ rút về hồn khóm, đem theo những sự kinh-nghiệm đã thâu thập trong kiếp nầy mà chia cho các hồn thơ của nhóm mình. 

     Bao giờ cái vía của cây rung-chuyển mạnh-mẽ, thì cái tâm-thức của hồn-thơ truyền sự rung động  xuống cõi trần, biến ra nhiều cảm-giác. Người ta tưởng lầm rằng: cõi trần tạo ra cảm-giác, chớ vốn thật cõi Trung-giới (cõi vía) sanh nó ra vậy.

     Sau khi ở trong thân cây một thời-gian khá lâu, hột lưu-tánh nguyên-tử cái trí khởi hoạt-động chút ít, và rút chất thượng-thanh-khí (mà Thiên-thần đã sắp sẵn xung quanh nó) làm thành một đám mây u-ám bao-phủ nó. Đám mây ấy là chất cái trí sau nầy của loài thảo-mộc vậy. Bốn mùa thời tiết đáo đi, đáo lại có chừng, in trong trí nhớ của cây, nên cây có thể biết trước mùa nào sắp đến.

     Người ta thường cho rằng: mỗi hồn thơ của thảo-mộc - trong kiếp chót - phải nhập vào cây đại-thọ đặng sống lâu dưới trần, hầu kinh-nghiệm cho thật nhiều, để dọn đường cho kiếp thú bò bay máy cựa ở tương-lai. Nhưng đó không phải là một định-luật. 

    Chơn-thần nhập vào vật-chất từ loài tinh-hoa đến loài Kim-Thạch, là giai-đoạn cuối cùng của con đường đi xuống, hay là Nhập-Thế (involution). Từ đây, hồn-khóm khởi sự bỏ vật-chất đặng trở về tinh-thần (évolution) để trở lộn lên.

 

 

     TOÁT YẾU.---Trong đồ hình số 61, cái bọc của hồn-khóm trong loài Thảo-Mộc chỉ còn có hai lớp (lớp bằng chất cái vía, lớp bằng chất cái trí) lớp thứ ba, bằng chất hồng-trần lại bị rút vô hồn-khóm.

     Nơi A, ta thấy một khúc cây rã, hồn thơ theo đường mũi tên rút vô hồn-khóm, sau khi đã được cảm-giác những sự rung-động bên ngoài.

     Hễ thảo-mộc có những cảm-giác khác nhau nhiều chừng nào, thì tấn-hóa nhiều chừng ấy.

     Trong đồ hình, ta thấy hồn thơ thảo-mộc nhập trong nhiều thứ cây khác nhau.  Thứ thảo-mộc mau chết, thì thường không có hồn thơ; còn những cây đại-thọ lại có rất nhiều.

 

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI TÁM

 Hồn-khóm trong loài Cầm Thú

     Trong đồ số 62, người ta thấy bọc hồn-khóm chỉ còn có 1 lớp mà thôi: ấy là lớp làm bằng chất tinh-hoa thượng-thanh-khí của cảnh thứ tư của cõi Thượng-giới. Lớp vỏ Thanh-khí ở trong hồn khóm thảo-mộc đã tan mất, vì nó rút vào hồn-khóm đặng làm thành cái vía của loài cầm-thú.

     Bấy giờ hồn-khóm hoạt-động nhứt ở cõi Hạ-thiên (cõi Hạ-trí) để tăng-cường cái trí còn mập-mờ của hồn thơ và làm cho châu-vi nó được rõ-rệt hơn.

    Bên tả cái hình nơi A, ta thấy cái xác thú chết và hồn thơ của nó sắp rút vào hồn khóm theo lằn tên ở dưới bọc, ta thấy có vài hình dạng tượng-trưng những khóm cầm-thú.  Trong bọc có hai hồn thơ chưa nhập vào xác thú.

     Cũng như đối với loài Kim-Thạch và Thảo-Mộc, Thiên-thần dìu-dắt hồn-thơ đến những hình-thể cầm-thú; và những hình thú thô-sơ, thấp thỏi như vi-trùng, sâu bọ, v.v. chỉ thỉnh-thoảng thâu nhận một hồn thơ. Nhưng hồn thơ nầy nhập vào xác thú như khách qua đàng: vì sự phát triển và sự sống của những loài ấy không có quan-hệ gì với những hột lưu-tánh nguyên-tử của hồn thơ. Lại nữa, nếu hột nguyên-tử nầy có rút đi mất, thì hình-thể của chúng nó cũng không vì đó mà tan rã được. Vậy xác thú chỉ như quán-trọ để cho những hột lưu-tánh nguyên-tử là khách qua đường nghỉ chơn vậy thôi.

 

    

     TOÁT YẾU.--- Trong đồ hình, cái bọc của hồn-khóm chỉ còn có một lớp, hai lớp kia đã rút vào trong. Ở giai đoạn nầy hồn thơ cố lo mở trí.

     Nơi A, thú-vật chết, hồn thơ đang trở về hồn-khóm.

     Hồn thơ nhập vào hay rút ra khỏi xác thú cũng không quan-hệ gì đến sự sống của con thú.

     Bây giờ bọc hồn-khóm chỉ có một hồn thơ, thì con thú sắp đầu-thai làm người.  Tới kỳ thoát kiếp thú, cái bọc bị xé rách và biến thành chất khí của cảnh thứ ba cõi Thượng-Thiên. (3è sous-plan du plan mental).

      

     Chúng ta nên nhớ rằng: trong loài cầm-thú hồn thơ thâu-nhận nhiều thứ rung-động hơn là những lúc ở trong loài trước, nên chúng nó tự phân-chia rất mau lẹ. Hồn-khóm phân-tách ra mãi-mãi, và số hồn-khóm phụ tăng lên càng ngày càng nhiều; còn trái lại, hồn thơ cứ bớt đi lần lần trong mỗi hồn-khóm phụ, cho tới chừng nào chỉ tồn lại một hồn thơ ở trong một cái bọc riêng bằng chất tinh-hoa Thượng-thanh-khí. Lúc bấy giờ hồn-khóm gần đầu-thai làm người và danh-từ “hồn-khóm” không còn thích-ứng cho nó nữa ; bởi vì hồn thơ không còn là hồn của một nhóm: vì nó đã lìa khỏi “khóm” của nó mà trở thành một hồn duy-nhứt.  (Đồ hình sồ 63).

 

 

     TOÁT-YẾU .--- Hồn-khóm chánh cứ mãi phân chia ra nhiều hồn-khóm phụ.  Hễ số hồn-khóm phụ càng tăng, thì số hồn thơ trong bọc càng giảm. Đến một lúc, trong bọc chỉ còn có một hồn thơ, như đồ hình số 63 đã chỉ. Hồn thơ nầy đã già dặn kinh-nghiệm nên sắp sửa thoát-kiếp thú làm người. Muốn làm người, nó phải tiếp luồng sóng Sanh-Hoạt thứ III của Ngôi Thái-Cực (I) như đã giải ở trước (xin xem đồ hình số 24 trang 56). Khi nó tiếp đặng luồng sóng Sanh-Hoạt ấy, thì chơn-thần (Corps causal) của nó, tức là Thượng-trí, mới thành hình được.

 

     Trong đồ hình ta thấy nơi A chỉ có một hồn-thơ trong bọc nhưng có nhiều hình thể cầm-thú khác cột dính vào đó. Nơi B, ta chỉ thấy một con thú ở trong bọc và không có hình xác con thú nào khác cột dính vào ấy. Con thú duy-nhứt ở trong bọc nầy sắp chuyển-kiếp qua hàng nhơn-loại, nhưng phải đợi cho chơn-thân (Corps causal) của nó thành hình mới được, nghĩa là nó phải chờ cho có được chút thượng-trí là dấu-hiệu thật sự của “kẻ được làm người”.

     Trước khi ta học qua vấn-đề “Cổi kiếp thú làm người” là cái vấn-đề quan-trọng và hứng-thú, thì hiện giờ ta nên khởi đầu tầm học và phân-biệt :

1.---  Con thú gần thành người

                    và

        2.---  Cái thai-nhi khác nhau thế nào?

      Lúc con thú gần thành người, thì giống như các thai-nhi được chừng 7 tháng.

     Người ta biết rằng: đứa trẻ đẻ non - chừng 7 tháng - có thể sanh ra và sống đặng.  Nhưng nếu nó ở được trong bào-thai thêm 2 tháng nữa, thì nó sẽ mạnh-mẽ và cứng-cát hơn. Cũng tỷ như cái hồn-thơ, cần phải ở trong hồn-khóm khá lâu, được đủ sự kinh-nghiệm trước khi phá tan bọc hồn-khóm mà làm người. Hồn-thơ phải ở trong hồn-khóm rút sanh lực của bọc đặng mở mang đầy đủ cái hạ-trí của nó mới được cổi kiếp thú làm người.

     Những người bạn thân của thú-vật nên để ý điều nầy. Nếu đem lòng thương nó quá đỗi, khiến cho nó cảm-động cực-điểm, rồi phá tan cái bọc hồn-khóm mà đầu-thai trước thời-kỳ, như đứa bé đẻ non. Trái lại, người hiểu-biết phải tìm hiểu và giúp đỡ thú-vật cho phải cách, nghĩa làm cho nó biết hiểu, biết thương yêu, làm cho nó trở nên khôn ngoan hơn, chớ không phải thúc-dục nó - mặc dầu là vô-tình - một cách sái quấy như vậy, tức là làm hại nó nhiều hơn là giúp ích nó. Biết rằng: sự Tiến-hóa của Tạo-vật cũng phải nhờ sức phụ-trách bên ngoài mới mau thực-hiện, nhưng cũng phải cho Tuần-tự và Minh-triết.

     Hiện giờ chúng ta đã đi được nửa cuộc tuần-hườn thứ tư (4è ronde) của dãy hành-tinh thứ tư, tức là Dãy Trái Đất, nghĩa là nhơn-loại đã đi đặng phân nửa đường tiến-hóa rồi; và sau cuộc tuần-hườn thứ bảy, nghĩa là mút đường tiến-hóa của Dãy Địa-cầu, loài cầm-thú mới được chuyển kiếp làm người. Tuy nhiên, cũng có một vài con thú tiến-hóa hơn đồng-loại rất nhiều, nên được đầu-thai làm người trước thời-kỳ. Nhưng đó là phần ít. Muốn giúp con thú tiến-hóa mau, thì nên do hai định-luật nầy:

     1). Tình-cảm, tư-tưởng của con người luôn luôn có ảnh hưởng đến con thú và có thể nâng cao tình-cảm và trí khôn của nó.

     2). Nếu con thú được người săn-sóc một cách tử-tế và thương yêu. tức nhiên nó sẽ thương yêu lại người, mà nó xem như bạn thân của nó. Và nó rán lấy trí khôn suy nghĩ để tìm hiểu phải làm cách nào cho vừa ý người của nó thương yêu và tôn-thờ. Nhờ sự gắng sức nầy mà hạ-trí của nó sẽ mở-mang và thượng-trí nó mới phát khởi.

     Hễ con thú nào thuộc về Cung nào, thì lúc làm người nó cũng thuộc về Cung đó.  Thật ra, sự chuyền-kiếp làm người thường chỉ xảy ra ở một vài loài thú-vật nhà mà thôi.  Trong nhóm thú-vật hữu phước, ta thấy chó, mèo, ngựa, và vài con thú rừng như: khỉ, voi.  Những thú-vật rừng liên-kết vào mỗi hạng chánh, tỷ như chó sói, chồn, chó rừng thì thuộc về: “loài chó”; còn sư-tử, cọp, beo, mèo rừng thì thuộc về: “loại mèo”.

     Loài ong, kiến và lúa mì nhờ các Đại-Thiên-Thần ở bầu Kim-tinh đem qua bầu Trái Đất, chúng nó không sanh-hoạt giống hệt như những loài vật tại Địa-Cầu nầy: bởi vì một hồn-khóm có thể làm hoạt-động cả muôn ngàn triệu kiến hay ong, bởi một ý-chí duy-nhứt. Mỗi con kiến hay con ong là một bộ-phận của một cơ-thể duy-nhứt, cũng như tay chơn là bộ-phận của thân-thể con người vậy.

     Ta có thể nói rằng: chúng nó chẳng những có một hồn-khóm chung mà còn có một hình-thể chung nữa.

     Ông Macterlinck, nhà khoa-học trong quyển “Vie des Termites” cũng công-nhận như thế. Ông nói rằng:

     “Loài ong hay loài kiến trong ổ giống như có chung một cơ thể. Mỗi một con như là một bộ-phận của thân. Toàn thân hay toàn thể chúng nó đều qui-phục một mạng-lệnh chung. Cũng tỷ như cả trăm, cả ngàn con ong hay con kiến chết một lượt cũng không làm giảm đặng sự động-tác và uy-lực của vị cầm-đầu duy-nhứt, những tế-bào của thân-thể con người dẫu có chết hằn muôn hằng vạn đi nữa, sự sống con người cũng không vì đó mà giảm đi (bởi vì tế-bào nầy mòn thì có tế-bào khác hóa-sanh). Loại ong hay kiến giống như một người bất tử, chúng nó mãi sống với thời-gian, tuân theo ý-chí duy-nhứt: nhơn đó mà không có một sự kinh-nghiệm nào mất, một sự hoạt-động nào bị ngưng-trệ: bởi vì cái ký-ức chung vẫn còn và vẫn gom lại những điều hay của hồn-chung (tức là hồn-khóm). Và cái hồn-chung ấy có lẽ là dính liền với hồn-chung của loài ong hay kiến ở thế-gian, và cũng chắc-chắn là dính liền với Một Tâm-Thức Đại-Đồng của vũ-trụ”. 

     Vậy thì một hồn-khóm cai-quản được chừng bao nhiêu hồn thú? Một hồn-khóm làm hoạt-động cả muôn ngàn triệu ruồi và muỗi, cả trăm ngàn thú-vật như sư-tử, cọp, beo, nai, chó sói và heo rừng. Con đối với thú-vật nhà như: trừu và bò thì một hồn-khóm làm hoạt-động một số thú ít hơn nhiều.

Một hồn-khóm có thể làm hoạt-động một ngàn con chó rừng, nhưng đối với con chó nhà khôn ngoan, thì nó chỉ làm hoạt-động chừng mười hay 12 con. Hễ thú càng trở nên khôn-ngoan, thì cái bọc hồn-khóm càng có ít phần-tử chừng nấy.

 

CHƯƠNG THỨ BỐN MƯƠI CHÍN

Thoát Kiếp Thú

     Nay ta đi đến giai-đoạn trọng-yếu trong đời vô-tận của ta là: lúc thoát kiếp thú làm người hay là lúc khởi-sanh Chơn-Thân.

     Muốn biết rõ-ràng cái hiện-tượng nầy, ta nên ôn lại những điều đã học trước.

     Trước nhất, ta thấy ngôi Thái-cực sanh-hóa các Chơn-thần tại cõi Tối-đại-Niết-bàn và Chơn-thần xuống ngụ tại cõi Đại-Niết-bàn muôn kiếp, nghìn đời. Nhờ Thiên-thần đưa đến cho mỗi Chơn-thần 3 hột Lưu-tánh nguyên-tử ở 3 cõi Niết-bàn, Bồ-đề và Thượng-thiên để làm ra 3 “Ba Ngôi Cao” hay là Atma-- Buddhi—Manas. Lại nữa, Ba Ngôi Cao lại sanh ra Ba Ngôi Thấp (mà ta đã gọi là Hồn-Thơ). Ba Ngôi Thấp cũng có một hột lưu-tánh nguyên-tử thượng thanh-khí cõi thấp (hay là chất Hạ-trí), một hột lưu-tánh nguyên-tử thanh-khí (chất vía) và một hột lưu-tánh nguyên-tử tinh-khí (chất phàm-trần).

     Hồn-thơ luân-chuyển trong ba loài: Kim-Thạch-- Thảo-mộc và Thú-Cầm; nó nhờ bọc Hồn-khóm che chở và nuôi dưỡng cho tới chừng nào nó đủ điều-kiện tách ra sống riêng một mình, cũng như thai nhi ở trong bào-thai, phải nhờ khí-huyết của cha mẹ nuôi dưỡng cho tới chừng nào cứng cát, mạnh-mẻ, mới đúng kỳ tách ra khỏi mình mẹ để sống riêng-biệt trong cõi phàm trần và tiếp-tục tiến-hóa.

     Khi đúng thời-kỳ thoát kiếp thú để làm người, thì luồng sóng Sanh-Hoạt của Ngôi thứ II mới tạo ra những cơ thể cho hồn-thơ, nhờ đó mà nó sống như một sanh-vật riêng-biệt trong cõi đời. Muốn vậy, hồn thơ phải chiếm mấy cái thể nầy, để bắt đầu tấn-hóa theo hàng nhơn-loại. Trước kia, Chơn-thần giao-thông với cõi dưới nhờ sợi dây làm bằng chất-khí cõi Bồ-đề (Sutratma) hay là đường Kim-quang-tuyến, mà các hột lưu-tánh nguyên-tử xỏ xâu như chuỗi (xem lại đồ hình số 64). Nhưng bây giờ, sự giao-thông giữa Chơn-thần và mấy cõi thấp được đầy đủ hơn. Đường Kim-quang-tuyến mở rộng cho Sanh-lực của Chơn-thần xuống dồi-dào (đồ hình số 65 B). Đồng thời tia sáng Chơn-thần chói sáng hơn và lấy hình cái quặn “Sợi chỉ nối liền Chơn-thần với hình bóng nó càng thêm mạnh-mẽ và sáng ngời” ^[[3]]   

     Năng-lực của Chơn-thần càng tuôn xuống các hột lưu-tánh nguyên-tử. Hột lưu-tánh nguyên-tử Thượng-thiên (Thượng-trí) thức-tỉnh và tăng-trưởng; nó phát ra cùng khắp những luồng rung-chuyển và kết hợp lại xung-quanh nó những hột nguyên-tử cõi Thượng-Thiên (đồ hình số 65 D) làm thành một vầng mây vòng tròn. Đó là cái Thượng-trí rung-chuyển. Mà hễ Thượng-trí rung chuyển thì nó kéo luôn hột nguyên-tử hạ-trí cũng rung-chuyển như nó vậy. Chi nên trong (đồ hình 65 D) ta thấy 2 luồng xoay vần; luồng trên của thượng-trí, luồng dưới của hạ-trí đang bao-bọc hột lưu-tánh nguyên-tử hạ-trí.  Nên nhớ rằng: hột nguyên-tử hạ-trí nầy còn nằm trong bọc hồn-khóm.

     Khi ấy,cái bọc chót của hồn-khóm bị xét rách và bị lôi cuốn trong luồng xoay vần của Thượng-trí (tức là giới Thượng-thiên) (đồ hình số 66 A). Nơi Thượng-trí cái bọc hồn-khóm bị tan rã và biến thành chất-khí cảnh thứ ba của cõi Thượng-thiên.

     Khi luồng xoay vần ấy không chuyển-động mau nữa và quây từ từ lại, thì nó biến thành một lớp vỏ mảnh-mai tức là cái thể Thượng-trí hay là Chơn-thân (đồ hình số 66 B).

 

  

     TOÁT-YẾU.—( Đồ hình số 65 và 66). Đúng thời-kỳ chuyển kiếp thú làm người, ba hột lưu-tánh nguyên-tử của hồn thơ vận-chuyển mạnh-mẽ hơn. Đường Kim-quang-tuyến (Sutrâtma) chói sáng hơn: sanh-lực xuống dồi-dào. Thượng-trí rung-chuyển, kéo luôn hạ-trí cũng rung-chuyển theo, tạo thành hai luồng xoay-vần như ta đã thấy ở 65 D nhờ sự xoay-vần nầy mà bọc chót của hồn-khóm bị rách. Từ đây con thú trở nên một chơn-linh riêng-biệt (individu). Luồng xoay-vần ấy chậm lại (đồ hình số 66 A) và biến-thành một lớp vỏ mảnh mai (đồ hình dố 66 B) tức là cái thể thượng-trí hay là chơn-thân (corps causal). Chơn-thân là cái thể của kẻ Làm Người.  Tất cả sự kinh-nghiệm trong bao nhiêu kiếp đều gom lại về Chơn-thân, để làm nền tảng cho sự tiến-hóa của con người.

 

     Muốn hiểu rõ điều nầy, người Á-đông lấy tỷ-dụ một cái vòi rồng (trompe d’eau) như vầy: Một đám mây to lớn bay trên mặt biển; nơi đây, những ngọn sóng chuyển động không ngừng. Thình lình ở trên đàm mây thòng xuống một luồng gió hình cái quặng, đầu nhọn ở dưới (V) quây cuồn-cuồn như con trốt: Trong khi ấy, trên mặt nước lại nổi sóng, ban đầu nhỏ, sau to; một luồng trốt từ đâu đưa lại xoay vần trên mặt biển. Ngọn sóng lại từ từ nổi lên khỏi mặt nước cao hơn, giống như cái quặng, mà chót nhọn ở trên (A), lần lần 2 cái luồng trốt: (luồng trên mây và luồng dưới nước) xáp lại gần nhau. Hay nói cách khác nữa là chót cái quặng trên mây thòng xuống đụng cái chót cái quặng ở dưới nước đưa lên. Tức thì, sức xoay-chuyển của luồng trốt trên mây quá mạnh, hút nước dưới biển lên, làm thành một ống nước to lớn vô cùng; ở xa, ta trông thấy nước lên cuồn cuộn, và hai luồng trốt đã biến thành một cây nước mà ta gọi là cái vòi rồng.

     Chính theo phương-pháp nầy mà những hồn thơ chuyển-kiếp thú làm người. Hồn thơ tỷ như ngọn sóng trên mặt biển. Khi ngọn sóng ấy vượt lên thật cao để hiệp nhứt với đám mây bay liệng ở trên (tức là luồng sóng Sanh-hoạt III) (3è vague vie) của ngôi thứ I hay là Ngôi Thái-cựcc ^[[4]] thì hồn thơ mới phá đặng bọc hồn-khóm mà làm người, như con gà con phải phá vỡ trứng mới chun ra được.

     Ngọn sóng nhô lên là tượng-trưng hai luồng sóng Sanh-hoạt I và II của Ngôi Tứ-tượng và Lưỡng-nghi; còn luồng trốt trên đám mây là như luồng sóng Sanh-hoạt III do Ngôi Thái-cực xạ xuống. (Muốn hiểu rõ đoạn nầy xin xem lại Hình số 18 và những lời giải nghĩa). Thế thì hồn thơ từ đây đã thành người và nó sẽ không bao giờ trở lại đầu-thai làm thú nữa. (chỉ trừ một vài trường hợp hết sức bất-thường). Hồn thơ đã thoát-ly hồn-khóm: vì trước kia nó hoạt-động trong chất hạ-trí, nay chất hạ-trí bị xoay-vần rút lên để gặp luồng sóng Sanh-hoạt III của Ngôi Thái-cực. Luồng nầy tạo ra Chơn-thân (corps causal) (bằng chất Thượng-trí) là cái thể của kẻ đã được làm người. Lúc bây giờ những điều của thú học hỏi, kinh-nghiệm, đều gom về Chơn-thân để làm nền tảng cho sự tấn-hóa của con người.

     Khi cái Chơn-thân đã được tạo ra rồi, thì Tam-thể Thượng mới có thể điều-khiển và giúp-đỡ các Hạ-thể đắc-lực hơn trước nhiều. Con người bấy giờ có cái “Tinh-thần vượt lên” khác hẳn với thú, bởi vì sau khi thác rồi, con thú nhập trở về hồn-khóm, còn con người lại được siêu-thăng mãi mãi, càng ngày càng cao, đến một ngày kia, trở về hiệp-nhứt với Đấng-Từ-Phụ đã hóa-sanh mình.

     Ta đã thấy luồng sóng Sanh-hoạt III không thể xuống thấp hơn cõi Bồ-đề đặng. Nó bay luyện ở cõi ấy như một đám mây to lớn, đợi đến ngày hiệp-nhứt với luồng Sanh-hoạt thứ II ^[[5]]  ở dưới nhô lên, giống như ngọn thủy triều vượt lên mặt biển, đặng hiệp-nhứt với luồng trốt của đám mây vận-chuyển ở trên, để hóa ra cái vòi ròng vậy.

     Theo ta đã thấy về cái vòi rồng, thì dường thể tất cả đều nhờ luồng trốt của đám mây; nhưng ở đây lại khác: Con thú thành người là nhờ sự cố gắng của nó, cũng như luồng Sanh-hoạt thứ II muốn hiệp-nhứt với luồng sóng Sanh-hoạt thứ III, thì nó phải nỗ lực nhô lên, chớ lượng sóng Sanh-hoạt thứ ba không thể xuống thấp để tiếp nó. Khi cái Chơn-thân đã tạo ra rồi, thì Chơn-nhơn xuống chiếm lấy, để tiếp-tục tiến-hóa.

     Những người học về khoa Pháp-môn có giải-nghĩa “Con người” là một sinh-linh trong võ-trụ có một phần tinh-thần quá ư tuyệt-diệu và một phần vật-chất hết sức trọng trược: cả hai phải hiệp-nhất lại, để làm một Tiểu-Thiên-Địa dõi bước trên đường tiến-hóa mênh-mông, vô bờ bến! Tương lai con người thật là vinh-diệu vô cùng!

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI 

Bảy giai-đoạn tiến-hóa của muôn loài vạn-vật

     Muôn loài vạn-vật đều phải trải qua bảy giai-đoạn tiến-hóa. Người Ấn-độ gọi là ba giai-đoạn đầu I, II, III là Pravritti Mârga: lúc khởi-điểm, tinh-thần nhập vào vật-chất (Nhập Thế) và ban cho vật-chất đức-tánh và năng-lực. Giai-đoạn thứ IV là giai-đoạn tinh-thần đi sâu vào vật-chất thấp hơn hết: tức là nhập vào loài kim-thạch. Đó là thời-kỳ xung-đột giữa tinh-thần và vật-chất; ấy là trận Đại-chiến của Võ-trụ. Chính trong thời-kỳ chiến-đấu nầy mới nảy sanh ra điểm quân-bình giữa vật-chất và Tinh-thần. Tinh-thần, vì quá đi sâu vào vật-chất, nên đầu-tiên bị vật-chất chế-ngự. Rốt lại, sau cơn chiến-đấu mãnh-liệt, hai bên không bên nào thắng, bên nào bại; rồi cả hai mới ổn-định và đi đến mực quân-bình, nhưng về sau, tinh-thần lần lần chiến thắng vật-chất để khởi-sự Qui-Nguyên tức là đi trên con đường Nivritti Mârga.

     Ba giai-đoạn sau V, VI, VII là ba giai-đoạn phản-bổn hườn nguyên (Xuất-thế). Tinh-thần càng trở nên thanh-cao và thoát-ly sự ràng buộc của vật-chất. (đồ hình số 66).

 

 

 

     TOÁT-YẾU.--  Trong đồ hình 66, ta thấy 7 giai-đoạn tiến-hóa. Ba giai-đoạn đầu I, II, III chơn-linh nhập-thế nghĩa là nhập vào vật-chất. Đến giai-đoạn thứ tư (IV) thì sinh-linh đi sâu vào vật-chất thấp hơn hết: tức là nhập vào kim-thạch. Nơi đây, xảy ra cuộc chiến-đấu giữa tinh-thần và vật-chất. Tinh-thần thì muốn vượt lên cao, vật-chất lại muôn trở xuống thấp. Sau cơn chiến-đấu mãnh-liệt, đôi bên mới ổn-định lại và đi đến mực quân-bình. Nhưng cuối cùng, Tinh-thần thắng vật-chất, rồi bắt đầu đi lên để phản-bổn hườn-nguyên, tức là lúc xuất-thế. Đến giai-đoạn thứ bảy (VII) con người đã đoạt dược Mục-Đích là thành bậc siêu-nhân, sắp sang qua hàng Chơn-Tiên.

 

     Khi con người đi đến giai-đoạn thứ VII, thì ví như người thợ gặt đã gặt hái xong, quay trở về với mấy bó lúa vàng là biểu-hiệu của bao nhiêu sự kinh-nghiệm đã thâu-thập trong muôn-kiếp. Bấy giờ, Tâm-Thức được mở mang trọn vẹn, và con người sẽ thành một bậc siêu-nhân trong thiên-hạ, có đủ năng-lực giúp đời. Đó là giai-đoạn chót của kiếp làm người để sang qua hàng Chơn-Tiên.

     Trong thời-gian tiến-hóa đầu-tiên của con người, hạ-trí lấn lướt thượng-trí, hay nói rõ hơn nữa là phàm-nhơn lấn lướt Chơn-Nhơn. Chơn-Nhơn phải nhượng-bộ cho phàm-nhơn hay là hạ-trí cầm quyền điều-khiển Tinh-thần. Tinh-thần tuy tự nhượng-bộ chớ vẫn nom-nom nhắc nhở hạ-trí một cách lặng lẽ êm đềm, và gián-tiếp điều-khiển nó. Còn hạ-trí lúc ban-đầu lại bị vía và xác chế-ngự, nhưng kết cuộc cũng thống-trị đặng chúng nó.

     Trong lúc hạ-trí tranh-đấu với các thể thấp: vía và xác, thì tinh-thần tức là Chơn-nhơn lặng-lẽ đợi chờ và tiếp-tục học hỏi và kinh-nghiệm. Rồi một ngày kia, là ngày vinh-quang vô-lượng, thượng-trí thắng hạ-trí; và hạ-trí thống-trị đặng vía, xác; phàm-nhơn sẽ dâng cho chơn-nhơn những đóa hoa tuyệt đẹp của nó đã hái tại cõi trần. Chừng đó con người sẽ nhập vào hàng Chơn-Tiên, chủ-trị đặng ba cõi thấp là: cõi Thượng-giới, Trung-giới và Hạ-giới. Hay nói cách khác là Chơn-Tiên đã chủ-trị đặng phàm-nhơn mà phản-hồi nguyên-bổn được toàn-năng, toàn-trí, toàn-lực.

     Cái hạ-trí là mầm chia rẽ. Nó chia-ly giữa “Ta” với “Người”. Nó tự cho là trọng-đại, còn Người là không đáng kể và không liên-quan gì đến nó. Hạ-trí là nguyên-lý chiến-đấu, tranh-giành. Nó xem vạn-vật đều là “Phi Ngã”

     Sự hiệp-nhứt “người” và “ta” thực-hiện được là khi nào con người đã thức-tỉnh trên cõi Bồ-Đề, vì nơi đây không còn sự chia-rẽ nữa. Người nào đã mở Tâm Bồ-Đề rồi, thì sẽ biết một cách xác-thực rằng: vạn-vật là mình, mình là vạn-vật, và mình là một phần-tử thật-sự trong Toàn-thể Vĩ-đại. Và chỉ tại cõi Bồ-đề con người mới thực-hiện đặng “Tình Huynh-Đệ Đại-Đồng” thực-sự mà thôi.

     Ta chớ lầm tưởng rằng: con người chỉ là trí-hóa linh-động trong chơn-thân, mà thật ra con người là một Điểm Linh-quang của Đức Thượng-đế, nghĩa là một Chơn-thần với ba trạng-thái như ta đã biết là: Atma—Buddhi--Manas tức là Tinh-thần ở cõi Niết-bàn (Atma ou Nirvana). Huệ-giác ở cõi Bồ-đề (Buddhi) và Thượng-trí ở cõi Thượng-giới (Manas).  Ba Ngôi Cao Atma---Buddhi—Manas hiệp lại là Chơn-nhơn (Ego) ngụ trong Chơn-thần.

     Chơn-nhơn là phần-tử của Chơn-thần (monade) tức là con người Thật trong thời-kỳ tiến-hoá của Nhơn-loại. Chơn-nhơn được trường-sanh bất-tử trong thời-gian tiến-hóa của nhơn-loại, từ khi thoát kiếp thú làm người, cho đến ngày nó khởi hiệp-nhứt với Chơn-Thần tại cõi Đại-Niết-Bàn. Trong thời gian đó, chơn-nhơn chẳng hề bị ảnh-hưởng của sự luân-hồi. Sự sanh và sự tử đối với nó là những sự thay đổi không trọng-hệ gì. Mỗi lần đầu-thai là mỗi lần chơn-nhơn có một phàm-nhơn mới. Mà phàm-nhơn có ba hạ thể là: trí, vía , xác (đoạn nầy sẽ nói về sau). Chơn-nhơn chỉ ở cõi Thượng-thiên (tức là cõi Thượng-trí) chớ không xuống thấp hơn nữa; nó mới phân thân xuống ba cõi dưới là Hạ-thiên (tức là Hạ-trí), Trung-giới và phàm-trần để hoạt-động đặng tấn-hóa. Ba hạ-thể: trí, vía, xác --tức là phàm-nhơn là những lớp y-phục của chơn-nhơn; lúc mặc vào là lúc đầu-thai: còn lúc cởi bỏ là lúc thác. Những phàm-nhơn sanh ra rồi chết để lần lượt học hỏi và kinh-nghiệm trong ba hạ-giới.

     Thế thì, con người là Chơn-nhơn bất-tử, có một phàm-nhơn hữu-hoại.

     Trên con đường tiến-hóa của nhơn-loại, có ba giai-đoạn quan-trọng hơn hết:

     1.-- Thời kỳ thứ nhứt, khi cầm-thú được chuyển-kiếp qua nhơn-loại. Vào hàng nhơn-loại, Linh hồn hết ở trong hồn-khóm, và sống riêng-biệt trong chơn-thân. Đó là thời-kỳ khởi sống theo Chơn-Nhơn.

     2.-- Thời kỳ thứ nhì, lúc con người được Điểm-Đạo ^[[6]]   

     3.--  Thời kỳ thứ ba, là lúc con người thành một bực Chơn-Tiên muôn thuở thoát được kiếp luân-hồi và thấu đặng cơ tiến-hóa của Dãy Địa-cầu.

     Mục-đích sự tiến-hóa của loài người là được thoát kiếp người làm vị Chơn-Tiên, nghĩa là được 5 lần Điễm-Đạo (Aseka).

     Trước khi con người khởi bước vào hàng Tiên Thánh, thì chỉ là một Chơn-nhơn tuổi trẻ, yếu đuối và do dự. Muốn được nhiều nghị-lực và cương-quyết, thì con người phải tạm dùng tánh ích-kỷ, hung-bạo. Tấm màn ích-kỷ, hung-bạo nầy quá ư dày đặc trong nhiều kiếp luân-hồi, và con người nhờ sự ích-kỷ ấy kích-thích mà đời sanh-hoạt của tâm-thức được nảy nở.

    Tánh ích-kỷ như cái giàn-trò cần-kíp cho sự cất nhà, và khi nhà đã cất xong thì phải phá nó đi. Nếu cứ mãi duy-trì cái giàn-trò ấy, thì nhà không đẹp và không thể ở được, nhưng nếu không có nó thì không kiến-trúc được.

     Sở dĩ con người được sanh ra là do thiên-ý muốn tạo ra một trung-tâm-điểm thành một vận-hà, một ống dẫn-lực để thâu thần lực của Đức Thượng-đế ban rải khắp hồng-trần.  Nhưng nếu cái Trung-tâm-điểm ấy bị lớp màn ích-kỷ bao vây thì không thể rút Thiên-lực đặng hầu bước trên đường tiến-bộ cho mau lẹ. Cái tánh ích-kỷ chỉ hữu-ích lúc ban đầu, vì nó đem lại cho thần-hồn cái nghị-lực và chí cương quyết.

     Vì lẽ trên đây, ta thấy rằng: tánh xấu hay tốt đều có sự hữu-ích trên đường tiến-hóa của con người. Chi nên ta chớ quá nghiêm-khắc đối với những ai còn mắc trong vòng ích-kỷ và hung-tàn, vì đó là dấu vết của sự tiến-hóa còn thấp kém của linh-hồn trẻ-trung. Chi nên người hiểu Đạo Trời rồi, thì tự nhiên khoan-dung và từ-ái. Ngày nay con người tiến-bộ khá nhiều, thì phải dẹp bỏ những tánh xấu ấy, nghĩa là rán trau dồi cho chúng nó được trong sạch và cao-thượng và chúng nó sẽ hóa thành tánh hy-sanh và lòng bác-ái.

     Đồ hình dưới đây (số 67) là tiêu-biểu những điều ta đã học về sự tiến-hóa từ kim-thạch đến loài người có được cái chơn-thân (corps causal).

 

 

     TOÁT-YẾU.—Trong đồ hình số 67, ta thấy Chơn-Linh sanh tại cõi Adi (là Tối Đại Niết-Bàn) ngự tại cõi thứ nhì là Anupadaka hay Đại-Niết-Bàn. Rồi từ cõi ấy phân-thân xuống 3 cõi dưới (Niết-Bàn, Bồ-Đề và Thượng-Trí) với danh hiệu là Chơn-Nhơn. Nhưng chơn-nhơn dù có đủ đức-tánh thiêng-liêng song còn phôi-thai - cần phải xuống thấp hơn để tập rung-động theo sự rung-động của các cõi dưới (Hạ-Thiên hay hạ-trí, Trung-giới và Phàm-trần). Nó lại phải phân-thân xuống thấp nữa, vì bản-tánh quá tinh-vi của nó không thể chịu nổi với sự ô-trược cảnh dưới. Phần-tử của nó trong ba cảnh ấy, ban đầu là gọi là hồn-thơ. Hồn thơ nhập vào hồn-khóm kim-thạch, thảo-mộc, cầm-thú. Khi hồn thơ được thành người, ta mới gọi là Phàm-Nhơn.

     Trong đồ hình ta thấy kim-thạch có cái phách làm bằng lớp tinh-khí hồng-trần.  Thảo-mộc có đặng cái vía tại cõi Kamas là Trung-giới, thú-cầm có thêm hạ-trí (do đường gạch tại cõi manas là cõi hạ-trí). Lúc sắp làm người, thú-vật có hạ-trí đầy đủ.  Khi Thượng-Trí của nó (thuộc về ba cảnh trên của Thượng-giới) đã mở, thì nó thành một cá-nhơn riêng-biệt, tức là một người ta vậy!

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI MỐT

Thoát  Kiếp  Thú  (tiếp theo)

Phương-pháp và Trình-độ 

     Ở trước ta đã thấy sự chuyển kiếp thú làm người là đi từ ở dưới lên trên, hay nói một cách khác hơn, là con thú phải tự mình bước qua hàng nhơn-loại, chớ chẳng phải nhờ sức ở ngoài. Có 3 phương-pháp thoát kiếp thú. Mỗi phương-pháp đều có ảnh-hưởng lớn lao cho trọn cả kiếp tương-lai con người. Con thú sẽ đầu-thai làm người trong 3 trường hợp nầy:

     1.) trường hợp thứ nhứt bằng trí-hóa.

     2.) trường hợp thứ nhì bằng tình-cảm.

     3.) trường hợp thứ ba bằng ý-chí.

     Bây giờ ta hãy xem qua từ trường-hợp trên đây.

 

1.---  Chuyển kiếp làm người bằng trí-hóa

       Nếu con thú liên-kết thân-mật với một người chủ ưa hoạt-động về trí-hóa, thì cái hạ-trí sơ sanh của nó sẽ bị kích-thích, và vì sự cố gắng của nó để tìm hiểu ý người chủ, thì chắc chắn nó sẽ chuyển kiếp làm người bằng trí-hóa.

