SINH HOẠT SAU KHI CHẾT NHƯ THẾ NÀO? Trích Quyển THỂ VÍA VÀ CÁC HIỆN TƯỢNG KHÁC CỦA CÕI TRUNG GIỚI Tác giả: Arthur E. Powell Bản Dịch: Chơn Như

CHƯƠNG 13

SINH HOẠT SAU KHI CHẾT: CÁC NGUYÊN KHÍ

Ta có thể cứ khăng khăng cho rằng vào lúc con người lâm chung không thấy có bất cứ sự thay đổi đột ngột nào: ngược lại, sau khi chết y vẫn còn giống hệt như lúc sinh thời, ngoại trừ việc y không còn có một thể xác. Y cũng có loại trí năng, bẩm tính, những đức tính và thói xấu như cũ; việc mất thể xác không khiến cho y biến thành một người khác, cũng chẳng khác nào việc cởi bỏ một cái áo khoác ngoài. Hơn nữa thân phận mà y thấy mình ở trong đó là thân phận mà chính tư tưởng và ham muốn của y đã tạo ra cho mình. Không có phần thưởng hoặc sự trừng phạt nào từ bên ngoài, mà chỉ có kết quả thực sự của điều chính y đã làm, nói và suy nghĩ trong khi còn sống trên cõi trần.

Khi ta tiến hành miêu tả sinh hoạt trên cõi trung giới sau khi chêt, ta ắt nhận thấy rằng những sự kiện có thực tương ứng khá chính xác với quan niệm của Công giáo về cõi Luyện tội và Âm phủ hoặc Âm ty của người Hy lạp.

Ý tưởng thơ mộng về sự chết coi đó là việc được dịp cào bằng cho ai cũng giống như ai chỉ là một sự phi lý bắt nguồn từ sự vô minh, bởi vì quả thật là trong đại đa số trường hợp, việc mất thể xác không gây ra sự khác biệt nào về tính linh hoặc trí năng của người ấy và vì vậy có biết bao nhiêu biến thể khác nhau của trí thông minh trong đám cái gọi là người chết cũng như trong đám người còn sống.

Đây là sự kiện đầu tiên và nổi bật nhất mà ta cần đánh giá cao: sau khi chết không có một sinh hoạt mới mẻ lạ lùng mà vẫn là sự nối tiếp sinh hoạt trên cõi trần như hiện nay trong một vài tình huống đã thay đổi.

Trường hợp này kỳ lạ đến nỗi khi người ta bước đầu đến với cõi trung giới sau khi thể xác đã chết thì y luôn luôn tuyệt nhiên không biết rằng mình đã chết; và ngay cả khi y ngộ ra được điều đã xảy ra cho mình thì thoạt tiên y cũng chẳng luôn luôn hiểu được cõi trung giới khác với cõi trần như thế nào.

Trong một số trường hợp người ta thường coi chính sự thật mình vẫn còn có ý thức là bằng chứng hùng hồn cho thấy mình đâu có chết; và điều này vẫn cứ xảy ra bất chấp việc mình đã tin tưởng và khoác lác rất nhiều về sự bất tử của linh hồn.

Nếu trước kia người ta chưa bao giờ nghe nói tới sinh hoạt trên cõi trung giới thì y rất có thể bị xáo trộn ít nhiều bởi thân phận hoàn toàn bất ngờ của mình phải cam chịu. Rốt cuộc thì y cũng chấp nhận thân phận này, mặc dù không hiểu và nghĩ rằng chúng là cần thiết và tất yếu.

Khi nhìn ra ngoài quan sát thế giới mới mẻ, thoạt nhìn có lẽ y thấy nó chẳng khác bao nhiêu và y ắt giả sử rằng mình vẫn quan sát chính cái thế giới ấy giống như trước. Như ta đã biết, mỗi mức độ vật chất trung giới đều bị thu hút bởi mức độ tương ứng của vật chất cõi trần. Vì vậy, nếu ta cứ tưởng tượng cõi trần đột nhiên không tồn tại nữa mà không có sự thay đổi nào khác thì ta ắt vẫn còn có một âm bản toàn bích của nó bằng vật chất cõi trung giới. Vì vậy một người trên cõi trung giới ắt vẫn còn thấy những bức tường, đồ đạc nội thất, con người v.v… mà mình vẫn quen thuộc, được phác họa cũng rõ nét như bao giờ bằng cái loại vật chất cõi trung giới thô trược nhất. Tuy nhiên, nếu y khảo sát những vật ấy kỹ lưỡng thì y ắt nhận thức được rằng mọi hạt đang chuyển động nhanh thấy rõ, thay vì ta không thấy nó chuyển động như trên cõi trần. Nhưng bởi vì ít người chịu quan sát kỹ lưỡng cho nên thoạt đầu người chết thường không biết rằng mình đã chịu sự thay đổi nào đó. Vậy là nhiều người, nhất là ở các nước Tây phương thấy thật khó tin rằng mình đã chết chỉ vì mình vẫn còn nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy và suy nghĩ. Việc ngộ ra được điều đã xảy ra có lẽ chỉ ló dạng dần dần khi người ấy phát hiện ra rằng mặc dù mình có thể nhìn thấy bạn bè nhưng không phải lúc nào cũng giao tiếp được với họ. Đôi khi y ngỏ lời với họ thế mà họ dường như không nghe thấy; y cố gắng chạm vào họ và thấy rằng mình không thể gây ấn tượng lên họ. Ngay cả khi đó, thỉnh thoảng y vẫn tự nhủ rằng chắc là mình đang nằm mơ bởi vì có những lúc bạn bè của y đi ngủ thì họ lại hoàn toàn có ý thức về y và vẫn nói chuyện với y như cũ.

