THAM THIỀN (MEDITATION) Tác giả C. W. LEADBEATER Trích Chương IX quyển CHƠN THẦN và các Tham luận khác về Tâm thức Cao siêu. (The Monad and Other Essays upon the Higher Consciousness) Bản dịch www.thongthienhoc.com

 

Phương pháp phát triển tâm thức cao siêu dễ dàng và an toàn nhất chính là bằng cách tham thiền; và thói quen của nhiều hội viên là bắt đầu mỗi buổi sáng dành vài phút cho việc tham thiền với dự tính dâng đạo tâm lên cho các Chơn sư. Tôi muốn nói một vài điều về vấn đề này vì tôi thấy dường như là một số chúng ta còn chưa lĩnh hội được nó đến mức ta có thể làm được.

Có biết bao nhiêu loại hình trong số chúng ta, cho nên không thể có một phương pháp tham thiền duy nhất có thể tạo ra những kết quả tốt đẹp giống nhau đối với mọi người. Nói chung, ta có thể chia ra làm hai loại gồm những đường lối mà ta có thể dành thời giờ thực hiện nó một cách có lợi nhất; và mỗi người phải tự quyết định cho mình thuộc loại nào thì phương pháp ắt xuất hiện một cách tự nhiên nhất và có lợi nhất.

Chúng ta thường có thói quen gọi những cuộc thao dượt của mình thuộc loai đó bằng một cái tên tổng quát là tham thiền, mặc dù nó chỉ thích hợp với một số thao dượt thôi. Tôi thường nói tới ba giai đoạn mà người ta phải trải qua: Định trí, Tham thiền và Nhập định; nói chung thì ta nên nhắm tới sự nhập định khi điều đó có thể được và tương đối dễ dàng đối với ta. Song le có một số người trong chúng ta có cái trí không được kiến tạo theo đường lối đặc thù ấy và họ có thể thấy tham thiền là hữu ích và có lợi cho mình hơn.

Thuật định trí hoàn toàn là một qui trình chậm chạp và hầu hết chúng ta chỉ đang thu hoạch được nó. Ta chưa hoàn toàn thành công bởi vì tư tưởng lang thang vẫn còn gây rối cho ta. Nhưng giả sử ta đã định trí đúng mức để dẹp bỏ những tư tưởng nào mà ta không muốn thì phải vẫn còn xét xem liệu ta sẽ nghĩ như thế nào trong một vài phút này. Chúng tôi có nói tới thời gian để dành dâng tâm đạo lên Chơn sư, nhưng có nhiều đường lối để dâng đạo tâm khác nhau. Đường lối gần nhất với điều mà tham thiền ngụ ý ắt là phải giữ cái trí kiên định với hình ảnh của chính chúng ta về Chơn sư, nếu ta có thể kiến tạo một hình tư tưởng tốt đẹp và bền vững. Một số người không thể hình dung một cách dễ dàng như những người khác. Nếu tự thân ta có thể hình dung một cách mạnh mẽ thì ta nên tự mình tạo ra hình tư tưởng rồi nhắm mắt lại. Sau khi đã tạo ra một hình ảnh như vậy, thì ta ắt có tư tưởng đi theo một đường lối nào đó sau đây:

Chúng ta ắt tự nhủ “đây là Chơn sư mà tôi đã chọn dâng hiến hết đời mình. Ngài là hiện thân của tình thương, quyền năng và minh triết. Tôi phải cố gắng biến bản thân mình thành ra giống Ngài về mọi mặt. Cho đến nay, liệu tôi có thành công khi làm như vậy chăng? Cũng không hoàn toàn như mình mong ước theo một cách như vậy; khi hồi tưởng lại tôi có thể nghĩ rằng mình chưa bộc lộ được những đức tính mà lẽ ra mình nên bộc lộ. Trong tương lai tôi xin cố gắng luôn luôn nhớ tới Ngài để tôi sinh hoạt, hành động và suy nghĩ như thế”. Cứ như vậy với một nỗ lực dũng mãnh để thực hiện những đức tính nơi Chơn sư. Tôi cho rằng đó thật sự là ý nghĩa của từ tham thiền.