2.--- Chuyển kiếp làm người bằng tình-cảm.

     Còn trái lại, nếu người chủ của nó là người đa-cảm có những tình thương bồng-bột, thì chắc chắn cái vía nó (là cái thể tình-cảm) sẽ được mở-mang nhiều hơn hết. Nếu nó thương mãnh-liệt chủ nó, hoặc nó có dịp bộc-lộ tình cảm-mến một cách thình-lình đối với một người nào, thì mãnh-lực của tình thương sẽ chạm đến trạng-thái Bồ-đề của thú mà làm ra cái chơn-thân. Khi chơn-thân được thành lập rồi, thì con thú mới chuyển kiếp tách khỏi hồn-khóm mà làm người.

3.--- Chuyển kiếp làm người bằng ý-chí

     Nếu người chủ là người đạo hạnh cao-siêu hay có một ý-chí quyết-liệt, con thú sẽ hết lòng thương yêu và kính phục, ý-chí nó sẽ bị ý-chí của người chủ kích-thích nhiều hơn hết. Cho nên xác-thân con thú sẽ hoạt-động mãnh-liệt với một ý-chí bất-chuyển, hướng vào một mục-đích duy-nhứt là phụng-sự chủ nó.

    Thế thì tánh nết đặc-biệt của người chủ sẽ có ảnh hưởng lớn lao cho tất cả kiếp vị-lai của con thú. Sự rung-động về tình-cảm và trí-hóa của con người rất mạnh-mẽ và phức-tạp hơn con thú nhiều, cái ảnh-hưởng ấy dồn mãi vào con thú như một áp-lực.

     Ta chớ lầm rằng: mối liên-quan giữa Atma ^[[7]]  và xác-thân không chặt-chẽ, bằng giữa hạ-trí và thượng-trí. Mối liên-quan chặt-chẽ cũng không chẳng phải do sự xa gần, mà do sự rung-động phù-hợp với nhau.

    Nếu con thú có ý muốn vượt lên cao, thì cái ý muốn nầy sanh ra một áp-lực liên-tiếp từ dưới đưa lên và phá tan mọi điều trở ngại để liên-kết Phàm-nhơn với Chơn-thần. Sự liên-kết ấy xác-định những đặc-tánh của Chơn-nhơn sau nầy.

     Mối liên-quan giữa chơn-thần và phàm-nhơn được thành lập tức khắc trong trường hợp chuyển kiếp bằng ý-chí hay tình-cảm, nhưng nếu con thú chuyển kiếp bằng trí hóa, thì sự liên-kết nầy sẽ chậm hơn. Cách liên-kết khác nhau buổi đầu giữa Chơn-thần và Phàm-nhơn đánh dấu sự phân-biệt quan-trọng trên đường tiến-hóa của con người mai sau.

     Trong số cầm-thú ở dãy Nguyệt-Tinh được chuyển kiếp làm người bằng ý-chí và tình-cảm, thì tiến-hóa mau lắm. Còn những cầm-thú tại Nguyệt-Tinh được chuyển-kiếp làm người bằng trí-hóa, thì tiến bước rất chậm. Mặc dầu chúng nó đầu-thai trước cả bảy trăm ngàn năm, mà trình-độ tiến-hóa hiện giờ của hai nhóm cũng gần bằng nhau!

     Sự chuyển kiếp qua nhơn-loại đã khác nhau về phương-pháp mà lại còn khác nhau về trình-độ tiến-hóa của con thú nữa. Tỷ như con chó rừng được thoát kiếp thú làm người, thì thuộc về hàng nhơn loại rất thấp kém, cái thượng-trí chưa đủ hình-dạng; nó giống như một cái sườn hình bầu-dục chờ cho chất Thượng-Thanh-khí (là chất thượng-trí) đến choán, khi linh-hồn đã thâu-nhập nhiều kinh-nghiệm. Còn con chó nhà hay con mèo khôn-ngoan được chủ dưỡng nuôi săn-sóc và mến thương như người bạn thân, thì khi thành người, nó sẽ có một cái thượng-trí tốt đẹp và mở-mang nhiều. Con thú nào đã đi đến một trình-độ tối-cao trong loài cầm-thú, thì khỏi bị bắt buộc đầu thai làm người dã-man của nhơn-loại. Nó có thể chuyển kiếp làm người thường-nhơn. Do đó mà một vị Chơn-Sư mới nói về sự độc ác của phần đông nhơn-loại trong câu này: “Chúng nó chuyển kiếp quá sớm, nên chưa đáng mang hình-thể con người”. Ba phương-pháp chuyển kiếp bằng trí-hóa, ý-chí và tình-cảm là ba phương-pháp chính-qui. Ngoài ra, còn có nhiều phương-pháp bất thường khác nữa.

 

PHƯƠNG-PHÁP CHUYỂN KIẾP BẤT THƯỜNG:

 a) Chuyển kiếp bằng tánh kiêu-căng, phách-lối

     Trong buổi đầu cuộc tuần-hườn thứ bảy của dãy Nguyệt-Tinh, một nhóm thú-vật được hữu-phước ở gần với vài bực tu-hành, đức-hạnh cao thâm. Chúng nó nhờ ảnh-hưởng của chủ mà được mở-mang trí-hóa và tình-cảm một cách đặc-biệt hơn chúng bạn. Nhưng rủi thay, chúng nó tiến-hóa đến một mức, rồi lại ngưng, vì chúng nó sanh tánh kiêu-căng phách-lối. Chúng nó hành-động là để chủ ngợi khen chớ chẳng phải vì lòng thương chủ; chúng nó muốn trổ tài trí hơn đồng loại, và kích-thích sự thèm muốn của những con thú gần bên chúng nó. Lý do ấy thúc-dục chúng nó rán sức cần kíp để mau được làm người.  Cái thượng-trí của chúng nó có màu sắc đặc-biệt là màu da cam. Chúng nó được phép chuyển kiếp qua hàng nhơn-loại có lẽ vì nếu chúng nó ở trong kiếp thú bao lâu nữa, chúng nó cũng không tiến thêm một bước nào! Nhóm nầy gồm lối hai triệu linh-hồn, chúng nó được đầu-thai làm người bằng tánh phách-lối; và ngoài trí hóa khôn-ngoan, chúng nó không có đức-tánh gì tốt đẹp nữa.

     Nhóm chơn-nhơn nầy có hào-quang màu da cam, nên người ta gọi là chơn-nhơn màu cam.

     Khi các hình-thể ở dãy Địa-cầu đã thành-lập xong rồi, thì các vị Đại Thiên-Thần của Nguyệt-Tinh (Barishads Pitris) dắc-dẫn các chơn-linh được chuyển kiếp thú làm người đến các xứ của Địa-cầu hầu chiếm lấy những xác-thân vừa được các Ngài cấu-tạo ra.

     Có ba nhóm chơn-nhơn ở dãy Nguyệt-Tinh :

     a)  Hơn hai triệu chơn-nhơn màu cam ở bầu A.

     b)  Gần ba triệu chơn-nhơn của nhóm màu vàng ở bầu B.

     c)  Hơn ba triệu chơn-nhơn của nhóm màu hường ở bầu C.

     Trong các nhóm chơn-linh nầy có một phần ba từ chối, không chịu chiếm lấy những thể-xác đã tạo sẵn: vì chúng nó chê là xấu-xa, ô trược bởi tánh tự-ái kiêu-căng.

     Trái lại với nhóm màu da cam, hai nhóm màu hường và màu vàng tuân thiên-lịnh xuống trần để thành-lập những bộ-lạc. Các chơn-linh nầy vui vẻ chiếm những thể-xác đã có sẵn, và lần lần cải-thiện và tinh-luyện chúng nó.

     Còn những chơn-linh màu cam, bất tuân thiên-lịnh, phải bị nghiệp-báo, mà rốt cuộc rồi cũng phải thọ lãnh những thể còn thô-trược hơn các thể đã dành sẵn cho chúng nó buổi đầu. Nhóm ấy trở nên quỉ-quyệt, hung-bạo và tiến-hóa chậm trễ. Các chơn-linh nào khôn nhứt thì thành những vị Hắc-Thần của châu Atlantide thuở xưa. Các vị Hắc-Thần phá hoại Địa-Cầu không phải ít, và không màng đến sự sinh-tồn của muôn triệu sinh-linh khốn nàn, đói  khát, miễn thỏa lòng cao vọng thì thôi. Hiện giờ có một số rất ít Hắc-Thần thuộc về châu Atlantide còn tồn tại đến ngày nay. Các vị nầy rán sức phân chia nhơn-loại, thích cuộc binh đao, tàn sát, chớ không hề nghĩ đến cái tương-lai đen tối đang chờ đợi mình! 

b)  Chuyển kiếp bằng sự thù-oán và sợ-hãi

      Còn một cách chuyển kiếp bất-thường nữa là cách chuyển kiếp bằng sự sợ-hãi và oán-thù. Trong vài trường hợp, nhiều con thú bị người hành-hà tàn-nhẫn, nên vì sợ-hãi mà tập mở tánh gian-xảo, quỉ-quyệt để tìm hiểu và tránh sự độc-ác của người, chi nên chúng rút ra khỏi hồn-khóm, và đầu-thai làm người với trí-hóa thấp kém.

     Còn một nhóm chơn-linh nữa, trước sự hung-bạo của người đời, lại sanh ra oán-thù chớ không sợ-hãi. Khi sự oán-thù tăng lên cực điểm, chơn-linh có đủ sức mạnh tách ra khỏi hồn-khóm với mục-đích trả thù kẻ đã áp-bức mình. Nhơn đó mới có tại thế-gian một hạng hung-tợn, khát máu, và lấy sự hành-khổ kẻ yếu đuối làm vui cho mình. 

c)  Chuyển kiếp bằng ý muốn thống-trị

     Có một nhóm chơn-linh thoát kiếp thú làm người bằng ý muốn thống-trị mãnh-liệt; người chuyển kiếp bằng cách ấy, thì ác-độc vô-cùng, ưa-thích đánh đập, tra-khảo đồng-loại một cách tàn-nhẫn, để tỏ cái uy-quyền của mình.

d)  Chuyển kiếp bằng tình-thương thuộc về trình-độ thấp kém

    Con thú còn ở vào trình-độ tiến-hóa thấp kém chưa đáng bước qua hàng nhơn-loại, nhưng nhờ tình thương mến mà đầu-thai, nên thành người rừng-rú, song có tánh vui-vẻ, hiền-lành và nhơn-đạo.

*

     Biết đặng điều trên đây, ta thấy có bổn-phận phải lo cho cầm-thú: che chở, thương yêu, mơn-trớn, cho chúng nó nhờ điễn lành của mình mà mau tấn-hóa. Ta chớ vì tánh ích-kỷ mà làm cho chúng nó phải đau-đớn và oán-thù. Ta đã hại cho kiếp tương-lai làm người của chúng nó; nếu chúng nó vì nguyên-nhân độc-ác đầu-tiên của ta mà chuyển kiếp, thì làm sao chúng nó trở nên người lương-thiện? Có phải là tại vô-tình, mà ta mang nghiệp chăng?

     Chúng nó sanh ra với tánh sợ-hãi và thù-hận rùng-rợn để sau nầy gây những tai-hại đáng khiếp. Vậy cái nguyên-nhân của gánh quả-nghiệp nầy có phải là do ta chăng?  Rồi ai vào chia quả-báo với chúng nó? Chi nên các bậc Thánh-nhơn chẳng bao giờ ăn thịt cầm-thú. Các Ngài cho chúng nó là đàn em dại, cần phải săn sóc, thương yêu và giúp đỡ.

  

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI HAI

Hột nguyên-tử trường-tồn

Sự liên-quan giữa nguyên-tử 

     Ở trước, ta đã thấy cách tạo ra ba hột nguyên-tử trường-tồn cái trí, cái vía và cái xác của Tam-Thể-Hạ hay phàm-nhơn. Bây giờ hãy học qua sự liên-quan giữa chúng nó và các nguyên-tử khác.

     Khi ba Hột Nguyên-tử trường-tồn của Tam-Thể-Thượng Atma-Buddhi-Manas hay của chơn-nhơn đã tạo xong rồi, thì cái mầm thiêng-liêng trong ấy nhờ Thần-lực của Đức Hóa-công xạ xuống mới bắt đầu chuyển-động. Sự chuyển-động bên trong đưa lần đến sự chuyển-động bên ngoài. Trong khoảng thời-gian vận chuyển ấy lại sanh ra một sợi chỉ vàng nhỏ chói sáng bằng chất khí cõi Bồ-đề. Ấy là đường Kim-quang tuyến (Sutrâtmâ).  Mỗi Tam-Thể-Thượng thòng xuống một sợi chỉ vàng như thế, bay phất-phơ trong bảy luồng sanh-lực thiêng-liêng, chưa bám đặng vào đâu. Nó chờ cho tới chừng nào các vị Thiên-Thần đưa đến nó chất khí cõi Hạ-Trí, (từ cõi thứ tư) cột dính lại làm ra hột nguyên-tử trường-tồn cái trí, nó mới trụ lại một chỗ đặng (đồ hình số 65).

 

Hạ-trí lần khai

     Xung quanh hột nguyên-tử trường-tồn cái trí mới gom lại những tinh-chất của loài tinh-hoa thứ nhì. Tinh-chất nầy gom lại, rồi rã đi, cứ mãi như vậy nhưng vẫn giữ nguyên cái đơn-vị trung-tâm là hột nguyên-tử trường-tồn cái trí. Cái trung-tâm-điểm nầy là căn-cứ của vô số hình-thể phức-tạp và thay đổi mãi. Nó bị sự luân-chuyển của những hình-thể nầy mà lần lần thức-tỉnh và tập hiểu ý nghĩa của mọi sự rung-động quanh mình. Sự hiểu-biết ấy mới tạo ra những sự rung-động khác - mặc dầu còn yếu ớt - khiến cho trí-thức lần khai, tâm-linh chuyển-động. Với một thời gian vô lượng, hạ-trí mới có thể rung-động thanh cao theo thượng-trí đặng. Những vị Thiên-Thần của Tinh-hoa thứ nhì cũng rán giúp đỡ cho hột nguyên-tử trường-tồn cái trí sớm thức-tỉnh, bằng cách rút chất Tinh-hoa trong thể-xác các Ngài mà bao bọc nó.

     Chất tinh-hoa thứ hai nầy là lớp bọc thứ nhứt của hồn khóm.

Tình-cảm lần mở

     Khi hột nguyên-tử trường-tồn cái trí đã tạo xong, thì sợi Kim quang-tuyến lại thòng xuống cõi Trung-giới để tạo ra hột nguyên-tử trường-tồn cái vía.

     Xung-quanh hột nguyên-tử trường-tồn cái vía ấy mới gom lại những tinh-chất của loài tinh-hoa thứ ba; tinh-chất nầy gom lại rồi rã đi, cứ luân-phiên như thế mãi. Bao nhiêu hình thể của chất tinh-hoa thứ ba, khi tan, khi hợp, tạo ra nhiều sự rung-động; và nhờ đó mà hột nguyên-tử trường-tồn cái vía mới thức-tỉnh lần lần, và thu-thập nhiều đức-tánh của tình-cảm. Cũng như ở trước, Thiên-Thần giúp đỡ hột nguyên-tử trường-tồn mau hiểu-biết, bằng cách rút ở trong thể xác của các Ngài chất tinh-hoa thứ ba đặng bao bọc nó.

     Chất Tinh-hoa thứ ba nầy là lớp bọc thứ nhì của hồn khóm.

Xác thân khởi tiến

     Khi một hột nguyên-tử trường-tồn cái vía đã tạo xong, thì đường Kim-quang-tuyến lại thòng xuống cõi trần đặng chiếm thêm hột nguyên-tử hồng-trần nữa. Xung quanh hột nguyên-tử nầy, chất tinh-khí hồng-trần cũng kết-hợp như trước. Các vị Thiên-Thần mới rút trong thể xác các Ngài chất tinh-khí đặng bọc nó.

     Chất tinh-khí cõi hồng-trần là lớp bọc thứ ba của hồn-khóm.

     Khi những hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần đã trải qua các hạng tinh-khí của kim-thuộc, khoáng-thạch, và những nguyên-tố không thuộc loại kim, các vị Thiên-Thần ở cõi Tinh-khí hồng-trần, mới nhận chúng nó vào trong bảy hạng tinh-khí, tùy theo đặc-tánh của chúng nó. Từ đây, hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần khởi đầu tiến-hóa.

     Những hột nguyên-tử trường-tồn của Ba-Ngôi-Cao hay Tam-Thể-Thượng (Atma-Buddhi-Manas) và ba ngôi thấp hay Tam-Thể-Hạ đều liên-quan mật-thiết với nhau.  Nhưng ở cõi trên, Chơn-Thần không thể trực-tiếp ảnh-hưởng đến những hột nguyên-tử trường-tồn của Ba-Ngôi-Cao - chỉ trừ khi nào đoạt đến một giai-đoạn tiến-hóa cao siêu.  (đoạn nầy sẽ giải sau)

 

 

     TOÁT-YẾU.---Trong đồ hình số 68, ta thấy Chơn-Thần (tượng-trưng bằng hình tam-giác) xạ sanh lực xuống ba hột nguyên-tử trường-tồn (Niết-Bàn, Bồ-Đề và Thượng-trí) của hình tam-giác dưới, tượng-trưng Chơn-Nhơn (égo) hay Tam-thể-Thượng. Chơn-Nhơn phân-thân xuống ba cõi dưới bằng đường Kim-quang-Tuyến.  Đường Kim-quang-Tuyến phất phơ chưa bám vào đâu. Nó nhờ các vị Thiên-Thần đưa nó trước nhất vào cõi hạ-trí, cho nó bám vào chất khí cõi ấy, để làm ra hột nguyên-tử trường-tồn hạ-trí. Xong rồi, các vị Thiên-Thần mới cho nó bám vào chất thanh-khí cõi Trung-giới đặng để tạo ra hột nguyên-tử trường-tồn cái vía. Khi xong rồi thì Thiên-Thần mới đưa đường Kim-quang-Tuyến đến chất tinh-khí (éther) hồng-trần đặng kết-hợp hột nguyên-tử trường-tồn cái xác.

     Ba hột nguyên-tử trường-tồn (hạ-trí, vía và xác) là trung-tâm-điểm của phàm-nhơn.

     Thế thì, Chơn-nhơn và phàm-nhơn liên-hệ với nhau bằng đường Kim-quang-Tuyến.

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI BA

Đường Kim-Quang-Tuyến với kẻ hấp-hối

     Ta đã nói trước, Tam-Thể-Thượng (chơn-nhơn) nối với Tam-Thể-Hạ (phàm-nhơn) do đường Kim-quang-tuyến (Sutrâtmâ) làm bằng chất Kim-khí cõi Bồ-Đề. Trong hình số 68 đường Kim-quang-tuyến là những dấu chấm để nối ba hột nguyên-tử trường-tồn với góc A B của hình tam-giác tại cõi Bồ-Đề.

     Đó chỉ cho ta thấy rằng: đường Kim-quang-tuyến phi-thường đẹp đẽ nầy dệt ra đời sống của ta, vốn làm bằng chất kim-khí tại cõi Bồ-Đề.

     Nếu ta lấy huệ-nhãn dòm vào ba hạ-thể của ta là: trí, vía, xác, thì ta sẽ không còn thấy chúng nó nữa, mà là ba cái khuôn  ^[[8]]  dệt bằng những sợi Kim-quang-tuyến sáng rỡ, tốt đẹp vô cùng. Đường Kim-quang-tuyến nầy dệt qua dệt lại với nhau, làm thành tấm lưới vàng, bọc ba hột nguyên-tử trường-tồn; hột nguyên-tử nào thô hơn hết, thì ở trong nhất .

     Tấm lưới vàng nầy bên trong dệt bằng những đường tơ thô-kịch, bên ngoài dệt bằng những đường tơ thanh mịn và đẹp sánh hơn.

     Nếu dùng huệ-nhãn xem kỹ tấm lưới vàng lại lần nữa, thì ta thấy nó chỉ có một mối mà thôi: hay nói cách khác hơn là: đường Kim-quang-tuyến chỉ có một sợi mà dệt thành tấm lưới. Lúc linh-hồn luân-hồi, thì đường Kim-quang-tuyến dài ra khỏi hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần (mà ta gọi là hột nguyên-tử trường-tồn cái xác) rồi túa khắp nơi, bao trùm thai-nhi ^[[9]] . Bao giờ cái xác đứa nhỏ đã kết thành xong, thì đường Kim-quang-tuyến mới hết túa ra nữa. Sanh-lực (prâna) do theo các chi nhánh của đường Kim-quang-tuyến xuống nuôi xác thịt. Tới chừng cái xác chết, đường Kim-quang-tuyến mới rút thun lại. Chỗ nào không có đường Kim-quang-tuyến, thì tế-bào sẽ chết và tan rã. Lấy huệ-nhãn dòm vào người hấp-hối, thì ta sẽ thấy như vầy: đường Kim-quang-tuyến dang lần xa khỏi xác-thịt, cuốn sanh lực theo, rồi nó thun lại đặng bọc hột nguyên-tử trường-tồn cái xác; đoạn nó rút vào trái tim. Hễ đường Kim-quang-tuyến bỏ chỗ nào, thì chỗ đó lạnh như đồng. Dòm vào trái tim, thì ta thấy một cái ánh sáng-chói chói lòa, màu vàng tím  - tức là sự sống của xác-thân - . Trong khi ấy, tuy trái tim còn hô-hấp chớ tứ-chi đã lạnh ngắt.- cái thứ lạnh của thây ma -  Rồi cái ánh sáng ấy, với đường Kim-quang-tuyến và hột nguyên-tử trường-tồn cái xác mới trút lên đầu theo đường chính giữa xương sống gọi là sushumna-nâdi. Đường sushumana-nâdi nầy là đường đi từ tim-thất thứ ba tới não-thất thứ ba. Bấy giờ cặp mắt người sắp chết sẽ lộn tròng; đường Kim-quanh-tuyến bọc chặc hột nguyên-tử trường-tồn cái xác rút lên đỉnh-đầu theo chỗ khớp xương lư-đỉnh-cốt (pariétal) và hậu-chẫm-cốt (occipital) mà bay ra khỏi xác. Chừng ấy, xác mới thật là chết.  Những tia sáng của đường Kim-quang-tuyến mới siết chặt hột nguyên-tử trường-tồn cái xác. Hột nguyên-tử nầy giống như con nhộng nằm trong ổ kén; nó nằm yên như vậy cho tới chừng nào con người đầu-thai nữa, nó mới khởi hoạt-động lại. 

     Cái xác tan rã rồi, thì đến lượt cái vía và cái trí. Khi ba hạ-thể: trí, vía , xác của phàm-nhơn đã tan rã rồi, thì Tam-thể-Hạ, làm thành một khối với ba hột nguyên-tử trường-tồn, trở nên sáng lòa, chiếu diệu trong chơn-thân (corps causal).

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI BỐN

Sự hữu-ích của những hột

Nguyên-tử trường-tồn

    Bây giờ đây, ta hãy trở lại vấn-đề: lúc Chơn-thần chiếm những hột nguyên-tử trường-tồn ở ba cõi cao là: Niết-bàn, Bồ-Đề, Thượng-giới, và tìm hiểu sự ích-lợi của những hột nguyên-tử ấy.

     Trước nhứt ta nên nhớ rằng: chất-khí làm ra mỗi cõi đều có 7 hạng khác nhau.  Chúng nó khác nhau là do sự có nhiều hay có ít đặc-tính của vật-chất là: “Tịnh, Động và Nhịp”, hay nói cách khác, chúng nó khác nhau là do chúng nó đồng-tính nhiều hay ít với ba trạng-thái của Đức Thượng-Đế là: Ý Chí, Minh-Triết và Bác Ái.

     Ba trạng thái chánh nầy mới chia ra 7 trạng thái phụ gọi là 7 “Cung”. Mỗi “Cung” đều có một vị “Chúa Tể” gọi là “Đức Hành-Tinh Thượng-Đế”.  Đức Hành-Tinh Thượng-Đế mới nhuộm màu sắc đặc-biệt cho “Cung” của mình. Chi nên dầu có muôn triệu Chơn-thần đi nữa cũng tùy màu sắc mình mà chia làm 7 “Nhóm” hay 7 “Cung”. Mỗi người chúng ta đều có một đặc-tánh riêng, một chất-khí đặc-biệt của mỗi nhóm đó. Mỗi Chơn-Thần tự chọn “Cung” mình hầu tăng-cường cái đặc-tánh của mình. Khi chọn rồi, các Đấng Thiêng-liêng mới đem tia sáng của Chơn-Thần thòng xuống cõi dưới cho nhập vào hột nguyên-tử đồng tánh, đồng màu.

     Những hột nguyên-tử trường-tồn của Tam-Thể-Thượng cũng đồng khí chất với ba hột nguyên-tử trường-tồn của Tam-Thể-Hạ, chi nên chúng nó mới liên-quan mật-thiết với nhau đặng.

     Ở cõi trên một khi các thể của chơn-nhơn đã lập thành, thì có thể nói, chúng nó là vĩnh-viễn tương-đối với ba hạ-thể của phàm-nhơn. Chúng nó có thể giữ màu sắc nguyên-thỉ riêng. Chớ ở ba cõi dưới (Hạ-Thiên, Trung-giới và phàm-trần), chất-khí và màu sắc của ba hạ-thể khó theo ý-định và đặc-tính của chơn-nhơn; đó là luật Nhân-Quả (sẽ nói sau).

     Những điều nói trên đây có thể tóm tắt như vầy:

     Những nguyên-tử trường-tồn có nhiệm-vụ lưu lại đời đời những sự kinh-nghiệm đã trải qua. Bây giờ ta hãy lấy thí-dụ về hột nguyên-tử cái xác có lẽ dễ hơn là nói về những hột nguyên-tử khác.

     Theo khoa-học, thì mỗi sự chấn-động nào chạm phải một vật gì, đều sanh ra một sự rung-động đồng tánh với nó. Sự rung-động nầy có thể cục-bộ (ở tại chỗ) hay là khái-quát (lan rộng khắp nơi) tùy theo tánh-chất và sức mạnh của sự chấn-động. Nhưng mặc dầu cục-bộ hay khái-quát đều nhờ đường Kim-quang-tuyến chuyển sự rung-động đến hột nguyên-tử trường-tồn cái xác. Sự rung-động đi từ bên ngoài thấu đến bên trong, trở thành một mãnh-lực rung-động tại hột nguyên-tử trường-tồn; tự nhiên hột nguyên-tử nầy cũng phải rung-động y như vậy.

     Trong đời sống vật-chất hằng ngày, xác thân ta thọ không biết bao nhiêu là sự rung-động; mà mỗi sự rung-động đều để di-tích lại cho hột nguyên-tử trường-tồn. Khiến cho hột nguyên-tử trường-tồn nầy lập lại những sự rung-động đã qua. Thế thì, tất cả sự kinh-nghiệm về xác thân đều ghi vào hột nguyên-tử trường-tồn cái xác bằng những cơ-năng rung-động. Khi cái xác tới thời kỳ tan rã, hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần rút về chơn-thân với bao sự rung-động đã kinh-nghiệm ở cõi trần; và nó có thể lập lại những sự rung-động đã kinh-nghiệm vừa qua một cách dễ dàng.

     Ta đã nói ở trước: khi tế-bào cái xác đã chết rồi, thì hột nguyên-tử trường-tồn nằm trong bọc Kim-quang-tuyến siết chặc lại như con nhộng trong kén. Nó ngủ như vậy cho đến chừng nào linh-hồn đầu-thai xuống trần, nó mới khởi hoạt-động lại. Trong khi nó ngủ, chơn-nhơn cứ mãi học hỏi và hoạt-động nơi mấy cõi khác. Khi đến thời-kỳ đầu-thai, thì hột nguyên-tử hồng-trần rung chuyển lại, và phải nhờ có nó, cái thai mới đậu.

     Khi cái thai đậu rồi, thì những màu sắc và đặc-tánh của hột nguyên-tử trường-tồn mới phát-lộ ra. Rồi Thiên-Thần mới nương theo đó mà chọn vật-liệu cho cái xác thân mới sau nầy được phù-hạp với tánh chất riêng của hột nguyên-tử trường-tồn cái xác. Nhưng các Ngài cũng chọn lựa cách nào cho xác thân mới ấy có thể rung-động hòa-nhịp với nguyên-tử trường-tồn đó, hoặc giả không quá trái nghịch. Bởi thế nên các Ngài mới chọn giờ sanh của nó hạp với thần-lực của Ngôi sao chiếu mạng. Khoa Chiêm-Tinh dựa theo đó mà đoán số. Thật ra, chẳng phải “ngôi sao chiếu mạng” làm cho mình có đặc-tính nầy hay đặc-tính khác, mà chính bản-tính mình khiến cho mình sanh đúng ngày giờ chiếu mạng của một ngôi sao nầy, hay một ngôi sao khác.

    Người ta sẽ lấy làm lạ và không thể tưởng-tượng nổi điều nầy: một hột nguyên-tử trường-tồn cái xác - nhỏ bé như thế ấy, lại là một trường hoạt-động cho bao nhiêu điều phức-tạp ở cõi-trần sao? Nhưng sự thật là thế! Ta nên nhớ rằng: Khoa-học cũng kinh-nghiệm như vậy. Con sinh-trùng Weissmann tạo ra đứa nhỏ với tất cả tính nết di-truyền của tổ-tiên. Hột nguyên-tử Weissmann nầy đem cho đứa nhỏ cái đặc-tính xác thịt của ông, cha; còn hột nguyên-tử trường-tồn đem cho nó những đặc-tính kiếp trước của nó. Các nhà thông-thái cổ kim đều chứng thật sự kinh-nghiệm của nhà khoa-học Weissmann. Theo sự kinh-nghiệm nầy, ta sẽ lấy làm kinh ngạc mà thấy cháu mấy đời còn giống hệch ông tổ mình, đã từ-trần qua nhiều thế-kỷ. Có hai vợ chồng kia, người nước da trắng lại sanh ra đứa con đen thui như người Ấn. Chừng truy ra tông tích, thì thấy ông cố của người mẹ là người Ấn-độ. Tại sao có sự kỳ lạ thế? Nhưng sự đó không lạ gì! Cái không-gian không làm giảm đặng quan-năng của nguyên-tử. Nó không ngăn đặng làn tư-tưởng, thì làm sao ngăn đặng sự biểu-lộ của tư-tưởng trong hình-thể vật-chất? Thường thường hột nguyên-tử trường tồn cái-xác tiến-hóa, thì tự-nhiên nó gặp trường-hợp phù-hạp với nó, chỉ trừ quả-báo nặng nề của nó làm cho nó lạc bước mà thôi. Bây giờ ta nên xem ảnh-hưởng của hoàn-cảnh đối với nó. Trong lúc ở thời-kỳ thai-dựng, hột nguyên-tử trường-tồn cái xác rút xung quang nó những nguyên-tử hồng-trần phù-hạp và đồng-tính với nó: thường là những nguyên-tử của cha mẹ đứa nhỏ và của người lân-cận.

     Sau khi sanh ra rồi, và trọn đời như vậy, cái xác thân mới nầy cứ tiếp tục rút những nguyên-tử đồng-tính xung quanh nó. Nếu cái xác thân ấy ở gần những người tiến-hóa cao, thì nó sẽ rút nhiều hột nguyên-tử tốt đẹp của họ mà tiến rất mau về vật-chât, tình-cảm và trí-hóa. Chi nên bên Nho-Giáo, Ông Khương-Tiết-Thiện tiên-sanh có nói rằng: “Thân hiền như tựu chi lan, tị ác như úy xà yết”, nghĩa là “tới lui với người hiền như gần cỏ chi lan, lánh xa kẻ dữ như sợ loài rắn rết”. Người Langsa có nói: “Qui s’assemble, ressemble” nghĩa là “gần ai thì giống nấy”.  Câu  “gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” là lời ngạn-ngữ xưa nay rất có lý vậy.

     Hột nguyên-tử trường-tồn cái vía cũng liên-quan chặt-chẽ với cái vía như hột nguyên-tử cái xác liên-quan chặt-chẽ với cái xác vậy. Lúc chết rồi, con người bỏ xác và ở trong cái vía tại cõi Trung-giới một thời gian, đường Kim-quang-tuyến mới rút ra khỏi cái vía —như đã rút ra khỏi cái xác trước kia )--- và bọc theo hột nguyên-tử trường-tồn cái vía. Bây giờ cái vía mới bắt đầu tan rã ra từ nguyên-tử thanh-khí. Hột nguyên-tử trường-tồn cái vía mới ngủ êm trong bọc Kim-quang-tuyến, đợi chừng nào con người đi đầu-thai, cần có cái vía, nó mới thức dậy.

      Đối với hột nguyên-tử trường-tồn cái trí cũng y thế. Khi cái xác và cái vía lần lượt tan rã, thì con người lên cõi Hạ-Thiên ở trong hạ-trí, tức là cõi Trời hay cõi Thiên-đàng (Devakhan). Nơi đây, nếu con người ít tiến-hóa thì không học hỏi gì nhiều, vì lẽ thời-gian trên Thiên-đàng rất ngắn ngủi, mà nhứt là do tư-tưởng còn yếu-ớt, không đem lại kết-quả gì trọng-đại cho hột nguyên-tử trường-tồn. Nhưng nếu con người tiến-hóa cao, thì đời sống tại cõi Thiên-đàng là nguồn học hỏi bao-la: cái thời gian ở cõi ấy đem lại sự phát-triển vô-biên của kiếp sống vô-tận của con người. Học hỏi được một thời-gian, lâu mau tùy theo trình-độ, con người phải bỏ cái  trí, như đã bỏ cái xác và cái vía. Đường Kim-quang-tuyến sẽ rút ra khỏi cái trí. Chừng ấy cái trí mới bắt đầu tan rã ra từ nguyên-tử thượng thanh-khí. Thế thì phàm-nhơn chỉ còn lại có ba hột nguyên-tử trường-tồn - tượng-trưng ba hạ-thể vừa tan rã.

     Như ta đã nói, ở trước, những hột nguyên-tử trường-tồn nầy chói sáng làu làu, giống như khối linh-quang, rút vào Chơn-Thần đợi đến kỳ đầu-thai mới tỉnh dậy.

     Khi giờ đầu-thai đã đến, chơn-nhơn bắt hột nguyên-tử trường-tồn cái trí vận-chuyển.  Bấy giờ, cái bọc vàng Kim-quang-tuyến mới khởi chuyển-động. Cách chuyển-động nầy giống như đá nam-châm rút vào từ-giới (champ magnétique) những hột nguyên-tử cái trí đồng-nhịp với nó. Chính nhờ những vị Thiên-Thần giúp tay trong ấy: các Ngài đưa đến gần hột nguyên-tử trường-tồn cái trí những nguyên-tử thượng-thanh-khí phù hạp. Nếu linh-hồn bắt đầu tiến-hóa, thì các Ngài làm cái trí không được mảnh dẻ giống như một lùm mây bao xung quanh hột nguyên-tử trường-tồn cái trí. Nhưng về sau, khi linh-hồn tiến-hóa cao, thì các Ngài làm cái trí dày khít hơn và tốt đẹp hơn.

     Khi cái trí đã làm xong rồi, thì đến lượt cái vía và cái xác (như đã nói ở trước).  Người ta thường hỏi rằng: “Làm sao ba hột nguyên-tử trường-tồn của ba-thể (trí, vía, xác) ở mấy cõi thấp lại nhập vào chơn-thần ở cõi cao đặng? Lại nữa, khi chúng nó nhập vào chơn-thần, hỏi chúng nó có mất đặc-tính chăng?  Nhưng người nào hỏi câu đó đều quên sự trọng-đại nầy: “Các cõi đều đi thấu ngang qua được và chơn-thần có thể chứa tất cả nguyên-tử của ba cõi: trí, vía và xác vậy. Mỗi phần chơn-thần đều liên-quan với mổi phần của phàm-nhơn. Tuy chúng ta ở dưới trần, chớ chúng ta choán trọn bảy cõi trong võ-trụ.  Nhơn đó, mà hột nguyên-tử trường-tồn hồng-trần làm sao mất đặng đặc-tính, khi ngụ trong chơn-thần?”        

     

CHƯƠNG  THỨ  NĂM  MƯƠI  LĂM

Những hột nguyên-tử trường-tồn

Và khi hết dùng đến chúng nó nữa

     Ở chương trước, chúng ta đã thấy, khi xác thịt chết rồi, thì đường Kim-quang-tuyến bọc hột nguyên-tử cái xác rút theo đường sushumna-nâdi là đường nối trái tim với óc, rồi mới xuất ra tại khớp xương lư-đỉnh cốt và hậu-chẫm cốt. Đó là sự xuất hồn ra khỏi xác.  Bấy giờ cái xác mới thật là chết.

     Ba hột nguyên-tử trường-tồn: lần lượt ra khỏi ba hạ-thể xác, vía, trí, mới rút lên chơn-thân nằm yên như trong giấc ngủ. Ba hột nguyên-tử quý báu nầy nằm trong bọc kim-quang-tuyến làm bằng chất bồ-đề màu vàng sáng rỡ, chúng nó là cái kết quả sự học hỏi của phàm-nhơn trong những kiếp đã qua, và chính chúng nó cũng là mầm tiến-hóa của kiếp sẽ tới.  (đồ hình số 43).

     Cắt nghĩa.--- Trong đồ hình số 69 ta thấy:

     Tại cõi phàm, lúc con người còn sống, thì hột nguyên-tử trường-tồn của cái xác ở ngoài hết, kế trong, thì hột nguyên-tử trường-tồn cái vía, rồi mới đến hột nguyên-tử trường cái trí.

     Khi con người bỏ xác rồi, thì nguyên-tử trường-tồn cái xác rút vào trong hết. Khi bỏ cái vía rồi, hột nguyên-tử trường-tồn cái vía cũng rút vô nằm gần bên hột nguyên-tử cái xác. Bây giờ chỉ còn có hột nguyên-tử cái trí. Khi cái trí chết rồi, thì hột nguyên-tử của nó rút vào nằm gần bên hai hột nguyên-tử kia trong chơn-thân.

*

     Chúng ta đã thấy rằng: lúc con người bỏ xác phàm, vía và trí rồi, thì ba hột nguyên-tử trường-tồn rút vào chơn-thân. Điều nầy rất cần ích: bởi vì người tiến-hóa phải làm chủ các cõi, và chỉ có ba hột nguyên-tử nầy nối cõi của chơn-nhơn với mấy cõi thấp. Nếu chơn-thân mà tiến-hóa không cần có ba hột nguyên-tử nầy làm môi-giới, thì là một chuyện tuyệt-diệu lắm rồi! Nhưng như thế, chơn-thân chỉ có mạnh-mẽ ở cõi trên chớ bất lực ở cõi dưới, vì không thể cảm-xúc và suy-gẫm được. Bởi thế mà chúng ta cần phải có ba hột nguyên-tử nầy, và còn phải điêu-luyện chúng nó trở nên tinh-khiết và mở mang mới đặng.

