TIẾN HÓA HOẶC ÍCH KỶ     

 

Theo viễn cảnh rộng lớn mà triết lý bí truyền trình bày thì sự tiến bộ còn lâu mới giống như ngụ ý mà đa số mọi người hiểu về từ ngữ này. Người ta coi tiến bộ theo một quan điểm hoàn toàn duy vật hoặc cùng lắm thì cũng đánh đồng nó với sự phát triển trí thức. Những phát minh mới và sự thoải mái tinh xảo của cuộc sống hiện đại đã làm mê hoặc tâm trí của những kẻ sốt sắng, khiến họ tin rằng hi vọng tương lai ở nơi những kỹ năng mới chẳng hạn như công nghệ di truyền, công nghệ thông tin hoặc phép phẫu thuật thần kỳ. Thật hoàn toàn ngây thơ khi nghĩ rằng cuộc cách mạng thông tin ắt biến đổi được thế giới. Cũng giống như cuộc cách mạng công nghiệp, nó có thể biến đổi bề mặt bên ngoài của xã hội nhưng không giải thoát được nhân loại ra khỏi những nỗi khốn khổ tâm lý cùng với tình trạng tiến thoái lưỡng nan về đạo đức và tinh thần. Mọi công cụ chỉ hữu ích và có lợi khi người sử dụng biết dùng chúng. Những người nào sử dụng công cụ mạnh mẽ mà lại thiếu minh triết thì có thể gây ra sự đảo ngược nghiêm trọng chiều hướng tiến hóa trong một thời gian.

  Trong quyển Dưới Chơn Thầy ta thấy có gợi một ý đáng chú ý với nội dung là kiến thức quan trọng khi nó đưa tới sự tiến hóa chứ không phải tới lòng ích kỷ. Từ khi quyển sách được viết ra vào năm 1910, nhân loại đã tìm ra được trong vật chất có một nguồn năng lượng vô hạn. Kỳ diệu thay một sự nói bóng gió nào đấy về điều này cũng có trong quyển Con người từ đâu tới, sinh hoạt ra sao và đi về đâu được xuất bản năm 1913. Trong phần cuối của quyển sách này C.W.Leadbeater đã dùng thần nhãn để toan tính thoáng thấy được tương lai xa của thế giới. Theo ông, sau khi đã phát hiện được lực chứa đựng trong mọi nguyên tử vật chất của vật lý, vào thời kỳ xa xôi ấy thiên hạ đã sử dụng nó cho đủ loại mục đích và ‘năng lượng vô hạn được cung cấp miễn phí cho mọi người trên toàn thế giới’ (trang 440). Nếu chúng ta có khuynh hướng tin vào ông thì ta ắt phải giả định rằng tính tình con người đã có một thay đổi đáng quý. Cho đến nay, nỗ lực chủ yếu để hướng vào việc sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích phá hoại. Cách thức sử dụng chìa khóa trao tay cũng như công nghệ không mang lại lợi ích bao nhiêu cho dân chúng trên thế giới, ngoại trừ những địa hạt có đặc quyền. Ngay cả khi người ta có ý định dùng năng lượng ấy một cách có ích thì những sản phẩm phụ độc hại vẫn được bán tống bán tháo cho những quốc gia yếu hèn và sẵn sàng đánh đổi sức khỏe của người dân vì khao khát lợi nhuận. Việc có được năng lượng hạt nhân không tự động cải thiện được thế giới.

 Cũng giống như vậy, sự phấn khởi về tốc độ và hiệu năng tiến hành sự thông tin liên lạc hiện nay ắt tỏ ra là thiếu cơ sở vững chắc, trừ phi những người có cơ hội và có phương tiện phát triển được ý thức chân chính về trách nhiệm rộng lớn hơn và có lẽ thậm chí ít nhiều có được minh triết. Sự truyền thông hữu hiệu có thể là công cụ để truyền bá lòng hận thù, thành kiến chủng tộc và vô số ý tưởng suy thoái khác. Việc công nghệ viễn thông có mang lại ích lợi hay chăng hoàn toàn tùy thuộc vào việc liệu nội dung tâm lý và tinh thần ta có hướng thiện hay chăng. Vì tự thân các công cụ hiển nhiên là chẳng bao giờ thay đổi được thế giới cho nên những người sử dụng công cụ ắt phải học cách tự biến đổi mình từ tình trạng qui ngã đầy tham vọng sang tình trạng quan tâm sâu sắc tới phúc lợi của các sinh linh khác và chính trái đất nữa. Kiến thức về chiều hướng tiến hóa dĩ nhiên có tầm quan trọng căn bản.

Như ta đã nói ở trên, tiến hóa đi theo chiều nghịch với lòng ích kỷ. Số phận tối hậu của loài người là tình trạng bác ái thiêng liêng, chính vì vậy mà trong quyển Dưới Chơn Thầy có nói:

‘Trong số mọi tố chất thì tình thương là quan trọng nhất bởi vì nó đủ mạnh nơi một người thì nó ắt bắt buộc y có được mọi tố chất khác và mọi tố chất khác mà thiếu nó thì chắc chẳng bao giờ đầy đủ’.

Mọi giáo huấn tôn giáo chân chính đều không khuyến khích việc có thần thông, vì nếu thiếu một trạng thái tâm trí thanh khiết và vị tha thì thần thông chẳng những làm bại hoại một số ít người có thần thông mà sớm muộn gì cũng làm bại hoại toàn thể thế giới. Hiện nay nhân loại đang được ban cho quyền năng thêm nữa nhờ gia tăng tri thức và công nghệ ngoạn mục. Điều này cũng có thể hoàn toàn làm bại hoại thế giới, biến nó thành môi trường khủng khiếp của việc thù ghét lẫn nhau và càng chia rẽ kịch liệt, nếu người ta không biết tới nhu cầu tẩy trược tâm trí và mở rộng tâm hồn ra để có lòng từ thiện và bác ái đối với mọi tạo vật. Chỉ khi có được thêm sự tiến bộ và tri giác tinh thần vốn chính là tình thương thì ta mới có thể sử dụng mọi kỹ năng và công cụ để trợ lực và làm gia tốc cơ tiến hóa.