Dần dần thì người ấy cũng bắt đầu ngộ ra được những sự khác nhau giữa sinh hoạt hiện thời với sinh hoạt lúc y còn sống trên cõi trần. Ví dụ như chẳng bao lâu sau y đã thấy rằng mọi nỗi đau đớn và mệt mỏi không còn xảy ra với mình nữa. Y cũng có thể thấy rằng trên cõi trung giới các ham muốn và tư tưởng biểu hiện thành những hình thù nhìn thấy được, mặc dù những hình thù này bao gồm hầu hết là vật chất tinh vi của cõi ấy. Khi sinh hoạt của y tiếp diễn thì những thứ này trở nên càng ngày càng nổi bật.

Hơn nữa, mặc dù con người trên cõi trung giới thường không thể nhìn thấy thể xác của bạn bè, thế nhưng y vẫn có thể và nhất định nhìn thấy thể vía của bạn bè cho nên biết được xúc cảm và xúc động của họ. Tất nhiên y không thể theo dõi tỉ mỉ những diễn biến trong sinh hoạt trên cõi trần của họ; nhưng y ngay tức khắc biết được những xúc cảm như thương yêu hoặc thù ghét, ghen tương hoặc ganh tị vì những thứ ấy ắt biểu hiện qua thể vía của bạn bè.

Vậy là mặc dù người sống thường giả định rằng mình đã “mất” người chết, song người chết chưa bao giờ có cảm tưởng mình đã mất người sống một lúc nào.

Thật vậy con người sống trong thể vía sau khi chết dễ dàng chịu ảnh hưởng sâu sắc của những xúc cảm bạn bè trên cõi hồng trần nhiều hơn khi y ở trên trần thế, bởi vì y không có thể xác để làm giảm bớt những nhận thức của mình.

Một người trên cõi trung giới thường không nhìn thấy toàn bộ âm bản của một sự vật mà chỉ nhìn thấy bộ phận của âm bản thuộc về cảnh đặc thù mà y đang ở trên ấy vào lúc đó.

Hơn nữa, người ấy tuyệt nhiên không luôn luôn nhận ra được chắc chắn âm bản của thể xác ngay cả khi y nhìn thấy nó. Y thường cần phải có rất nhiều kinh nghiệm trước khi có thể nhận diện rõ ràng được các đồ vật và bất cứ toan tính nào mà y thực hiện nhằm xử trí chúng đều có thể là mơ hồ và không chắc chắn. Ta thường thấy những ví dụ điều này nơi những căn nhà bị ma ám khi có xảy ra việc ném đá hoặc có những chuyển động mơ hồ, vụng về của vật chất trên cõi trần.

Thường thường vì không ngộ ra được rằng mình đâu cần phải làm việc để kiếm sống, không cần ăn uống, không cần ngủ nghê v.v…; một người sau khi chết vẫn có thể tiếp tục nấu nướng và ăn uống do chính mình hoàn toàn sáng tạo ra qua óc tưởng tượng hoặc thậm chí xây dựng cho mình một căn nhà để ở trong đó. Người ta có ghi chép lại trường hợp một người tự xây dựng cho mình một căn nhà bằng từng viên đá một, mỗi viên đá được tạo ra riêng biệt bằng tư tưởng của chính y. Cố nhiên y có thể dùng cái lượng nỗ lực tương tự ấy để tạo ra trọn cả căn nhà ngay một lúc. Rốt cuộc thì y cũng buộc lòng phải thấy rằng vì những viên đá không có trọng lượng cho nên tình huống ở đây khác với tình huống trên cõi trần, và thế là y bắt đầu phải điều nghiên thêm nữa.

Cũng vậy, một người lính mới tò te đối với tình hình sinh hoạt trên cõi trung giới có thể tiếp tục đi vào đi ra khỏi một căn phòng qua lối cửa ra vào hay cửa sổ mà không ngộ ra được rằng mình có thể đi xuyên qua tường cũng dễ dàng như vậy. Cũng vì lý do ấy, y có thể lê bước trên mặt đường trong khi y hoàn toàn có thể bay bổng trên không trung.