     Nến chủ ý rằng: hột lưu-tánh nguyên-tử tiến-hóa trổi hơn những hột nguyên-tử khác đồng thứ với nó. Tỷ như hột lưu-tánh nguyên-tử cái xác tiến-hóa hơn những hột nguyên-tử làm ra cái xác, v.v…

     Khi con người tiến đến bực Chơn-Tiên rồi (nghĩa là đã hoàn-toàn chủ-trị ba cõi:  thượng-giới, trung-giới, và hạ-giới) thì không cần phải đầu thai nữa; chừng ấy những hột lưu-tánh nguyên-tử sẽ không còn bổ dụng nữa. Chơn-Tiên sẽ bỏ chúng nó lại. Nhưng khi Đức Phật (như Đức Thích Ca) ^[[10]] muốn hoạt-động nơi mấy cõi dưới, thì ngài góp nhặt những hột nguyên-tử trường-tồn của các vị Chơn-Tiên vứt ra, dùng làm cơ thể tạm cho Ngài. Nếu những hột nguyên-tử trường-tồn không đủ cho Ngài dùng, thì Ngài rút những hột nguyên-tử khác xung quanh, thanh hơn hết mà thêm vào. Nếu có một vị nào mới đắc quả Chơn-Tiên mà bỏ hột nguyên-tử trường-tồn ra, thì Ngài lấy thay vào những hột nguyên-tử nầy. Cái thể của Đức Phật làm bằng những hột nguyên-tử trường-tồn của các vị Chơn-Tiên bỏ ra, là cái thể độc nhứt của quả địa cầu, nghĩa là nếu có một vị Thiêng-Liêng nào muốn làm kim-thể như Đức Phật cũng không làm đặng: vì thiếu những hột nguyên-tử trường-tồn. Cái kim-thể nầy giữ gìn kỹ lưỡng và đã có lần Đức Phật cho Đức Chúa và Đức Di-Lạc mượn.

 

 

     TOÁT-YẾU .- Trong đồ hình số 69 (nơi A) ta thấy hình tròn tượng-trưng con người còn sống, có đủ xác, phách, vía và trí với ba hột nguyên-tủ trường-tồn. Khi con người chết, sanh lực bọc hột nguyên-tử trường-tồn cái xác rút vào tim, theo đường Sushumna-nâdi (là đường nối trái tim với óc-thất thứ ba) mà lên đỉnh đầu, rồi xuất ra khỏi xác. Lằn kim-quang-tuyến (Sutrâma) bọc theo hột nguyên-tử trường-tồn cái xác mà lên cõi vía. Khi cái vía rã rồi, đường Kim-quang-tuyến mới bọc hột nguyên-tử trường-tồn cái vía mà lên cõi trí. Khi cái trí tan rã rồi, thì đường kim-quang-tuyến bọc hột nguyên-tử cái trí, cùng hai hột nguyên-tử xác, vía, kia mà rút vào cái thể thanh đẹp hơn là Chơn-Thân (corps causal). Trong Chơn-Thân, hột nguyên-tử cái xác nằm trong hết kế bên hột nguyên-tử cái vía rồi mới đến hột nguyên-tử cái trí. Khi con người đầu-thai (nơi B) Hột nguyên-tử trường-tồn cái trí mới khởi hoạt-động để tạo ra cái trí, có đặc tánh của hột nguyên-tử ấy. Rồi kế hột nguyên-tử cái vía và cái phách khởi hoạt-động để làm ra cái vía và cái phách cho xác thân sau nầy.

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI SÁU

Sự  cần  ích  của  Luân-Hồi

     Ta đã nói: trường tiến-hóa của con người thật vô-tận, kiếp sống của con người thật vô biên; thì dù ta có bận việc cho lắm hay phải khó khăn thế nào, ta cũng phải rán tìm hiểu tại làm sao thế? Thực ra, nếu ta xem con ngưởi trong kiếp hiện-tại, từ buổi sơ sanh tới lúc thở hơi cuối cùng, thì ta không thể nào công nhận rằng: con người với mấy mươi sanh sống ngắn ngủi, có thể thực-hiện được nền tiến-hóa vĩ-đại nầy? Hẳn-nhiên, ta phải nghĩ rằng: nếu con người mà đạt đến sự chí-thiện, chí-mỹ thì phải tuân theo một cái Luật đã định sẵn trong vòng hợp lý. Vả lại dưới trần nầy, không hề xẩy ra một sự gì mà không hợp lý, vì lẽ võ-trụ là Biểu-Hiệu của Trời, mà Trời là Đấng Minh-Triết hoàn-toàn.

     Vậy ta giải nghĩa luân-hồi là thế nào?

     Ta không nói đến sự luân-hồi buổi sơ-khai của loài kim-thạch, thảo-mộc, và thú-cầm; sự biến-chuyển và sự tiến-triển của chúng nó rất phức-tạp, nhưng nếu ta khảo-cứu đến, thì ta sẽ có được nhiều hứng-thú và nhiều tia sáng, giúp ta am-hiểu điều mà ta đang học đây.  Ta chỉ nói vắn tắt rằng: các loài ấy là hột giống để thành người (xin xem lại đoạn Hồn-khóm). Sự Luân-Hồi mà ta nói đây là thuộc về nhơn-loại.

     Thông-Thiên-Học dạy ta rằng: một khi linh-hồn đã chuyển kiếp làm người, thì không còn trở lại làm thú-cầm hoặc cây cỏ, kim-thạch nữa. Nhưng trước khi đi sâu vào vấn-đề ta nên tự hỏi linh-hồn là gì? ^[[11]] .  

     Linh-hồn là điểm linh-quang của Đức Thượng-Đế, ông C. Jinarajadasa có giải về linh-hồn như vầy: Linh-hồn là một Trí-Thức trường-tồn, lấy chơn-thân làm thể xác^[[12]]. Linh-hồn không phân nam nữ, xung quanh có một chất khí hình bầu dục bao bọc sáng lòa, thanh dịu như ánh mặt trời chiều. Cái thể hình bầu-dục nầy là cái nhà vĩnh-viễn dùng để che chở linh-hồn, mà ta gọi là Chơn-nhơn. Đối với linh-hồn, thì không có sanh, lão, bịnh, tử. Nó trường-sanh bất-tử, luôn luôn tinh-tấn với thời-gian. Mỗi phút qua, là mỗi phút nó nẩy nở đến gần Đấng Chí-Tôn đã sanh ra nó. Mục-đích của nó là hành theo cơ Trời. 

     Linh hồn là một điểm Tinh-thần ngụ trong thể xác. Con người vốn là một điểm linh-quang của Đức Thượng-Đế, nhập vào hạ thể; và hạ thể ví như y-phục mặc bên ngoài, có thể vứt ra. Quý bạn mặc y-phục vào; có bao giờ quý bạn cho chúng nó là quý bạn chăng?  Thì đối với hạ thể cũng vậy; chúng nó chẳng phải là con người thật, là Chơn-nhơn.  Nhưng muốn mở quyền-năng ở mấy cõi thấp, Chơn-nhơn phải nhập vào hạ thể do chất-khí của các cõi thấp làm ra. Tỷ như xác thân là do chất hồng-trần tạo ra. Chơn-nhơn nhập vào hạ thể để kinh-nghiệm học hỏi, được lần lần đến chỗ chí-thiện, chí-mỹ. Hạ thể là vô-thường: vì nó luôn luôn thay đổi. Còn Chơn-nhơn vốn trường-tồn. Những cõi cao là quê hương thực-sự của các bạn. Bên Gia-Tô giáo có nói như vầy: “Quê hương của con vốn ở trên Trời”. Chi nên, người hiểu Đạo rồi, thì dẫu ở nước nào cũng vậy, không lòng khinh hay trọng: vì cõi thế-gian không phải thật quê nhà. Ví như chim kia tung cánh dưới trời, nhẹ nhàng lướt gió, đầy vẻ hân-hoan, thỉnh-thoảng lại xạ xuống biển trần, phớt trên làn nước biếc để gắp mồi ngon, rồi lại cất cánh bay lên giữa đám mây hồng, linh-động, bên trời xa thẳm! Linh-hồn bất-tử của con người, từ cõi thượng-thiên hạ sang trần-tục, để thu-thập cái gì ích-lợi cho sự tiến-triển của mình, và khi xong rồi, hai tay ôm đầy quả đẹp, mới cất cánh bay về chốn cũ, hầu đồng-hóa những điều của mình đã góp nhặp. Xong rồi, linh-hồn lại xuống trần, đầu-thai một lần nữa, và khi gặt hái xong, lại trở về. Cái ý nghĩa nầy là nền tảng của sự Luân-Hồi. Con người đầu-thai xuống trần, chiếm lấy một xác thân.  Ban sơ con người không bộc-lộ đặng thiên-tánh của mình.

     Mục-đích của con người dưới thế-gian là tập làm chủ cõi vật-chất; và cứ tập như vậy trong nhiều kiếp mới thu-thập được những bài học hay và những điều kinh-nghiệm giỏi.  Trước nhứt linh-hồn lấy xác thân của người dã-man. Với cái xác thân không thanh đẹp ấy, linh-hồn chỉ kinh-nghiệm những điều thô-kệch, và có khi cũng bạo-tàn nữa. Đó là những bài học đầu-tiên trên đường tiến-hóa của nhơn-loại. Người dã-man nầy, một ngày kia cũng sẽ bỏ xác thân, chừng ấy linh-hồn mới thấy sự lầm lẫn của mình, sự tàn ác của mình ở dưới thế gian mà bây giờ mình phải chịu đau khổ; tuy nhiên nó cũng được nếm một vài hạnh phúc lúc nó tưởng đến sự công bình của Trời Đất. Một khi linh-hồn đã đồng-hóa đặng tất cả sự kinh nghiệm của kiếp vừa qua, và đổi chúng nó ra năng-lực trí-hóa và đạo-đức, thì chừng ấy, linh-hồn mới đầu-thai xuống thế lần nữa, lấy cái xác thân tốt đẹp và thanh-bai hơn trước, cho phù hạp với tiến-triển tinh-thần của nó. Nhờ cái xác thân mới và tốt nầy, nó có thể trong một kiếp dưới trần, gặt hái đặng nhiều quả đẹp. Rồi một lần nữa, sau khi bỏ xác, nó sẽ đổi những quả nầy ra năng-lực tinh-thần, và thời gian ở trên trời ^[[13]]    dài hơn lần trước, (vì thời gian ở trên trời lâu mau tùy theo sự tiến-hóa của linh-hồn nhiều hay ít). Vậy con người thác đi rồi sống lại như vậy, không biết bao nhiêu kiếp, cho tới chừng nào đi hết đường tiến-hóa mới thôi: nghĩa là linh-hồn khởi từ bực dã-man để tiến lần tới bực toàn-năng toàn-thiện. Ấy vậy linh-hồn có một đời sống dài vô tận, mà mọi kiếp là mỗi phút của đời sống ấy. Hỏi con người có thể thay đổi tánh tình trong một vài ngày chăng? Thật không, muốn được toàn-thiện phải trải qua nhiều kiếp luân-hồi. Mỗi kiếp là mỗi giai-đoạn hành-hương thiên-diễn. Hễ mang nợ, thì phải trả: ai gieo quả nào, thì gặt quả nấy; bởi Trời có một Luật bất-di, bất-dịch cai trị càn khôn vũ-trụ là: Luật Công-Bình. Trên đường tiến-hóa diệu-viễn, tâm thức và tánh tình sẽ lần hồi được thanh cao và con người sẽ trở nên Trọn Lành. Đến giai-đoạn nầy, con người đã thoát kiếp luân-hồi; bởi có ích gì trở lại trần nữa, một khi không còn điều chi để học? Khi ta học hết tiểu-học, thì ta lên ban trung-học. Con người đầu thai xuống, thì cũng giống như đứa học trò đến trường. Học trò học hết ban cao-đẳng rồi, thì ra trường Đại-Học; còn con người hễ thoát kiếp đầu-thai rồi, thì thành một vị Aseka, tức là Chơn-Tiên vậy. Đấng Chơn-Tiên hết làm một học sinh ở trường đời nữa. Ngài lên cõi Thượng-Thiên để tiếp-tục tiến lên mãi, hầu có thể hiệp nhứt cùng Đức Thượng-Đế. 

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI BẢY

Luân-Hồi là cần-kíp

     Ta đã giải nghĩa thế nào là sự Luân-Hồi. Bây giờ ta hãy chỉ tại làm sao Luân-Hồi là cần-kíp? .

     Luân-Hồi cần-kíp do ba nguyên-nhân nầy:

     1.---Luân-Hồi là hợp-lý. Cái thuyết Luân-hồi làm thỏa lý-trí. Nếu không nhìn-nhận nó, thì cuộc Đời là một bài toán không thể giải đặng. Hỏi sự đau đớn nào bằng, sự lo sợ nào bằng, khi ta thấy xung quanh ta những điều mà trí khôn ta không thể hiểu nổi!. Trái lại, nếu ta hiểu đặng, thì ta sẽ có can-đảm và bình-tĩnh mà kéo dài đời sống dưới trần.  Không phải những tai nạn dập dồn, những điều đau đớn về xác thịt và tinh-thần là điều thảm-khổ thực-sự của người đời đâu. Mà chính là khi cái trí khôn của con người phải lâm vào cảnh đen tối của đêm khuya, ở giữa muôn vàn hiện-tượng không giải nổi, và cứ mãi ngờ-ngờ, vực-vực! Đó mới thật là sự đau khổ vô cùng! Cả đời cứ mãi lo sợ, không biết: Đâu là chơn-lý? Đâu là ánh sáng? Trong khi quanh mình chỉ thấy sự hỗn-loạn và nỗi bất công! Mà hy-vọng có thể nẩy nở ở chỗ hỗn-loạn và ngờ-vực bao giờ? Chỉ có cái lý-thuyết luân-hồi mới đem lại ánh sáng cho đời sống mà thôi.  

     2.---Khoa-học hiện-đại đành bất-lực trước nhiều câu hỏi của cuộc đời. Trước đây mấy mươi năm, khoa học xem dường giải nổi những bài toán-đố khó khăn ở đời. Nhà thông thái Darwin nghĩ mình sẽ được hài lòng trong tất cả phương-diện. Nhưng ngày nay, không nhà khoa học nào giải nổi câu hỏi mắc-mỏ về sự tiến-triển của loài người, nếu bài trừ thuyết luân-hồi ra.

     3.--- Về mặt đạo-đức, thuyết luân-hồi sẽ không giúp ích cho một số người quanh năm chỉ sống về lý-trí một cách ích kỷ, không có chút tình-cảm, biết thương yêu kẻ khác.  Những người nầy chẳng khỏi thắc-mắc về nhơn sinh, và cho rằng: thiên địa bất công, thế gian tàn ác! Nếu họ hiểu rõ luật luân-hồi, thì họ sẽ thấy cơ trời là Điều-Hòa, Nhơn-Ái, và Minh-Triết vậy. Tóm lại, về phương-diện lý-trí, khoa-học và đạo-đức, thuyết luân-hồi rất cần kíp. Vậy chúng ta hãy lần lượt giải-bày một cách rõ rành hơn.

 

I.---   VỀ MẶT LÝ–TRÍ  

    Ta hãy để ý đến một người còn dã-man đời thượng-cổ như mọi Aborigènes ở Australie, mọi Veddhas ở Ceylan, hay mọi ở Bornéo mình mẩy đầy lông lá. Những mọi ấy là những sinh-linh kém hơn nhơn-loại ngày nay tuyệt mù! Chúng nó chỉ tỏ tâm-sự bằng dấu-hiệu hay bằng tiếng-động, chứ không biết dùng ngôn-ngữ. Chúng nó chỉ hơn loài khỉ một chút ít thôi.   

     Bây giờ ta rán xem người mọi ấy về hai phương-diện: vật-chất và tinh-thần. Y không có trí khôn-ngoan, không có lòng đạo-đức, hai đức tánh ấy chỉ còn trong thời-kỳ phôi-thai mà thôi! Nếu quý bạn đã đọc qua những quyển du-ký nơi xứ mọi, ắt quý bạn sẽ thấy người mọi chỉ đếm 1, 2, 3, thôi. Con mèo cũng có thể làm y như vậy được, khi nó đếm con nó.

     Bà A. Besant có thuật câu chuyện về mọi Aborigènes ở Australie như vầy: “Chánh phủ Australie thấy mọi Aborigènes phải chịu lạnh lẽo mới đem mền phát cho họ; nhưng khi nắng lên, họ lại lật đật đem mền đổi lấy vật khác, mặc dầu vật ấy không đáng giá. Họ không ngờ rằng: đêm khuya trời sẽ lạnh. Đó chỉ cho ta thấy rõ trí não của họ thật là thấp kém! Đối với với tình-cảm của họ cũng vậy. Nếu bạn họ mập béo, họ nhắm ăn ngon miệng thì họ không ngại gì mà bắt làm thịt để ăn. Ông Darwin có kể một người mọi đói bụng cứ bắt vợ mổ ruột ăn tươi. Một ông cha bên Thiên-Chúa-Giáo rán cắt nghĩa cho y hiểu rằng: làm như vậy là quấy lắm; nhưng y vừa lấy tay vỗ bao tử, vỡ bụng bạch bạch vừa trả lời như vầy: “Tôi quả quyết với ông rằng: thịt nó ngon lắm!” Ông cha hỡi ơi! mới rán cắt nghĩa cho y hiểu rằng: đồ ăn ngon với tánh hiền là hai thứ khác nhau xa. Nhưng nói với người mọi về sự lành, sự dữ cũng như nước đổ lá môn! Họ ăn cha mẹ họ, khi mấy người nầy trở nên già yếu và vô dụng. Họ ăn con họ, lúc nó còn nhỏ chưa giúp họ được việc gì. Họ giết, cướp, bóc, và say sưa vất vả. Nhưng tất cả tôn-giáo đều nói rằng: “Họ là công-trình tạo-tác của Đức Thượng-Đế toàn-năng toàn-thiện”. Vậy người còn dã-man như thế, khi chết rồi sẽ về đâu? Có phải cảnh trời chắc-chắn là không dành cho họ sao?” Vậy người ta có thể dìm họ xuống địa-ngục chăng? Không thể đặng vì điều họ làm không phải là tự-ý họ muốn. Nguyên-nhân là sự vô-minh. Đời sống của họ dưới thế-gian dường như đời sống của loài thú. Hỏi có phải đời đã tạo họ ra như vậy chăng? Thật không, bởi vì bên cạnh người dã-man, còn nhiều nhơn-vật phi-thường, cao-siêu, hơn phần đông nhơn-loại tuyệt mù! Có phải số phận người mọi phải thừa-hưởng cái gia-tài vô-minh của Đấng Cha Chung, bên cạnh anh em mình đang nảy nở, xinh tươi như hoa buổi sáng, mà nhơn-loại kính thờ như bậc thánh hiền chăng? Mấy câu hỏi nầy khiến cho ta để ý đến lý-thuyết Luân-Hồi.

     Vậy ta nên lấy ánh-sáng Thông-Thiên-Học mà tìm-hiểu chơn-lý trong sự Luân-Hồi.

     Bây giờ ta hãy trở lại vấn-đề người mọi giết vợ mà ăn, có lẽ y còn giết nhiều người khác nữa; y cứ giết, cứ cướp, trong lúc y còn khỏe mạnh. Nhưng trước sự hung-tợn và tàn-sát ấy, ta có thể khép tội y vào án sát-nhơn chăng? Y chỉ là người không hiểu đạo-lý mà thôi! Ví dụ y bị người mạnh hơn giết chết, nhưng thật ra y có chết đâu? Chỉ có cái xác chết mà thôi. Y sẽ qua thế-giới khác, và sẽ phát-giác rằng: “những người bị y giết, vẫn còn sống, và chắc-chắn là họ không tử-tế gì với y: mà lại còn thù-nghịch và cọc-cằn đối với y nữa”.

     Bài học tuy dễ và ngắn, cũng có thể làm cho họ suy-nghĩ và biết rằng: “nếu mình giết một người bữa nay, ngày mai mình sẽ gặp lại; thì chắc-chắn vợ mình không để mình yên thân đâu”. Người mọi trên Trung-giới khởi sự học bài học hiền-lương. Nhưng không phải học một lần mà thuộc hết, họ phải trở lại trần nhiều lần như vậy, cho tới bao giờ bài học đầu-tiên đã ghi vào tâm-khảm, và làm cho họ hiểu rằng:  “Giết là quấy, cướp là quấy.”  Nhưng chẳng phải họ chỉ kinh-nghiệm điều ấy sau khi từ-trần mà thôi. Có thể họ có chút tình thương vợ, trước khi có ý-nghĩ hạ-sát để ăn thịt. Nhưng khi thèm thịt, thì lại quên tình thương ấy đi! Song dẫu tình-thương có mảnh-mai cách mấy cũng không bao giờ mất: bởi trong võ-trụ không có vật chi là mất cả. Cái tình-thương đối với vợ, dù hết sức mảnh-mai cũng là cái mầm lương-thiện, nó sẽ nẩy-nở trong lòng và đem lại một vài hạnh-phúc.  Về sau, khi chết rồi, họ đem lên cõi trung-giới một vài kinh-nghiệm tốt; sự kinh-nghiệm nầy sẽ hóa-thành một đức-hạnh. Và khi tái-sanh lại cõi tràn, họ sẽ đem theo cái đức-hạnh ấy. Mỗi kiếp luân-hồi, trước sự chém giết, người mọi sẽ biết ghê-tởm hơn trước, và khi người ta nói với y rằng: “Giết là quấy”, thì y lại công-nhận ngay. Khi trải qua nhiều kiếp luân-hồi, người mọi sẽ văn-minh lần lần và có thể sống với đoàn-thể, biết tuân kỷ-luật chung của nhóm, mà y cho là đúng: vì nó hạn-chế và kính-nễ quyền cá-nhơn. Y cứ mãi kinh-nghiệm kiếp nầy sang kiếp khác, mãi xây gạch, đấp nền, mà trên đây, y cất đền lầu kiếp sống của y, cho đến khi trở thành một nhơn-vật phi-thường, kỳ-diệu dưới thế-gian. 

     Ta thử xem đứa con ta với người mọi, ta sẽ thấy hai người khác nhau bực nào ^[[14]] .

      Bà A.BESANT có thuật điều bà đã mục-kích về sự nầy: Một làng mọi kia bị tiêu-diệt, tất cả dân-sự ở trong làng đều tàn-sát lẩn nhau nên chết hết, chỉ còn sót lại một em bé mọi. Đứa trẻ nầy được một bà phước nhặt đem về Anh-Quốc, nuôi dưỡng, dạy dỗ đàng-hoàng. Nhưng trước sự giáo-hóa tận-tình, giữa cảnh văn-minh, đứa trẻ mọi vẫn ngơ-ngáo và không hiểu nổi một tí gì về luân-lý, mặc dầu là sơ-giản nhứt! Tấm lòng của nó không rung-động chút nào trước sự giáo-hóa của bà phước. Thật ra, cũng có một số mọi tấn-hóa hơn, linh-hồn già-dặn hơn, có thể thông-cảm đặng, nhưng đó là phần ít.

     Ta hãy xem đứa con ta. Nếu ta nói với nó rằng: dành giựt đồ chơi của em nó - yếu đuối hơn nó - là quấy, thì nó hiểu ngay. Tại sao vậy? Có gì lạ đâu: vì đứa con ta tri-thức đặng việc nó làm. Những sự tri-thức nầy, chẳng phải của Trời cho: nó vốn là kết-quả của sự kinh-nghiệm. Con của ta sanh ra với những sản-nghiệp đã thu-hoạch từ bao nhiêu kiếp, nên ngày nay thâm-hiểu một cách tự-nhiên những điều phải và điều quấy. Nếu nó không để ý liền, thì chỉ vài lời nhắc nhở cũng đủ làm cho nó hồi nhớ lại. Ta nên nhơn dịp nầy mà dạy dỗ nó. Trước mắt ta chẳng phải là một linh-hồn còn thuần-khiết vừa mới được hóa-sanh, mà một linh-hồn đã chịu biết bao lần sanh-tử, đã giàu kinh-nghiệm cuộc đời. Trẻ con của dân-tộc văn-minh, mới sanh ra, đều có một đặc-tánh riêng của nó; ai học về giáo-dục nhi-đồng đều biết sự nầy.

     Mỗi kiếp sống dưới trần đều đem lại nhiều kinh-nghiệm hơn, khiến cho con người càng thêm hiểu-biết.

     Khi từ trần, ta lên cõi trung-giới với những món quà đã thu đặng trong kiếp sống đã qua. Nơi đây, ta sẻ thấy những lỗi lầm đã phạm, ta sẽ phải khổ vì chúng nó. Bao giờ ta đã xác-định những tội-ác của ta rồi, thì ta sẽ bỏ cõi Trung-giới mà sang qua Thượng-giới.  Những sự lành, sự phải của ta đã làm, sẽ trở thành những phần thưởng quí giá cho ta tại cõi nầy. Chúng nó kết-thành cái mão vinh-quang, sáng lạng để trên đầu ta. Những hy vọng cao-thượng, những tình-cảm thanh bai, trong sạch, đã có tại cõi trần, sẽ phát-lộ rõ ràng tại cõi Thượng-giới và sẽ được tăng cường.

     Một hình-tượng được chạm-trỗ khéo léo, một là do tài người nghệ-sĩ, hai là do tánh-chất của đá cẩm-thạch. Những đức-tánh về trí-thức, tình-cảm và cảm-giác cũng thế, chúng nó được tốt đẹp là do Chơn-Nhơn hoạt-động tại cõi trần. Đồ chạm-trỗ bằng cẩm-thạch là kết-quả công-trình của ta ở thế, còn người thợ chạm là linh-hồn. Nếu không có cõi trần đem vật-liệu cho ta, làm sao ta chạm-trỗ đặng? Nếu linh-hồn tiến-hóa là nó biết chọn vật-liệu tốt đẹp: hay nói cách khác là: “cái quả đi theo cái nhân”.

     Ấy vậy, để cho ta thấy rằng: nhờ luật luân-hồi mà con người có cơ-hội tạo ra số mạng mình. Và nhờ luật ấy mà những điều kinh-nghiệm mấy kiếp trước được góp nhặt lại, và đổi thành đặt-tánh; chi nên, mỗi lần xuống thế và lúc trở về, con người tấn-hóa hơn trước.  Sở dĩ ngày nay ta có đặng đức-tánh nào là do lúc ta chưa đầu-thai, còn ở trên Thượng-giới, ta đã rèn đúc nó với những kinh-nghiệm mà ta đã thâu-thập ở cõi trần. Mỗi tật xấu của ta là triệu-chứng sự thiếu đức-tánh đối-chiếu. Dẫu đối với người chậm-chạp nhứt dưới thời-gian, luân-hồi cũng làm cho họ tiến bước và đem lại cho họ một ngày sẽ tới, cái tương lai vinh-diệu phi-thường! Thế thì, tất cả chúng-sanh không sớm thì muộn, cũng đi trên đường sáng lạng và sẽ đạt đến mức cuối cùng là: sự Minh-Triết

     Tất cả chúng ta là chủ-nhân của số mạng: ta muốn tiến mau hay chậm là do ở ta.  Nhưng luật-trời bắt buộc ta phải tiến, ta có thể biếng nhát dừng chơn một lát rồi cũng phải đi nữa. Mà nếu ta càng kéo dài con đường sanh-tử, thì ta phải chịu trăm cay, ngàn đắng, trong khi các bạn đồng-hành với ta đã nhẹ bước thang mây, đắc quả Bồ-Đề, mà sang qua miền Cực-Lạc. Theo giáo-lý Thông-Thiên-Học, thì người còn dã-man, một ngày kia, cũng sẽ thành một vị thánh-nhơn, rồi một vị Thượng-Đế.

     Nếu ta cho rằng: không có thuyết luân-hồi, thì một đứa trẻ kia vừa mới sanh ra lại chết, hỏi có ích lợi gì cho nó chăng? Rồi làm thế nào giải đặng sự bí-ẩn nầy? Hỏi đời sống người lành hay dữ có ảnh-hưởng gì đến sau lúc chết chăng? Nếu công nhận rằng: có, thì đời sống ngắn-ngủi của đứa hài-nhi ấy có phải là một điều thiếu-sót khốc-hại cho sự tiến-hóa của nó chăng? Mà sự thiếu-sót nầy không thể lấp bằng đặng! Tại sao mới sanh nó ra vài giờ, hoặc vài ngày, để cho nó đủ nhìn thấy ánh-sáng mặt trời, rồi bắt nó an giấc ngàn-thu… không cho nó tái sanh, được có cơ-hội để tiến-hóa, có phải là một sự bất-công chăng? Nếu ta không công-nhận đứa bé ấy sẽ đầu-thai xuống trần nữa, thì tức nhiên ta xâm-chiếm quyền tiến-hóa của nó; ta không cho nó nếm cái giá-trị quí báu của cuộc đời, để học hỏi và kinh-nghiệm, hầu một ngày kia được xứng đáng ở cõi Trời. Như thế, ta truất của nó một phần gia-tài thiêng-liêng, đời đời, kiếp kiếp, trong khi nó chưa làm gì nên tội!.

     Có người lại trả lời như vầy: “Đứa hài-nhi chết đi không hại gì cho tương-lai của nó, còn như chúng ta đây đã trưởng-thành, chúng ta có thể sống một cuộc đời may rủi, và gây nhiều nghiệp chướng đau thương. Cố nhiên chết non như thế là có phước chớ?” Câu trả lời ấy không làm hài lòng đặng và còn gây ra lắm điều ngờ-vực. Làm sao nhìn-nhận được rằng: con người không có quyền thực-hiện cái quan-niệm của mình, trong khi trời đã phú cho mình một cái mãnh-lực của tư-tưởng?  

     Mà thôi, chúng ta hãy để một bên cái ví dụ về người mọi và đứa hài nhi, chúng ta hãy quan-sát đến sự khó khăn khác nữa. Nếu sống một kiếp là hết, thì có ích gì thực-hiện những đức-hạnh mà ta phải chịu tốn bao nhiêu công-phu, bao nhiêu đau khổ mới đạt đặng? Thường thường các bậc lão-thành có nhiều kinh-nghiệm và khôn ngoan hơn đàn hậu tấn, và một khi ta thắc-mắc điều gì có phải là ta đến cầu cứu với người chăng? Nhưng trong lúc mà sự minh-triết của các ngài đã nẩy nở, đáng làm ngọn đuốc cho đời soi chung, các ngài lại từ giả cõi trần mà an giấc ngàn thu! Các ngài, một là lên thiên-đàng, hai là, xuống địa-ngục như tôn-giáo đã nói; thì sự học hỏi của các ngài có giúp ích cho ai đâu?

     Chính tại trần-gian, nhơn-loại mới cần có những bậc cao-minh như thế. Theo thuyết không luân-hồi, thì đời sống của nhơn-loại ở thế-gian hóa ra vô-vị, và tất cả sự kinh-nghiệm tốn bao nhiêu mồ hôi, nước mắt, sẽ hóa ra bọt nước ở đầu gành; mây bay trong gió!

     Chúng ta càng suy nghiệm, để giải cho hợp-lý những bài toán-đố nầy, thì chúng ta càng thấy cái thuyết luân-hồi là cần-kíp.

II.--- VỀ MẶT KHOA-HỌC

     Đối với khoa học, thuyết luân-hồi cũng cần nữa. Vào đời Ông DARWIN, thì có nhiều sách viết ra về sự tiến-hóa của loài người. Theo thuyết Darwin, thì sự tiến-hóa nầy đều do sự di-truyền. Nhơn đó người ta mới mở nhiều trường để dạy kẻ làm cha mẹ phải ăn ở thế nào đặng sanh con quí. Đối với nhà thông-thái DARWIN, thì ở đời phải tranh-đấu để đi đến chỗ hay giỏi và chỉ có tranh-đấu, nhơn-loại mới mong tiến-bộ đặng. Nhưng theo thuyết truyết tranh-đấu nầy, thì chung-qui, chỉ có kẻ mạnh là thắng, là bậc đàn anh của nhơn-loại ở tương-lai sao? Lúc bà Annie Besant đang học về luật sanh-sản của dân-tộc, thì bà có viết thơ cho nhà bác học DARWIN để phản-đối cái thuyết của ông. Nhà bác-học trả lời với bà như vầy: “Người ta đừng tìm thế làm cho dịu bớt sự tranh-đấu ở đời, nếu ta không muốn cho dân-tộc tương-lai được tốt đẹp”. Bà A. Besant kết-luận và cho đó chẳng phải là ý-kiến của nhà khoa-học tân-tiến, vì những vị nầy không hề quả quyết rằng: cha mẹ di-truyền cho con tánh-hạnh và trí-hóa của mình; mà trái lại, hễ trí-hóa của cha mẹ càng cao thượng chừng nào, thì càng khó di-truyền chừng nấy. Tỷ như thiên-tư về âm-nhạc: cha mẹ là nhạc-sĩ có thể sanh con ra có xác thân hạp về âm-nhạc: thinh-giác dễ thọ những nhạc-điệu thanh-nhẹ, ngón tay và thần-kinh miêu-tả đặng những tiếng cầm, tiếng sắt. Nhưng với xác thân thuận-lợi cho âm nhạc, một linh-hồn có thể không nhạc-sĩ chút nào! Nếu may ra một chơn-linh của nhạc-sĩ đến đầu-thai trong xác thân ấy, thì thiên-tài sẽ nẩy nở mau lẹ, và tài-ba xuất-chúng khiến cho danh tiếng bay khắp năm châu thế-giới.  Những nhạc-sĩ, nếu có con, thì chúng nó thường không có tài-ba gì và danh tiếng của ông cha khi xưa sẽ bay dần theo gió! Ấy ta thử xem những gia-quyến của bậc tài-hoa về âm-nhạc như Beethoven, Mozart hay những nhạc-sĩ khác ra thế nào? Khoa-học hiện-đại công-bố rằng: “ Có sự di-truyền về thể-xác, chớ không có di-truyền về trí-hóa và đạo-đức, bởi vì thiên-tài không thể lưu-truyền cho con cháu đặng”. Như thế thì cõi trần sẽ đi đến chỗ lụng-bại sao hay? Nhưng may thay, cái thuyết luân-hồi đến giải rõ các điều thắc-mắc nầy!.

*

     Còn một bài toán-đố về khoa-học cần phải giải-quyết là: những đức-tánh chung của xã-hội tiến-triển thế nào? Có phải là do sự tranh-đấu về mặt sinh-tồn chăng? Sự thật là: trong khi tranh-đấu, những người không có tánh-cách xã-hội lại là những người thành-công nhứt! Bà A. Besant nói rằng: “Trong thương-trường tân-tiến, thường thường chẳng phải là người ngay thẳng nhứt mà được thành-công; những người quỉ-quyệt, lanh-lợi nhất lại chiếm được địa-vị khả-quan. Trên thế-giới hiện giờ; những kẻ chiếm địa-vị giàu sang nhất trong xả-hội thường là những người có óc khôn-quỉ nhất và có một lương-tâm ít thương xót nhất”.

     Tại Oxfort, Ông Dr. Huxley có nhấn mạnh điều trên đây. Ông cho rằng: “Con người tấn-hóa chẳng phải là chà đạp kẻ yếu, mà là người biết thương họ, và biết giúp họ cùng tiến như mình. Những đức-tánh cần-yếu cho sự tiến-hóa là: Đức hy-sinh, lòng nhơn-ái và dạ từ-bi, biết bênh-vực và che-chở kẻ khốn-nàn, yếu đuối”.

     Nếu một người kia hy-sinh để cứu kẻ khác mà phải bỏ mạng, thì có phải nhơn-loại mất một vị anh-hùng chăng? Trừ phi người ấy trở lại trần lần nữa; những vị tuẩn-tiết vì Đạo; nếu một khi chết là biệt dạng đời đời, thì làm sao nhơn-loại có đặng người quý giá?  Nếu thuyết luân-hồi là đúng, thì người nầy sẽ trở lại trần với một tâm-thức thanh-cao hơn, mạnh-mẽ hơn và lòng yêu-thương nhân-loại lại tăng-gia thập bội: vì trên cõi thượng-thiên những đức-tánh cao-quý, đã có tại cõi trần, sẽ đặng vun quén thêm: lòng hy-sinh và tình bác-ái sẽ được mạnh-mẽ hơn trước nhiều.

     Nhưng thuyết luân-hồi là điều chánh đáng, thì dưới trần nầy không có chi là mất cả; nó chỉ rõ rằng; tinh-thần và xác-thịt đồng chung tiến bước.

III.---VỀ MẶT ĐẠO-ĐỨC

     Bà A. Besant nói rằng: “Đối với tôi, thì trong vũ-trụ không thể có sự bác-ái và công-bình, nếu không nhận thuyết luân-hồi”. Chỉ có hai giả-thuyết nầy: một là con người do Trời hữu-ý sanh ra, hai là: con người do cha mẹ sanh ra với những tánh di-truyền. Cả hai giả-thuyết đều xô con người vào chỗ bí-lối, không thể ra được, và bắt buộc con người phải chịu cảnh tê-bại, cứ cúi đầu tuân theo mạng-số của mình và mất cả chí tiến-thủ để sửa đổi thời thế và tánh-tình.

     Khi đứa trẻ mới sanh, ta chớ ví hồn nó như tờ giấy trắng mà trên đó ta muốn viết chi thì viết. Ai học về khoa giáo-dục nhi-đồng đều biết rằng mỗi đứa bé mới sanh ra với tài-năng, đức-hạnh hay với tật xấu hèn đặc-biệt của nó. Người Hồi-giáo nói với chúng ta rằng: “Con người sanh ra mang số mạng mình trên cổ”. Điều nầy trúng một phần lớn, bởi vì mỗi người dưới thế-gian đều có đặc-tính rõ-ràng.

     Người ta có thể tùy sức mình sửa đổi cái đặc-tính nầy; nhưng cũng chẳng được là bao. Chi nên ông LUDWIG BUCHER nói rất trúng rằng: “Sự giáo-dục khó thắng đặng tánh nết tự nhiên”. Nếu trời sanh một cách hửu-ý, thì làm sao giải đặng tánh từ-bi, bác-ái và sự công-bình vô lượng của Ngài? Tại sao, một người sanh ra lại nằm trêng giường ngà, chiếu ngọc, sống trong nhung lụa nuông chìu; còn kể khác lại nằm trong chòi tranh, vách đất? Tại sao trẻ nầy khôn ngoan, với tương-lai đầy hứa-hẹn, còn đứa kia lại đần-độn, ngu-mê? Mà chúng lại khác nhau ngay từ lúc lọt lòng! Tại sao thế? Trẻ con làm gì nên tội mà phải chịu điều bạc-phước, đớn đau?

     Tôi xin trao lời cho bà A. Besant vì bà đã để tâm đến hoàn cảnh của các em bé tại Londres. Bà nói: “Tôi biết rõ thành Londres (Luân-Đốn) từ hang cùng đến ngõ hẻm: bởi vì tôi là nhơn-viên của hội School-board ở tại East-End là một vùng nghèo nhất. Nơi đây, tôi có trách-nhiệm phải lo cho chín mươi sáu ngàn đứa con nít. Ngoài ra, tôi còn phải gần-gũi với dân nghèo khổ. Người nào biết vùng East-End, thì phải biết cái cảnh nghèo khổ của nhơn-loại là thể nào! Lại nữa có nhiều em bé, mắc phải bịnh độc di-truyền của cha mẹ, sanh ra với thân-hình kỳ-quái, với trí ngu-mê hay độc-ác. Chúng nó có nhiều triệu-chứng trở thành sát-nhơn.