Nếu người ta cảm thấy không thể tạo ra một hình tư tưởng rõ ràng sau khi đã cố gắng, thì tốt hơn y nên ngồi trước chân dung của Chơn sư, tha thiết đăm đăm nhìn vào đó trong lúc suy tư như phần gợi ý nêu trên.

Có lẽ còn một điều ắt tốt hơn nữa dành cho những ai thấy mình có thể làm như trên một cách sốt sắng và dễ dàng, điều đó là nhập định. Trong trường hợp này người ta tạo ra hình ảnh của Chơn sư để rồi đem hết sức bình sinh tuôn vào đó một nỗ lực nhằm đạt tới Ngài, tôi có thể mô tả nỗ lực này bằng cách bảo rằng chúng ta đang phấn đấu hướng lên Ngài, cố gắng hiệp nhất tâm thức của mình với tâm thức của Ngài. Có nhiều khả năng nỗ lực ấy không mang lại kết quả ngay tức khắc, nhưng nếu hằng ngày ta thực hiện nó bằng cách tham thiền đều đặn thì sẽ có lúc chắc chắn là ta thành công rực rỡ.

Đây là điều tốt nhất đối với những ai có thể làm được như vậy. Nhưng có những tâm trí mà nỗ lực như vậy thật là khô khan, và họ chẳng nên phí phạm thời giờ làm như vậy nếu đó là một điều mà tuyệt nhiên họ không làm được, trong khi có những cách tham thiền khác hữu ích cho họ hơn nhiều.

Nhưng đối với những ai có thể hướng thượng theo cách đặc thù ấy mà đạt được thành công nào đó và cảm nhận rằng đó rất có thể là con đường đưa mình tới việc hiệp nhất thằng tới Chơn sư (cho dẫu phải mất một thời gian dài) thì sự nhập định ắt rõ rệt là tốt nhất, bởi vì việc hiệp nhất như vậy mà đạt được rồi thì ắt là có lợi ích nhiều nhất. Chúng ta có thể nói với Chơn sư một cách kính cẩn sâu sắc nhất: “Thưa Chơn sư, người Cha và người Bạn thánh thiện của con, con xin phó thác trọn mình cho ảnh hưởng của Ngài. Ảnh hưởng ấy ắt tuôn vào con tới mức tối đa mà con có thể tiếp nhận được”.

Ta chẳng cần yêu cầu Ngài tuôn đổ ảnh hưởng cho ta, bởi vì lúc nào mà Ngài chẳng làm như vậy. Ta không cầu xin Chơn sư làm điều này hay điều khác. Các Ngài biết nhiều hơn chúng ta và đã làm tất cả những gì có thể làm được; nhưng về phần mình ta cần phải để cho bản thân cởi mở với ảnh hưởng đó và dẹp bỏ những chướng ngại ngã chấp đang cản đường. Chuyện này xưa như trái đất. Người ta thường nhắc đi nhắc lại rằng vì bản ngã cô lập là chướng ngại lớn lao gây khó khăn cho đường tiến của chúng ta, cho nên trước hết phải xử trí Phàm ngã nhiên hậu mới tới Chơn ngã. Điều này được nhấn mạnh trong quyển Dưới Chơn Thầy và trong mọi quyển sách đã được viết ra về sự tiến bộ huyền bí. Khi có một điều gì đấy ngăn cản không cho ta tiến bộ thì đó luôn luôn là Phàm ngã cản đường Chơn ngã.

