THỜI GIAN Tác giả C. W. Leadbeater Trích quyển  CHƠN THẦN và các tham luận khác về tâm thức cao siêu. (The Monad and Other Essays upon the Higher Consciousness) Bản dịch: www.thongthienhoc.com

 

Có hai loại thời gian: thời gian của chúng ta và thời gian của Thượng Đế; ít ra là có hai loại, nhưng có lẽ còn nhiều hơn nữa; bởi vì trong khi chúng ta biết một điều gì đó về năng lực của chính mình thì chúng ta lại tuyệt nhiên không đo lường được năng lực của Thượng Đế. Tâm thức của ta chỉ là một điểm cứ di chuyển mãi từ quá khứ tới tương lai và cái mà ta gọi là “hiện tại” chỉ là giây phút thoáng qua ngăn cách quá khứ với tương lai; nhưng cái ‘hiện tại’ này thật là hão huyền; thật là phù du chỉ giống như lưỡi dao. Ngay cả khi ta nghĩ tới cái khoảnh khắc ấy thì nó đã trở thành quá khứ rồi và một khoảnh khắc khác lại trở thành hiện tại đối với chúng ta.

Tâm thức ta di chuyển dọc theo một đường nào đấy – để minh họa, chẳng hạn như là từ phương nam sang phương bắc. Trí nhớ của ta bao gồm ít nhiều chính xác cái bộ phận của con đường mà chúng ta đã vượt qua rồi, nhưng nó không bao gồm cái bộ phận vẫn còn ở phía trước mắt ta, và ta thường coi như cái mà ta gọi là quá khứ ắt không sửa đổi gì được, còn ta lại nhận thức được rằng mình có một mức độ quyền năng nào đấy để uốn nắn tương lai của mình. Đó là vì ta cứ tưởng rằng cái điểm vốn là tâm thức của ta đã di chuyển rồi dọc theo một đường nào đấy mà giờ đây không thể thay đổi được; còn những chuyển động ở tương lai trong một chừng mực nào đấy ắt kiểm soát được, bởi vì đối với chúng ta dường như những diễn biến của tương lai chưa xảy ra. Quả thật là chúng chưa xảy ra đối với chúng ta, nhưng có lẽ nói cho đúng hơn là chúng ta chưa đến với chúng. Thật là ích lợi nếu ta có thể lĩnh hội được cái ý tưởng theo đó thật ra ta không phải là điểm tâm thức ấy hoặc nói cho đúng hơn thì ta còn nhiều hơn cái mức ấy. Ta là trọn cả đường đó, và điểm tâm thức băng qua từ một bộ phận của chúng ta tới một bộ phận khác cũng chính là chúng ta. Ta có đủ khả năng để khơi hoạt trọn cả chính mình ngỏ hầu ý thức được mình là một đường chứ không phải là một điểm; và khi ta thành công đạt được mức đó thì ta đã siêu việt được sự si mê của cái loại thời gian mà ta tưởng chỉ độc nhất có nó, bởi vì quá khứ và tương lai hiện ra cùng một lúc trước mắt ta.

Ta xét một ví dụ tương tự về một cái xe lửa mà ta có thể giả định rằng nó đang chạy từ phương nam lên phương bắc. Ta chuyển động dọc theo cái đường rầy ấy và bất cứ lúc nào ta cũng nhìn thấy được cái mà ta có thể nhìn thấy từ một điểm đặc thù ta đang ngẫu nhiên nhìn ra. Ta nhớ rất nhiều những gì mà mình quan sát được về phong cảnh mình đã vượt qua; nhưng ta lại mù tịt về cái phong cảnh còn ở phía trước mình, nếu đây là lần đầu tiên ta du hành dọc theo đường đó. Tuy nhiên ta biết rằng trọn cả đường rầy ấy vẫn luôn luôn hiện hữu và những vật mà ta nhìn thấy lần lượt thật ra hiện hữu cùng một lúc, và ta cũng chẳng khó khăn gì để tưởng tượng ra một tình huống trong đó nhờ việc cùng một lúc hiện diện ở mọi điểm, ta có thể thấy toàn cảnh hiện ra trước mắt mình cùng một lúc. Nhờ leo lên một ngọn núi cao hoặc trèo lên một cái khí cầu, trong một chừng mực nào đấy ta có thể vỡ lẽ ra được cái ý tưởng này, ngoại trừ việc trong trường hợp đó thì tầm nhìn của ta hoàn toàn thay đổi và do đó phép so sánh tương tự cũng chỉ bất toàn thôi.