     Tại sao những đứa bé như vậy lại đến cho chúng ta? Các Ngài hãy đi theo tôi vào những nóc-nhà lụp-xụp, bẩn-thỉu, những nhà tối om, gần bên đống rác thúi-tha, mà cả năm không có ánh-sáng mặt trời rọi vào! Các Ngài hãy đi theo tôi đến ngõ hẻm sinh lầy, hôi hám! Bây giờ, các Ngài hãy dừng bước trước cái sân ẩm-thấp đầy rác-rến, ruồi, lằn.  Các Ngài cứ tiến theo tôi; chúng ta hãy bước trên thang lắc-lẻo, xuống cái hầm mà cả năm không có ánh sáng mặt trời rọi vào! Không khí thật là khó thở! Nhưng đó là nơi những kẻ khốn nàn sống năm nầy, tháng nọ! Trong góc hầm, trên đống giẻ vụn, một người đàn-bà ốm-nhom, nằm úm một đứa bé trai mới sanh. Ta hãy lại gần xem em bé: trán nó trợt lớt cho đến đỗi xem dường như không có, mặt mày hung-tợn; từ mũi, miệng, gò má, lỗ tai và vóc vạc tay chơn đều chứng tỏ nó là đứa sát-nhơn sau nầy. Với trí óc cạn-hẹp, với dục-tình mạnh mẽ, đời nó sẽ là đời khốn-khổ và bị tội tù! Đó là đứa trẻ khốn-nàn được Trời ban cho một cái linh-hồn! Mẹ nó là ai? – Là phu đập đá! Cha nó là ai? Chắc chắn là người say rượu; là phu bến tàu! Từ lúc mở mắt chào đời, nó đã nghe những tiếng chưỡi thề thô-tục; tới chừng biết nói - mặc dầu không hiểu - chớ nó cũng bập-bẹ những lời ấy rồi! Lớn lên chắc-chắn là nó bị đánh-đập, và bị xúi đi móc túi. Tối lại, nó đụng đâu ngủ đó; dưới gầm cầu, nơi mái hiên: vì ở nhà nó cũng khổ cực như vậy. Ngày nầy qua ngày nọ, nó sống nhờ ăn cắp vật. Một ngày kia, nó sa vào tay cò bót. Rồi lại được thả ra, rồi lại bị bắt nữa!  Cứ mãi như thế. Một hôm, án nó càng chồng chất, nó bị đày, một thời-gian khá lâu, chung với tù-nhơn trọng tội. Nơi đây nó gần gũi với đám người bất-lương, luôn luôn xúi giục nó làm ác. Chừng được thả ra nữa, thì nó còn xấu hơn trước muôn phần. Đối với nó, thì luât-pháp là thù-địch. Không một ai nhớ tới sự giáo-dục của nó, không ai buồn nhìn vào người nó, vì nó là tên tù mới ra khỏi khám! Mà nó cũng chẳng cần ai biết đến nó: nó cứ phá, cứ hại. Ngục tù đối với nó như quán-trọ. Rồi một ngày kia, trong lúc giận dữ, nó lại giết người! Người ta bắt nó. Trước toà-án, nó nghe lời buộc tội một cách thản-nhiên, nó cúi đầu lẳng-lặng, chưa biết mình phải hay quấy? Người ta kết án tử-hình nó. Rồi trong đêm lạnh lẻo, người ta đem nó ra hành-hình! Xác nó chôn vùi chung với các tội-nhơn khác, dưới vòm trời âm-u, đầy thảm-đạm! Vậy ta thử hỏi, chếr rồi hồn nó về đâu? Lên thiên-đàng ư? Chắc-chắn là không! Xuống địa-ngục đời đời ư? Có thể, nhưng không công-bình: vì tên sát-nhơn khốn-nàn nầy, trọn đời, không có dịp nào thuận-tiện để làm phải! Nó chưa biết chi là tội, chi là phước!  

     Cái trường-hợp của bà A. Besant vừa kể trên, chẳng phải là cái trường-hợp đặc-biệt cho một cá-nhơn nào mà cho đa-số nhơn-loại của các nước văn-minh trên địa-cầu. Nếu nói trời tạo ra một sinh-linh xấu-xa như thế, thì hỏi ai tin đặng?

     Bây giờ ta hãy xem cảnh-tượng khác lạc-quan hơn. Một đứa trai mới lọt lòng mẹ đã được bao nhiêu người nưng-đỡ, vuốt-ve, âu-yếm. Ta hãy lại gần xem nó. Mặt mày mở-mang, ngũ-nhạc phân-minh, nó có nhiều triệu-chứng sẽ trở nên một bậc thiên-tài tột bực.  Nét mặt thanh-kỳ chỉ nghĩa tình-cảm nó cao-thượng, quan-niệm nó siêu-quần; xung-quanh nó có bao nhiêu người tiến-hóa đỡ nâng, dạy dỗ. Không bao giờ nó nghe tiếng chưỡi-thề, thô-tục. Cha mẹ nó trông-nom từ chút. Lớn lên, nó được giáo-hóa đàng-hoàng.  Từ trường mẫu-giáo đến đại học-đường, nó luôn luôn được ban thưởng, tặng-khen; vì nó có nhiều đức-tánh, mà trẻ khác không có. Dường thể sự hạnh-phúc và sự vinh-quang cứ mãi liên-tiếp nhau, mà dệt ra cuộc đời nó. Dường thể Trời dành sẵn cho nó muôn ngàn hạnh-phúc; còn đứa bé khốn nàn kia sanh trong hầm tối, để rồi bị án tử hình, bỏ thây trong đêm lạnh, không kẻ đoái, người hoài! Ôi! thử hỏi hai đứa ấy đã làm gì? Chúng nó chỉ mở mắt chào đời, có thế thôi! Đứng trước bài toán-đố như thế, nếu không lấy thuyết luân-hồi mà giải, thì ta phải vô cùng thắc-mắc. Tin rằng: đứa bé xấu số kia là do ý-định của trời phải sanh ra người vầy, người khác, thì là một sự phạm Công-Bình Thiêng-liêng, mà tất cả nhơn-loại đều đặt hy-vọng vào. Ta không nói đến lòng Bác-ái của Đức Thương-Đế. Ta chỉ kêu nài đến sự Công-Bình mà thôi. Tên sát-nhơn trên kia, khi thác rồi, có thể đứng trước tòa-án thiêng-liêng mà la lên rằng: “Tại sao Trời sanh tôi như thế?” Ôi! Ta hãy lấy câu chơn-ngôn của người La-Mã, mà trả lời hai câu hỏi nầy, thì càng thêm vô-lý.

“Người lò gốm không thể nắn đồ-vật y như nhau được: phải có cái tròn, cái méo”. Không thể giải-nghĩa như vậy đặng! Trời không có thể tạo ra con người để hành khổ trọn đời! Người sẽ trách rằng: hai trường-hợp vừa kể trên là quá lố: nhưng trên đời, ta thường thấy đó là sự có thật, chớ chẳng phải là điều bịa đặt. Bà A. Besant sở-dĩ nêu ra hai gương nầy, quá tương-phản nhau, để cho ta thấy rõ-rành hai trạng-thái của con người, và để cho ta tự hỏi: “Có phải Đức Thượng-Đế, vì sự dị-chủng của muôn loài trên địa-cầu, mà sanh ra kẻ vầy người khác chăng?”.

     Nhưng nếu hai trường-hợp nầy, mà để dưới ánh-sáng Luân-Hồi, thì không còn làm cho ta phải thắc-mắc nữa: người sát-nhơn kia là một linh-hồn trẻ tuổi, mới khởi vào trường tiến-hóa, còn bậc siêu-nhơn ấy là một linh-hồn giàu kinh-nghiệm, sắp ra Đại-Học-Đường với cấp-bằng tấn-sĩ. Cả hai đều tạo ra số mạng mình, và một ngày kia cả hai đều đạt chung một mục-đích.

     Thế thì: người sát-nhơn kia mà xã-hội ruồng bỏ và ghê-tởm vốn là anh em với ta, y cần phải đi một bước dài mới đến kịp ta. Còn bậc siêu-nhơn cũng là anh em với ta, nhưng đã bước xa trên đường tiến-hóa hơn ta nhiều. 

     Cái thuyết luân-hồi đem đến cho ta một sự hy-vọng, làm cho ta tin chắc sự thành-công cuối cùng của nhơn-loại. Luân-hồi đưa ta đi từ nấc thang nầy, đến nấc thang khác, từ lúc ta còn ở trong loài kim-thạch, thảo-mộc, thú-cầm, đến lúc ta làm người. Bao giờ ta đến chót thang, thì ta thành bậc Chơn-Tiên, thoát kiếp luân-hồi. Một khi ta hiểu thấu đặng thuyết luân-hồi, thì ta cộng-tác với nó; nhơn đó, ta tiến-hóa lẹ. Chẳng những ta tiến-hóa về phần ta, mà ta còn làm người khác tiến nữa, như thế, ta cộng-tác với Thiên-Cơ. Ví dù ta nhận có thuyết luân-hồi cùng không, ta cũng không thể tránh nó đặng.

 

CHUƠNG THỨ NĂM MƯƠI TÁM

Luân-Hồi  (tiếp theo)

GIẢI-THÍCH NHỮNG BÀI TOÁN-ĐỐ KHÓ-KHĂN Ở ĐỜI

(viết theo lời giải-thích của bà A. Besant)

(La Réincarnation page 95.)

     Câu hỏi thứ nhứt.--- Trong Võ-trụ phải có một số nhơn-vật nhứt-định, hay là khi tăng, khi giảm?

     - Khi loài thú ở dãy Nguyệt-tinh (dãy hành-tinh thứ 3) đã đến thời-kỳ đầu-thai làm người, thì nó sang qua dãy Dãy Địa-Cầu (dãy hành-tinh thứ 4). Tại đây nó nhập với một số người chậm bước tiến-hóa còn đọng lại, (trong khi đồng loại của mình đã sang qua dãy dãy hành-tinh thứ năm là dãy Kim-tinh). Thế là nhơn-loại tại dãy Địa-Cầu đã có số nhứt-định.

     Câu hỏi thứ nhì.--- Nếu số nhơn-loại đã nhứt-định như thế, thì làm sao cắt-nghĩa sự tăng-gia chủng-tộc cho đặng?

     Câu trả lời nầy rất dễ: “Đối với những chơn-linh đang sắp luân-hồi, số người đầu-thai chỉ là một phần ít thôi. Cũng tỷ như số dân-sự của một đô-thị, như đô-thị Ba-lê, có thể gọi là nhứt-định. Nhưng nếu ta đi đến chỗ diễn-đàn, ta có thể thấy phòng-giảng lơ-thơ ít người hay chật nức, thì đó đâu có phải là triệu-chứng rằng: dân-sự Ba-lê đa số hay thiểu-số đâu. Đối với nhơn-loại ở thế-giới cũng thế. Có lúc nơi Châu nầy, tùy theo phương-tiện tiến-hóa, thì dân-sự đông; nhưng đó không phải bằng-cớ rằng: dân-sự thế-giới tăng-gia.  Tóm lại những sinh-linh đã đầu-thai khi đa, khi thiểu, không làm tăng, giảm đặng số sinh-linh của dãy Địa-Cầu. Những chơn-linh tấn-hóa cao, thì lâu đầu-thai hơn những chơn-linh tấn-hóa thấp. Nhưng nên để ý điều nầy: một khi dân-sự trên thế-giới tăng, thì chơn-linh trên cõi Dévakhan (là cõi Trời) giảm ^[[15]]

     Câu hỏi thứ ba .--- Tại sao người dã-man và bậc siêu-nhân đồng là con Trời lại khác nhau xa thế?

     Mỗi người chúng ta là một điểm linh-quang của Đức Thượng-Đế phát-triển kiếp nầy sang kiếp khác, cũng như hột giống gieo xuống đất, tháng nầy qua tháng kia, sẽ thành một cây to. Người dã-man chỉ là một linh-hồn còn bé, đầu-thai xuống thế sau người văn-minh rất nhiều. Tuy cả hai vốn là Tiểu-thiên-địa, nhưng khác nhau chỉ vì thời gian: kẻ làm người trước với kẻ làm người sau. Tỷ như cây da kia mới mọc rễ với cây da nọ đã gần ngàn năm, cành lá xum-xê, tốt đẹp.

     Sự tiến-triển của linh-hồn không hề bị hạn-chế vì vật-chất, và mục-đích chung-qui của loài người là đồng đến Đảnh Núi Thiêng-liêng cao cả tuyệt vời. Sự khác nhau giữa hai cá-nhân là nguyên-nhân do thời-gian, chớ chẳng phải do sự bất-công của trời đất.

     Một người, thì mới khởi đi hành-hương ^[[16]] , còn một người thì đi đã gần mút đường.  Ta đã nhìn-nhận sự phát-triển của thể-xác mà tại sao ta lại không nhìn-nhận sự phát-triển của linh-hồn? 

     Câu hỏi thứ tư.--- Cha mẹ còn thấp kém có sanh con thấp kém chăng? Còn cha mẹ tiến-hóa có sanh con tiến-hóa chăng?

     - Thường hễ cha mẹ còn thấp kém, thì có nhơn-quả với chơn-linh còn thấp kém, còn hễ cha mẹ tiến-hóa, thì có nhơn-quả với chơn-linh tiến-hóa. Rồi cái nhơn-quả ấy gom họ vào một gia-quyến để cùng trả quả với nhau. Nhưng đó chẳng phải là điều nhứt-định. Có nhiều “Cha mẹ cú mà đẻ con tiên và cha mẹ hiền sanh con dữ” như lời xưa hằng nói. Bà A. Besant có thuật chuyện tên mọi ở Mỹ-Quốc tên là Booker Washington, mà thế-giới đều biết tiếng. Tâm trí của y tiến-triển hơn đa số thường-nhơn cho đến đỗi người ta có cảm tưởng rằng: “Cái xác-thân mọi của y không xứng đáng cho y chút nào! ” Y rất thông-minh, với tinh-thần rất cao-thượng đối với đồng-bào; y dám hy-sinh tất cả để đưa họ lên đường tiến-bộ, xứng đáng cho loài người. Y lên diễn-đàn, dùng cam-ngôn, mỹ-từ để cảm-hóa đồng-bào, cho họ mau tiền bước. Y là một gương-mẫu tiến-hóa của dân mọi, mà tất cả người mọi, một ngày kia, phải đạt cho được. Thật ra, tên mọi Booker Washington thuộc về một chơn-nhơn tiến-hóa; mà vì lòng từ-bi, bác-ái, chịu hy-sinh nhập vào tấm thân thô-kịch kia, để chung lộn với hạng người dã-man, hầu tìm phương giúp đỡ và đưa họ lần lần đến một địa-vị xứng đáng của nhơn-loại.

     Xem qua lịch-sử người đời, ta thấy thỉnh-thoảng một vài chơn-linh tiến-hóa hy-sinh nhập vào một xác-thân thô-kịch để giúp cho đồng-bào mình tiến thêm một bước nữa, và để cho người ta thấy rằng: cái xác-thân và đẳng-cấp xã-hội không thay đổi đặng linh-hồn.  Bên Ấn-độ miền Nam có nhiều bực đại thánh sanh trong những gia-đình ba-ria (paria) là những gia-đình hạ-đẳng trong xã-hội. Nhưng các Ngài được mọi người tôn-sùng và quý mến như bậc vương-giả. Cái trường-hộp nầy chẳng phải hiếm có. Người ta thường thấy trong chốn nhà-quê rẩy bái, hay những nơi bỉ-ổi của xã-hội, nhiều người đàn-ông, đàn-bà, con nít nẩy-nở một cách thanh cao và trong sạch; giống như hoa sen, thơm ngát trên vũng bùn! Trái lại có nhà quí-phái có giáo-dục đàng-hoàng, mà sanh đứa con bất trị, đủ tánh xấu-xa mà người ta gọi là “con chiên ghẻ của gia-đình”; cha mẹ và giáo-sư đành thúc-thủ.  Ánh sáng Thông-Thiên-Học cất nghĩa điều trên đây như vầy:  “con chiên ghẻ ấy” có thể trong kiếp trước đã làm một vài điều thiện, khiến nó có liên-quan mật-thiếc với một linh-hồn cao-thượng, nay nó sinh cùng một gia-quyến, để cho người nầy có dịp đền ơn nó, bằng cách tạo ra cho nó một hoàn-cảnh hết sức thuận-tiện để nó tiến-hóa mau lẹ”.

     Câu hỏi thứ năm.--- Tại sao đứa trẻ mới mở mắt chào đời lại chết đi? Vậy sự sanh nó trong thời-gian ngắn-ngủi ấy có lợi ích gì?

     Bà A. Besant nói rằng: đứa nhỏ nầy (mà bà mở huệ-nhãn xem) có nhơn-quả phải trả bằng cách chết yểu, bởi kiếp trước nó có làm chết một người; nhưng không phải là ác-ý.  Kiếp trước nó là một người đàn ông quẹt diêm hút thuốc, lại vô-tình quăng dựa đống rơm, trước khi giục tắt. Người đàn-ông đi xa một đổi, thì rơm bắt cháy, rồi lan ra nhà kế cận, làm chết một người. Trong trường-hợp nầy; người ta không thể nói đó là một sự sát-nhơn, và người gây hỏa-hoạn kia, cũng không phải là kẻ giết người: y chỉ vô-tình làm sái luật Trời mà thôi. Bởi tội y không trọng mấy, nên phải chết yểu để trả quả. Khi trả quả xong, y lại trở xuống trần liền trong vài tháng kế đó, và lắm lúc cũng trở lại với gia-đình trước ấy, nếu y có nhơn-quả với kẻ làm cha mẹ.

     Nhưng thường, chính quả báo của cha mẹ mới khiến cho đứa con có số chết yểu sanh vào nhà mình, đặng mình chịu đau khổ mà trả quả. Đứa con chết, cha mẹ khổ nhiều nhứt: vì đứa con là hy-vọng thiết-tha, trông chờ  từ bấy lâu! Còn đứa trẻ nầy không có thiệt hại gì, bởi vì nó sẽ đầu-thai lại trong vài tháng sau đó, nó chỉ mất một ít thời giờ mà thôi.  Thường thường quả-báo của cha mẹ và đứa con giống nhau, nên mới cùng chung chịu.

     Nếu vợ chồng người kia hành-hạ, đánh đập con mình; sự thiếu tình thương ấy, sự độc ác ấy khiến cho họ kiếp nầy phải đền tội. Cái nghiệp báo đó ẩn dưới lớp hình đứa con yêu mến vô ngằn, nhưng nó phải chết yểu! Sự chết yểu của con sẽ làm cho họ lần lần biết dịu dàng, thương mến mấy trẻ khác; mà chừa tánh nham-hiểm ác-độc kiếp xưa. Bà A. Besant có thuật một câu chuyện nầy:  “Tôi biết một chị đàn-bà nọ sanh bao nhiêu lần đều không nuôi đặng đứa con nào! Đó là cách chị đền tội! Chị có nói với tôi rằng: “Tôi đem tình mẫu-tử thiêng-liêng của tôi mà thương tất cả trẻ con tôi gặp trên đường đời. Con tôi mất rồi, thì tôi coi các em bé đó như con của tôi vậy”. Khi mà chị ấy nói đặng mấy lời nầy, chị đã thọ đặng bài học, và quả xưa của chị đã trả rồi. Chị hiểu luật trời nên không rên siết, không thở than, không phiền muộn, chị lấy sự đau khổ của chị đổi ra cái ân-lành cho các trẻ con bạc phước; chị làm cho chúng nó không còn thấy mình trơ trọi nữa. Tôi nghĩ đó là cách Đấng-Chí-Tôn dạy chúng-sanh mở lòng bác-ái và từ-bi vậy”

     Câu hỏi thứ sáu.--- Thuyết luân-hồi có thể giải tại sao một Quốc-gia thành bại hay suy-vong chăng?

     Trước hết tôi xin nói Quốc-gia là gì?

     --- Là những dân một nước. Quốc-gia thành hay bại là do dân trong nước tấn-hóa nhiều hay ít. Thường thường, linh-hồn còn trẻ trung lại đầu-thai nơi xứ còn dã-man; và khi linh-hồn thọ nhiều kinh-nghiệm, thì đầu-thai nơi nước văn-mình. Mà một nước văn-minh là nhờ đâu?  Ấy là nhờ nhiều linh-hồn tiến-hóa đến đầu-thai. Những linh-hồn nầy sẽ đem lại cho xứ sở các điều tốt đẹp, cao quý. Những ai có lòng mến nước, nên để ý trình-độ chung của dân-tộc, và làm thế nào cho dân-tộc được mở-tâm, mở trí, hầu trở nên sáng suốt, thông-hiểu luật trời. Nếu xứ ta dân còn mê-muội, thì bổn phận của ta phải rán cầu-nguyện cho những linh-hồn tấn-hóa xuống đầu-thai để dắc-dìu họ. Đồng thời ta rán tạo xung quanh ta một hoàn-cảnh thuận-tiện cho họ có dịp làm nẩy nở tinh-thần của họ. Ta rán giúp xung-quanh ta những linh-hồn chưa tấn-hóa bằng gương tốt, lời nói, sách báo và tư-tưởng của ta. Ta chỉ cho họ biết cách nào để mở tâm, mở trí, nếu ta dạy họ tại sao phải ở sạch sẽ, phải hiền-lương, tử-tế, siêng năng, ngay thật và thanh-liêm; tại sao phải ăn uống có tiết-độ, đừng rượu chè, đừng đổ-bát. Những điều nầy giúp ích họ rất nhiều. Nếu phần đông giới thấp kém của một xứ mà khởi tiến-hóa lần lần, thì những chơn-linh tốt đẹp sẽ vui lòng đầu-thai xuống xứ ấy để giúp họ bước thêm một bước nữa. Ấy vậy, sự thạnh, vong của một nước là tùy ở dân-tộc. Nếu bỏ mặc cho dân sống sao cũng được, không thương-yêu giúp-đỡ họ, tức là dìm Quốc-gia xuống vực sâu!

     Câu hỏi thứ bảy.--- Vì lẽ kẻ sát-nhơn vốn là anh em với ta, ta có nên trả tự-do cho họ không?

     ---Người sát-nhơn là một linh-hồn còn bé ta cần phải giúp đỡ. Nếu ta bắt y cầm tù một thời-gian, lại thả y ra, để rồi bắt y lại nữa, thì cũng như ta đem người bịnh đến nhà thương trong một tuần, rồi cho về, hai tuần sau lại đem vô nữa. Nếu cứ thế mãi, thì bịnh đã không giảm mà lại còn tăng. Trái lại, ta phải để cho bịnh-nhơn thật lành rồi sẽ cho về. Đối với kẻ bịnh về tâm-trí - là những kẻ đã gây ra tội ác - ta cũng phải trị như những kẻ bịnh về xác-thịt mới được. Ta phải dạy dỗ họ; ta phải rèn tập họ. Ta chớ hành phạt họ một cách tàn-nhản và dã-man; bởi vì làm cho họ đau đớn về thể-xác có ảnh-hưởng gì nhiều đến tâm-trí họ đâu? Nhưng thật ra, cũng không phải thả họ tự-do, để họ làm chi thì làm, cũng như ta không thể thả một con thú dữ cắn hại công chúng đặng. Họ cũng như con thú-dữ: vì họ là những kẻ sát-nhơn, mặc dầu cầm nhốt họ, nhưng phải tìm cách sửa trị họ, cho tới chừng nào tánh-nết họ được thuần lại, họ có thể thành người lương-thiện, mới thả họ ra. Người ta đã nói nhiều về sự tự-do; nhưng tự-do như thế đã không ích gì, mà còn nguy-hiểm, một khi nó không đi đôi với tính tri-thức nhiệm-vụ. Điều người ta phải ghi vào trí-nảo tội-nhơn là: luật-lệ và giáo-dục. Tội-nhơn có quyền đòi hỏi, chẳng phải sự tự-do, mà một nền giáo-dục đàng-hoàng. Tội-nhơn không cần biết luật toà-án trừng-trị mấy năm, do một tội ác nào, mà phải hiểu luật công-dân lao-động, chủ-trị dục-vọng, để trở nên người lương-thiện. Nếu được vậy, thì ngục-thất là chốn học-đường, là nơi người ta  thương yêu, dạy dỗ, cải-thiện đời sống của kẻ lạc-lầm.

     Câu hỏi thứ tám.--- Tại sao có người mới sanh ra lại mang tật què, hay có thân hình dị-tướng?

     --- Tại kiếp trước họ độc-ác với kẻ khác, nên bây giờ họ phải trả quả bằng những dị-tướng. Bà A. Besant nói rằng: “Kiếp trước làm cho kẻ khác đau khổ, thì kiếp nầy phải mang một thân hình dị-tướng. Những kẻ hành-hạ thú-vật, những người ỷ-thế hiếp cô, những nhà giáo-học nóng nảy đánh đập học-trò, để thỏa lòng tức giận, chớ không chịu dịu dàng dạy dỗ chúng nó, đều là những người phải mang một xác-thân dị-tướng”. Những kẻ yếu đuối hơn mình là những trách-nhiệm đến cho mình phải che chở bảo bọc, chớ chẳng phải là những cơ-hội cho mình bóc-lột, áp-chế, hành-hà. Nếu tư-cách mình như thế, thì chắc-chắn kiếp sau của mình sẽ thảm-khổ. Người xưa thường nói: “Kiếp sống hiện-tại là phản-ảnh của dĩ-vãng”. Thật là đúng vậy.

     Câu hỏi thứ chín.--- Tại sao có sự đồng-cảm và sự bất đồng-cảm?

     --- Tại sự liên-giao kiếp trước giữa mình và người mình thương hay ghét kiếp nầy.  Người ta tưởng sự luân-hồi làm cho người thân mình xa-cách mình, chớ sự thật không phải thế. Trước nhất, khi ta bỏ cái xác và cái vía rồi, ta ở trong cái trí, lên cõi trời (tức là cõi Hạ-thiên: Dévakhan) ta sống ở đó nhiều năm (có khi cả ngàn năm) chung với những người thân-yêu của ta lúc sanh-tiền. Khi luân-hồi, trở xuống thế-gian, ta có khuynh-hướng đầu-thai chung với mấy người ấy. Nếu vì lẽ riêng, người thương của ta phải đầu-thai bên kia trời, xa ta muôn dặm tuyệt mù, nhưng dầu vậy đi nữa, tình thương của ta và nhơn-quả chung thường khiến ta đến xứ đó để gặp gỡ người ấy với danh-từ, ân-nhân, bằng-hữu hay vợ chồng. Dù ở trên trời hay dưới đất, tình thương không bao giờ tan rã. Chỗ nào có tình thương chơn-thật là chỗ đó có sự liên-quan mật-thiết giữa linh-hồn; sự liên-quan nầy không bao giờ bị bàn tay giá-lạnh của tử-thần hay sự tái-sanh làm cho dứt được.

     Có bao giờ ta cảm thấy một người nào lần thứ nhứt mà dường như đã quen biết lâu rồi chăng?  Chỉ vài giờ đàm-thoại, cũng đủ thấy ta và người đồng-thinh, đồng-khí hơn anh em ruột một nhà. Có bao giờ ta cảm thấy người nào lần thứ nhứt, mà ta ghê tởm không dám lại gần chăng? Đó là người nghịch của ta kiếp trước. Tốt hơn là ta nên tránh chung đụng với y, đồng thời nên đem tư-tưởng hiền-lành, tử-tế và nhơn-ái mà ban rải cho y và cầu chúc cho y được tốt đẹp hơn. Như vậy ta có thể trả quả của ta đối với người kiếp xưa.  Rồi vài năm sau, khi ta gặp lại người, ta sẽ không còn thấy như là kẻ nghịch mà có thể là người thân. Đó là cách ta đổi quả xấu ra quả tốt. 

     Có khi ta vừa thấy người nào lần thứ nhứt, mà tấm lòng ta bổng nhiên sôi nổi một niềm cảm mến nồng nàn: đó là tiếng gọi của chơn-linh nầy đối với chơn-linh khác. Sắc-tướng không thế nào cản đặng tiếng gọi của tâm-hồn. Luân-hồi đặt để ta ở xứ nầy, hoặc xứ khác, với thân-hình nam-nhi hay phụ-nữ; nhưng linh-hồn vẫn không lầm nhau và tự-nhiên gọi nhau bằng tiếng vô-thinh.

     Tiếng gọi của linh-hồn là một bằng-cớ vững-chắc nhứt của tình thân-ái mà ta có thể hoàn-toàn tin-cậy. Nhưng ta cũng đừng lầm tình thân-ái bạo-phát, do bên trong, chớ chẳng phải do bên ngoài, mà người ta thường cho là: “Tình chớp nhoáng”. Thật ra, cũng có tiếng gọi của linh-hồn, mà cũng có tiếng gọi của xác-thịt giữa nam và nữ. Một tình thương như vậy sẽ tan rã với thời-gian, và sẽ hoá ra sự chán-nhàm, buồn tẻ!

     Luân-hồi làm cho tình-thương được mãi bền vững; nhờ đó mà ta chắc chắn rằng: chẳng bao giờ ta mất đặng người thương của ta. Lại nữa, luân-hồi đem lại cho ta hy-vọng và an-ủi khi tình thương của ta không đặng bồi đáp. Ta sẽ tự nói rằng “Tình thương của ta ăn sâu trong dĩ-vãng; nếu bây giờ bạn không thương ta lại, là tại xưa kia ta có  làm điều chi bất tường cho bạn ta. Vậy ta còn phải thương nhiều hơn nữa đặng trả cho rồi mối nợ tiền-khiên; và nhơn đó, một ngày kia, tình thương chơn-thật và đậm-đà của ta sẽ hiệp ta với bạn ta một lần nữa, tại cõi trần”

     Thuyết luân-hồi làm cho ta trở nên mạnh mẻ, có thể đảm-đương tất cả nhiệm-vụ khó khăn ở đời và chịu nổi tất cả những điều sầu khổ.

     Câu hỏi thứ mười.---  Nếu có luân-hồi, tại sao ta không nhớ kiếp trước của ta đặng?

     Có biết bao nhiêu chuyện dưới trần mà ta còn không nhớ hết thay, lựa là những kiếp đã qua! Lúc thiếu-thời của ta có xảy ra chuyện gì, hỏi ta nhớ đủ hết không? Ta chỉ nhớ vài chuyện hiển-minh mà thôi: như con ngựa gỗ của ta cởi, cuốn vần đầu-tiên, cuộc đi du-lịch trên tàu thủy hay trên xe lửa lần thứ nhứt. Ngoài các điều ấy ra, ta không còn nhớ chi về đời ấu-trỉ của ta hết. Ta không nhớ chẳng phải có nghĩa là ký-ức hoàn-toàn tiêu-mất trong trí ta đâu. Không phải thế. Nếu ai thôi miên ta, và bảo ta tả lại tất cả thời-kỳ ấu-trỉ của ta, thì ta sẽ tả không sót một mảy!  Bởi vì những kỷ-niệm xưa chỉ khuất dưới lớp màn hiện-tại thôi. Nhưng khi xuất-thần (lúc bị thôi-miên) thì sự hiện-tại không lấp đặng cảnh dĩ-vãng. Người xuất-thần có thể nói lại những kỷ-niệm xưa với thứ tiếng thông-thường, mà chính mình cũng không hiểu được. Như thế, thì cái thuyết truyền-thần không đứng đặng ở chỗ nầy. Người ta cũng có thể nhớ rõ ràng những điều gì đã quên từ lâu, trong khi bịnh nặng, hay trong cơn mê sảng. Tại sao cái óc lại hồi-nhớ dễ dàng trong lúc xuất-thần đặng? Bởi vì những kỷ niệm xưa không xóa-nhòa đặng trong ký-ức. Những người tự-tử, trước khi chết, thấy rõ đời họ trả ra trước mắt như tấm phim. Sức rung-động của nguyên-tử cái óc - làm ra trí nhớ - đã giảm-bớt nên khiến cho quên; lại nữa những nguyên-tử nầy rung-động từng nhóm, nên mới có sự liên-tưởng. Tỷ như một mùi thơm thoảng qua làm cho nhớ đến mùi thơm mà ta ngửi khi xưa trong trường-hợp nào, cùng với người nào. Một nguyên-tử trí-não bị kích-động, thì nó lôi cuốn các nguyên-tử của toàn nhóm, chi nên những kỷ-niệm xưa mới diễn lại đặng.

     Chính cái thuyết nầy giúp ta giải nghĩa tại làm sao ta không nhớ lại kiếp trước, mà ta có thể nhớ lại tất cả chi tiết xảy ra ở kiếp nầy?

     Kiếp nầy ta là một linh-hồn ở trong một xác-thân mới; cái óc ta, cái thể tình-cảm và tư-tưởng của ta không có ghi chép những điều xảy ra ở kiếp trước, làm sao hồi nhớ đặng.  Chỉ có “linh-hồn” ta là trường-tồn, không bị thay đổi nên giữ đặng tất cả kỷ-niệm của thời dĩ-vãng mà thôi. Nó không bao giờ quên.

     Nếu nói như thế, thì tất cả người dưới thế gian không thể nhớ lại kiếp trước sao?

     --- Cũng có người nhớ đặng ^[[17]], nếu biết tập luyện theo phương-pháp. Cái phương-pháp nầy bà A. Besant đã chỉ rõ dưới đây. “Tất cả lực-lượng của quý ngài đều gom ở ngoại-giới; nó quan-hệ đến quyền-lợi, dục-vọng và tư-tưởng của quý ngài hiện giờ. Tất cả lực-lượng của chơn-nhơn trường-tồn đều luôn luôn quay về hạ-thể: trí, vía, xác để tiếp-xúc với ngoại-giới. Đó là điều làm hầu hết của mọi người ở thế-gian. Nếu muốn nhớ kiếp trước, thì quý ngài phải làm trái ngược lại: quý ngài phải quay cả lực-lượng tinh-thần về bên trong, về chơn-nhơn bất-tử, nó ghi chép tất cả kỷ-niệm cổ-kim của quý ngài. Ngày nào mà quý ngài hiệp-nhứt với chơn-nhơn đặng, thì trí nhớ của chơn-nhơn tức là trí nhớ của quý ngài. Tự nhiên quý ngài nhớ lại tất cả kiếp trước. Chơn-nhơn đã trả qua cảnh dĩ-vãng tiền-khiên. Khi phàm nhơn tan rã, những sự kinh-nghiệm đã thâu-thập dưới trần sẽ đổi-thành đức-tánh tại cõi trời, rồi chí cái kết-quả của sự kinh-nghiệm (mà ta gọi là đức-tánh) sẽ gắn vào thân, vía và trí của con người mới, khi trở lại đầu-thai tại cõi trần. Tỷ như người thương-gia làm sổ kế-toán, biên số thâu-nhập và số chi-xuất của năm vừa qua, để làm căn-bản cho năm sẽ tới, chớ không có biên những tế-khoản: thì chơn-nhơn cũng vậy. Trên cõi trên, chơn-nhơn làm kế-toán rồi, thì khóa sổ lại; nhưng vẫn nhớ trong trí cái quả vừa qua. Cái kết-quả nầy sẽ ghi vào trí-thức chơn-linh. Cái kết-quà của sự sát-nhơn ở trần sẽ biến-thành cái xu-hướng sát-nhơn ở cõi trời. Quý ngài chớ quên rằng: nó chỉ là cái xu-hướng thôi. Cái xu-hướng nầy sẽ ghi vào trí-não của người mới đầu thai, nó sẽ chịu ảnh-hưởng xấu hay tốt của nền giáo-dục gia-đình và xã-hội. Nếu giáo-dục đàng-hoàng, thì cái xu-hướng sát-nhơn kia sẽ phải mất dần. Còn trái lại, con người gặp phải hoàn-cảnh xấu-xa, hung-tợn, thì cái mầm sát-nhơn kia sẽ nảy chồi, mọc lá,và con người dễ phạm vào tội chém giết như kiếp trước.” 

     Đó là điều giải-thích tại làm sao ta không nhớ đặng kiếp trước. Nhưng tôi (bà A. Besant) đã nói với quý ngài rằng:

     “Ta có thể tìm lại trí nhớ của chơn-nhơn và nhớ đặng tiền-kiếp bằng cách tham-thiền đem cả tâm-lực chú vào cõi trên, chớ không phải hạn-chế tâm mình nơi mấy cõi thấp, mãi quay-quần nơi hạ-trí, tình-cảm và nhục-dục của trí, vía và thân. Quý ngài hãy sống với tinh-thần, nghĩa là rán trau dồi ba thể cho được tinh-khiết, cao-thượng mới có thể đem phàm-nhơn nhập với một chơn-nhơn. Hễ phàm-nhơn nhập một với chơn-nhơn rồi, thì tự-nhiên các tiền-kiếp sẽ trải ra mắt ta một cách rõ ràng. Tôi biết có nhiều người nhớ đặng mấy kiếp trước, họ có thể dò từ kiếp một, để ghi lại những bài học đã qua nhiều thế-kỷ.  Nhưng theo ý tôi: thì người nào chưa thoát tục được, mà nhớ đặng kiếp trước, thì có hại hơn là lợi. Tỷ như ta ở trong một gia-đình, rủi người cha là kẻ thù của ta xưa kia, nếu ta biết đặng quá-khứ chi cho khỏi sanh ra sự đau đớn trong lòng? Biết bao nhiêu người lầm lỗi, có thể trở nên tử-tế, nếu họ quên được cái kỷ-niệm tội-lỗi ám-ảnh sự tiến-hóa của họ rất nhiều.

     Trong đời cũng có vài chuyện ta phải quên. Người ta nói ông Shri Ramachandra, chiều lại, rán quên tất cả tội lỗi của ông đã làm trong ngày, dù tội lỗi ấy đến số 20, nhưng đồng-thời, ông không hề quên làm một điều thiện. Người học Đạo cũng thế, chỉ nên nhớ điều thiện đã làm và quên điều ác của người đối với mình và của mình đã gây. Quên điều ác của mình chẳng phải để tránh sự cắn-rứt của lương-tâm, mà bởi sự cắn-rứt lương-tâm đã không đem đến kết-quả, mà còn thêm hại. Điều cần yếu là khi ta phạm lỗi, ta chớ buồn rầu, mà phải lập tâm, lập chí cho có can-đảm đừng tái-phạm lần thứ nhì.

     Nếu quý ngài không có đủ nghị-lực để lập chí không giận-hờn, không buồn rầu, không phiền-trách những điều khó-khăn, rắc rối tại kiếp nầy, thì quý ngài chớ mong gì thêm vào kiếp hiện-tại, cái gánh nặng của muôn kiếp đã qua!”