Sau khi đã hình dung và thực chứng được Chơn sư càng nhiệt liệt càng tốt, ta còn phải ra sức dẹp bỏ chướng ngại của chính mình, vượt qua nó để tới với Ngài, bởi vì Ngài bao giờ cũng sẵn lòng tử tế với ta, luôn luôn tuôn đổ ra ảnh hưởng của mình đến mức ta có thể tiếp nhận được. Ta chẳng cần phải yêu cầu Ngài điều gì. Ta chỉ cần xử trí chính bản thân mình thì ánh sáng của Ngài sẽ soi chiếu thông qua đó.

Nỗ lực ấy rốt cuộc đưa ta tới mức mở rộng được tâm thức. Khi thành công thì ta ắt đột phá qua một thế giới khác, do đó có một cách nhìn khác đối với mọi chuyện. Sự tiến bộ nhanh chóng nhất và thỏa đáng nhất là đi theo đường lối này, nhưng tôi cũng đã nói trước rồi, nó chỉ dành cho những ai đi trên con đường đó và người ấy bẩm sinh đã được định hướng theo đường đó rồi. Người nào mà bản chất ắt đi con đường khác theo đúng bản năng thì có lẽ sẽ phí thời giờ mà nỗ lực như vậy, trong khi y có thể tiến bộ rõ rệt đi theo đường lối khác.

Ta phải cố gắng làm điều này hay điều kia chứ không được để cho nó trở nên mơ hồ. Nó có nhiều khuynh hướng trở nên mông lung và thật kỳ lạ khi ta tin rằng mọi sự tiến bộ như vậy đang ở trong tầm tay lại chẳng bao giờ lấy làm lạ khi có một việc gì xảy ra mà ta thật sự đạt được bất kỳ kết quả nào. Không phải như thế đâu. Chắc chắn đó là một ví dụ đáng quan tâm về tính khiêm tốn của ta, nhưng có cái loại khiêm tốn đôi khi lại thật sự ngăn cản ta tiến bộ. Ta có thể cảm thấy chắc mẩm rằng mình còn lâu mới có thể làm được điều gì đến nỗi ta cứ tự lực cánh sinh, tự thắp đuốc lên mà đi. Tốt hơn nếu có thể được thì ta vừa tin tưởng vừa khiêm tốn (tất nhiên là khiêm tốn nhưng vẫn phải tự tin) chọn theo đường lối: “Những người khác đã thành công theo đường lối này thì tôi dự tính rằng mình cũng thành công, và tôi cứ kiên trì cho đến lúc thành công”.

Thế thì ta chắc chắn sẽ thành công. Điều này có thể không ngay tức khắc, nhưng ngay tức khắc theo quan điểm của ta thì vấn đề không thật sự quá khó khăn chừng nào ta còn làm việc đó; và mọi người đều có thể làm được; chỉ là vấn đề thời gian xem khi nào thì nó có thể xảy ra và dù sao đi nữa thì ta đã dùng thời gian đúng chỗ.

Tôi thiết tưởng nếu ta nhớ kỹ những điều này thì ta ắt có thể sử dụng thời gian nhiều hơn dành riêng cho việc tham thiền. Khuynh hướng tự nhiên của thời đại này thường là nhắm tới tư tưởng mơ hồ mông lung. Một số người cứ lạc vào cái được gọi là “cảm thấy dễ chịu” trong một vài phút. Dĩ nhiên cảm thấy dễ chịu cũng còn đỡ hơn cảm thấy khó chịu; nhưng như vậy chưa hoàn toàn đạt yêu cầu.