Nhưng ta cũng còn có thể vỡ lẽ ra được rằng có một chuyển động hoàn toàn khác đang tiếp diễn – chuyển động mà thông thường ta hoàn toàn không có ý thức về nó. Ta có thể biểu diễn điều này bằng một chuyển động theo các cạnh bên của đường đó chẳng hạn từ phương tây sang phương đông. Điều này khiến cho nếu ta giả định rằng mọi chuyển động này đều diễn ra trong một hình vuông thì ta dường như thấy sự tiến hóa của mình cốt ở việc chuyển động về phương bắc theo một đường song song với cạnh của hình vuông và việc đạt tới cạnh ở phía bắc ắt dường như là cứu cánh và mục tiêu của sự tiến hóa ấy. Thế nhưng mục tiêu thật sự luôn luôn không phải là cạnh phía bắc mà là góc ở phía đông bắc và có một thời gian khác đang chuyển động vuông góc với thời gian của ta, nó mang theo quá khứ và tương lai của ta chắc chắn là cũng giống y như cái sự hão huyền phù du mà ta gọi là hiện tại của mình. Trong phép ví dụ tương tự về đường rầy xe lửa thì thời gian này được biểu diễn bằng việc trái đất đang xoay tròn, điều này lúc nào cũng mang trọn cả đường rầy ấy (cùng với cái xe lửa ở trên đường rầy) từ phương tây sang phương đông, mặc dù những cảm giác thể chất của ta không cho ta biết điều gì về hiện tượng đó.

Cái thời gian ấy chính là thời gian của Thượng Đế, và trong thời gian ấy cái mà ta gọi là quá khứ của mình đâu phải là không thể sửa đổi được mà lại thường xuyên biến đổi, mặc dù nó luôn luôn đi theo hướng cải thiện hoặc tiến hóa. Ta có thể bảo rằng những diễn biến của quá khứ không thể thay đổi được; nhưng phát biểu ấy xét cho cùng chỉ là một giả định. Những diễn biến quan trọng của quá khứ chính là việc ta tiếp xúc với những chơn ngã khác và quan hệ với những chơn ngã khác. Và những mối quan hệ này đang thay đổi cho dù ta có biết điều đó hay chăng; bởi vì chúng đều xảy ra trong một cái phương vuông góc với cái ta gọi là thời gian mà hiện nay chính ta cũng không thẩm định được.

Nhưng cũng giống như việc giờ đây ta đang trở nên có ý thức hoàn toàn dọc theo con đường của mình, thay vì chỉ là có ý thức ở một điểm nào đó thôi; cũng giống như vậy trong tương lai xa xăm ta có thể có được một tâm thức bao trùm trọn cả hình vuông: tâm thức mà hiện nay ta thấy dường như tương đương với Tâm thức của Thượng Đế. Có lẽ khi ta lập lại trọn cả qui trình này thì ta ắt thấy rằng trọn cả hình vuông đang chuyển động vuông góc với chính nó, nhưng tốt hơn ta nên cố gắng lĩnh hội một phiến diện nào đấy của ý tưởng này vào một lúc nào đó. Cũng giống hệt như đường rầy của ta không chỉ được mang theo quay vòng từ phương tây sang phương đông vì trái đất đang quay quanh chính trục của mình, mà đường rầy ấy còn được mang theo xuyên qua không gian với một tốc độ nhanh hơn nhiều vì trái đất đang xoay vòng xung quanh mặt trời; và còn có một chuyển động thêm nữa khác hẳn khi trọn cả thái dương hệ đang quay vòng theo quỉ đạo không thể tính toán được xung quanh một mặt trời trung ương nào đấy còn vĩ đại hơn nữa.

Trong câu chuyện Stella ông C. H. Hinton đã quá cố có diễn tả một cách rất hay ho cái quan niệm siêu việt này về thời gian:

Nếu bạn cảm nhận được thời gian vĩnh hằng thì bạn ắt biết rằng mình chẳng bao giờ ngăn cách với bất cứ ai mà mình đã từng sát cánh. Hằng ngày, bạn đến với một bộ phận khác của chính mình và bạn nghĩ rằng cái bộ phận ấy bị ngăn cách khi thời gian trôi qua, nhưng trong thời gian vĩnh hằng thì lúc nào nó cũng ở đó.