 

CHƯƠNG THỨ NĂM MƯƠI CHÍN

Luật Luân-Hồi

Những thể của Linh-Hồn

     Thông-Thiên-Học dạy rằng: Con người là Chơn-Thần, là Điểm-Linh-Quang của Đức Thượng-Đế sanh tại cõi Tối-Đại-Niết-Bàn và ngụ tại cõi Đại-Niết-Bàn. Chơn-thần quá trong-sạch không thể ở cõi thấp đặng, mới phân-thân xuống ba cõi dưới (Niết-Bàn, Bồ-Đề và Thượng-Thiên) lấy tên là Linh-Hồn hay Chơn-Nhơn. Chơn-nhơn cũng quá tinh-anh không thể ở cõi thấp đặng mới phân-thân xuống ba cõi dưới nữa (là Hạ-Thiên, Trung-giới và phàm-trần) lấy tên là Phàm-nhơn.

     Ta đã nói: Linh-Hồn luôn luôn bất-diệt, luôn luôn tinh-tấn với thời gian, và không bao giờ bị nạn tứ-khổ: sanh, lão, bịnh, tử. Mỗi phút qua là mỗi phút linh-hồn vươn mình bước tới, hầu đến kề Đức-Từ-Phụ toàn-tri, toàn-năng và toàn-diện. Mục-đích của Linh-Hồn là làm theo Thiên-Cơ.

 

 

        Sự tiến-triển mà Linh-Hồn khởi-diễn từ loài thấp nhứt ở cõi trần, như loài kim-thạch; và cứ mãi đầu-thai để tấn-hóa, được phản-bổn hườn-nguyên.

     Linh-hồn đi đầu-thai, có nghĩa là lấy ba hạ-thể: trí, vía, và xác. Ban đầu Linh-Hồn gom chất khí cõi Hạ-thiên, làm ra hạ-trí dùng để suy-nghĩ; đoạn gom chất khí cõi Trung-giới làm ra cái vía dùng để cảm-kích. Sau rốt, Linh-Hồn mới nhập vào thai-nhi để hoạt-động trong giới vật-chất.

     Thông-Thiên-Học dạy rằng: một khi Linh-Hồn đã lấy xác con người rồi, thì không còn đầu thai lại làm thú-vật, cây-cỏ và sắt-đá nữa, trừ khi vài trường-hợp bất-thường, nhưng ít khi xảy ra lắm.

     Khi con người từ-trần, bỏ xác-phàm, thì còn lại hai thể vía và trí. Cái vía sẽ lần lần tan rã, Linh-Hồn chỉ còn có hạ-trí. Sau cùng hạ-trí cũng tan rã. Linh-Hồn mới nhập vào chơn-thân hay là Thượng-trí (corps causal). Ở trong chơn-thân, con người mới thật quy-hồi quê cũ.

 

Dưới đây là bảng chỉ rõ các hạng linh-hồn đang đầu-thai :

CÁC HẠNG LINH-HỒN ĐANG ĐẦU-THAI

     1.--- Các  Đấng  Chơn-Tiên .--- Các Ngài đã thoát kiếp Luân-hồi, nhưng vui lòng đầu-thai để hy-sinh giúp đời.

     2.--- Linh-Hồn đang đi trên đường Đạo.--- Đầu-thai lại liền sau khi thác, dưới sự chỉ-huy của Đức-Thầy hay là các Đấng Chơn-Tiên. Hy-sinh cảnh Trời huyền-diệu để trở lại trần.

     3.--- Linh-Hồn Trí-Thức, tần-hóa khá. .--- a) Đầu-thai hai lần trong mỗi giống dân-phụ.-- Ở tại cõi Trời trung-bình 1200 năm.

     b) Đầu-thai hơn hai lần trong mỗi giống dân phụ.--- Ở tại cõi Trời trung bình 700 năm.

     4.--- Linh-Hồn kém-thấp.--- Đầu-thai nhiều lần trong mỗi giống dân-phụ, trước khi sang qua giống dân-phụ khác.

     5.--- Linh-Hồn chưa mở-mang.

     Có hai hạng linh-hồn : a) Linh-hồn trẻ và b) Linh-hồn già.  Linh-hồn trẻ là Linh-hồn chưa đủ nghị-lực chủ-trị dục-vọng đang bồng bột, nổi sôi, cái trí cũng chưa mở-mang, khó suy-tính đặng điều cao-thượng. Hiện giờ những Linh-hồn ấy sanh trong những nước chưa văn-minh, hay vừa mới văn-minh. Còn Linh-hồn già là những Linh-hồn tiến-hóa cao, không lấy gia-đình hay tổ-quốc làm biên-cương, tâm-hồn bao gồm bốn biển, lấy hạnh-phúc nhơn-sanh làm nền-tảng và rán thực-hành theo Thiên-Cơ. Cái Linh-hồn ấy ví như Bông-Hoa của Nhơn-Loại, đã bước gần mức tột thang tiến-hóa, và đang hướng về chúng-sanh để tìm phương phổ-độ.

     Trên bảng đây ta thấy :

     1.--- Đấng Chơn-Tiên.--- Chơn-Tiên đã thoát kiếp luân-hồi. Tất cả sự văn-minh trên đời Ngài đều rõ cả. Ngài không còn điều chi học hỏi tại trần nữa. Ngài trở thành cột trụ muôn đời của Đức Thượng-Đế vậy. Tuy nhiên, có nhiều vị Chơn-Tiên đầu-thai xuống thế để đem người đến Đức Thượng-Đế. Khi một vị Chơn-Tiên đầu-thai, thì Ngài tự chọn nơi và giờ sanh, vì Ngài cầm vận mạng Ngài trong tay.

     2.--- Linh-Hồn trên đường Đạo.--- Là những vị đệ-tử Tiên. Thường sau khi bỏ xác chừng vài tháng hoặc vài năm chớ chưa bỏ cái vía và trí như thường lệ, cũng trở lại trần.  Theo luật tự-nhiên, thì khi bỏ xác-phàm rồi, linh-hồn ở trên cõi Trung-giới một thời-gian ngắn; đến khi bỏ cái vía rồi, thì linh-hồn qua cõi Hạ-thiên ở trong cõi Hạ-trí nhiều trăm năm. Cõi Hạ-Thiên gọi là Thiên-Đàng hay Dévakhan (theo văn-từ Thông-Thiên-Học).  Nơi đây, linh-hồn hưởng đủ mọi điều hạnh-phúc đã khao-khát lúc ở trần. Trải qua nhiều thế-kỷ, Linh-Hồn sống trong cảnh phúc-lạc miên trường, cho chí ngày nhàm-chán mới bỏ cái hạ-trí, mà sống trong chơn-thân. Tại chơn-thân, tất cả sự kinh-nghiệm đã thu-thập trong ba cõi dưới sẽ hóa-thành đặc-tài và quan-niệm. Nhưng muốn đạt sự chí-thiện chí-mỹ, linh-hồn phải hoạt-động, tập rèn nhiều hơn nữa, bằng cách đi xuống cõi dưới, lấy ba hạ-thể mới: trí, vía, xác.

     Những vị đệ-tử cao-cấp không bị bắt buộc phải tuân theo luật chung: Họ hy-sinh mấy trăm năm hạnh-phúc hưởng tại cõi Trời, bương bả xuống trần để phụng-sự Đức Thầy trên đường độ chúng. Đức Thầy chọn cách nào cho ngày giờ và chỗ đầu-thai của họ phù-hợp với công-việc giúp đời. Họ vẫn giữ y hai thể vía và trí của họ, mà chỉ lấy xác mới thôi.

     Bà A. Besant và ông C. W. Leadbeater lấy huệ-nhãn xem mấy kiếp trước của 4 người A. B. C. D. ^[[18]]  thuộc về hạng linh-hồn tấn-hóa. Theo chi-tiết của của sự luân-hồi, người ta có thể lấy trung-bình mà kết-luật theo bảng dưới đây:

 

     Trông vào bốn bảng trên đây ta thấy:

 

          I  Thứ nhứt .--- Linh-hồn trí-thức chia ra làm hai nhóm:

          1) Nhóm A, B, và D thời-gian trung-bình, giữa hai kiếp lối 1200 năm  và

          2) Nhóm C thời-gian trung-bình, giữa hai kiếp, lối 700 năm.

   

      Khoảng thời-gian nầy (phần nhiều ở tại cõi Hạ-thiên) lâu hay mau tùy theo sức và lượng của nhiệt-vọng con người lúc còn sống tại cõi trần. Đối với linh-hồn không tấn-hóa, đời sống dưới trần lối 60 tuổi, có thể ở cõi trời từ 2 đến 3 thế-kỷ. Nếu đời sống dưới trần mà ngắn-ngủi như trường-hợp của kẻ chết yểu, thì thời-gian trên Trời sẽ rút ngắn lại.

     Đối với phần đông linh-hồn trí-thức, đời sống dưới trần lối 60 năm, có thể ở tại cõi Trời từ 1000 tới 2000 năm. Tại sao mấy người nầy lại ở lâu trên trời? - Vì đời sồng dưới thế-gian đem lại cho họ nhiều kinh-nghiệm, mà những sự kinh-nghiệm nầy phải đổi ra tài-đức tại cõi trời. Nếu kinh-nghiệm nhiều, thì phải kéo dài thời-gian. Ta thấy nhóm linh-hồn trí-thức như nhóm C (Bảng thứ Tư ba trang 318) chỉ ở trên Trời có 700 năm mặc dầu họ có nhiều kinh-nghiệm bằng nhóm A, B, C, (mấy nhóm nầy ở trên trời lối 12 thế-kỷ).

  

 

 

 

     II Thứ Nhì.--- Những linh-hồn trí-thức thường đầu-thai ít nhứt hai lần trong mỗi giống dân phụ, của một giống dân chánh (xin xem lại đoạn giống dân). Ta hãy xem nhóm người A, thì ta thấy linh-hồn đầu-thai năm 23.650 trước Chúa giáng-sinh trong giống dân phụ thứ nhứt của giống chánh Atlante (nghĩa là giống dân chánh IV). Mấy kiếp sau, linh-hồn ấy cứ đầu-thai trong các giống phụ của giống dân chánh ấy tùy theo số thứ tự (từ giống dân phụ thứ 1 tới giống dân phụ thứ 7). Sau khi đầu-thai trong giống dân phụ thứ 7; linh-hồn trở lại giống dân phụ thứ nhứt; nhưng thường đổi xác nam hay nữ. Rồi cũng cứ tuần-tự luân-chuyển mãi như vậy. Có khi linh-hồn không tuân theo thứ-tự của giống dân phụ. Tỷ như đầu-thai trong giống dân phụ thứ 6, bỏ nhóm dân phụ thứ 7, lại trở đầu-thai trong nhóm dân thứ nhứt. Đó chỉ nghĩa là linh-hồn đã học-hỏi tất cả điều cần kíp trong nhóm dân phụ thứ 7 rồi. 

     III Thứ Ba.--- Về vấn-đề nam và nữ, thì ta thấy trong bốn người A, B, C, D, khác nhau xa. Lấy thân đàn-ông hay đàn-bà để tỉến-hóa tại cõi trần, là tùy sự kinh-nghiệm khác nhau, chớ không có luật buộc phải mấy kiếp làm nam hay nữ hoặc giả người nữ bị đọa hơn người nam. Thường thường, chẳng bao giờ linh-hồn lấy xác-thân nam hay nữ liên-tiếp trong bảy kiếp, hoặc ít hơn ba kiếp. Tuy nhiên cũng có lệ-ngoại, cũng như ta thấy tên A, sau ba kiếp liên-tiếp làm đàn ông, đầu-thai hai lần làm đàn-bà rồi trở lại làm đàn ông.

     IV Thứ Tư.--- Linh-hồn đầu-thai là khi chấm-dứt đời sống trên Trời; ngày giờ sanh và tử đều do Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu ^[[19]]  đã định trước. Kiếp sống của mình dưới trần có thể bị rủi ro hay bịnh-hoạn thâu-ngắn lại, khi các Ngài cho là cần. Trái lại nếu các Ngài thấy linh-hồn cần phải sống lâu đặng thu-thập một vài kinh-nghiệm trọng-yếu, thì các Ngài cho kéo dài đời sống. Tuy các Đấng-Nam-Tào Bắc-Đẩu định-đạt số-mạng mình như thế, chớ chẳng phải là cái luật phải tuân theo, vì mình có thể sửa đổi số-mạng mình. Tỷ như sự rủi ro gây thiệt-mạng, đó chẳng phải luôn luôn là do số-mạng: vì lắm khi sức mạnh bên ngoài cũng có thể làm sái chương-trình của Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu. Nhưng trong đời chẳng có cái chi mất cả. Kiếp nầy rủi thu ngắn: vì tai nạn; nhưng kiếp tới sẽ được đền bù.

     Trong chương-trình luân-hồi chẳng có khoản nào nói về sự tự-tử. Con người chịu trách-nhậm hoàn-toàn của sự tự-tử. Có nhiều trường-hợp: người ta tự-tử để tránh tội-lỗi, người ta tự-tử vì loạn óc hoặc vì nguyên-nhân cao-thượng.

     Đối với linh-hồn chưa tấn-hóa và còn thấp-kém, thì luật luân-hồi có thể sửa đổi một đôi phần, chi nên họ sanh đi, sanh lại trong một giống-dân phụ rất nhiều lần, trước khi đầu-thai qua giống-dân phụ khác. Thời-gian giữa hai kiếp của họ rất ngắn ngủi chỉ vài năm. Họ thua sút những linh-hồn trí-thức cả triệu năm. Đó chẳng phải có nghĩa là bản-tánh của họ xấu-xa. Những đức tánh khôn ngoan, nhơn-từ của người trí-thức hiện giờ sẽ là gia-tài sẽ tới của người còn thấp-kém, chưa tấn-hóa, bởi vì luật trời bắt buộc tất cả mọi người đều phải đạt cho được sự chí-thiện, chí-mỹ.

     Tại sao biết đặng người đàn-ông ở Đông-Phương sẽ đầu-thai làm người ở Tây-Phương? Câu hỏi nầy cũng chẳng khó trả lời. Vì lẽ, hiện giờ các vị thông-thái đã có làm; tỷ như muốn biết chỗ sanh đứa nhỏ, thì người ta xem tứ cận, coi địa-thế có gần biển; núi, hồ, sông chăng? Rồi trông vào bảng  địa-đồ, thì biết đặng rõ ràng. Nếu đứa nhỏ sanh vào đời thượng-cổ, địa-diện bị đổi thay, thì nhà sưu-tầm của khoa pháp-môn huyền-bí lấy thần-nhãn xem đúng chỗ nào, rồi dò lại bảng địa-đồ, thì biết trúng đặng xứ ấy.

     Muốn biết về giống-dân, thì phải có học nhiều về nhân-tính-học. Người nào đã từng đi du-lịch, thì sẽ biết phân biệt người Tàu với người Nhật, người Anh với người Pháp, người Đức với người Nga. Cũng như xem đặc-tính của mỗi giống dân. Người ta có thể biết giống dân nào phụ, giống dân nào chánh. Biết rõ ngày giờ là một chuyện khó. Người có huệ-nhãn, có thể thấy đặng bao giờ trái đất đổi thay, và giờ nào, ngày nào quả địa-cầu xảy ra điều gì, trong bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Tỷ như nhà Pháp-môn muốn xem lại một đoạn đời xưa bên xứ Ai-Cập và tìm biết ngày tháng, thì phải lấy huệ-nhãn quan-sát triều-đình, coi vị vua nào trị-vì thuở ấy, rồi lật lịch-sử coi nhằm năm nào hoặc trước hay sau Chúa Giáng-sinh. Cũng như người ta có thể biết đặng châu Atlantide sụp hồi năm 9565 trước Chúa Giáng-sinh vậy.

     Về sự biết một linh-hồn khi lấy xác nam hay nữ, thì không thể lầm đặng. Thật ra, cái xác-thân thay đổi mỗi kiếp luân-hồi, nhưng cái chơn-thân (hay cái kiếp) chẳng hề thay đổi. Một khi nhà sưu-tầm, lấy nhãn-quang dòm vào chơn-thân trường-cửu ấy, thì sẽ biết từng kiếp một của linh-hồn. Mặc dầu xác-thân là đàn ông hay con nít, linh-hồn không vì đó mà già hay trẻ.

     Bây giờ ta hãy trông vào hai bảng dưới đây của các nhà có nhãn-quang như bà A. Besant và ông C.W. Leadbeater sưu-tầm để biết qua cái dây liên-ái chặt chẽ giữa ba linh-hồn A, B, C, Nhờ tình-thương kết chặt, ba linh-hồn nầy cầm tay tiến bước, đến Đài Minh-Triết Thiêng-Liêng, không hề rời nhau. Tình thương thực-sự không bao giờ mất, mặc dầu cái xác bị bao lần thay đổi, đổi thay. Tình thương thực-sự mặc dầu trong gia-quyến hay ngoài đời cứ mãi tỏ-hiện bằng cách giúp đỡ và hy-sinh.

     Ở trước ta đã thấy Linh-hồn A và B, là những linh hồn tấn-hóa khá, bởi đã sống 1200 năm tại cõi Trời, còn C thì chỉ có 700 năm mà thôi.

     Trông vào bảng thứ I ta thấy C gặp A 12 lần, còn gặp B và A cùng một lượt có 8 lần.  Nhơn đó mối tương-quan giữa A và C rất đậm-đà. Mặc dầu hoàn-cảnh và nhơn-quả của đôi bên không gom họ vào một gia-đình đặng, chớ tâm-hồn họ vẫn tìm nhau, mà kết bạn thân với nhau.

     Trông vào bảng thứ II ta thấy hai linh-hồn E và F gặp nhau nhiều kiếp, và thần tình-ái đã buộc chặt hai người trong nhiều trường-hợp. Khi linh-hồn E đổi xác nam đầu-thai làm người nữ hai lần, thì người thương của y lại cũng theo y với tư-cách con trai, và chồng.  Đến chừng E làm đàn ông thì F lại cũng làm đàn ông. Cả hai đồng kết bạn thân yêu không rời. Đến sau, E làm một nhà-sư, thì người ta lại đem đến cho một em gái mồ-côi, ở tại đền-thờ. Sau hai tháng, nhà sư và em bé trở thành đôi bạn thân; nhà-sư đối với em bé như bực cha và sư-phụ. Rồi một kiếp sau, hai người làm vợ chồng với nhau. Có một kiếp F không gặp người yêu, nhưng kiếp sau tại (Rome) thành La-Mã F và E lại làm vợ chồng.

 

 

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI

I.--- Ý - muốn  Đầu –Thai

     Ở trước ta đã thấy: Luân-hồi là cần kíp, bây giờ ta thử học qua cái ý-muốn đầu-thai.

     Ta đã biết rằng: Đầu-thai nghĩa là Chơn-nhơn, từ cõi Thượng-Thiện, cho tia sáng xuống ba cõi dưới: hạ-trí, trung-giới và hạ-giới để làm ra ba thể: trí, vía và xác mà ta gọi là phàm-nhơn.

     Vậy thử hỏi đầu-thai diễn ra lúc nào?

     Khi chơn-nhơn muốn kinh-nghiệm thêm điều mới lạ, mới phân-thân ra đặng đi xuống cõi thấp; sự ham muốn nầy là do ý-chí của Đức Thượng-Đế giục-giã ^[[20]] . Chơn-nhơn nẩy sanh cái ý muốn đầu-thai. Theo phạn-ngữ thì cái ý muốn đầu-thai đây gọi là Trishnâ. Tức là sự khác-vọng để biểu-lộ sự  “SỐNG THẬT” Chữ sống đây không phải theo nghĩa thường mà có nghĩa là làm cách nào để biểu-lộ hoàn-toàn, cái tâm linh-động tại cõi dưới để cùng rung-động theo muôn điệu. Không có cái luật nào hay một sứ-mạng nào bên ngoài bắt-buộc chơn-nhơn phải đi đầu-thai cả: chơn-nhơn đi đầu-thai là tự ý mình muốn.  Nếu Chơn-Nhơn không chịu, thì cũng được tự-do vậy. Nhưng bao giờ Chơn-Nhơn thấy những cõi dưới còn hữu-ích cho sự tiến-hóa mình, thì lại muốn đi đầu-thai.

     Thế thì, Chơn-Nhơn không bị áp-chế bắt buộc đi đầu-thai dưới cõi trần phiền não nầy. Chơn-nhơn muốn đi đầu-thai là tự mình khao-khát. Ta hãy ví dụ một cách hữu-hình như vầy: khi ta ăn, đồ ăn sẽ bổ-dưỡng ta; rồi ta lại đói nữa, ta cần bổ-dưỡng nữa, ta cần ăn nữa. Không ai bắt buộc ta phải ăn, ta tự kiếm lấy mà ăn vì ta đói. Cũng y như thế, người đi đầu-thai vì thấy mình cần dùng cảnh dưới để tiến-hóa, còn chưa hưởng tận những cái gì hay, quý ở cõi ấy, nên mới bỏ ngôi vị trên thiên-đàng (dévakhan) mà chịu cảnh luân-hồi.  Bao giờ chưa thực-hiện được thiên-tánh cho hoàn-toàn, thì cái ý-muốn đi đầu-thai (Trishnâ) vẫn có luôn luôn. Một khi con người đã tiêu-hóa các chất bổ rồi, thì Trishnâ lại hiện đến để tìm những chất bổ khác. Có hai thứ Trishnâ: thứ thì “ngoại-giới” thứ thì “nội-giới”. Trishnâ ngoại-giới là sự khát vọng thâu-thập những vật bên ngoài: tỷ như tìm rung-động theo sự rung-động của cõi dưới. Trishnâ nội-giới là cái khát vọng ấy lại quay về bên trong; nó tỏ ra bằng câu nầy: “Hồn tôi khát vọng một vị Thần linh sống thật (Mon âm a soif de Dieu, oui, du Dieu vivant”. Đó là sự khát vọng của nhành muốn về cội, của phần-tử muốn về cốt-tử. Tuy nhành xa cội, chớ không thể chia ly. Linh-hồn cũng thế, bao giờ còn xa Đức Từ-Phụ (Đức Thượng-Đế) thì còn khao khát và chẳng hề được diễm-phúc.  Chính đó, mới nảy sanh ý-muốn đầu-thai; và Trishnâ giục người bỏ cõi Thiên-Đàng để đi vào hạ-giới đầy chông-gai thảm-khổ.

Tuy nhiên, cũng có người thấp-kém mà thoát đặng luân-hồi trong một thời-gian rất lâu. Đó là trường-hộp những nhà Đạo-sĩ bên Ấn-độ còn thấp-kém. Họ rán dùng nghị-lực của ý-chí để dập-tắt lòng ham-muốn sống ở cõi trần. Họ tự cho rằng: trần là giả-tạm, là khổ-não, có đáng gì mà ham-muốn trở lại nữa (nhứt là khi họ đã bị đau khổ, hay thất chí).  Họ tự mình tạo ra tư-tưởng dứt bỏ, lãnh-đạm đối với ngoại-giới. Cái trạng-thái ấy tiếng-phạn gọi là Vairâgya. Kinh Upanishads nói rằng: người ta sanh dưới trần và do trần mới có dục-vọng. Vậy nếu đàn-áp đặng dục-vọng trần-gian, thì sẽ không còn trở lại trần-gian nữa. Sau khi thác rồi, người sẽ lên cảnh riêng (loka). Dẫu cõi nầy không trường-tồn; chớ nó cũng tồn-tại đặng một thời-gian thật lâu. Cái cảnh Loka nầy có rất nhiều; nơi đây Linh-hồn tôn-thờ một vị Thần-linh và tập tham-thiền theo một lối riêng. Linh-hồn có thể ở cõi đó lâu vô ngằn. Tuy những vong-linh nầy khỏi phải đầu-thai (nghĩa là khỏi bị khổ-trần ràng buộc trong một thời gian khá lâu) chớ về sau họ cũng sẽ trở lại trần nữa, nếu quả địa-cầu của dãy hành-tinh nầy chưa tan rã, hay là họ sẽ qua địa-cầu của dãy hành-tinh khác; và họ phải trở lại mức xưa để tiến-hóa tiếp. Luật trời chỉ có một mà thôi; nếu muốn đi ngược, thì chỉ cũng một thời-gian! Chi nên, ta áp-dụng cách nầy rất tai hại về sau: vì ta làm mất thời-giờ rất nhiều và phải trở lại giai-đoạn tiến-hóa cũ mà ta đã bỏ lỡ.

  

CHƯƠNG  THỨ  SÁU  MƯƠI  MỐT

II.--- Cách  Đầu–Thai

    Ta đã nói ở trước, ba hột lưu-tánh nguyên-tử rút vào chơn-thân đợi chờ đầu-thai.

     Bao giời cái ý-muốn đầu-thai đã có chắc rồi, thì chơn-nhơn mới gom ý vào ngoại-cảnh, kích-thích hột lưu-tánh nguyên-tử cái trí trước nhứt. Một khi bị kích-thích, đường kim-quang-tuyến ^[[21]]  mới cử-động; nó bắt đầu túa ra; rồi thần-lực trước kia yếu-ớt, nay lại tăng-cường, mạnh-mẽ, tưng-bừng. Bấy giờ hột nguyên-tử trường-tồn cái trí giống như cục đá nam-châm, nó rút về nó những nguyên-tử cõi trí rung-động đồng một nhịp với nó.  Nghĩa là nếu nó thanh, thì nó rút chất thanh, nếu nó trược, thì nó rút chất trược.

     Các vị Thiên-Thần mới đem những hột nguyên-tử nầy gần với hột lưu-tánh nguyên-tử cái trí cho nó rút dễ-dàng. Các Ngài gom chúng nó lại làm một lùm mây bao xung quanh hột lưu-tánh nguyên-tử. Đó là đối với người mới tiến-hóa. Còn đối với người tiến-hóa cao, thì tự chơn-nhơn làm lấy cái lùm mây ấy. Cái lùm mây này là cái trí mới tạo.  Khi cái trí vừa tạo, thì chơn-nhơn chuyển-động đến hột nguyên-tử trường-tồn cái vía.  Cũng như làm cái trí, đường kim-quang-tuyến, bọc hột lưu-tánh nguyên-tử cái vía, lại rung-chuyển, rồi túa ra để rút sanh-lực thêm vào. Những nguyên-tử cõi vía (trung-giới) gom lại xung-quanh hột lưu-tánh nguyên-tử cái vía, làm thành một lùm mây; ấy là cái vía mới tạo. 

     Bây giờ đến cái phách. Cái phách chẳng phải tạo giống như cái trí và cái vía. Hai thể này tạo ra là do chơn-nhơn kích-động hai hột lưu-tánh nguyên-tử cái trí và cái vía, như đã nói trên. Còn cái phách tạo ra là ngoài ý-muốn của chơn-nhơn; nó đã có sẳn trước khi chơn-nhơn nhập vào xác. Vậy ai tạo ra nó?. Chính là những vị Thiên-Thần Dévarâjas  ^[[22]] coi sóc cảnh thứ tư sấp xuống của cõi tinh-khí hồng-trần (sous-plan éthérique de la matière physique). Sự làm đầu-tiên của Thiên-Thần Dévarâjas là làm một cái khuôn bằng tinh-khí (mà ta gọi là cái phách) cho cái xác-thịt mới của đứa nhỏ. Cái khuôn nầy tốt hay xấu là tùy theo hoàn-cảnh và sự tiến-hóa của đứa trẻ sau nầy. Người có thần-nhãn dòm vào người đàn-bà có nghén thấy một hình bé nhỏ như con búp-bế, ban đầu vẩn vơ xung-quanh bụng, sau rút vào trong, rồi vội cho nó là linh-hồn của đứa bé: nhưng sự thật, đó chỉ là cái khuôn xác thịt của nó mà thôi. Khi cái thai đã đủ hình-hài và choán trọn cái khuôn, thì bổn-phận của Thiên-Thần Dévarâjas đã viên-mãn. Ngài mới lo tạo cái khuôn khác cho người mẹ khác. Bấy giờ, chơn-nhơn của bào-thai ấy mới xuống coi sóc cái nhà mới của mình sắp ở.

     Ở trước, ta đã nói cái phách của đứa nhỏ tốt hay xấu là tùy theo hoàn-cảnh và nhơn-quả của nó. Còn màu sắc cái phách là tùy theo cung của nó. Thiên-Thần thay thế cho Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu để làm việc này một cách công-bình. Do hột lưu-tánh nguyên-tử cái xác, Thiên-Thần biết dĩ-vãng của nó mới lựa khuôn mẫu phù-hạp với nó. Nhưng sự di-truyền rất có ảnh-hưởng lớn trong sự chọn-lựa này. Thiên-Thần lấy hột giống của cha và mẹ làm căn-bản để chọn vật-liệu cho cái phách đứa nhỏ. Đó mới có câu “Hổn phụ sanh hổ tử” là vậy. Chất cái phách của đứa nhỏ là chất cái phách của người mẹ rút ra. Chi nên người mẹ cần phải ăn uống những vật trong sạch, cho cái phách con mình được tốt đẹp.  Mặc dầu Thiên-Thần khởi làm cái nhà mới cho chơn-nhơn đã lâu rồi, nhưng chơn-nhơn chỉ đến làm chủ ít ngày, trước khi đứa nhỏ chào đời. Nếu Thiên-Thần định đứa nhỏ cần phải theo đặc-tính nhứt-định nào, thì Thiên-Thần không lìa nó sớm, Thiên-Thần có thể ở với nó cho tới khi nó được 7 tuổi. Trái lại, nếu không cần, thì Thiên-Thần lìa đứa nhỏ sớm hơn, để nó trọn quyền làm chủ cái xác mới của nó.

     Khi cái xác làm xong, thì cái trí và vía sẽ thông-đồng với cái phách và cái xác ấy.  Nhưng chúng ta nên thêm rằng: lúc phôi-thai, thì đường Kim-quang-tuyến (Sutrâtma) túa ra giống hình cái lưới, mảnh-mai, thanh đẹp vô-song. Cái lưới này cứ to lần mãi cho tới chừng nào cái xác đứa nhỏ hiện nguyên-hình mới thôi. Sanh-lực xuống nuôi xác thịt, do những sợi lưới nhỏ nầy.

     Thường thường, người ta cho rằng: Nhờ hột nguyên-tử trường-tồn cái xác, người mẹ mới thọ-thai đặng. Tuy-nhiên nhiều cái thai mới sanh ra lại chết, thì đâu có hột nguyên-tử trường-tồn cái-xác? Biết rằng: có rất nhiều chơn-nhơn muốn đi đầu-thai, mà phần đông chưa tấn-hóa, nên hễ gặp cái xác đứa nhỏ nào còn trong bào thai, đã đủ hình dạng rồi, thì cứ nhập vào, bất luận hoàn cảnh nào. Cũng có trường-hợp, chơn-nhơn tìm không có cái bào-thai nào phù-hạp với mình, nên không chịu nhập vô. Cái xác không có chơn-nhơn, thì mặc dầu đủ hình-dạng, cũng phải chết liền khi sanh ra.

     Thường thường, chơn-nhơn chưa tấn-hóa, không thể tự mình chọn xác-thịt và hoàn-cảnh cho mình đặng. Sự chọn này phải tùy ba điều-kiện:  1) do theo sự tiến-hóa của chơn-nhơn bắt buộc phải vào hoàn-cảnh nào để dễ bề tiến-hóa.  2) do luật quả-báo. Có lẽ chơn-nhơn không được đặc-ân ở vào một địa vị thuận-tiện, mà phải ở vào một địa-vị kém sút.  Hoặc-giả chơn-nhơn vì quả-báo, nên lâm vào một cảnh khắt-khe, tiến tới chậm chạp,  3) do theo sức-mạnh của tình-thương, hay của sự ghen-ghét.

     Người tiến-hóa cao và đã để chơn trên đường Đạo rồi, thì có thể tự-mình chọn lấy xứ-sở và gia-quyến của mình sấp đầu-thai. Những người ấy phải bỏ ra ngoài những cái gì lợi-kỷ, cứ tự-tin vào cơ-trời: vì chắc-chắn rằng: cơ-trời chỉ mưu-cầu sự hạnh-phúc chung cho nhơn-loại mà thôi. Ta đã nói chơn-nhơn có thể chọn cha mẹ của mình tại dương-thế, chớ cha mẹ không có thể chọn linh-hồn kẻ là con mình đặng. Nhưng nếu ăn ở ngay chánh, đem tất cả bình-sinh, chí-lực để phụng-sự cơ-trời, thì như vậy có thể hấp-dẫn những linh-hồn quí-báu (những vị chơn-nhơn tiến-hóa) đầu-thai làm con mình.

     Chúng ta thấy rằng: khi một Chơn-nhơn nào xuống đầu-thai, thì cũng đều có đem theo mình một cái gánh nghiệp kiếp xưa, ghi trong hột lưu-tánh nguyên-tử bằng sự rung-động. Cái gánh nghiệp nầy ở bên nhà Phật gọi là Uẩn (Skandhas). Uẩn là những tánh thuộc về xác thịt, cảm-giác, ý-tưởng, trừu-tượng, xu-hướng, trí-thức và những quan-năng của trí-tuệ. Những cái tinh-hoa của Uẩn, thì rút vào Chơn-thân, còn thừa lại bao nhiêu, thì dồn vào những hột nguyên-tử trường-tồn. Còn cái gì thô-kịch, xấu xa, thì rút cục lại. tựa hồ chìm trong giấc ngủ thôi-miên. Bà Blavatsky có nói về người đi đầu-thai như vầy: “Quả-báo là đạo binh Ngũ-Uẩn đang đứng trước cửa Thiên-Đàng, để chờ linh-hồn đi đầu-thai, sau khi ngơi nghỉ trong hạnh-phúc hoàn-toàn tại Dévankhan (hay Thượng-giới) Linh-hồn, một lần nữa, phải rơi vào cõi hồng-trần, để đền tội của mình đã gây ra dưới luật Công-Bình”.

     Muốn đền tội, con người không cần phải rơi vào Địa-ngục - như nhiều người lầm tưởng - với khói lửa mịt trời, với quỉ-sứ nhăn nanh, cầm dao lóc thịt, với chảo dầu sôi ùn-ục, với hầm rắn độc. Mà chính tại cõi trần mà con người dọn mình, sửa tánh, và có dịp tội đền, ơn trả.

     Nơi đây, linh-hồn sẽ gặt cái gì mà mình đã gieo. Trong cảnh luân-hồi, linh-hồn sẽ tái-hiệp với những linh-hồn khác, đã vì nó mà phải đau khổ một cách trực-tiếp, hay gián-tiếp, (Clé de la Théosophie).

     Tại cõi Thiên-Đàng, trước khi đầu-thai, mọi linh-hồn đều sẵn-sàng ưng chịu, một cách hiểu-biết, tất cả điều-kiện của luân-hồi sắp đến, mặc dầu những điều-kiện nầy trái-nghịch hẳn với bản-tánh của phàm-nhơn: bởi trường đời, bao giờ cũng cam go, gây khổ cho tất cả mọi người, không chừa một ai; và mỗi sự kinh-nghiệm thường đem đến cho phàm-nhơn chưa tiến-hóa một cảnh đau lòng. Tuy nhiên, trước khi luân-hồi, linh-hồn đã thấy qua tất cả cảnh bất công, sự đau khổ mà mình sẽ phải chịu. Nhưng với sự sáng-suốt, linh-hồn thấy, dù trong đau khổ, mình sẽ gặt được cái Chơn-Hạnh-Phúc ở tương-lai. Mỗi lần đầu-thai là mỗi lần tăng thêm sức mạnh, là mỗi lần bỏ cõi thấp mà lên cõi cao, để tạo sự vinh-quang, đẹp-đẻ cho Thần-hồn.

     Bà A. Besant có nói một cách lý-thú như vầy: “Với cái tương-lai sáng-lạng ấy, thì sự đau khổ tạm-thời, sự đen tối của đời bạc phước, há có ra gì?”.

Vậy, tại cõi Thượng-Thiên, Chơn-Nhơn đã có can-đảm tự-nguyện đặt mình vào hoàn cảnh éo-le, rắc-rối, để hối cuộc tiến-hóa của mình tại cõi trần, bằng cách mở nền đạo-đức, và cơ-năng tinh-thần. Nhưng vì cái óc xác thân không nhớ đặng ý-nguyện của mình thuở trước, lại rên-siết, khóc than, trách trời, trách đất, và trách người; chớ có dè đâu mình cố-ý tự đặt mình vào cảnh huống!

 

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI HAI

III.--- Xác trẻ con với Luân-hồi

     Ở trước ta có nói rằng: cái xác của anh-nhi (lúc trong bào-thai) giống y theo cái khuôn của cái phách làm bằng chất tinh-khí. Nhờ bốn vị Thiên-Thần Devarâjas tạo ra cái khuôn nầy. Trước khi sanh đứa nhỏ một ít lâu, thì Chơn-nhơn mới xuống ở cái nhà mới của mình. Thiên-Thần, khi ấy, vẫn còn ở gần đứa nhỏ, có khi chờ nó đến 7 tuổi mới chịu lìa.

     Trong thời kỳ ấu-trĩ, lúc Thiên-Thần còn ở với đứa nhỏ, thì Chơn-Nhơn không có hoạt-động chi được nhiều; thật ra Chơn-Nhơn vẫn liên-kết với xác thịt, nhưng vì xác thịt còn non, nên nó ít quan-tâm đến. Nó đợi cái xác trưởng-thành, có thể lý-hội đặng với nó, nó mới giúp được nhiều. Trong lúc thai-dựng, xác thịt anh-nhi nhờ máu thịt của mẹ tạo ra.  Chơn-nhơn đứa bé cũng chăm-nom đến người mẹ nó, nhưng nó không thể sửa đổi hình-dạng cái xác tương-lai của nó đặng. Tỷ như nó thấy cái xác của nó xấu-xa, tàn-tật, nó cũng cam chịu. Chơn-Nhơn của bào-thai biết rõ vị-trí, chớ bào-thai không biết đặng cảnh huống của nó, nó chỉ cảm đặng sự sống của nó và của người mẹ nó mà thôi. Nó giao-cảm đặng một cách trực-tiếp những nỗi vui mừng, lo sợ, hay ham-muốn của mẹ nó. Chơn-Nhơn thấy nó đang nhiễm những tật xấu của mẹ nó một cách vô-tình, nhưng không thể ngăn cản gì đặng: bởi nó không thể tiếp được ý thanh-cao của Chơn-Nhơn.

     Trải qua nhiều năm kinh-nghiệm, phàm-nhơn mới trực-tiếp lần lần với Chơn-Nhơn.  Bằng cớ là khi Chơn-Nhơn trực-tiếp với cái xác, thì óc trở nên linh-động nhiều hơn. Có Chơn-Nhơn lại lo lắng cho xác thịt rất nhiều. Có Chơn-Nhơn lại lơ-đãng.

    Còn trường hợp của các vị tấn-hóa cao (như các đệ-tử Tiên-gia, các vị Thánh-nhơn, hiền triết, các bậc địa-tiên) thì lại khác: bởi quả-báo ở trần không còn nặng nữa, nên không đem lại cái ảnh-hưởng xấu-xa, làm trở ngại sự cấu-tạo cái xác. Vì vậy mà xác thịt được tốt đẹp, mảnh-mai vô cùng, chỉ trừ một vài ảnh-hưởng di-truyền mà thôi.

    Cái xác thịt của ta, vì già yếu, bịnh-hoạn, suy-nhược; ăn uống vô-độ, hay gặp phải tai-nạn mà yếu-mòn đi, rồi chết.