Nhiều người ngày nào cũng tham thiền một mình và được ích lợi rất nhiều khi làm như vậy; song le thậm chí có thể thành công hơn nữa khi một nhóm người chỉ định trí vào một điều duy nhất thôi. Điều này gây ra sự căng thằng trong chất dĩ thái trên cõi trần cũng như trên cõi trung giới và cõi trí tuệ, đó là một sự định hướng mà ta mong muốn. Ấy là vào đúng lúc tham thiền tập thể đó thay vì phải chiến đấu chống lại môi trường xung quanh (mà hầu như ta phải luôn luôn thực hiện ở bất cứ nơi đâu) thì ta lại thấy môi trường đó thật ra giúp ích ta. Điều này có nghĩa là ngoại duyên ắt phải như vậy, nếu tất cả mọi người hiện diện đều thành công trong việc giữ cho tâm trí mình khỏi đi lang thang; và cố nhiên họ phải làm như vậy chẳng những vì ích lợi của riêng mình mà còn vì ích lợi của các đồng sự đang tham gia nỗ lực đó. Trong một nhóm như thế thì một cái trí lông bông ắt tạo ra một dòng chảy bị ngắt quãng. Thay vì có một khối tư tưởng khổng lồ ồ ạt chuyển động thì trong trường hợp này ta lại có những xoáy nước nho nhỏ xuất hiện trong đó, chẳng khác nào những tảng đá hoặc những chướng ngại vật làm lệch hướng nước chảy của một dòng sông. Bất cứ ai để cho tâm trí mình lang thang như vậy ắt cũng khiến cho mọi chuyện không dễ dàng chút nào đối với những người xung quanh mình.

Một số người nhất tề phóng tư tưởng cùng một hướng ắt tạo ra cơ hội ngàn năm một thuở để tiến bộ nếu hướng đó là đúng đắn; nhưng trong sinh hoạt đời thường thì hiếm khi xảy ra như vậy. Khi nó xảy ra thì ta có những khả năng rất lớn lao.

Đến đây tôi sực nhớ tới một ví dụ nổi bật mà tôi mô tả trước kia. Tôi có đặc quyền hiện diện ở Đại Khánh lễ Kim cương của Nữ hoàng Victoria. Đây là một trong những cuộc biểu dương lực lượng kỳ diệu nhất theo đường lối thần lực huyền bí mà tôi đã từng chứng kiến. Chỉ trong một vài khoảnh khắc, khi đoàn xe của Nữ hoàng đi ngang qua thì cả ngàn người đều bị cuốn hút theo một đường lối tư tưởng duy nhất và nó lại là đường lối rất tốt, nghĩa là nhiệt liệt yêu thương và trung thành. Đứng về góc độ nội giới thì đây là một quang cảnh hiếm khi nào có thứ gì bì kịp. Trước khi điều đó xảy ra thì chúng tôi phải dài cổ chờ đám rước rất lâu. Hàng ngàn người ở trong tầm nhìn mà mỗi người đều có những tư tưởng của riêng mình. Lúc đó tôi ở trong nội ô của thành phố Luân đôn, nơi mà thiên hạ hầu hết là những người buôn bán và có việc chuyên nghiệp dắt theo vợ con. Đàn ông thì chủ yếu đang bận tâm tính toán và đầu óc họ bị những con số làm rối tinh lên chẳng khác một bầy ong lúc nào cũng bay xung quanh họ. Còn các bà các cô chỉ nghĩ tới xiêm y của nhau và nghĩ tới đủ thứ chuyện gia đạo. Chẳng có sự nhất tâm nào hết; ở đâu có đám đông ô hợp thì y như rằng trường hợp này xảy ra.

Khi đám rước tiến tới thì thiên hạ bắt đầu sực tỉnh và từng bước bắt đầu càng chú ý nhiều tới nó và đỉnh cao là khi chính Nữ hoàng đi ngang qua. Trong vòng vài phút cả ngàn người ấy đều suy nghĩ và cảm nhận giống nhau. Hậu quả thật là tuyệt vời ngay cả trên cõi trần, cho dù người ta chẳng biết tại sao. Ở đây những cư dân thành thị lòng chai đá mà lại đầm đìa nước mắt, siết chặt tay nhau; còn mọi quí bà, quí cô thì hầu như đều khóc sướt mướt.