Nếu bạn cảm nhận được thời gain vĩnh hằng, thì bạn ắt biết rằng cái điều mà mình làm cho người khác và điều mà người khác làm cho mình đang dần dần thay đổi. Bạn cứ tưởng nó đã qua rồi, thế là xong; nhưng trong thời gian vĩnh hằng thì điều mà bạn và người ấy làm cho nhau luôn luôn cứ ở đó, luôn luôn thay đổi và biến đổi. Khi bạn trở nên tốt hơn thì người ấy ắt hành động khác hẳn và bạn cũng ắt hành động khác hẳn.

Nếu bạn cảm nhận được thời gian vĩnh hằng thì bạn ắt biết rằng mình đang luôn luôn sinh hoạt trong trọn cả đời mình, cuộc đời ấy luôn luôn thay đổi biến dịch, mặc dù bằng mắt phàm bạn chỉ nhìn thấy được cái bộ phận mà giờ đây ta đang ở mức đó. Hiện tại chỉ là một sự tập trung cũng giống như vào một lúc nào đó ta chú ý tới một sự vật nào đấy.

Hiện tại là con của Quá khứ; Tương lai là hậu duệ của Hiện tại. Thế nhưng hỡi khoảnh khắc hiện tại! ngươi có biết chăng ngươi chẳng có cha mẹ mà cũng chẳng có con cái, và ngươi mãi mãi cũng chỉ sinh ra chính mình? Trước đó ngươi đã bắt đầu tự nhủ rằng: “Tôi là hậu duệ của khoảnh khắc đã qua rồi, là con của quá khứ” thì trước khi ngươi nói xong, ngươi đã trở thành chính cái quá khứ ấy. Trước khi ngươi thốt ra cái âm tiết cuối cùng thì xem này! Ngươi không còn là Hiện tại nữa, mà quả thật chính là Tương lai. Thế thì Quá khứ, Hiện tại và Tương lai chính là Tam vị Nhất thể hằng sống – Đại Hão huyền của Đấng Tuyệt đối Hiện tồn (Trích Giáo Lý Bí Truyền, quyển II, trang 466).

“Thời gian” chỉ là một điều hão huyền do các trạng thái tâm thức của ta nối tiếp nhau khi ta du hành xuyên qua Kỳ gian Vĩnh hằng . . . Hiện tại chỉ là một đường toán học vốn ngăn cách cái bộ phận của Kỳ gian Vĩnh hằng mà ta gọi là Tương lai, ngăn cách với bộ phận mà ta gọi là Quá khứ. Không một điều gì trên trần thế có Kỳ gian thật sự . . . cái cảm giác mà ta có được về tính xác thực của một phần nhỏ Thời gian mà ta gọi là Hiện tại, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc tạm thời thoáng thấy bị mờ nhạt đi hoặc những sự liên tiếp của những giây phút thoáng thấy ấy về những sự vật mà các giác quan của ta cung cấp, cũng giống như những sự vật này chuyển từ vùng của lý tưởng mà ta gọi là Tương lai sang vùng ký ức mà ta gọi là Quá khứ . . . Chẳng ai bảo rằng một thanh kim loại khi rớt xuống biển lại bắt đầu hiện hữu khi nó rời bỏ không khí và không còn tồn tại khi nó nhập vào nước; bản thân cái thanh kim loại này bao gồm những mặt cắt mà vào bất cứ lúc nào cho sẵn đều trùng với cái mặt phẳng toán học vừa ngăn cách mà đồng thời cũng vừa nối liền bầu không khí với đại dương. Những con người và sự vật cũng đều như thế, nghĩa là rời khỏi trạng thái “tự tại” để nhập vào trạng thái “đã là”, rời khỏi Tương lai nhập vào Quá khứ; chúng chỉ nhất thời trình hiện cho các giác quan của ta, có thể nói là một mặt cắt của những tự ngã tổng thể của ta, khi chúng băng ngang qua Thời gian và Không gian (với tư cách là Vật chất) trên con đường đi từ Thời gian Vĩnh hằng này sang Thời gian Vĩnh hằng khác. (Trích Giáo Lý Bí Truyền, quyển I, trang 69).

 

------------------------------------