     Chớ còn xác thịt địa-tiên thì khác: nó giỏi chịu-đựng, và có khả-năng làm việc nhiều.  Nếu địa-tiên bỏ nó trong kiếp nầy, thì kiếp sau lại làm cái khác cũng giống như vậy mặc dầu đầu-thai làm người của một giống dân khác. Sở dĩ, cái xác ta, kiếp nầy khác với kiếp trước, là tại ta bị ảnh-hưởng của quả-báo. Nếu nhơn loại tiến-hóa cao, thì sẽ đầu-thai làm giống dân thứ bảy của giống dân chánh thứ năm. Chừng ấy, cái xác thịt sẽ tốt đẹp vô cùng (xin xem lại đoạn giống dân).

     Người ta thường nói: “phải đợi con nít được bảy tuổi, nó mới mở trí khôn, hay là Chơn-nhơn phải đợi bảy năm mới chi-dụng xác thịt”.  Cái lẽ nầy chỉ thuộc về sinh-lý mà thôi. Trên đầu đứa trẻ như có nhiều tế-bào tựu lại, nhưng không chia nhỏ ra như các tế-bào khác. Chúng nó rời-rạt với nhau như vậy rất lâu. Một ngày kia, tức là đứa nhỏ được 7 tuổi, chúng nó sẽ chia nhỏ hơn và túa ra, rồi nối liền lại thành nhánh, làm ra một đường vận-hà vô cùng tinh-tế; chừng đó đứa nhỏ sẽ biết suy-nghĩ ít nhiều.

     Những nhà tâm-lý học và sinh-lý học đều lưu-ý đến điều nầy và cho rằng: bao giờ con đường vận-hà ấy chưa thành, thì đứa nhỏ không thế nào xét-luận đặng, vậy không nên ép nó học sớm quá, hoặc bắt nó suy-nghĩ sớm quá. Nhà khoa-học lại chứng chắc rằng: “Trí khôn và đường vận-hà nầy đồng mở một lượt”. Còn nhà Bí-Học lại cho rằng: “Hễ khí-cụ đàng-hoàng, thì trí khôn sẽ tỏ hiện, bất kỳ là mấy tuổi: vì trí khôn đã sẵn có.  Chơn-Nhơn phải chờ có cái óc có đủ cơ-năng, mới biểu-lộ đặng sự quang-minh của nó tại cõi trần”. 

     Ở trên, ta thấy lúc Chơn-Nhơn xuống đầu-thai, thì rút xung quanh hột lưu-tánh nguyên-tử cái trí và vía những chất-khí cõi Thượng giới và Trung-giới, để làm ra cái vía và cái trí mới cho đứa nhỏ. Nếu đứa nhỏ không nhờ sự giáo-dục của gia-đình, thì cái trí và vía của nó kiếp nầy cũng giống như kiếp trước. Nếu trái lại, đứa nhỏ nhờ cha mẹ khôn ngoan, đạo-đức, biết dìu-dắc nó vào đường lành, thì những tánh xấu của nó kiếp xưa sẽ yếu lần và tánh tốt của nó sẽ phát-triễn. Nhơn đó, mà những nước văn-minh, người ta lấy sự giáo-hóa trẻ con làm vấn-đề trọng-đại: người ta lo từ trong bụng mẹ, đến lúc sanh ra, biết ăn, biết nói, biết suy-gẫm. Người ta lo tạo nền đức-hạnh cho nó từ lúc bé thơ. Người ta viết nhiều sách vở, người ta hô-hào trên diễn-đàn cũng không ngoài vấn-đề giáo-dục nhi-đồng! Người ta khuyến-khích kẻ làm cha mẹ và những nhà giáo-dục nên giúp trẻ-thơ mở-mang tánh cao-thượng, bằng cách chỉ dạy những điều đúng với sự thật, tập nó phân-biện, luôn luôn đối với nó bằng một tấm lòng tử-tế, hiền-lành, dịu-dàng và nhứt là phải thương yêu chúng nó: bởi vì, thật ra, chúng nó cần tình thương hơn là vật-thực.

     Trái lại, nếu kẻ làm cha mẹ hay các nhà giáo-dục lại hung-ác, cọc-cằn, nóng-nảy, thì sẽ khêu-gợi những tánh xấu kiếp trước của trẻ em, làm cho chúng nó trở nên xấu thêm; chúng nó sẽ sanh mưu, thiết-kế, sẽ bạo-ngược, tương-tàn. Cả thảy đều do một phần lớn của những người này. Đừng quá dụng quyền-lực của mình đối với trẻ con: vì sự lạm-quyền có thể đem lại cái kết quả khốc hại: trẻ thơ có khi vì quá sợ mà phát điên, khùng, hay loạn óc v.v… Người nào gây ra tội ác nầy sẽ bị quả báo nặng nề!

     Chúng ta đã nói ở trên: cái xác thịt thai-nhi tạo ra trước rồi, lúc gần sanh, Chơn-Nhơn mới xuống nhập vào.

     Khi thai-nhi đủ hình-dạng, thì tế-bào cái xác lại hấp-dẫn mãnh-liệt tế-bào cái vía đã tạo sẵn (lúc Chơn-Nhơn sắp đầu-thai). Trước khi cái vía nhập vào xác thịt thai-nhi, thì những tế-bào của nó rải-rác đều. Nhưng khi nhập vào, thì 99 phần trăm tế-bào của nó lại gom trong xác thịt và chỉ còn 1 phần trăm ló ra ngoài, làm hào-quang cái vía mà thôi.

     Những tế-bào cái trí rút vào cái xác thai-nhi một phần lớn, còn một phần nhỏ, thì ló ra khỏi ra khỏi xác, làm hào-quang cái trí.

    Cái trí và cái vía cũng tiến-hóa theo xác thịt. Bao giờ cái trí và vía hoạt-động, thì đứa bé biết cảm và biết tưởng.

     Nếu tế-bào cái trí không thanh, thì nó càng khắn-chặt với tế-bào cái vía, và dục-tình càng thêm mãnh-liệt.

     Trẻ thơ chưa có cái vía và cái trí rõ-ràng với màu sắc đặc-biệt; chúng nó vẫn trắng bạch, mặc dầu có màu sắc xấu, tốt kiếp xưa vẫn còn in dấu. Nếu trẻ thơ ở vào hoàn-cảnh thô-bỉ, thì hai thể nầy sẽ đổi màu xấu, và những tánh độc ác kiếp xưa sẽ nổi dậy. Trái lại, nếu trẻ thơ được ở bên người đạo-đức, có giáo-dục đàng-hoàng, thì những mầm xấu xưa sẽ bị tiêu-diệt, và không còn hiện ra trong kiếp tới nữa.

     Trong thời-kỳ ấu-trĩ, Chơn-Nhơn chưa có ảnh-hưởng gì với phàm-nhơn, nó chỉ nhờ cha mẹ giúp nó chủ-trị lấy nó. Do đó mà cha mẹ có bổn phận lớn lao đối với tinh-thần con mình.

     Những hạ thể: xác, vía và trí của đứa bé thật dễ uốn nắn, dễ rung-cảm, nên hấp-thụ tất cả sự rung-động bên ngoài, mặc dầu xấu,tốt. Vậy cái tương-lai trẻ con - một phần lớn - ở trong tay cha mẹ, mà nhiều người làm cha mẹ không thể tưởng-tượng nổi cái trọng trách của minh. Đây là một cái thí dụ: một người kia, kiếp trước nghiện rượu; trong vía y đã có ghi dấu nghiện rượu; y có tánh yếu về đó, tuy lúc ở Trung-giới, trong thời-kỳ dọn mình y đã dứt ý-muốn uống rượu. Nếu cha mẹ y là người tốt, đem y vào đường đức-hạnh, thì tự-nhiên cái mầm nghiện rượu xưa sẽ mất hẳn.

     Người ta uốn nắn cái xác trẻ thơ rất dễ-dàng, như để làm trò xiệc. Mà nếu uốn nắn cái vía và cái trí của nó, thì lại còn dễ hơn nữa.

     Theo nguyên-lý trên đây, người nào ỷ quyền-thề, tiền bạc, hiếp-đáp kẻ dưới tay mình, thì tự tạo một nghiệp-quả hết sức xấu xa. Đáng lẽ gì họ biết thừa lấy địa-vị mình mà giúp ích được bao nhiêu người xung quanh.

     Còn một điều trọng-đại nầy trong nền giáo-dục, mà ta cần để ý là: ngày giờ sanh đứa nhỏ rất liên-quan mật-thiết với ảnh-hưởng tinh-cầu, nên mới có danh từ: “Ngôi sao bổn mạng”. Chẳng phải ta bị quả xấu là vì thần-lực của ngôi sao xấu xạ đến ta, nhưng tại ta xấu nên mới rút thần-lực xấu mà thôi. Bởi cái ảnh-hưởng của hành-tinh liên-quan với đời con người, nên ta cần phải bốc số tử-vi của con ta đặng tùy theo bẩm-chất của nó mà giáo-hóa nó cho trúng đường.

     Còn về ngày giờ lâm-chung, thì thật ra, không có khoa chiêm-tinh nào đoán trúng đặng. Người ta có thể đoán lúc nào suy-nhược - có thể đi đến cõi tử - nhưng không lấy đâu làm chắc. Vậy ta chớ để ý đến điều nầy vô ích.

     Sẵn dịp đây, ta nên bàn sơ qua sự sát-sanh mạng người, nghĩa là ta diệt sự sống của môt linh-hồn tại thế. Giết một mạng người là cướp cơ-hội tiến-hóa của người ấy dưới cõi trần, mặc dầu kiếp sau y sẽ trở lại nữa; nhưng y phải mất biết bao thì giờ! Đức Nam-Tào Bắc-Đẩu phải cực nhọc lập nền tiến-hóa lại cho kẻ bị giết.

     Tại sao giết một người lại bị tội trọng hơn giết một con vật? Vì con người có cá-tính riêng-biệt, có sự tấn-hóa riêng-biệt và phải tốn nhiều thì giờ mới đầu-thai đặng. Còn con vật lúc chết rồi chỉ nhập vào Hồn-Khóm; sự tiến-hóa của thú-vật là sự tiến-hóa chung của khóm, nên sự đầu-thai của chúng nó rất dễ-dàng.

     Đối với người tiến-hóa, thì thời-kỳ ấu-trĩ làm tổn-phí ngày giờ rất nhiều. Vì lẽ đó, có một vài linh-hồn muốn tránh sự trở ngại ấy, mới mượn xác của vị nào phù-hạp với mình, nghĩa là tiến-hóa gần đồng chạn với mình. Nên lưu-ý sự mượn xác đây chẳng phải như đồng-cốt cho vong-linh mượn xác. Tỷ như một người kia xác thân, mạnh khỏe, nhưng bị bất đắc kỳ tử, như bị chết ngợp, thì vị Chơn-Nhơn nào muốn mượn xác ấy bèn nhập vô liền và cứ mãi luôn luôn trong đấy, cho tới khi bỏ xác mới thôi. Cách mượn xác như vậy cũng có nhiều sự trở ngại. Bởi vì mỗi người đều có tật riêng, nên hồn của người khác khó phù-hợp đặng; mượn xác đứa nhỏ còn dễ phù-hợp, chớ nếu mượn xác người trưởng-thành, thì khó khăn vô cùng.

    Bởi tạo ra đặng một cái xác thân mất rất nhiều công-phu cho người và cho Thần, nên ai, vì nản-chí mà quyên-sinh, thì sẽ gây ra một nghiệp-báo chẳng nhỏ ở tương-lai! Vậy không nên vì một lẽ gì mà phải tự-tử, để đoản đời sống của mình tại thế gian. Chỉ trừ một vài trường-hợp bất-thường hết sức quan-hệ cho nước nhà (như sự tử-tiết của ông Phan-thanh-Giãn chẳng hạn) thì tất cả sự tự-tử đều đáng trách.

  

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI BA

Luật Nhân-Quả

Qui aufrefois peina esclave,

Peut revenir en tant que prince,

Pour sa dignité douce et son mérite acquis.

                   *

Qui règna comme roi,

Peut errer en haillons,

Pour des actions commises ou omises.

 

(La Lumière de L’Asie)

Thân nô-lệ, kiếp xưa phải trả,

Dưới roi cùm, lòng chả trách than..

Giúp người, giữ vẹn lòng vàng,

Nay Trời ban phước, sanh hàng Đông-cung,

                    *

Còn ai kia lòng hung, dạ ác,

Dẫu nay là một bậc Đế-vương,

Nhưng sau ắt phải đoạn-trường,

Lang-thang, rách rưới, trăm đường xót xa,

 

                         NGUYỄN-THỊ-HAI

 

     Nhà thông-thái Emerson hiểu rõ luật nhân-quả, khi ông nói rằng: “Mỗi động-lực đều đem lại cái phản-động-lực; động-lực và phản-động-lực không thể chia-ly đặng.” Theo ông Emerson, thì động-lực và phản-động-lực cũng là một.

     Đức Phật Thích-Ca có chỉ rõ về nhân-quả như vầy: “Không thể nào tách cái nhân ra khỏi cái quả được, cũng tỷ như lúc ta đánh trống, ta không thể chia cái trống riêng ra khỏi tiếng trống đặng. Cái trống đưa ra một tiếng, khi cái dùi khỏ xuống. Khi một việc đã làm, thì trước đó đã sanh ra cái nguyên-nhân động-tác rồi. Ấy vậy, cái nguyên-nhân động-tác đem lại sự động-tác, và sự tác-động đem lại cái kết-quả.

     Mỗi hiện-tượng xảy ra vừa là quả vừa là nhân một lượt. Điều nầy người Ấn-độ gọi là Karma hay là Nhân-quả. Người ta cho Karma là luật căn-bản; vì nhờ nó mới có trật-tự, công-bình và tiến-hóa. Bà Annie Besant cũng gọi luật Nhân-quả là luật “Hành-động và Phản-động”

 

NHÂN-QUẢ VÀ LUẬT TỰ-NHIÊN 

     Người ta không có thể ngờ vực được luật “Động và Phản-động” vì trái banh liệng vô vách tường, thì nó dội lại, hễ liệng mạnh thì nó dội mạnh, liệng nhẹ thì nó dội nhẹ. Người nào biết về khoa-học, thì không thể không nhìn nhận đặng luật tự-nhiên. Vậy luật tự-nhiên là gì?

    Luật tự-nhiên chẳng phải là cái giới-lịnh bắt buộc ta phải làm cái nầy hoặc cái khác, nó chỉ đưa ra một dọc nhân và quả nối tiếp theo thứ-tự nhứt định. Đối với khoa-học, thì luật tự-nhiên nầy căn-cứ ở sự quan-sát và khảo-cứu; chúng nó chỉ là những hiện-tượng nối tiếp với nhau mà thôi.

     Về tư-pháp thì ai làm ra luật?

     - Có thể vua và các nhà lập-pháp. Các luật nầy là những lịnh-truyến, ai bất tuân phải bị phạt. Sự hình phạt nầy tăng, giảm là tùy ở quan tòa chiếu theo trường-hợp nặng nhẹ.  Vậy sự kết-án và luật-án có lắm khi không đi đôi với nhau. Chớ còn luật tự-nhiên không thế dời đổi. Nó không phải luật bó-buộc, nó để ta tự-do hành-động. Nhưng hễ phạm đến nó, thì bị khổ, không một mũi kim qua lọt. Tỷ như trồng khoai, thì được khoai, trồng đậu thì được đậu. Nếu ta muốn gặt đậu, thì chớ trồng khoai. Đó là luật tự-nhiên. Thánh nhơn có nói rằng: “Luật tự-nhiên không nên phạm: bởi vì sự liên-lạc giữa nhân và quả không thể sửa đổi đặng, các anh chớ hờ-hửng, người ta không thể bỡn đặng với Đấng tạo-hoá.  Hễ “Chưởng qua ^[[23]]  thì đắc qua, còn chưởng đậu thì đắc đậu”.

     Ấy vậy, luật nhân-quả chẳng phải là một luật áp-chế; nó dạy cho ta biết những điều-kiện nào phải giữ để tạo thành một quả tốt và để tránh quả xấu. Tức là ta chuyển bại thành thắng, chuyển họa di phước vậy.

     Người hiểu đặng luật nhân-quả, thì rán kiểm-soát những hành-vi, để chuyển xấu ra tốt, chớ chẳng bao giờ chịu bó tay trước những luật tự-nhiên: bởi vì con người tự định số mạng của mình.

Luật tự-nhiên không hề ban-thưởng hay hình-phạt. Cái hành-động không hay, thì đem đến cái kết-quả không hay. Bởi cái nhân xấu, thì cái quả tự-nhiên phải xấu, chớ chẳng phải có Đấng cao cả nào thưởng-phạt mình. Cũng như mình đút tay vô lửa, thì bị phỏng, chớ có ai phạt mình đâu.

     Ấy vậy, người hiểu-biết, thì không làm nô-lệ cho ngoại cảnh, mà lại dùng phương-pháp khéo léo để ngăn cản những cái kết-quả không hay và đi lần đến mụch-đích. Ta biết rằng: trong trời đất, vạn-vật đều tuân theo luật thăng-bằng và luật điều-hòa. Nếu ta làm mất sự thăng-bằng và điều-hòa, thì tự-nhiên tạo-vật sẽ phản-động lại, để được quân-bình và điều-hòa như trước. Khoa học gọi đó là: “Luật Quân-Bình”. Ấy vậy trong võ-trụ không có chi mất đặng: vì hễ mất đó, thì sẽ được hườn đó.

     Cái luật tự-nhiên nầy, nếu nhà khoa-học cứ lấy triệu-chứng hữu-hình mà giảng-giải một cách khô khan, thì có thể đem lại sự ngờ vực trong lòng người còn chưa hiểu biết.  Người ấy sẽ tự nói rằng: “Bởi đó là luật tự-nhiên, thì tôi cần chi rán sức làm thế nầy hoặc thế khác?”

     Tỷ dụ như khi ta giải về luật dẫn-lực ta cho rằng: tất cả đồ-vật, đều luôn luôn bị rút vào trung-tâm trái đất. Nếu ta không giải thêm nữa, thì người chưa hiểu-biết sẽ ngồi tại nấc thang lầu mà nói rằng: “Bởi luật dẫn-lực ngăn không cho tôi xa mặt đất, vậy tôi làm sao bước lên thang lầu được?” Người đang nói đây rất có lý, nhưng y không chịu suy-nghĩ thêm xa chút nữa; đành rằng: luật dẫn-lực rút y vào trung-tâm trái đất, nhưng trong mình y lại có một động-lực khác (do bắp thịt của y) nó phản-đối lại, khiến cho y có thể lìa mặt đất và đứng trên cao đặng. Đó cũng là một nguyên-lý căn-bản đáng chủ-ý, để hiểu luật nhân-quả. Mặc dầu bị luật hấp-dẫn rút vào trung-tâm trái đất, nhưng ta có thể dùng mãnh-lực tự-nhiên trong người của ta, mà làm trái ngược lại. Đó chẳng phải là ta vi-phạm luật tự-nhiên đâu; ta biết cái mãnh-lực của nó, nên ta rán sức để chống lại. Sự chống lại nầy tức là nhận-thức theo nhà khoa-học rằng: “Một luật tự-nhiên không thể vi-bội”.

     Ta tự-do hoạt-động dưới luật tự-nhiên tùy theo sự hiểu-biết của ta. Ta có thể tin cậy vào nó, vì nó không dời đổi, ta có thể chi dụng năng-lực của ta mà chủ-trị vạn-vật theo lời nhà khoa-học nói: “Nhờ sự khuất-phục mà thắng đặng vạn-vật”.

     Ta đã nói luật tự-nhiên không cưỡng bách con người phải theo nó, vì con người không phải là nô-lệ. Con người sống giữa sự biến-chuyển của các thứ thiên-lực và năng-lực; con người phải tìm hiểu, phải suy-gẫm, và nhờ sự thông-hiểu mà con người chi-dụng chúng nó để làm dụng-cụ cho tinh-thần. Được vậy, thì phải rõ ba định luật phụ-thuộc nầy :     1.--- Tư-tưởng tạo ra tánh tình: ta tưởng thế nào, thì ta là thể ấy.

     2.--- Sự vọng-ước đưa con người đến vật vọng-ước.

     3.--- Sự sướng hay sự khổ của ta vốn là kết-quả của sự sướng hay sự khổ mà ta đã làm cho người khác.

     Nếu con người biết đặng ba định-luật phụ-thuộc nầy, thì sẽ cầm đặng tương-lai mình, và sẽ làm chủ-nhân số mạng của mình.

 

NHÂN-QUẢ VÀ KHÍ-LỰC

     Hễ con người càng hiểu-biết nhiều, thì càng thấy rõ những thiên-luật chi-phối thế-gian. Mỗi thiên-luật, một khi được phát giác rồi, thì đều lại cho ta sự tự-do hoạt-động, chớ chẳng phải một sự cưỡng chế như ta vừa thấy thoáng qua. Vậy tác-động là gì? Là cái kết-quả của các mãnh-lực bên trong, thuộc về giới tình-cảm và tư-tưởng. Chi nên con người cần phải biết định luật để chủ-trị hai giới nầy. Thông-thiên-học chỉ cho ta thấy rõ định-luật của sự động-tác, cho ta biết căn-cội của đời sống bên trong, để chế-ngự hoàn-cảnh, chớ chẳng phải cúi chịu cho hoàn-cảnh chế-ngự lại.

     Khoa-học hiện-đại đã làm cho ta quen với ý-niệm nầy là: toàn-thể võ-trụ chỉ là hiện-tượng của khí-lực. Khí-lực có thể biến-đổi ra điển-khí, nhiệt-lực và từ-điển v.v… Điện-tử là kho chứa khí-lực nhỏ, Ngôi mặt trời là kho chứa khí-lực lớn. Trong trời đất, tất cả sinh-linh (từ khoáng vật, thảo-mộc, thú-cầm cho chí con người) đều là kho chứa khí-lực: bởi vì chúng nó làm bằng những tế-bào, mà những tế-bào là do nguyên-tử làm ra. Khoa-học phân-tách cho ta thấy mỗi nguyên-tử gồm có hai phần:

     1) “nhân” chứa dương điện-tử, tỷ như mặt trời.

     2) chung quanh “nhân” có những hột âm-điện-tử xây tròn, tỷ như các hành-tinh xây chung quanh mặt trời.

     Khoa-học còn cho ta biết rằng: Vật-chất là khí-lực. Một khi khí-lực hiện ra, thì có một số vật-chất tan mất.

*

     Vậy con người là kho chứa khí-lực: lúc ăn là lúc thâu khí-lực; đồ ăn sanh ra sự vận-hành, sự vận-hành sanh ra khí nóng, khí-nóng sanh ra khí-lực. Khi khí-lực dùng vào chuyện phải, chuyện lành, thì nó là cái ân-huệ, khi nó dùng vào chuyện quấy, chuyện ác thì nó là cái tai-hại. Trọn đời con người giống như một cái máy biến-điện. Thiên-lực túa xuống trong lòng người, và tùy người biến-đổi và làm cho nó trở thành “tốt”hay “xấu”.

     Cái luật nhân-quả để thuyết-minh sự liên-quan giữa nhân và quả, một khi mà con người đã biến-đổi cái khí-lực nầy. Cái luật nhân-quả chẳng những chi-phối thế-giới hữu-hình, mà còn chế-ngự thế-giới vô-hình, rộng lớn bao la, chứa đầy năng-lực. Cái thế-giới vô-hình nầy, chính là nơi hoạt-động thật sự của loài người. Cũng như khi ta nheo mắt, ta phóng ra một điển-quang chạm sự quân-bình của các mãnh-lực khác ở cõi ngoại-giới, thì mỗi tư-tưởng mỗi tình-cảm đều biến-đổi địa-diện của võ-trụ, và trái nghịch lại, địa-diện võ trụ cũng có ảnh-hưởng đến tư-tưởng và tình-cảm con người.

     Tỷ như ta đấm trên không một cái, quả đấm mặc dầu không đụng chạm ai, nhưng khi ta đấm, ta phóng ra một cái lực đụng với cái lực khác, làm cho mất sự thăng-bằng của chúng nó. Chúng nó sẽ phản-động, đặng trở lại mực quân-bình cũ. Hiểu như vậy, thì ta có thể nói: mỗi lần ta tưởng, ta cảm, hay làm một chuyện chi, thì ta sửa đổi vị-trí của ta đối với võ-trụ và vị-trí của võ-trụ đối với ta.

     Khi ta rán tìm hiểu nhân-quả là gì, thì cái nguyên-lý thứ nhứt phải để ý là: ta đang chạm đến vấn-đề khí-lực và những cái kết-quả của nó; nghĩa là ta đang học về cái nhân để đi đến cái quả. Cái khí-lực nầy thuộc về cõi trần hoặc cõi tình-cảm, hoặc cõi tư-tưởng. Ba thứ khí-lực nầy được con người đem ra áp-dụng: xác-thịt chi-dụng khí-lực thứ nhứt (thuộc về cõi hồng-trần) tình-cảm chi-dụng khí-lực thứ nhì (thuộc về  cõi Trung-giới), tư-tưởng chi-dụng khí-lực thứ ba (thuộc về cõi trí). Khi ta thả hồn theo mơ mộng, hay đem tâm trí mà phú-dâng cho Đấng Thiêng-Liêng, hoặc khi ta tính toán, nghĩ-suy, cảm-động hay thi-hành một việc gì, thì chính là lúc ta đang sử-dụng khí-lực của ba cõi kể trên. Nếu ta biết sử-dụng một cách chánh-đáng, thì ta giúp cõi Trời, bằng ta sử-dụng một cách ích-kỷ, thì ta làm trở ngại Thiên-Ý. Cái khí-lực mà ta áp-dụng trong mấy cõi đây, tức là Thần-lực của Trời. Ấy vậy, quả thật ta là cái máy biến-điện của Thần-lực nầy. Thiên-Ý muốn ta giúp cơ Tiến-Hóa của Trời. Khi ta giúp cơ Trời được mau thành-tựu là ta làm “phải”.  Còn khi ta làm trở ngại Thiên-Cơ là ta làm “quấy”. Và bởi ta luôn luôn áp-dụng Thần-lực của trời, nên mỗi phút, ta đang giúp đỡ hay làm trở ngại Thiên-Cơ.

     Con người chẳng phải là một cá-nhân riêng-biệt, mà là một phần-tử của muôn vạn sinh-linh; là một đơn-vị của nhơn-loại; mỗi tư-tưởng, mỗi hành vi, hay mỗi tình-cảm của người nầy đều chạm đến tất cả người khác, mà hễ lân-cận chừng nào, thì chạm nhiều chừng nấy. Mỗi lần ai sử-dụng Thần-lực Thiêng-Liêng nầy để giúp đỡ hay ngăn cản bước đường tiến-bộ của toàn-thể, thì luôn luôn tạo ra một cái Quả, xấu hay tốt.

     Đồ hình số 70, ta thấy sơ qua những cái kết-quả của sự áp-dụng Thần-Lực trong đường phải hay quấy. Những hình đen là những quả xấu; chúng nó làm mất thăng-bằng giữa nạn nhơn và võ-trụ mà kẻ gây ra phải đền lại sự thăng-bằng nầy, chớ ngoài y ra, không ai khác làm đặng. Vậy ta mới nói đặng rằng: chưởng khoai thì đắc khoai, chưởng đậu thì đắc đậu, hễ gieo giống nào, thì gặt giống nấy. Nếu ta gieo sự ác, thì ta gặt sự buồn đau; bằng ta gieo sự hiền-lành, đạo-đức thì, ta gặp sự vui mừng và quả phúc.

 

 

     Lại nữa, trong lưới càn-khôn, mỗi thứ khí-lực đều hoạt-động ở cõi riêng của nó. Tỷ như khí-lực thuộc về cái xác thì vận-động tại cõi hồng-trần, còn khí-lực thuộc về tình-cảm thì vận-động tại cõi Trung-giới v. v… Một người kia cho kẻ ăn xin với tình thương xót và dạ mến yêu, còn kẻ khác lại cho với mục-đích che mắt thế-gian, hay để xua đuổi một cách nhã-nhặn: cả hai người đều làm một việc phải, để đem lại sự “sung-sướng” cho người tại cõi trần; nhưng người thứ nhứt thêm một cái quả tốt nữa thuộc về cõi Trung-giới, khiến cho y sẽ gặp được một tình-cảm sung-sướng. Con người thứ nhì không được hưởng thứ tình-cảm ấy.

     Muốn cho độc-giả dễ hiểu điều trên đây, chúng tôi xin dùng biểu-tượng của mỗi thứ khí-lực (xem đồ hình số 70). Trong hình ta chỉ thấy vòng tròn ngôi sao hình vuông và tam-giác là những biểu-tượng thôi chớ không có chi khác thường. Một đơn-vị tại cõi Thượng-Trí (ngôi sao) có một sức mạnh 125 lần hơn một đơn-vị tại cõi trần (hình vuông)

     Trên cõi Thượng-Trí, linh-hồn ngụ trong Chơn-Thân hoàn-toàn trong sạch, không có chút gì quấy, ác. Trong Chơn-Thân, linh-hồn chỉ nguyện-vọng những điều cao-thượng, và chỉ có quan-niệm thanh-khiết, bởi vì cái Chơn-Thân không thể chứa những gì xấu hèn đặng; linh-hồn bao giờ cũng trong sạch. Phàm-nhơn xấu, chớ linh-hồn không thể xấu đặng. Phàm-nhơn ngụ trong xác thân, đại-diện cho linh-hồn dưới cõi trần. Nếu phàm-nhơn chưa mạnh-mẽ, không có đủ nghị-lực chống chỏi với các thứ dục-tình thì chỉ tỏ linh-hồn còn trẻ quá.

     Mỗi người chúng ta sanh ở thế-gian đều có mang theo một cái dĩ-vãng muôn đời, và mỗi khi ta đầu-thai trở lại trần lần nữa, ta đều đem theo cái nhân và cái quả xưa. Ấy vậy, cái nhân-quả - cũng như đã giải ở trên - chỉ tượng-trưng bằng cách ta biến đổi Thần-lực Thiêng-Liêng ra xấu hay tốt.

     Trong đồ hình số 71 ta thấy con người là một căn-cứ cho Thần-lực xạ xuống. Những Thần-lực nầy, có thứ tốt và thứ xấu, do con người đã tạo ra. Dòm vào đồ hình, trước hết có lẽ ta sẽ cảm-động mà thấy số “đau đớn”, “buồn phiền” và “khổ cực” nhiều hơn số “vui tươi”, “sung-sướng”; lại nữa ta chỉ thấy có ba ngôi sao tượng-trưng quan-niệm mà thôi.  Song ta đừng quên rằng: những thần-lực ở các cõi khác nhau đều có ảnh-hưởng mạnh bằng nhau: thần-lực thuộc cõi hồng-trần đem lại sự sung-sướng - có thể ít mạnh hơn một trăm lần thần-lực thuộc về cõi trí đem lại một quan niệm. Vậy ta sẽ không nói quá đáng nếu ta cho hệ-số sức mạnh của thần-lực như sau đây: một đơn vị thần-lực hồng-trần ít mạnh hơn một đơn vị thần-lực trung-giới 5 lần ít mạnh hơn một đơn-vị thần-lực cõi hạ-trí 25 lần và ít mạnh hơn một đơn-vị thần-lực cõi thượng-trí 125 lần. Một người nọ có thể bị nhiều quả-báo đau khổ, buồn lo, mà nếu y có được vài quan-niệm, thì đời y cũng không đến đỗi gì, y sẽ làm nên việc  trong vòng cao-thượng; trái lại một người kia, nhờ nhơn quả kiếp xưa, gặp cảnh giàu sang, sung sướng, nhưng không có một quan-niệm nào cả, đời sống chỉ trôi chảy êm-đềm trong vòng nhung lụa trần-gian; nên hóa ra vô ích và hỏng mất! Thật đáng tiếc thay!

 

 

     TOÁT-YẾU.--- Trong đồ hình 71 ta thấy một cá-nhơn với những hiện-tượng của tư-tưởng tốt xấu do sự động và sự phản-động. Những hình ngôi sao tượng-trưng những quan niệm thanh cao; hình tròn trắng tượng-trưng những sự hiểu-biết và cảm-hứng, hình tam-giác trắng là tượng-trưng tình thân-ái và sự vui tươi, hình vuông trắng tượng-trưng sự hiền lành và điều sung-sướng. Còn những hình đen là những tánh trái nghịch lại với những đức tánh đã kể trên.

     Trông vào cảnh tượng nầy, ta thấy con người có rất nhiều điểm xấu và rất ít điểm tốt. Như vậy số buồn phiền, khổ cực nhiều hơn số vui tươi, sung-sướng.

     Bao giờ con người có tu tâm, sửa tánh, thì những điểm xấu ấy sẽ hóa thành điểm tốt, và con người sẽ có đặng sự hạnh-phúc thật-sự.

      Ta hãy quan-sát đời sống của mọi người xung quanh ta, thì ta sẽ thấy phần đông đều vất vả, rầu đau mà than rằng:

                                                 “ Cuộc thành bại hầu cằn mái tóc,

                                                 “ Lớp cùng thông như đúc buồng gan.

                                                 “ Bệnh trần đòi đoạn tâm can,

                                                 “ Lửa cơ đốt ruột, dao hàn cắt da.

                                                 “ Gót danh lợi bùn pha sắc sậm,

                                                 “ Mặt phong-trần nắng nám mùi nâu.

                                                 “ Nghĩ thân phù thế mà đau,

                                                 “ Bọt trong bể khổ bèo đầu bến mê.

         Ấy vậy, nhơn-quả người đời xấu nhiều hơn tốt, vì chưng không chịu sống theo đạo-lý, cứ bo bo thu-nhặt những điều giả-tạm, phù-vân, dù cho kẻ khác bị thiệt-thòi cũng mặc. Nhưng mỗi quả-báo đều phải trả: bởi vì “hễ có vay, thì có trả” mà “gieo giống nào, thì gặt giống nấy”. Tuy nhiên trong khi “gặt”, thì luật nhân-quả rất cân-phân, kỹ lưỡng, để phát một số quả-báo vừa sức người, và cũng để cho người sau khi “gặt” xong, được tiến thêm một bước, dù là ngắn. Tỷ như ta đầu-thai, ta phải mang theo nhiều quả-báo nặng-nề-- nếu đời ta chỉ toàn là đau khổ - thì làm sao ta đủ can-đảm để chiến-đấu ở đời, ta sẽ ngã-lòng,-- rủn-chí trước bổn phận ; bởi vậy nên luật quả-báo xen vào, giữa cuộc đời cay đắng của ta, một vài bông hoa xinh đẹp, để cho ta vui ngắm, mà quên hồi đau khổ.

     Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu là các vị Thiêng-Liêng có trách-nhậm cầm cân công-bình.  Các Ngài không thưởng mà cũng không phạt; các Ngài chỉ sửa chữa cho đúng cách biến-đổi khí-lực của con người, hầu giúp con người tiến thêm một bước nữa. Những đồ hình sau đây sẽ chỉ cho ta thấy sự sửa chữa của các Ngài.

     Ông C. Jinarajadasa tượng-trưng số nhân-quả của một cá-nhơn bằng một vòng tròn như dưới đây:

     Vòng tròn số 72 tượng-trưng tổng số nhân-quả của một cá-nhơn, (nghĩa là thần-lực đang vận-chuyển trong ranh-giới ấy). Vòng tròn có hai cung-hình: cái trắng và cái có bóng tối. Cung-hình trắng tượng-trưng số quả tốt, còn cung-hình có bóng tối tượng-trưng số quả xấu. Ta phỏng-đoán tổng-số nhân-quả của một cá-nhân kia là 100 đơn-vị: cung hình trắng có 40 đơn-vị, còn cung-hình có bóng tối có 60 đơn-vị. Một trăm đơn-vị nầy là những số nhân-quả tiền kiếp mà người Ấn gọi là Sanchita.

 

 

     Đồ hình số 72 tượng-trưng tổng-số nhân-quả xấu và tốt của một cá-nhơn mà ta gọi là “Cọng-Nghiệp”; Vòng cung trắng là số nhân-quả tốt. Vòng cung đen là số nhơn-quả xấu. Tỷ như trong một kiếp con người phải hưởng hoặc trả một phần tư của tổng số nhân-quả là 25 phần trăm. Trong 25 phần trăm ấy, có số quả tốt là (10.7 đơn vị) vòng cung e c a : số quả xấu là (14.3 đơn vị) vòng cung a c d  Số quả xấu gần bằng quả tốt nên kiếp nầy con người cực khổ và sung-sướng gần bằng nhau.

    

     Cái Cọng-Nghiệp đó có tốt lẫn xấu, nhưng phần đông, ta đều gây quả xấu, nhiều hơn quả tốt. Nếu ta phải trả hết bao nhiêu nghiệp-quả trong một kiếp, thì ta sẽ thất-bại, vì rằng: ta chỉ có 60 phần trăm quả xấu mà chỉ có 40 phần trăm quả tốt mà thôi. Nếu quả xấu dồn-dập quá, xác thân ta chịu không nổi phải bỏ cuộc nửa chừng. Bởi đó, Tạo-Hóa có cách sắp đặt mọi việc cho ổn-thỏa, nên trong tổng-số nhơn-quả nầy,  Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu mới rút ra một mớ để cho con người trả trong một kiếp ở dưới trần mà ta gọi là “Định-Mạng”. Ta phỏng đoán Ngài rút ra một phần tư (100/4=25) tượng-trưng bằng cung-hình e c d. Trong cung-hình e c d, có hai cung-hình nhỏ là e c a  (là số quả tốt có 10, 7 đơn-vị) và a c d, (là quả xấu có 14,3 đơn vị). Ta thấy số quả xấu và số quả tốt gần bằng nhau, chớ chẳng phải hai phần ba như trong tổng số (Cọng-Nghiệp). Điều đó làm cho kiếp sống con người hưởng quả tốt nhiều hơn số mình được hưởng. Ấy vậy, quả báo mà mỗi người mang theo nội kiếp nầy (chẳng phải là cộng-nghiệp) mà ta gọi là định-mạng hay là định-nghiệp. Người Ấn-Độ gọi nó là Prarabdha (hay là quả-báo hiện-tại mà Trời máng vào cổ mỗi người khi đi đầu-thai, theo người Hồi-giáo nói). Và ta phải làm thế nào cho trong một kiếp, ta phải trả cho dứt hết bấy nhiêu quả đó, không thể trốn tránh được.  Nhưng rủi thay, trong khi trả quả chưa hết, mà hằng ngày, ta lại tạo nên nghiệp khác! Những nghiệp mới tạo nầy sẽ được góp vào khối Cọng-Nghiệp (đồ hình số 72). Đó chính là ta tạo nên định-mạng cho ta; chớ ngoài ta ra, không có ai cả. Và định-mạng không phải là một cái số kiếp chặt-chẽ, bất-di, bất-dịch. Định-mạng nằm trong tay ta, tức là ta có thể dùng ý-chí mà sửa đổi lại cho dỡ hoá ra hay, xấu trở nên tốt được.

     Trong đồ hình số 73 ta thấy số quả báo tốt ở cung-hình f  h i g, còn quả xấu ở cung hình f h g : cả hai gần bằng nhau.