Trong vòng vài phút cực kỳ cao hứng này, tác dụng thật là kỳ diệu; có lẽ lần đầu tiên trong đời mình, tất cả những người này mới cùng một lúc quên mình và được một xúc động cao cả nâng mình lên thoát khỏi tầm nhìn lè tè. Thế mà đó là một cơ hội. Trong những giây phút như thế, nếu sự kích động mang tính tôn giáo thì việc cải đạo toàn bộ có thể xảy ra, vì linh hồn của họ nhất thời phấn khởi ghê gớm. Tôi dám nói sau đó thì những người này cũng thắc mắc tại sao mình lại xúc động đến như thế. Điều này cực kỳ tốt cho họ, nhưng một cơ hội như vậy hiếm khi nào xảy ra.

Trong trường hợp qui mô nhỏ là tham thiền tập thể thì có một điều gì giống như vậy. Có lẽ chúng ta chỉ được độ 20 người thay vì nhiều ngàn người, nhưng dù sao đi nữa thì việc gặp nhau cũng là một cơ hội thật sự; nếu ta có thể lợi dụng được nó thì ta ắt tiến bộ nhannh hơn, ắt cảm thấy mình được trợ giúp nhiều hơn.

Trong một nhóm mà có một ít người có khả năng vươn lên những mức cao thì điều này giúp cho rất nhiều người. Thật là một sự phấn khởi lớn lao khi trong một vài phút giây ngắn ngủi ta chứng kiến những tư tưởng ở trên cõi cao. Đây là một trong những ích lợi mà ta có được nhờ việc có một hội đoàn để “tập hợp chúng ta lại” dành cho một công việc như thế.

Tham thiền tập thể mà một số Chi bộ thực hiện trong những buổi thuyết trình công khai trước một đám đông ô hợp thì thẳng thắn mà nói chẳng ích lợi bao nhiêu. Nó chỉ giữ cho thính giả im lặng trong một vài giây phút chứ chẳng làm được gì hơn nữa, bởi vì kẻ phàm phu tuyệt nhiên chẳng biết mình phải suy nghĩ ra sao.

Việc phát triển tâm thức cao siêu là một trong những khả năng mở rộng cho nhân loại ở trình độ mà hiện nay người ta đạt được. Vì vậy, trong một chừng mực ít nhiều nào đó nó cũng được mở ra cho mọi người trong chúng ta và thật bõ công khi ta thực hiện một toan tính nào đấy theo chiều hướng này, bởi vì ta càng hữu dụng bao nhiêu thì thành công mà nó mang lại càng khó tính toán bấy nhiêu. Quả thật là ta phải hết sức thận trọng vì có rất nhiều cạm bẫy; không được làm điều gì nếu có sự cố vấn và giám sát của một người lão luyện có thần thông. Nhưng thế gian cần có những người giúp ích nhờ có được thần thông, và chúng ta có thể trông mong sẽ tìm thấy những người này một cách chính đáng trong số các học viên Thông Thiên Học. Thiết tưởng cũng chẳng cần nêu rõ công trình của chúng ta sẽ thuận lợi xiết bao, nếu ta có thể tùy ý giao tiếp với các Thiên thần, với cái gọi là người chết; thần lực và sự chính xác mà kinh nghiệm xuất sắc về sinh hoạt cõi cao ắt sẽ được ban cho ta dưới hình thức giáo huấn. Kiến thức thu lượm được ắt là một niềm an ủi lớn lao nhất đối với kẻ nào đạt được, bởi vì nó mãi mãi dẹp bỏ mọi sự nghi ngờ và sự phiền muộn ra khỏi cuộc đời y; thế nhưng người ta nên phấn đấu đạt được minh triết siêu việt này không phải vì ích lợi của riêng mình mà vì người ta có thể biến mình trở nên phục vụ hữu hiệu hơn nữa cho đồng loại, bởi vì đó mới là mục đích của tình huynh đệ chân chính trung kiên trên toàn thế giới ./.