 

 

     Đồ hình số 73 tượng-trưng cái định-nghiệp (Prarabdha) tức là số quả-báo phải trả và được hưởng trong kiếp nầy. Cung hình f h g i là số quả tốt. Cung hình f h g là số quả xấu.

 

     Như ta đã nói ở trước, nhân-quả là khí-lực hay thần-lực; hễ thần-lực vận-chuyển, thì sanh ra “động-tác”. Động-tác của con người gồm có “động” và “phản-động”. “Động” và “phản-động” đem lại cái kết-quả trong đồ hình số 72. Con người càng già, thì số quả-báo càng mòn. Nhưng sự động-tác của con người lại dệt ra số quả-báo mới, xấu hay tốt, tùy ở con người hành-động theo Minh-Triết hay Vô-Minh. Nếu con người chịu đau khổ với sự nhẫn-nại và nhơn-ái và nếu sự buồn lo xui cho con người chữa lại lỗi lầm xưa, thì con người trả quả một cách hiểu-biết và khôn-ngoan; số quả báo dệt ra trong kiếp nầy sẽ tốt đẹp. Trái lại, nếu trong lúc trả quả mà cằn-nhằn, cự-nự, than Trời, trách đất, gây thảm khổ cho những người xung quanh, thì tức là y đang dệt số quả xấu cho tương-lai. Vậy người hiểu-biết, hễ trả quả, thì quả sạch; còn người không hiểu-biết, hễ trả quả, thì quả lại còn! Ôi! đáng tiếc thay!.

      Số quả đã gây trong kiếp nầy gọi là Agâmi hay là Kriyamâna nghĩa là quả báo vị-lai.  Đồ hinh số 74 tượng-trưng số quả báo vị-lai; nó lớn hơn đồ hình73. Khi con người chết rồi (theo phỏng-định ở trước) thì 25 đơn-vị quả-báo (có tốt có xấu) đã tiêu. Bây giời ta hãy phỏng-định lần nữa, để dễ bề giải nghĩa. Tỷ như người ấy, trong khi trả hết quả xưa, lại gây thêm quả mới, tới 36 đơn-vị. Nếu hai đồ hình 74, 73 chồng lên nhau (đồ hình 75) thì ta thấy đồ hình 74 lớn hơn đồ hình 73, 20 đơn-vị. Nhưng số quả tốt lại nhiều hơn số quả xấu. Nếu đem số quả nầy nhập chung với tổng-số, thì ta sẽ thấy tổng-số được tăng (đồ hình số 76). Tuy nhiên số tăng rất đa-thiểu. Bao giờ con người chưa hiểu đặng cơ Tiến-hóa, thì số quả-báo không mấy gì thay đổi. Nhưng chỉ lúc con người ngưỡng về Trời, thì quan-niệm thanh cao, muốn giúp Thiên-Ý, chẳng phải sống cho mình, mà sống cho kẻ khác, thì chừng ấy, con người bước tới hết sức mau lẹ và tiến-hóa theo kỷ-hà cấp-số.

     Bây giờ ta thấy rõ rằng: mỗi người sanh ra đều đem theo số mạng mình tức là số nhân-quả của kiếp hiện-tại. Cha mẹ, vợ con, những người lân-cận, với tính di-truyền, chức-vụ đều tạo ra cái số mạng mình, số mạng đã định sẵn và những thần-lực đang vận-chuyển về một căn-cứ, nhưng không có định trước cách trả quả như thế nào, nghĩa là số mạng không bắt buộc con người phải hành-động, cách nầy hay cách khác. Dẫu con người có một chút điểm nghị-lực nào, thì nghị-lực ấy cũng được phát-triển tự-do.

     Có khi trong lúc ta chống lại với số mạng, ta có thể tạo một quả tốt. Thật ra xung quanh ta có biết bao nhiêu là trở-lực: nào là hoàn-cảnh, nào là gia-đình, nào là xã-hội, nhưng trong lòng ta có cái ảnh-hưởng thiêng-liêng luôn luôn tỏ rạng; và nếu ta can-đảm lên, thì nó sẽ giúp ta cộng-tác với Trời, chớ chẳng phải là một chướng-ngại cho Thiên-Cơ.  Nếu có một người sa-ngã, thì những kẻ xung quanh, đã tạo ra hoàn-cảnh ấy, sẽ đồng chia quả với y.

 

 

        Đồ hình số 74 tượng-trưng số quả-báo vị-lai. Tỷ như cá-nhơn ấy không biết tu-hành, trong khi trả-quả xưa, thì lại gây thêm nghiệp mới. Nếu ta sánh hai cung hình quả xấu trong hai đồ hình 73 và 74 (xem đồ hình số 75) thì ta sẽ thấy cung hình  k h j (số 74)  lớn hơn cung hình g h f  (số 73) 20 đơn-vị.

     Đồ hình số 75 tượng-trưng hai đồ-hình 74 và 73 chồng lên nhau để xem số nhân-quả xấu có trội lên chăng.  Kết quả là quả xấu trội 20 đơn-vị. 

 

     Ta đã nói Đấng Nam-Tàu Bắc-Đẩu tùy theo cọng-nghiệp mà định số mạng cho ta, vậy ta nên hiểu phải tuân theo nguyên-lý nào? Đồ hình số 77 chỉ cho ta thấy sơ lược những nguyên-lý đó. Các Đấng Nam-Tàu Bắc-Đẩu phải dùng tổng-số quả-báo của con người, để định số mạng, các Ngài không tăng hay giảm: vì công-bình là luật của các Ngài.  Một người kia, trong nhiều tiền kiếp, có nhân-quả đối với một số người, với một dân-tộc với một quốc-gia nào, thì các Ngài cho y đầu thai tại đó để trả quả. Nhưng các Ngài cũng không quên rằng: kiếp sống của y tại thế là một phút trong đời vô-tận, và một ngày kia y cũng sẽ thành một vị Chơn-Tiên toàn năng, toàn-thiện, giống như hình Kiểu-Mẩu thìêng-liêng (hay Nghi-Hình) mà Đức Thượng-Đế đã tạo ra trong trí Ngài. Chi nên các Ngài tìm cách sửa chữa hoàn-cảnh của y, cho hạp với nhơn-quả, để giúp y càng ngày càng giống với cái Nghi-Hình ấy!

     Những hành-vi con người đều tùy thuộc với xác thân một phần lớn; nhưng bởi cái xác thân là do cha mẹ tạo thành, nên sự di-truyền là mối trọng-đại trong sự trả quả. Các Đấng Nam-Tàu Bắc-Đẩu mới dùng những “quang-năng di-truyền” mà đặt ra số mạng con người.

 

  

     Đồ hình số 76 tượng-trưng cái kết quả của một số quả-báo trong một kiếp qua.  Dòm vào ta thấy cá-nhơn ấy đã không tạo thêm phước mà còn gây thêm tội, vì trong cộng-nghiệp lại thêm vào 20 đơn-vị xấu nói ở trước (đồ hình số 74.)

 

 

     Đồ hình số 77 chỉ rõ “ Luật Nhân-Quả”.

     TOÁT-YẾU.---  Luật nhân-quả tác-động trong ba cõi: cõi vật chất, (thuộc về hành-động tại cõi trần) cõi tình-cảm và cõi tư-tưởng. Trong mỗi cõi đó, sự hành-động của ta đều mang lại những quả-báo tương-đương. Trong cõi vật-chất, sự hành-động thiện hay ác của ta đem lại hai loại quả-báo; hễ ta làm việc thiện, ta sẽ được cái quả sung-sướng về vật-chất; còn khi ta làm điều ác, thì ta sẽ bị cái quả đau đớn về xác thân.

     Trong giới tình-cảm, ta luôn luôn thương hay ghét. Khi ta thương yêu, ta sẽ được cái quả tốt là người khác sẽ thương lại ta. Còn nếu ta ghét bỏ ai, thì ta sẽ gây nên sự thù-nghịch trong lòng của kẻ khác đối với ta.

     Sự thiện- cảm của ta sẽ đem đến cho sự vui. Còn sự thù hằn sẽ mang đến cho ta điều phiền muộn. Trong cõi trí-tuệ, ta cũng có những tư-tưởng tốt hay xấu. Ta luôn luôn khen-tặng hay kích bác, chê-bai kẻ khác. Cái quả của sự khen thưởng là ta sẽ gặp đặng nguồn cảm-hứng dồi-dào. Còn cái quả của sự công-kích, chê-bai là ta sẽ gặp sự phiền-muộn lo âu.

     Đức Nam-Tàu Bắc-Đẩu sẽ do ba loại hành-động của ta trong giới: vật-chất, tình-cảm và tư-tưởng mà định số mạng cho ta. Nhưng thật ra, chính là ta định số mạng cho ta, do luật phản-ứng của ba cõi ấy mà tạo ra cái quả-báo tương-đương.  Song dù ta có xấu mấy đi nữa, một ngày kia ta cũng sẽ thành một vị Chơn-Tiên, toàn-năng toàn-thiện giống như cái Nghi-Hình hoàn-hảo mà Đức Thượng-Đế đã tạo ra sẵn trong Trí Ngài, trưóc khi sanh ta ra.

 

     Chung qui, vấn-đề quả-báo gom lại những biến-cố xảy ra trong hai cảnh giới: giới vô-hình và giới hữu-hình. Trong giới hữu-hình, ta thấy con người bằng thể xác (mà thể xác là do các quan-năng kết-thành)

     Những quan-năng nầy tiện-lợi cho người nầy, mà bất tường cho người khác: người thì sanh ra với một xác-thân đẹp-đẽ và tráng-kiện, kẻ lại có xác thân xấu-xa, tàn-tật; người thì có tai âm-nhạc, kẻ lại đui-mù, câm điếc. Một gia-quyến kia có thể sanh ra bốn người con, một người, thì khỏe đẹp, còn ba người khác lại đui-mù! Tại sao họ phải chịu thiệt-thòi như thế?

     Muốn hiểu nổi sự bí-mật nầy phải quay về căn cội; trong đó có ba nguyên-lý.  Nguyên-lý thứ nhứt: con người vốn là một chơn-linh bất-diệt do Đấng Hóa-Công tạo thành. Thiên-Thơ có nói rằng: con người sanh tự bao giờ tới bấy giờ, và trải qua không biết mấy triệu kiếp, cái mầm thiêng-liêng vẫn có ở trong lòng người.”

     Con người sống trên thế-gian nhiều kiếp; mỗi kiếp con người hành-động, suy-nghĩ và cảm-kích - tức là làm vận-chuyển Thần-lực xấu hay tốt đối với mình và xung quanh mình, để lần lần hóa thành cái hình kiểu-mẫu kia. Cây cỏ, thảo-mộc cũng có hình kiểu-mẫu như con người vậy. Hình kiểu-mẫu nầy do tư-tưởng của Đức Thượng-Đế phác-hoạ ra. Mục đích con người sanh xuống thế-gian là phải làm nảy-nở những thiên-lực ẩn-tàng, bằng cách làm phận-sự của mình cho đúng-đắn, trong khi hoạt-động dưới trần.

    Mà muốn làm phận-sự mình tại thế, thì cần phải có một cái xác thân. Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu chiếu theo luật Công-Bình: do quả-báo của mình, mà chọn hoàn-cảnh, cha mẹ và địa-vị của mình dưới thế. Các Ngài chỉ dàn xếp những quả-báo xưa cho phù-hạp với sự tiến-hóa nay, hầu giúp con người thực-hiện đặng cái Hình-Kiểu-Mẫu của mình. Dẫu các Ngài đặt để con người trong cảnh vui, buồn, các Ngài cũng vẫn có ý-niệm nầy: mục-đích con người tại thế-gian chẳng phải để sung-sướng hay khổ cực, mà để thực-hiện đặng cái Hình-Kiểu-Mẫu ấy. Về sau, con người đạt được mục-đích rồi, thì sẽ hưởng cảnh phúc-lạc miên-tràng; còn hiện giờ con người đang ở vào thời-kỳ học hỏi và kinh-nghiệm, tức là đang đi trên con đường đau khổ.

     Khi cái thai đã đậu rồi, các Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu mới chọn những yếu-tố cho xác thân phù-hạp với linh-hồn sắp đầu-thai: bởi linh-hồn không thể tự mình chọn đặng ^[[24]]. Nếu linh-hồn phải tấn-hóa trong đường âm-nhạc, thì các Ngài chọn cho y những yếu-tố cần ích như: bộ thần-kinh đặc-biệt, hai tai dễ thâu-thinh. Nếu linh-hồn phải tấn-hóa trong đường toán-học, thì Đấng Nam Tào Bắc-Đẩu cũng cho y những yếu-tố cần-ích trong lúc thai vừa mới kết-tinh. Các Ngài cũng phân-phát sự tàn tật cho những ai cần phải tiến-hóa trong vòng đau khổ của sự tàn-tật. Với tình bác-ái vô lượng, với sự Minh-Triết tuyệt-vời, các Ngài đem quả-báo mà ban rải cho người đời, không trái sự công-bình một ly. Bổn phận các Ngài không phải để làm người vui hay khổ, dữ hay hiền, các Ngài chỉ có trách-nhiệm dắt người đến Hình-Kiểu-Mẩu mà thôi. Tiện lợi hay trở ngại, vui hay khổ, may hay rủi, là những viên gạch mà linh-hồn dùng để cất nhà tạm tại cõi thế-gian. Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu, không tăng hay giảm gánh nặng của người đời; Ngài chỉ giúp con người bước mau trên thang tiến-hóa, hầu thoát vòng sanh tử luân-hồi. 

     Tuy nhiên, chớ tưởng rằng: số mạng đã định là quá tuyệt-đối, nghiêm-khắc và không thể sửa đổi đặng. Con người có thể dùng ý-chí mà sửa đổi đặng một phần số mạng mình  ^[[25]] . Tỷ như sự tự-tử không bao giờ có số mạng định trước, mặc dầu có nhiều trường-hợp xui khiến con người quyên-sinh. Theo quan-niệm của ta, thì khi lâm vào cảnh huống, ta phải chống chỏi, chiến-đấu, cho qua cơn dông-tố, lướt cả sự đau đớn buồn rầu, chớ chẳng để cho chúng nó đàn-áp lại. Đối với một người kia bỏ mất cơ-hội tốt để tiến-hóa cũng y như thế. Còn trường-hợp nầy thường xảy ra là: những người xung quanh xúi làm quấy, sự làm quấy nầy không bao giời định trước ở số mạng. Bổn phận ta phải phân-biện, rồi quyết-định.

     Còn một điều đáng chú ý là có nhiều thứ quả báo, một người có thể liên-đới với một hay nhiều thứ quả-báo, nhưng không phải tất cả một lượt. Thường thường người ta bị liên-đới về tình-thương hay oán-hận. Người kia sanh ra trong gia-quyến nào sẽ thọ hưởng một mớ quả xấu hay tốt do gia-tộc gây ra; còn người kia sanh ra trong một nước nào, sẽ thọ hưởng quả báo chung của xứ sở đã gây ra trong mấy thế-kỷ về trước. Cũng có thứ nhân-quả chung, gọi là nhân-quả trong công việc làm của những người cùng một phái - ưa nhau hay ghét nhau. Rồi nhân-quả sẽ hiệp họ lại trong kiếp tới, để cùng làm việc chung.

     Vấn đề nhân-quả rất bao quát, khó diễn tả trong một bài ngắn như thế nầy. Mấy lời trên đây chỉ là lời sơ-khai mà thôi. Muốn hiểu nhân-quả cho tận tường phải làm một vị Chơn-tiên mới đặng. Nhưng nếu ta rán suy-gẫm để hiểu nguyên-lý của nhơn-quả, hầu cải thiện đời sống vật-chất và tinh-thần của ta, thì là điều đáng làm vậy.

 

                                    

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI BỐN

 Luật Nhân-Quả

(tiếp theo)

I.--- Karma không cưỡng-chế ta

     Ta đã nói ở trước Karma là một cái luật tự-nhiên. Nhưng ta có thể đi xa hơn nữa mà nói rằng: Nó là Luật-Trời, vì Nó hiện cùng khắp, trong tất cả mọi vật.

     Nhà hiền-triết phương Tây gọi là Karma là “Luật Nhơn-quả” và xét mỗi sự xảy ra về hai phương-diện. Sự xảy ra là một cái kết quả: vì tự nó có một nguyên-nhân; mà nguyên-nhân nầy cũng là kết-quả của một sự gì đã xảy ra trước kia nữa. Sự xảy ra ấy là nguyên-nhân: vì tự nó gây ra một việc mới nữa. Nghĩa là việc gì xảy đến cũng vừa là nhân, vừa là quả: quả của quá-khứ, mà nhân của tương-lai. Cách nối-tiếp, liên-lạc không dứt như sự nầy với sự kia, vật nầy với vật nọ, được ta gọi bằng một danh-từ chung là “Luật nhân-quả”. Đó là một luật căn-bản nó khiến ta tin chắc rằng: có cái trật-tự với sự thăng-bằng cùng là cái sức tiến-bộ của nhân-loại, cứ lần lần bước tới chỗ cao xa mãi mãi.

     Dù chúng ta có biết hay không, thì điều nầy cũng cứ xảy ra luôn: mỗi lúc, thân, tâm, trí của ta đều phát sanh ra quả. Ta càng hiểu rõ quyền-lực của ta, cùng là ảnh-hưởng của các luật tự-nhiên, thì ta càng có thể tạo ra quả theo ý muốn được, nghĩa là có thể tạo quả tốt và tránh trả xấu.

     Karma cũng còn gọi là “Luật phát-động và phản-động”. Phát-động và phản-động, hai điều ấy cân nhau và chống chọi với nhau. Ta thử ném một vật gì, vật ấy liền dội lại, tức là cái phản-động-lực của vật-thể chống trả với cái ném. Hãy liệng, một trái banh thun vào tường, nó liền dội trở lại chỗ ta đứng; sức dội cân xứng với sức liệng.

     Cùng khắp trong vũ-trụ, nhà thông-thái được gặp cái luật ấy và nhờ đó mà biết trước những kết-quả sẽ đến, mỗi khi có tác-dụng đến vật-chất.

     Trong hai danh-từ: “Luật nhân-quả” và “Luật phát-động và phản-động” ta thấy chữ “Luật”. Vậy thì, Luật là gì? hay đúng hơn, Luật tự-nhiên là gì?

     Ở trước ta đã nói: “Luật tự-nhiên” là cả một dọc nhân với quả, liên-tiếp với nhau, theo thứ tự nhứt-định và không dời đổi. Ta có thể rút cái định-nghĩa nầy lại làm một cái công-thức và nói như vầy: A và B bao giờ cũng kéo theo C. Cọng lại nhiều lực, thì tất gây thành một kết-quả nhứt-định. Nhưng đó không phải là một thứ mạng-lịnh bắt buộc ta: “Phải làm cái nầy đây” hay “Đừng làm cái kia” hoặc: “Anh phải có A và B, thì là được C”. Nhưng ta nói “Nếu anh muốn được C thì hãy gắng mà hợp lại A với B” hay là “nếu anh không muốn gặp C thì gắng mà xa A và B”; “nếu anh xa A và B, thì tất nhiên anh sẽ không có C được”.

     Như vậy, ta có thể nói chắc-chắn rằng: một cái luật tự-nhiên không phải là một mãnh-lực bắt-buộc, hay hạn-chế, mà một cái mãnh-lực giúp ta động-tác. Nó dạy ta biết rành các điều-kiện phải giải-quyết xong, để tạo thành hoặc để tránh khỏi một thứ kết-quả nhứt-định. Nó cũng cưỡng-chế ta, nhưng chỉ cưỡng-chế được là khi nào có phản-động-lực đã đúng kỳ phải đến, không thể không đến được. Cũng vì các mối nhân-quả chằng-chịt nối-tiếp với nhau một cách tự-nhiên như thế, mà người dốt nát phải bó tay chịu bất-lực trước các tự-nhiên ấy. Nhưng càng được hiểu-biết nhiều, thì ta càng có thể kiểm-điểm các thứ động-lực của ta gây ra, hầu tránh khỏi những điều kết-quả đáng tiếc về sau.

     Người ta nói: “Những luật thiên-nhiên không thể cưỡng được là vì mối giao-tiếp, từ nhân đến quả, không thể sửa đổi được. Ta có thể cưỡng đến đâu, mặc tình; nhưng rốt lại, luật sẽ bẻ ta, chớ không phải ta sẽ bẻ được luật”. Nếu người kia từ trên chót lầu rơi xuống đất mà mang hại, người ấy có cưỡng luật hấp-dẫn đâu; dù y không có nhìn biết luật ấy, chớ cái té đã là bằng cớ rồi. 

     Tóm lại, Karma do Phạn-ngữ có nghĩa là “sự hành-động” hay là “sự Tác-Động” (Action). Mà Hành-Động là cái Nhân. Nó gây ra cái Quả. Vậy ta có thể gọi Karma là “Luật nhân-quả” hay “Luật phát-động và phản-động” hay “Luật Tự-Nhiên”.

 

II---Karma khởi đầu vào lúc nào?

     Nếu nói là một luật tự-nhiên, thì người ta không thể nói nó đã bắt đầu vào hồi nào, và đến chừng nào sẽ kết-cuộc. Phàm ở đâu có những khối vật-chất, thì ở đó tất có lực hấp-dẫn. Cho nên hấp-lực không bắt đầu vào một lúc nào nhứt-định. Hễ khi đã đủ các điều-kiện cần-yếu, thì có lực ấy lưu-hành luôn, Karma là luật vô-thỉ, vô-chung, nghĩa là nó không có chỗ bắt đầu, cũng chẳng có chỗ cuối cùng Karma làm điều-kiện vững bền cho cái Tinh-Thần ở trong vật-chất; nó không khởi đầu vào thuở nào: chẳng tắt dứt vào lúc nào, bởi nó là vô-thỉ, vô-chung vậy.

     Cho nên câu hỏi: “Karma đã bắt đầu vào lúc nào”. Đáng lẽ phải sửa ra câu hỏi nầy: “Karma của một sanh-vật nhứt-định đã khởi đầu hồi nào?” Người ta mới có thể đáp “Nó khởi đầu chính vào lúc sanh-vật ấy nhập vào cõi biểu-hiện” ^[[26]].  Khi Chơn-Thần vốn bất-diệt, bất-sanh, từ bỏ cái cõi không sanh, không tử, mà đi vào cõi có sống, có chết, để chịu mang lấy một lớp áo vật-chất rồi, thì khi đó nó bị nhiều điều-kiện chi-phối, và phải tùy-tùng luật Karma. Cái Karma riêng của nó bắt đầu vào lúc mà nó đặt mình trong những điều-kiện chỉ-định. Thì ra, trước hết là cái Karma của Kim-thạch, cái kết-quả của sức động-tác của tinh-lực và vật-chất bao quanh đối với khoáng-vật và sức phản-động của khoáng-vật chống trả lại. Tác-động và phản-động ấy kết thành những khoen đầu-tiên của sợi dây xích Karma khoáng-vật; và cái dây xích nầy sẽ kéo nó sang một cung ^[[27]]  riêng nào đó trong loài thảo-mộc. Ở loài thực-vật, những sự phản-động của nó có tánh chất phức-tạp hơn, cái lưới-nghiệp cũng sẽ rắc-rối hơn, và sẽ đưa nó nhập vào một cung nào đó trong loài cầm-thú. Ở loài động-vật, cái sức cảm-giác của nó phát-triển mà đem ảnh-hưởng trong sự tạo-nhân và những điều đau-đớn của nó gây cho bạn đồng-loại phản-động lại nó. Phát-động và phản-động đều có nối theo vui hay buồn, sướng hay khổ. Như thế, nó lần lần đi đến một Cung riêng trong loài người. Ở đây tuần tự khai lý-trí, tăng-cường sức mạnh tạo Karma nữa. Động-tác của tư-tưởng thêm vào động-tác của hành-vi và cảm-giác.  Nhơn thế, mà bên phản-động-lực cũng được thêm vào một sức mạnh mới, tương-đương với sức mạnh của lý-trí.

     Nếu người ta chịu nhớ kỹ rằng: Karma chẳng gì khác hơn là phát-động-lực và phản-động-lực, ứng-đối với nhau trên hết thảy các cõi thiên-nhiên. Sự ứng-đối nầy, hằng có mỗi lúc và cùng khắp; nó còn liên-quan với bản-thể của sự vật. Nó nhớ rõ như thế, thì nhiều điều khó hiểu sẽ hóa ra dễ-dàng. Người ta sẽ hiểu rằng; Karma bắt đầu gây ra kể từ lúc ta nhập vào võ-trụ vật-chất: vì bởi ta nhập vào giữa những điều-kiện, mà trong đó Karma hẳn có hành-động luôn. Người ta cũng sẽ hiểu rằng: phản-động-lực đồng tánh với phát-động-lực. Vì vậy nên khi người nào lầm lỗi điều gì, mà trong sự lầm lỗi đã có phát-hiện sự suy-cảm và hành-vi, thì cái phát-động-lực tất biểu-lộ trong ba cõi: trần-gian, dục-giới và tư-tưởng. Cái phản-động-lực cũng sẽ biểu-lộ trong ba cõi ấy.

     Đáng lẽ cái ý thưởng phạt không nên nói đến, khi người ta nghĩ tới luật Karma. Ví rằng: Ta đứng trước những cái kết-quả, những cái thành-tích của ta đã gây, chớ không đứng trước những sự thưởng phạt của ai ban cho ta. Sự đau khổ là kết-quả của một điều hành-vi sai lỗi, trong một cõi nào; chớ chẳng phải là sự hành-phạt của ai bắt buộc ta phải mang chịu. Nỗi đau khổ nó cấu xé ta là vì ta đã chống-chọi lại với luật tự-nhiên, một cái luật không thể chống chọi được.

 

III.--- Luật Karma hạn-chế ta đến chừng mực nào?

     Phàm đã mang lớp xác thịt rồi, tất nhiên con người đã tự bó buộc trong những điều-kiện, những hạn-chế. Cho nên tự-nhiên người ta không thể bay được; vì bằng muốn dạo chơi trong không-khí, thì phải cần đến thứ máy bay mới được. Hễ càng biết rõ các thứ mãnh-lực tự-nhiên bao vây ta đây, thì càng mở rộng quyền quyền tự-do hành-động của ta đối với các luật ấy. Nhơn thế, ta mới có cơ giải được sức ngăn trở của những luật nào chống chỏi lại bước đường tiến-thủ của ta.

     Nhờ sự hiểu-biết, ta có nhiều phương rộng để thoát qua vòng hạn-chế của các điều-kiện thiên-nhiên nhứt-định, và sự hiểu biết của ta càng thâm-bác, thì sự hành-động của ta càng có phần tự-do hơn.

     Đối với những điều-kiện tự-nhiên, gọi là Karma, thì cũng y như vậy. Nó hạn-chế sự hành-vi của ta, giống như các điều-kiện tự-nhiên khác. Nhưng ta có thể dùng sự hiểu-biết mà trừ sức ngăn-cản của chúng nó không? Hoặc cao vượt lên trên chúng nó? Sự hiểu-biết càng rộng, thì quyền lực càng cao.

     Bởi thế, ta mới thấy rất cần học và hiểu những điều-kiện Karma, cho quyền tự-do của ta cân xứng với sự hiểu-biết của ta vậy.

 

IV.--- Mỗi người chúng ta đều có gây trong quá-khứ một cái Karma riêng

     Muốn được hiểu cái Karma riêng nầy, ta phải chịu những điều hạn-chế gì? Ta nên hiểu rõ: vì đó là một vấn-đề có quan-trọng với sự sống và hạnh-phúc của đời ta vậy.

     Ta có thể hiểu rõ được là nhờ học lần lượt sự tác-dụng của Karma dưới ba trạng-thái: tính-tình, thuận-cảnh, trạng-huống, và cùng do ba trạng-thái của ý-thức, tư-tưởng, dục-vọng và hành-vi.

     Trong cuộc khảo-cứu nầy, đừng quên rằng: chính mình đã gây ra cái Karma ấy, bởi tư-tưởng, dục-vọng và hành-vi của mình, và chính mình là cái ý-thức ấy đang suy-nghĩ, ham muốn và làm việc đây. Người ta thường xét Karma như một sự gì nó phản-động lại ta, chớ ít khi tưởng rằng: hành-vi hiện-hữu của ta cũng có hưởng đến điều-kiện Karma nữa. Vì ta sửa đổi kết-quả tư-tưởng ngày trước, bằng những tư-tưởng ngày nay, sửa đổi kết-quả dục-vọng ngày truớc, bằng dục-vọng ngày nay, sửa đổi kết-quả hành-vi ngày trước, bằng hành-vi ngày nay.

     Tác-dụng của nghiệp-duyên chẳng phải là một khối bất-động, mà là một cái ý-thức sanh-hoạt nó phản-động lại Karma và chính nhờ sức phản-động nầy, mà nó sửa đổi Karma ấy.  a có thể nhận biết cái tánh cách liên-tiếp bị-động của Karma, nhưng ta không rõ cái động-tác ảnh-hưởng đến nó, cho nên ta chỉ thấy Karma không trọn, mà ta chỉ thấy nó dưới trạng-thái nào.

       Có xét lần lượt ba trạng-thái của ý-thức: tư-tưởng, dục-vọng, hành-vi, ta mới thấy rõ Karma hạn-chế ta đến một chừng mực nào.

     Luật thứ nhứt.---“Người tư-tưởng cái gì, thì tất nhiên đồng-hóa với cái đó” nói cách khác, tư-tưởng đào-tạo tư-cách. Ta sanh ra với cái tư-cách mà ta đã chung đúc bằng tư-tưởng trong mấy kiếp trước. Ta không thể tránh khỏi điều ấy. Đó hẳn là một sự hạn-chế rõ-ràng. Hãy tỷ rằng; ta sanh ra năng-lực trí-thức tầm-thường, thì cái năng-lực nầy thì sẽ hạn-chế sức học của ta. Ta phải để 3 giờ học cái bài; mà người lân-cận của ta, thông-minh hơn, chỉ mất mười phút. Để bù cái khiếm-khuyết ấy, ta cứ luyện-tập luôn và theo thời gian ta làm được giỏi hơn, thạo hơn. Lần lần những bờ rào hạn-chế, nó riết ta, sẽ lui ra xa: sức sáng-tạo của tư-tưởng sẽ cải-thiện tài-năng của ta. Đó là ta nhờ chuyên-cần luyện-tập.

     Như thế, ta thấy Karma truyền lại cho ta những món nợ trong quá-khứ làm thành những hạn-chế trong hành-vi; mà nếu ta đã quyết hạ các bờ rào hạn-chế ấy, thì Karma không thể giam cầm ta lâu được. Nhưng khởi đầu, ta phải chịu hảm mình trong đó, rồi mới có phương dời các bờ rào ấy đi.

     Luật thứ nhì.--- “Dục-vọng gây ra cảnh-ngộ”. Ta có thể sanh ra đời, thông-minh, sáng-láng, có cơ-hội để thi-thố sự hiểu-biết, mà có khi ta lại không gặp được dịp may, hoặc là công-phu của ta không được kết-quả rực-rỡ vì “vận xấu”, “số rủi”. Đó là kết quả của sự sai-lầm của ta; ta bị ngăn trở bởi vì một sự hạn-chế mà ta cho là Karma khuấy phá ta. Cũng như ở trên, ta sẽ thắng nhờ kiên-chí và cố-gắng. Ta muốn kỳ đoạt sự thành công, thì sức hạn-chế sẽ thối lui, mà các trở-lực cũng sẽ tiêu tan nữa.

     Luật thứ ba.--- “Hành-vi tạo nên cảnh-ngộ”. Trong các thứ hạn-chế, có sự hạn-chế hành-vi do cảnh-ngộ là sự cực-lòng, và khó chịu nhứt. Tuy nhiên ta cũng có thể sửa đổi được. Điều đáng làm là hãy có can-đảm mà rước lấy cảnh-ngộ, rồi tùy thời, tùy cảnh mà ăn ở hành-động, bởi chúng ta không thể trốn thoát vòng hạn-chế ấy liền được. Đồng thời, ta rán chống chỏi lại một cách êm-ái mà bền-bĩ, để sửa đổi lần lần. Trước hết, ta hãy đánh đổ lòng tư-kỷ: vì chính nó, ở trong quá-khứ, đã gây ra cảnh bất-hạnh hiện-thời: hễ biến-đổi tạo nhân, thì ta hoán-cải được kết-quả. Như thế, là trong đời nầy, ta đặt cái mầm cho việc lành tương-lai; và trong vòng hạn-chế do quá-khứ tạo ra, ta xây đấp nền tự-do của kiếp sẽ tới vậy.

     Công-phu của ta trong quá-khứ đã tạo ra số phận ngày nay, thì ta cũng có thể sửa đổi số phận nầy, bằng công phu mới kkhác.

     “Luật Karma hạn-chế ta đến chừng mực nào?”

     Ta đã thấy “Tư-tưởng tạo ra tư-cách”. Tư-tưởng là cái khí-cụ dùng để đoạt cái gì, mà ta chưa có. Thử ngồi một buổi sáng trong 5 phút để suy-xét về tánh chơn-thật. Hãy tự bảo: “Chơn-lý là Trời”. Tất cả những gì có đây, đều căn-cứ nơi Chơn-lý cả: Trong cái chơn-ngã của tôi; tôi vốn là chơn lý: vì bởi tôi cũng đồng tánh với Trời. Vậy thì nhân-trí của tôi phải là cái thể biểu-hiện của chơn-ngã vân.. vân…” Rồi trót ngày, ta gắng giữ cho tư-tưởng, ngôn ngữ hay hành-vi của ta đừng trái với Chơn-lý. Cứ tập như thế mãi, thì ngày nầy qua ngày nọ, tuần nầy sang tuần khác ta sẽ lập được cái thói-quen, ngay-thật trong ý-tứ, lời nói và sự làm. Rốt lại, ta thấy ta đã trở nên ngay-thật một cách tư-nhiên, không cần tự quản-thúc nữa. Tật xấu đã tiêu tan và cái mỹ-đức chơn-thật đã nhập tâm ta rồi vậy.

     Cách trên đây cũng có thể dùng để mở những đức-tánh khác. Phương-pháp rất giản-dị: chỉ nuôi những thứ tư-tưởng tốt lành rồi giữ cho sự ham-muốn và hành-vi của ta hòa-nhịp với thứ tư-tưởng ấy. Như thế, ta sẽ tạo ra được cái tánh-cách của ta trong kiếp tới.  Có khi Karma bắt ta sanh ra đời với cái tánh-cách thiếu sự ngay thật dõng-cảm và mềm-mỏng, nhưng không bao giờ nó bắt ta duy-trì tánh-cách ấy mãi được. Ta muốn điều gì là được điều đó, Karma sẽ cho ta cái tánh-tình ngay-thật mềm mỏng và can-đảm nếu ta chịu khó tạo ra các thứ nguyên-nhân đồng-tánh.

     Ta nên nhớ: luật ấy rất công-bình, cứ thẳng mà báo-ứng. Ta sẽ đứng trước cơ-hội của ta đã tạo ra, và cơ hội nầy sẽ đem đến cái điều mà ta đã mơ-ước. Nếu trước ta đã không khéo chọn, mà mong mỏi việc xằng, thì cơ-hội đó sẽ cho ta sự thất-vọng, chớ chẳng phải sự vui vẻ đâu.

     Lại ta cũng đã thấy rằng: “Hành-vi tạo nên cảnh-ngộ”. Nhờ xét rành-rẽ mối liên-quan giữa tánh-cách của ta, với hoàn-cảnh của ta đang sống, thì mới biết khéo lợi-dụng những điều-kiện hạn-chế ta đây. Ta vừa lo ban-rải sự hạnh-phúc chung quanh ta, vừa thức cảnh-ngộ để khai mở những tánh nào mà ta còn thiếu. Người nào hiểu Karma, biết lợi-dụng cả mọi việc, mọi cảnh, đồng thời tỏ sức hoạt-động khéo-léo, thông-thạo và bền-dai, kẻ ấy biết dự-bị cái tương-lai của mình vậy.

     Karma hạn-chế ta, nhưng ta là kẻ tạo ra Karma và tùy theo sự hiểu biết của ta, ta có thể kiểm-sát Karma được.

     Ta nên nhẫn-nại, khoanh tay chịu sức hành-động của Karma hay nên hết sức chống-chỏi lại? Theo lời đã nói trên, thì tất nhiên ta phải hết sức chống chỏi lại những thứ khuynh-hướng xấu xa, những điều tập-quán quấy quá; những nết hư tệ của ta, dù tánh nết nầy có bị thâm-nhiễm thế mấy đi nữa. Trong cuộc chiến-đấu ấy, lúc đầu, ta sẽ thường thối-bại; nhưng mỗi một lần khai-công, dầu thật chẳng thắng nước cờ, chớ ta cũng phá bớt được một phần sức lung-lạc; rồi lần lần ta sẽ thắng được ác-nghiệp của ta. Trước kia, ta đã tạo từng sợi nhợ kết thành cái lưới Karma, thì nay ta cũng có thể phá lần từng sợi nhợ đến tan rã cái lưới ấy. Chính người là kẻ tự tạo số phận lấy cho mình, chớ nào phải ai khác gây họa phúc cho đâu. Luật chẳng hề dời đổi; theo luật mà ta đã gây ra điều gì trong cảnh vô-minh, thì cũng theo luật mà ta sẽ phá nát điều ấy, nhờ sự hiểu biết. Không ai cản trở ta được, không ai làm thế cho ta đặng.

     Người ta sẽ hỏi rằng: “Ngày nào cũng do ngày trước mà ra, thì kẻ hư nết làm sao trở nên người đức-hạnh được?”

     Đây là một trong các câu hỏi, nó làm rối trí học-giả. Kẻ hư nết, trải cái đời trong tật quấy, không hề chữa sửa, thì ở kiếp sau, chẳng lại hóa ra hư hèn hơn kiếp trước, rồi cứ mãi như thế chăng? Đây nên xét qua các sức mạnh dùng để cân-đối các sức mạnh khác, như: sự đau khổ và sức tiến-hóa. Đau khổ là kết-quả của sự bất-tuân luật tự-nhiên: sau khi chết, sự đau khổ còn dữ-dội hơn nữa; xác mất rồi, những điều dục-vọng xấu-xa châm chích con người như vùi sắt nhọn. Khi bỏ cõi trung-giới sang cõi thiên-đàng, thì các mầm lành sẽ nảy nở trong người; cái trí thanh-bạch cùng lòng từ-ái phát-triển và lan rộng ra.  Khi trở lại trần-gian, người cũng mang theo cái kết-quả của những sự ưu-phiền đã nếm, cái kết-quả nầy sẽ tỏ-hiện bằng  sự ghê nhờm trước cái hư, quấy, mà ngày xưa đã phạm.

     Con người càng tiến lên cao chớ không phải càng hạ xuống thấp. Chỉ khi nghịch hẳn lại với chơn-tánh là đắm trong vũng bùn. Nhưng đó cũng là tạm trong một lúc mà thôi; rồi cũng tiếp-tục tiến bước.

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI LĂM 

Luật Nhân-quả đối với tư-tưởng, tình-cảm và việc làm

(tiếp theo)

1--- Tư-tưởng tạo ra tánh-tình

    Ở trước ta đã nói về sự hạn-chế của Karma đối với tư-tưởng, tình-cảm và việc làm.  Nơi đây ta cũng giải như thế, nhưng trong phạm-vi rộng-rãi hơn, hầu đưa học-giả đi sâu vào vấn-đề.

     Từ ngàn xưa, các bậc thánh-nhơn hiền-triết đều chứng-nhận sự thật nầy là: tư-tưởng tạo ra tánh-tình.

     Kinh Chandogyobanishad có nói rằng: “Tư-tưởng thể nào, thì con người thể ấy”.

     Nhà vua hiền-triết Israel cũng nói rằng: “Con người thể nào, thì tư-tưởng thể ấy”.

     Kinh Bhagavad---Gita cũng nói giống như vầy: “Đức-tin là con người”.

     Ta có thể kể ra nhiều đoạn kinh sách nói về “tư-tưởng tạo ra tánh-tình”: ta sẽ thấy : tất cả triết-lý chánh-đại, tất cả tôn-giáo đều đồng ý ở chỗ nầy.

     Vậy, nếu đó thật là một luật tự-nhiên, thì nó có thể kiểm-chứng đặng: bởi vì tất cả lý-thuyết chơn chánh thuộc về luật tự-nhiên ta có thể lấy cái kinh-nghiệm riêng mà thâm-cứu đặng. Đó là trường hợp của ta đang chủ-ý đây. Nếu quí Ngài muốn chứng minh rằng: Tư-tưởng tạo ra tánh-tình, thì nên áp-dụng phương-châm rất đơn-giản nầy.

     Trước khi vào đề, ta nên biết rõ: hiện-thời, thiên-hạ luôn luôn lật đật, làm việc gì cũng muốn thấy kết-quả ngay. Nhưng ta nên nhớ rằng: người ta chỉ tìm hiểu đặng là nhờ bền-chí. Tỷ như  ta lấy tư-tưởng mà chế-ngự một tánh xấu và tăng-cường một tánh tốt, thì ta cần phải có ngày giờ mới đặng. Ta muốn bớt tánh nóng giận ư? Tánh nầy không phải là một tội trọng: nó chỉ là cái kết-quả của tánh yếu đuối chung của người đời mà thôi. Một khi mà ta đã nhận-định rằng: ta có tánh nóng giận, thì ta lập tức quên đi, và đừng nhớ tới nó nữa: bởi vì nếu “tư-tưởng tạo ra tánh tình” là thực-sự, thì “suy-tưởng đến một tánh xấu” tức là thêm sức mạnh cho nó. Nếu ta tưởng ta giận, thì ta càng thêm giận. Tốt hơn là ta tưởng đến tánh tương-phản, nó là tánh nhẫn-nại. Mỗi buổi sớm mai, ta hãy tham-thiền 5 phút về tánh ấy. Làm như vậy cho đều đều, chớ đừng một bữa làm, năm bữa nghỉ, thì không hiệu-nghiệm chút nào: vì làm như vậy giống như tên lính-tập, cứ đứng một chỗ, dậm cẳng mãi, chớ không đi tới được bước nào. Ta rán tham-thiền về tánh nhẫn-nại, mỗi ngày năm phút đừng cho gián-đoạn: ta suy gẫm theo phương-tiện nào ta thích, vì điều phương-tiện không mấy cần; điều cần nhứt là ta nghĩ đến vấn-đề ấy mỗi ngày. Có một phương-châm hay nhứt là tưởng-tượng rằng: ta là người có tánh nhẫn-nại,là người hoàn-toàn nhẫn-nại. Rồi ta tưởng-tượng ta gần những người đang nóng nảy, họ khêu tức ta, nhưng ta vẫn được thái-độ bình-tĩnh, và dù bị tấn-công một cách bất-công, ta cũng không hề xao-xuyến, ta rán giữ tâm ta đừng có một chút tư-tưởng  nóng giận. Tưởng-tượng ta là một người nhẫn-nại hoàn-toàn. Cứ mãi tưởng như vậy trong một tuần lễ, thì ta sẽ thấy tánh nhẫn-nại đã gần thành thói-quen, và trước sự cọc-cằn của kẻ khác, ta không còn phản-động, và đối-phó lại bằng sự cọc-cằn như xưa. Nếu được vậy, thì là ta tham-thiền có kết-quả tốt. Ta đã tạo trong trí ta một đức-tánh nhẫn-nại.    

     Ta cứ tiếp tục và luôn luôn tiếp tục cho tới chừng nào tánh nhẩn-nại đã thành-phần với bản-tánh của ta mới thôi. Trên đây ta thấy rõ: nhờ tư-tưởng tạo ra tánh-tình của ta.

     Theo cách ấy, ta trừ lần lần những tật xấu và thay vào những đức tốt. Ta có thể rèn-đúc tánh-tình của ta một cách chắn-chắc, như anh thợ hồ, chồng từ tấm gạch để xây tường vậy. Nếu ta thành-thật công-nhận rằng: “tư-tưởng tạo tánh-tình” thì ta sẽ vui lòng bỏ ra mỗi ngày 5 phút, trong vài tháng như vậy, để chủ-trị phàm tánh của ta. Chi nên, thành-công hay thất-bại là, một phần lớn, do vấn-đề ngày giờ và cố-gắng.

     Thà ra công điêu-luyện hơn là ngồi khoanh tay than thở. “Ôi! tôi muốn được hiền lành! ” Rồi cứ mỗi ngày sa vào lỗi cũ! Như thế có ích gì?

*

2.---Dục-vọng đưa người đến vật sở-vọng

     Ta biết rằng: dục-vọng và ý-chí là căn-bản của các sự kiến-thiết. Bất kỳ trong cuộc tạo-tác nào, ý-dục là cần nhứt; trong khoa lý-hóa, chính là cái ý-dục làm cho vật nầy hợp hay kỵ với vật kia. Cái ý-dục là một mãnh-lực trọng-đại trong đời; nó có hai bề: bề trái và bề mặt. Khi cái mãnh-lực nầy ở trong con người đi ra đến vật bên ngoài, thì người ta gọi nó là dục-vọng: cái dục-vọng khiến cho ta muốn cái nầy, bỏ cái kia. Bao giờ ta còn bị ngoại-vật xô tới và đẩy lui, thì ta ví như con bướm, bay liệng nhởn-nhơ, chập-chờn hết bông nọ, đến bông kia, không mục đích, ta-bà và ảo-mộng. Nhưng thay vì cái mãnh-lực ấy bị ngoại vật lôi cuốn, nó lại tập-trung vào nội-giới; nó hết bị đồ-vật bên ngoài hấp-dẫn, nó lại quay về nội-tâm, bấy giờ nó không còn gọi là dục-vọng nữa, mà lại được gọi là ý-chí. Nhơn đó, mới có người yếu tánh và người cang-cường. Người yếu tánh là người dễ bị vật bên ngoài lôi cuốn: đối với người như vậy làm sao tin-cậy được? Còn trái lại, người có ý-chí, thì chỉ làm theo sự kinh-nghiệm nội-tâm, chớ không chịu ảnh-hưởng ngoại-giới; ta có thể đặt cả tin-cậy vào y. Mỗi người chúng ta đều có ý-muốn gần điều gì mình ưa thích; vật sở-vọng nó hấp-dẫn ta như đá nam châm với miếng sắt mềm. Tại sao có sự hấp-dẩn như thế? Bởi trong lòng vạn vật đều có một luồng năng-lực thiêng-liêng đang linh-động, tức là một sự sống độc-nhứt rung-chuyển tâm-hồn vạn-vật, dù hình-trạng bên ngoài có khác nhau. Cái năng-lực thiêng-liêng nầy luôn luôn tìm hiệp-nhứt. Bao giờ con người sống hoàn-toàn với nguồn sống thiêng-liêng, thì hết còn thấy mình khác với người, mặc dầu không giống màu da, tôn-giáo, chủng-tộc, nam nữ, đảng-phái, hay giai-cấp v.v…  Nhưng bởi con người còn xa Trời, nên sống với dục-tình nhiều hơn: khi tan khi hiệp bất thường, và cứ như thế mãi! Dục-vọng đưa ta đến vật sở-vọng; nó tạo ra cơ-hội để được thỏa-mãn. Chi nên cần phải chủ-trị nó. Ta hãy xem một người kia, ngày nầy qua ngày nọ, cứ bo bo làm cho có tiền; và khi có tiền rồi lại không biết dụng vào đâu; cứ đâm ra lo lắng sợ cướp bóc, ăn ngủ không yên, lòng buồn rười-rượi! Trước kia, y tưởng có tiền là hạnh-phúc hoàn-toàn, nhưng khi quen thấy tiền rừng, bạc bể, y sanh ra chán nản. Tiền bạc là một phương-tiện để cho mình hưởng hạnh-phúc, chớ nó chẳng phải là hạnh-phúc. Chính trong sự chán-nản nầy có ẩn sự nhiệm-mầu của cơ tiến-hóa. Con người nhờ dục-vọng mà tiến-hóa, và khi đã chiếm đặng vật sở-vọng rồi, thì đâm ra lãnh-đạm, rồi lại vứt đi; bởi vì vật đó hết làm cho người thỏa-thích nữa.

     Muốn cho chúng sanh đừng đâm ra say mê những vật phù-vân, quyến-rủ ấy mà các Đấng thiêng-liêng mới khuyên con người mở thiên-thánh còn đang ẩn-tàng. Đời đem đến cho ta nhiều-điều ích-lợi, chẳng phải do những vật sở-hữu của ta làm cho ta vui sướng, mà do sự rán sức của ta để chiếm-đạt chúng nó. Vậy khổ cho ai không còn biết ham-muốn: vì nếu người thường-nhơn chưa có đủ ý-chí mạnh-mẽ của thần-hồn, mà đâm ra lãnh-đạm với tất cả mọi vật bên ngoài, thì làm sao có đặng sức tiến-thủ?  Người như thế là người vô-dụng! Hãy biết rằng: không ham-muốn chẳng phải là được giải-thoát; người được giải-thoát là người đã đồng-hóa với Chơn-nhơn tức là Tâm-Linh vậy. Tất cả hình-sắc đều sụp đổ. Chỉ tâm-linh còn tồn-tại mà thôi. Khi con người đã từng trải mọi sự ở đời, mà vẫn thấy mình thiếu thốn, thì tự-nhiên hồi-hướng lại tâm mình để khêu ngọn linh-đăng huyền-diệu, mà tự bấy lâu mình quên lửng! Chính trong lúc ấy con người mới tìm đặng sự an-tĩnh và chơn hạnh-phúc cho.

 

3--- Cái hạnh-phúc hay cái khổ-nàn của bạn là do cái hạnh-phúc hay cái khổ-nàn mà bạn đã tạo cho kẻ khác.

     Tùy theo sự hành-động của ta đối với kẻ khác, mà ta gặt phước hay họa. Nhưng thường khi ta thấy một người ác-nghiệt mà lại được sung-sướng, rồi ta tự hỏi rằng: “ Ủa! tại sao một người ích-kỷ, xấu xa như thế, mà lại hưởng muôn cảnh giàu sang?” Mà ta quên rằng: “sự giàu sang không phải là hạnh-phúc”. Bà Annie Besant tỷ-dụ như vầy: Một người kia làm phước, hiến cho nhà nước một số tiền khổng-lồ đặng cất nhà thương hay làm một cái công-viên. Thường thường không phải là do lòng nhân của y, mà là vì y háo danh. Nếu người như vậy, thì quả-báo sẽ ra sao? Sự làm của y đem đến cho người một cái hạnh-phúc vật-chất; nhờ nhà thương mà cả ngàn cả muôn bịnh nhơn được săn-sóc, nhờ công-viên mà bao nhiêu người được sung-sướng. Mặc dầu là háo danh, người làm phước ấy cũng sẽ hưởng cái quả tốt về sau: y sẽ có được cái hoàn-cảnh sung-sướng về vật-chất;   y đã làm cho người được sung-sướng về vật-chất, thì y sẽ được sung-sướng về vật-chất.  Nhưng các bạn sẽ nói “Người ấy vì háo-danh kia mà, chớ lòng y có thương tưởng ai đâu?”  Vậy làm sao giải-quyết đặng vấn-đề nầy?

     Bà Annie Besant giải như vầy: “Người đó gặt quả tốt của sự sung-sướng về vật-chất mà thôi, chớ không phải sự sung-sướng về tinh-thần: mặc dầu y sống trong nhung lụa, y cũng bị đau khổ do tánh ích-kỷ của y. Luật trời không chừa một ai; y đã hành-động với sự ích-kỷ, thì sự ích-kỷ sẽ trở lại với y.”

     Mỗi hành-vi, cảm-xúc, và tư-tưởng đều đem đến một phản-động-lực liên-đới: luật nhân-quả không quên ai, và cũng không phụ ai!..

 

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI SÁU

Con người tự định số mạng mình

     Biết đặng luật quả-báo rồi, và khi áp-dụng nó, ta sẽ thấy ta có thể định số mạng cho ta. Bởi vì:

     1.) Tư-tưởng tạo ra tánh-tình.

     2.) Ý-muốn tạo ra cơ-hội để cho ta đạt sở-vọng của ta

     3.) Cái hạnh-phúc về vật-chất, tình-cảm và tư-tưởng đều do cái hạnh-phúc về vật-chất, tình-cảm và tư-tưởng của ta đã tạo ra xung quanh ta.

     Ta đã biết đặng ba định-luật nầy và cũng biết làm thế nào để áp-dụng chúng nó, bây giờ ta nên quan-sát kỹ hơn một chút, được đối phó với nghịch cảnh, làm trở ngại sự hiểu-biết hoàn-toàn của ta: tất cả dục-vọng, tư-tưởng và hành-vi đều dệt thành số mạng của ta.  Vậy làm sao thấu rõ cái ảnh-hưởng của dĩ-vãng đối với cảnh hiện tại? Làm sao biết đặng căn-nguyên của nhân-quả để điều-khiển cuộc đời của ta trên đường sáng-suốt hơn? Nếu ta không biết rõ những định-luật nhơn-quả, thì ta hóa ra lãnh-đạm, ta có thể phân bua rằng: Ôi! đó là quả-báo tôi! ” chớ nào hiểu rằng: “Luật nhân-quả không bao giờ cưỡng-chế; và cái ý-chí con người mạnh hơn số mạng”. Có người sẽ hỏi ta như vầy: “Tôi không thể tin như vậy được, bởi vì chúng ta đã trải qua bao nhiêu kiếp, chúng ta đã gieo biết bao nhiêu quả-báo, rồi bây giờ làm sao nói đặng rằng: “Ý-chí của tôi mạnh hơn số mạng?

     Bà Annie Besant trả lời về khoảng ấy như vầy: Muốn hiểu đặng sự nầy ta hãy quan-sát cái kết-quả của sự hành-vi trong một ngày.

     Chiều tối, ta hãy kiểm-điểm lại tư-tưởng của ta trong ngày ấy, rồi xem nó có xu-hướng gì? Chắc chắn nó có nhiều xu-hướng lộn-xộn: có thứ tốt, có thứ xấu; đòn cân không ngã hẵn bên nào. Về tình-cảm cũng vậy, chúng nó cũng có nhiều thứ pha lộn nhau.  Có thứ tình-cảm cao-thượng, có thứ tình-cảm thấp hèn; ta không thể đo lường đặng một cách phân-minh. Đối với hành-vi của ta cũng vậy: việc làm của ta có gây hạnh-phúc cho người, mà cũng có làm khổ cho người nữa; chung qui, thì bên phải và bên quấy gần bằng nhau.

     Vậy đối với số mạng của ta cũng thế. Số mạng ta gồm có phước và họa, do ta dệt ra từ kiếp trước, tức là có nhiều mãnh-lực vô-hình xoay-chuyển đời ta: có thứ mãnh-lực đưa ta đến sự may, có thứ mãnh-lực đưa ta đến cái họa, có thứ mãnh-lực trung-hòa, nhơn đó mà cái kết-quả của các mãnh-lực nầy không đem lại sự gì đặc-biệt. Bởi tất cả chúng nó đều gom vào một trung-tâm điểm là “Cái ta” để đưa ta đến một đặc-điểm gì. Nhưng ta nên nhớ rằng: dầu mãnh-lực ấy do kiếp xưa của ta tạo ra, nhưng nó cũng bị tư-tưởng, tình-cảm và hành-vi hiện giờ của ta thấm-nhuần nó; nói một cách khác hơn là: tư-tưởng, tình-cảm và hành-vi ta có thể lay-chuyển đặng cái mãnh-lực xưa và làm cho nó ngã qua đòn cân nầy, hay đòn cân khác. Nhơn đó mà Đức Bhishma mới nói: “Sự rán sức hơn số mạng. ”        

     Kiếp trước ta đã nghĩ, đã cảm và đã làm, nên ta tạo ra số kiếp ngày nay. Còn ngày nay, ta cũng nghĩ, cũng cảm và cũng làm, vì lẽ đó mà ta tăng-gia hay giảm-bớt lực-lượng của kiếp-quả xưa.

     Thật ra có nhiều trường-hợp mà quả xấu dồn-dập rất nhiều, dù ta cố gắng bao nhiêu cũng không thể dỡ hỏng đòn cân nặng. Đó là thứ quả muồi - sức ta không thể ngăn nổi.  Tuy nhiên, hễ là người hiểu-biết rồi, thì không bao giờ chịu khoanh tay ngồi ngó: cứ đem bình-sinh, chí-lực chóng chỏi với cái họa, hầu giảm bớt cái ảnh-hưởng xấu đi. Vậy ta hãy lấy ví dụ một người kia kiếp trước, luôn luôn muốn chiếm-hữu những vật không phải của mình; kiếp nầy y sanh ra với cái mầm trộm cướp. Lớn lên, cái ý muốn trộm cướp ấy hiện ra trong lòng y một cách mãnh-liệt; vậy hỏi y phải chìu theo dục-vọng và tự nói như nầy chăng?  “Tôi phải trộm cướp, tôi không thể làm khác hơn đặng?” Không, không, y phải chiến-đấu kỳ-cùng, phải đem hết bình-sinh, chí-lực chóng-chỏi với trận giặc lòng. Rốt cuộc, có thể y thất bại: y chìu theo dục-vọng mà đi trộm cướp; nhưng mỗi khi y rán sức phản-đối lại tật xấu, thì cái ảnh-hưởng của tật xấu ấy sẽ giảm lần; vậy bữa nay, y có thể thất-bại, ngày mai y có thể đắc-thắng.

     Học luật nhân-quả đưa ta đến cái kết-quả nầy là: dù sự quyến-rũ mạnh-mẽ thế nào, ta cũng phải tận-tâm, tận-lực chiến-đấu lại, cho tới chừng nào toàn thắng mới thôi. Người thường-nhơn đứng ngoài, không biết đặng sự cố-gắng trong lòng của ta, họ có thể phán-đoán, nghiêm-khắc khi ta làm quấy; nhưng luật nhân-quả đã ghi công cho ta trên cuốn sổ-vàng!

     Một người kia đang túng-bấn hay đau ốm. Nếu thấy thế, rồi ta chỉ nói thầm rằng: “Đó là quả-báo của họ, tôi đến giúp họ làm gì?”. Xung quanh ta, có biết bao là sự đau khổ (mà tất cả sự đau khổ đều do cái kết-quả không hay của dĩ-vãng) nhưng đó không phải là một lý-do cấm ta đem sự hạnh phúc thế vào chỗ đau thương, đem tình yêu vuốt ve lòng tuyệt-vọng. Những tư-tưởng xấu, những tình-cảm thấp hèn những hành-vi độc ác đều tạo ra sự đau khổ hiện-tại hay tương-lai; nhưng chẳng phải vì đó mà ta không đặng có những tư-tưởng tốt đẹp, những tình-cảm thanh cao hay những hành-vi bác-ái, để đổi sự buồn rầu, đau-đớn ấy ra sự vui tươi và hạnh-phúc. Biết rằng: ngày nay là phản-ảnh ngày hôm qua, nhưng ngày mai cũng là phản-ảnh của ngày hôm nay vậy. Ta hãy giúp-đỡ người cần được giúp-đỡ. Ta hãy vỗ-về người đang buồn-thảm. Ta chớ ích-kỷ và làm tay sai cho “hung thần” để gieo thêm sự đau khổ cho người! Hễ ta giúp người, thì đến phiên ta, ta sẽ được người giúp lại. Khi ai ở bên cạnh ta đang đau đớn, ta chớ ngó mặt và trả lời rằng: “Số kiếp của y, y phải chịu, y đã gây tội, thì y phải gặt lấy điều dữ, ta hãy để cho y trả quả chớ! ”  Thật ra, luật công-bình chủ-trị thế-gian không sai lấy một ly, và hễ có vay, thì có trả, có tội, thì có đền. Nhưng ta đây là người, ta đâu có đủ sự sáng suốt; ta hãy tôn-trọng cán cân công-bình của Đấng thiêng-liêng, và ta lo lấy phận ta. Đối với những người xung quanh ta, ta phải là Thiên-Sứ của Trời đem đến cho họ tình nhơn-ái và dạ xót thương. Ta có thể nói rằng: “Nếu luật quả-báo bắt một người kia đau khổ, thì dầu ta có làm thế mấy cũng không ngăn cản đặng.” Nhưng, tại sao ta lại dám chắc là ta không có sứ mạng trong sự đau khổ nầy? Rất có thể chính ta đây là tay sai của Đấng Nam-Tào Bắc-Đẩu để đem sự hạnh-phúc cho người, trong lúc quả xấu của người đã đến thời-kỳ tiêu-diệt. Lẽ nào ta lại thối-thoát cái thiên-trách vinh-diệu ấy, và quay mặt chẳng nhìn người đau khổ, mà quả-báo đã đặt ngay trên bước đường của ta? Có phải vì lẽ biết sơ qua luật nhân-quả, rồi ta nghiêm-khắc, lãnh-đạm, và ích-kỷ đối với sự lỗi lầm của kẻ khác chăng? Đó là ta phạm đến sự công-bình, và tăng-gia sự đau-khổ cho nhân-loại. Rồi đến lượt ta đau khổ, ta sẽ trơ-trọi, ta sẽ cô-đơn: vì quả bào không thiên vị một ai!

*

     Biết mấy điều trên đây, ta sẽ nhìn đời sống với cặp mắt nhà khoa-học. Ta sẽ không than-van nữa, và ta biết cầm số mạng của ta trong tay: ta sung-sướng hay đau khổ đều do ở ta mà ra cả. Người khoa-học rủi có thất-bại trong phòng thí-nghiệm, thì chỉ có trách mình và tìm lỗi tại đâu.

     Ta cũng phải làm như thế mới đặng. Có thể ta không biết tại sao sự biến-cố lại xảy ra, nhưng ta biết mỗi chuyện xảy ra đều có nguyên-nhân cả; nên phải lập tức tập-trung lực-lượng đặng đối phó. Nhờ sự rán sức của ta, mà ta  thay đổi địa-thế. Dưới trần không bao giờ có sự bất-công, mỗi người gặt cái gì mà mình đã gieo.

     Thay vì tức giận cho số mạng, ta phải can-đảm và đối-phó để chuyển bại, thành thắng. Cái tư-tưởng rõ-ràng và mạnh-mẽ là món khí-cụ linh-diệu, là cái gia-tài quí giá của tất cả người đàn ông hay đàn bà. Vậy ta hãy mở-mang nó, cho nó trở nên thanh-bai, tinh-khiết và mạnh-mẽ: vì tư-tưởng là mãnh-lực tạo ra tánh-tình. Mà tánh-tình là nền-tảng của số mạng mai sau.

 

CHƯƠNG THỨ SÁU MƯƠI BẢY

Kết-luận Luân-Hồi và Quả-Báo

CÓ ẢNH HƯỞNG GÌ ĐẾN ĐỜI SỐNG TA?

     Con người vốn là sinh-linh bất-diệt.

     Nắm cỏ xanh kia đâu chôn lấp được mảnh hồn-linh?

     Vả lại, người thác đi, chớ tác-phẩm vẫn còn lưu hậu-thế. Vậy người hèn-nhát nhứt trong chúng ta cũng đã góp công xây dựng đền lầu Văn-Minh của Nhơn-Loại; nếu thiếu một ai, thì cái Đền lầu ấy đâu được hoàn-toàn? Chính mỗi người, mỗi sanh-vật đều là mỗi tạo-tác-viên trong võ-trụ.

     Ấy vậy trong mỗi hiện-tượng của sự sống thiêng-liêng, người ta thấy hai phần:

     1) phần trường-tồn, bất-diệt và

    2) phần mộng-ảo, vô-thường: mới thấy đó, bổng liền tan mất đó.

     Người học Đạo là người đang tập phân-tích hai phần-tử ấy để đi đến sự Minh-Triết và khép đời sống mình trong Trật-Tự và Mỹ-lệ.

 

Ảnh-hưởng của thuyết Luân-Hồi

     Một khi đã biết thuyết Luân-Hồi, thì đời sống ta sẽ thay đổi gì chăng?

     Hẳn nhiên đời ta sẽ thay đổi: ta sẽ nhẫn-nhịn hơn, ta sẽ hòa-hưỡn hơn, dù giữa cõi đời đầy cạnh-tranh, chiến-đấu; ta sẽ không lật-đật, rộn-ràng như trước. Ta đã rõ Luân-Hồi là gì, thì sự địa-ngục đời đời không còn ý-nghĩa nữa. Ta thấy con người luôn luôn có ngõ cứu-rổi và không bao giời bị bỏ rơi. Ta thấy sự thắng trận cuối cùng, sự vinh-quang rực-rỡ ở tương-lai của tất cả sinh-linh. Mỗi một hành-vi lương-thiện của ta sẽ đưa ta đến gần sự thành-công vậy. Trong đời có biết bao cơ-hội cho ta làm việc lành?

     Nếu thuyết Luân-Hồi đã trở thành một nguyên-lý chánh-đại trong đời ta, thì ta sẽ thấy lòng ta được yên-tịnh và vui tươi: vì ta đã cảm đặng sự trường-tồn của võ-trụ và muôn loài. Ta thấy ta đang sống một ngày của chuỗi ngày vô-tận; chi nên điều gì ta làm không được bây giờ, thì ngày mai ta sẽ thành-công. Ta thấy mình có khả-năng mạnh-mẽ, nghị-lực dồi-dào, hình như không có điều chi mà ta làm không đặng; vì ta sống mãi kia mà; ta có đủ ngày giờ để thực-hành ý-niệm - dù gặp phải cảnh khó-khăn nguy-hiểm vô-biên.

     Lại nữa, thuyết Luân-Hồi khiến cho ta thay đổi tư-cách đối với những người xung quanh. Tình thân-mật giữa bạn-bè càng thêm thân-mật, vì cảm thấy bằng-hữu ta là những người mà ta đã thương-yêu kiếp trước; nay hồn ta bắt gặp đặng hồn bạn, ngang qua tấm màng dày đặc của xác thân. Ta vui mừng thấy “Tình yêu bất-diệt” giữa loài người.

     Nhưng, than ôi, trong khi ta gặp bạn thân, ta lại gặp kẻ thù. Vậy cuộc diện sẽ thay đổi làm sao?

     ---Mà ai là kẻ thù?

     ---Nếu không phải là người kiếp xưa mà ta giết, hại, thì cũng là người chủ-nợ đến đòi món nợ của ta đã thiếu. Vậy ta có nên kết oán với y không? Y là người giúp ta có cơ-hội trả rồi món nợ xưa, thì quả thật y là người giải-thoát ta, đem sự tự-do đến cho ta, chớ chẳng phải là kẻ thù ta. Nếu đứng về phương-diện đó, thì lòng ta đã không còn oán-hận, mà lại biết ơn người đã chịu lãnh nợ xưa, để cho ta thong-thả tiếp-tục tiến bước trên Đường Sáng-Lạng thiêng-liêng.

     Ta biết rằng: chẳng ai hại ta đặng, nếu không phải là ta tự hại lấy ta. Kẻ nghịch của ta, là ta vậy: vì chính tự tay ta đánh vào mặt ta; tất cả hành-vi thiện-ác của ta sẽ quay về với ta, chúng nó nâng ta lên cao hoặc dìm ta xuống hố. Ta giận người ư? Ta oán người ư? Tức thị là ta kêu sự giận, sự oán trở về với ta. Chẳng phải sự bất-công của người đối với ta làm cho ta đau khổ, mà chính sự oán-hận cấu xé can-tràng ta, nó là những gai nhọn đâm phủng lòng ta. Ta nên can-đảm rút ra, để chờ cho gánh nghiệp quả-báo xưa trút sạch xuống. Chỉ có tư-cách ấy làm cho ta bình-tâm lại mà thôi. 

     Thuyết Luân-Hồi còn làm cho ta nhận rõ địa-vị của ta hiện-thời, khiến ta thấy nó rất phù-hạp với sự tiến-hóa của ta.

     Có nhiều người nói rằng: “Phải chi tôi ở vào hoàn-cảnh khác, thì tôi tấn-hóa biết bao!” Nhưng đó là sự rất sai lầm. Chính ở hoàn-cảnh nầy, mà ta hữu-ích nhiều nhứt, còn ở vào hoàn-cảnh khác, thì ta sẽ lạc đường. Bao giờ ta đã chủ-trị đặng hoàn-cảnh ấy và lướt qua khỏi nó, thì con đường mới sẽ hiện đến ta.

     Ta gặp phải sự khó khăn trong gia-đình ư? Đó là ta phải học bài nhẫn-nại. Ta gặp phải vài chướng-ngại trên đường đời ư? Đó là ta phải cần mở những đức-tánh mà ta không có.

     Luật Trời rất công-bình và sáng-suốt, cho nên mỗi trường-hợp đều đặc-biệt cho sự tiến-triển riêng của cá-nhơn. Nếu ta nhìn-nhận rõ ràng cái chơn-lý đó rồi, thì đời sống ta sẽ là đời Hòa-Bình; rồi tất cả sự bực lòng, tất cả sự lo-âu đều thi nhau tan mất, và ta không còn muốn thay đổi hoàn-cảnh nữa.

    Bao giờ tấm lòng ta hoàn-toàn an-tịnh vui tươi. (Đó chỉ nghĩa là ta đã học xong bài học rồi), thì hoàn-cảnh tự-nhiên lần lần đổi khác. Chừng đó ta mới nếm đặng cái chơn Hạnh-Phúc cho.

     Ngoài ra những điều tốt đẹp trên đây, sự Luân-Hồi còn đi xa hơn nữa. Nó làm ta cho ta có đặng sự thiện-cảm dồi-dào, một sự khoan-dung vô-lượng, một tánh kiên-nhẫn khôn phai đối với những người lân-cận.

     Có nhiều nam nữ thiện-tâm buồn rầu thấy kẻ khác không được tử-tế; họ lấy làm xôn-xao và hết sức cực-nhọc, chẳng phải để sửa đổi họ được tốt đẹp hơn, mà để sửa đổi những người xung quanh!

     Điều nầy thật là vô-lý và hoài-công! Mỗi người phải tự biết con đường của mình hơn ai hết, mà nếu mình muốn tiến-hóa, thì phải tự mình trau sửa, chớ chẳng phải ai khác làm thế đặng. Có kẻ phản-đối rằng: “Người ta bảo tôi đi con đường của tôi. Nhưng nó xấu quá. Tôi biết làm thế nào bây giờ?”

     ---Phải, nó có thể xấu cho phàm-nhơn, nhưng nó tốt cho linh-hồn. Ai biết đặng linh-hồn, ở trong xác thân, muốn học bài học nào? Ai biết đặng tất cả chi-tiết của sự kinh-nghiệm, sự thử-thách, những cuộc chiến-thắng cùng bại-trận của nó, để nói đúng sự nhu-cầu của nó ở kiếp nầy?

     Điều thử-thách xem dường nặng-nề, kinh-khủng, nhưng rất phù-hạp với sự tấn-hóa của linh-hồn; còn những cái thất-bại, mà ta cho là chướng-ngại, là rủi-ro, vốn là nền tảng của sự thành công. Ta bị xác thân làm trở ngại, nên không đoán đặng đời sống thực-sự của ta, rồi ta làm sao đoán đặng đời sống của kẻ khác?

     Dưới trần có thiên hình, vạn trạng, để cho ta thực-nghiệm. Chỉ trong sự dị-đẳng của sắc-tướng, mà tài năng vô-lượng của chơn-ngã mới biểu-lộ mà thôi. Điều mà mắt phàm cho rằng sái, có thể được linh-hồn, trên cõi cao, xem là đúng, là cần. Ta hãy chọn con đường cho ta, tùy sự hiểu-biết và lương-tâm, rồi để cho kẻ khác được tự-do chọn con đường của họ. Ta chớ xen vào.

     Người ta có thể phản-đối rằng: “Nói như thế là phải rồi nhưng tôi có bổn phận cho biết ý-kiến và khuyên-lơn”. Khuyên-lơn tức là có ý muốn giúp đỡ. Đó là tốt vậy. Điều không nên làm là cố-gắng ép buộc người phải nghe theo mình và bảo: “Bạn phải làm điều nầy, điều nọ”.

     Nếu ta thấy điều gì sái, thì nên tự hỏi: “Chơn-nhơn biểu-lộ như vậy có ý-nghĩa gì?”  Chớ đừng phán-đoán và kết-án. Cái tư-cách của người học Đạo phải luôn luôn giống với tư-cách của người học-giả. Trong những chuyện biến-cố ở đời, người học-giả nên tìm thấy bài học cho mình. Với tư-cách xem đời như thế, ta sẽ gặp nhiều hứng-thú và đời ta sẽ hóa ra đời của hiền-giả, dù ta không tự xưng là: kẻ tu-hành.

 

Ảnh-hưởng của thuyết nhân-quả

     Về điểm thứ nhì là thuyết nhân-quả. Vậy ta thử xem thuyết Nhân-quả có ảnh-hưởng gì đến đời sống ta chăng?

     Người ta thường nói đến luật Nhân-quả nhưng rủi thay ít người chịu đi sâu vào vấn-đề, nên không hiểu rằng: đó là điều tai-hại. Người ta nói đến Nhân-quả hay quả-báo như một gói đồ to lớn rớt xuống ngay đầu con người từ thuở lọt lòng, không thế gì sửa chữa hay trốn tránh được.

     Đôi khi cũng đúng thế. Nhưng trong nhiều trường-hợp, ta có thể sửa đổi đặng ngay.  Cái tư-cách hành-động của ta mỗi ngày sẽ đổi Quả-báo kiếp xưa. Quả-báo luôn luôn tái-tạo chớ chẳng phải là một chướng-ngại để cản bước đường của ta; nó cũng chẳng phải là lưỡi gươm bén treo trên cổ ta để chực hờ cơ-hội đặng rời xuống.

     Quả-báo là một số nợ, có thể thay đổi theo mỗi tư-tưởng, mỗi ý-muốn và mỗi hành-vi. Muốn áp-dụng nó, ta phải nhớ ba luật nầy:

     1) Tư-tưởng tạo ra tánh-tình,

     2) Ý muốn tạo ra cơ-hội,

     3) Hành-vi tạo ra hoàn-cảnh.

     Ta hãy ngồi im-lặng xét coi ngày hôm qua ta có làm việc gì? Tức thì các tư-tưởng của ta đổ-xô nhau đến: thứ thì tốt, thứ thì xấu. Nếu ta tổng-kê kết-quả, thì ta sẽ thấy khó mà biết đặng cái ảnh-hưởng của nó đối với quả-báo ta. Trong một ngày ta tạo ra nhiều quả lộn-xộn, không rõ-rệt: thứ nhứt quả-báo thuộc về tư-tưởng, thứ nhì quả-báo thuộc về tình-cảm và hành-vi. Rồi người ta cũng cứ đổ thừa cho quả-báo kiếp xưa, được trút gánh nặng, để khỏi trông thấy dòng nước đổ mạnh, ồ ồ lôi cuốn tất cả vật gì nó gặp.

     Chính trong dòng nước to ấy, muôn dòng nước nhỏ đổ vào rồi: mỗi dòng nước nhỏ đem mầu sắc mình hoà lẫn với dòng nước “chung”. Nếu tất cả dòng nước nhỏ đều trong, thì dòng nước “chung” cũng sẽ vì đó mà trong theo. Chi nên người ta bao giờ cũng có thể làm cho đòn cân quả-báo nghiêng hẳn bên nầy hay bên kia. Dù ở vào hoàn-cảnh nào, ta cũng rán rút lấy bài học hay trong đó. Nếu gặp phải quả-báo xấu nhiều quá cũng mặc; ta cứ cố-gắng và mãi cố-gắng. Và sự cố-gắng nầy sẽ làm cho đòn-cân quả tốt được nặng thêm, rồi từ đó sẽ lần đến chỗ quân-bình. Sự rán sức luôn luôn hữu-ích, dù đối với mắt ta nó là vô-bổ. Thật ra, mỗi sự rán sức đều đem đến một cái kết quả. Lần lần ta trở nên sáng-suốt hơn; mà hễ ta càng sáng suốt, thì ta càng suy-gẫm và hoạt-động. Chính thế, mà ta càng thông luật Nhân-quả.

     Có người nói rằng: “Nghiệp tôi nhiều quá, sức tôi có hạn làm sao tôi chống lại nổi?”  Nói như thế chỉ tỏ rằng: mình không rán sức trước sự khó khăn. Bởi có khó, mới có khôn, có nhọc-nhằn, mới có thuở vinh-quang. Nghiệp nặng? – Đành rồi. Nhưng tại sao không đem hết sức mình để chống lại? Dẫu thất bại thì có hệ gì? Cũng như người đi biển, khi gặp gió ngược, biết rằng: mình không thể xoay chìu gió đặng, nhưng có thể sửa hướng lá bườm. Bằng cách khéo điều-khiển, con tàu cũng có thể lướt sóng và đỗ bến bình-an.

     Nếu ta không thể đổi đặng số mạng ta, thì hãy đổi “con người” của ta đi. Ta hãy đẽo, gọt cạnh góc cho nó được trơn-tru tốt đẹp. Rồi ta sẽ thành công chắc chắn.

     Người ta nói rằng: “Yoga là nghệ-thuật ở hành-vi”. Người hiền-giả luôn luôn thực-hành khéo-léo, để thắng định-mạng, chớ chẳng để định-mạng thắng lại mình. Nếu ta nhọc sức mà không thể sửa đổi định-mạng, thì ta cuối đầu, nhượng bước, và rút kinh-nghiệm.  Như vậy ta sẽ hái đặng đóa hoa Sáng-Suốt, mà ở vào hoàn-cảnh khác, thuận-tiện hơn, ta chưa chắc gì gặp đặng?

 

Kết-luận.

    Một khi ta đã thâm-hiểu thuyết Luân-Hồi và luật Nhân-Quả, thì ta sẽ là người Biết Sống, và đời ta sẽ là đời Phụng-Sự. Thật ra, nếu ta không phụng-sự thì ta không có quyền sống. Sở dĩ ta sống đến ngày nay, là nhờ sự hy-sinh của vô số người. Bổn phận của ta là phải đền đáp, bất kỳ là phương-diện nào. Càng phụng-sự, ta càng đến gần sự Minh-triết.  Càng phụng-sự ta càng mau thoát khỏi lớp sương mù của thành-kiến, của sự đắm-mê và vô tiết-độ; như vậy ta tạo quả lành, và tránh biết bao điều tội ác. Vui thay cho người biết sống và biết phụng-sự.

 

CHUNG