Một người trong buổi sinh thời nhờ được đọc sách báo hoặc bằng cách nào khác đã từng làm quen với tình huống nói chung của sinh hoạt trung giới, tự nhiên là thấy mình sau khi chết có một nền tảng kiến thức ít nhiều quen thuộc và vì vậy không cảm thấy bỡ ngỡ chẳng biết xoay xở ra sao.

Theo kinh nghiệm, ngay cả việc đánh giá cao một cách thông minh giáo huấn huyền bí học về đề tài này cũng có lợi rất nhiều cho con người sau khi chết, trong khi một người chỉ mới nghe nói về tình huống sinh hoạt trung giới cũng được lợi ích đáng kể, cho dẫu y có thể coi những giáo huấn ấy chỉ là một trong nhiều giả thuyết và có thể không đeo đuổi chúng thêm nữa. Trong trường hợp những người khác, vốn không được may mắn biết trước về cõi trung giới như vậy thì kế hoạch tốt nhất của họ là nhận định về vị thế của mình, cố gắng tìm hiểu bản chất của sinh hoạt ngay trước mắt và tìm cách lợi dụng nó tối đa. Hơn nữa họ cũng nên tham khảo ý kiến một người bạn lão luyện nào đấy.

Tình hình sinh hoạt nêu trên cấu thành Kāmaloka (cõi trung ấm) theo nghĩa đen là thế giới hoặc nơi chốn của Kāma, tức dục vọng, đó là Âm ty, Âm phủ của thần học kinh viện. Nói chung thì Kāmaloka làm một cõi có đông đúc các thực thể thông tuệ cũng như bán thông tuệ. Nó ken đặc nhiều loại và nhiều dạng thức sinh linh khác nhau như thể một cọng cỏ đối với một con cọp, một con cọp đối với một con người; dĩ nhiên còn nhiều thực thể khác sống ở đây ngoài những người đã chết ra (xem các Chương từ 19 tới 21). Nó lồng vào cõi hồng trần và cõi hồng trần cũng đan xen vào nó, nhưng vì các trạng thái vật chất ở hai cõi này khác nhau cho nên chúng cùng tồn tại bên nhau mà không một thực thể nào của cõi này lại ý thức được các thực thể thuộc cõi kia (âm dương cách trở). Chỉ trong những tình huống bất bình thường, cư dân của hai cõi mới có thể ý thức được về sự hiện diện của nhau.

Như vậy Kāmaloka không phải ngăn cách thành một biệt khu ngăn cách với phần còn lại của cõi trung giới do tình huống ý thức của các thực thể trực thuộc nó; chưa gỡ rối khỏi Kāma tức là bản chất xúc động và đam mê. Trạng thái này cũng được gọi là Prataloka tức tâm cảnh ngạ quỉ; ngạ quỉ là một người đã mất thể xác nhưng vẫn còn đeo mang lớp vỏ nặng trĩu những ham muốn đầy thú tính.

Ta thấy tình huống Kāmaloka có trên mỗi phân cảnh nơi cõi trung giới. Nhiều người chết thoạt tiên lâm vào tình huống bứt rứt rất nhiều, còn những người khác dứt khoát là bị khiếp sợ. Khi họ gặp phải những hình tư tưởng mà chính mình và thân bằng quyến thuộc đã tạo ra trong hằng thế kỷ - tư tưởng về một con quỉ đầu trâu mặt ngựa, một vị thần giận dữ và độc ác trừng phạt đời đời – thì họ thường co rúm lại trong tình trạng sợ hãi đáng thương và có thể mất rất nhiều thời gian đau khổ oằn oại trong tâm trí, trước khi có thể giải thoát mình khỏi ảnh hưởng chết người của những quan niệm vô cùng lầm lạc và điên rồ như thế.

Tuy nhiên nói cho công tâm thì chỉ trong đám cộng đồng tên là Tin lành thì cái sự độc ác khủng khiếp ấy mới có dạng gia trọng tột độ. Giáo hội La mã Công giáo vĩ đại với thuyết cõi luyện ngục hầu như gần sát hơn nhiều với một quan niệm chân chính về cõi trung giới, dù sao đi nữa những tín đồ thuần thành của giáo hội cũng ngộ ra được rằng tình huống mà mình lâm vào chẳng bao lâu sau khi chết chỉ là một tình trạng tạm bợ. Và họ chỉ việc cố gắng vươn lên khỏi nó ngay khi nào có thể được nhờ vào đạo tâm mãnh liệt, trong khi họ chấp nhận bất cứ sự đau khổ nào có thể xảy ra với mình coi như cần thiết để rửa sạch những khiếm khuyết trong tính tình trước khi họ có thể chuyển sang các cõi cao hơn và tươi sáng hơn.

Như vậy, ta thấy rằng mặc dù tôn giáo đã dạy cho người ta nên trông mong điều gì và cách thức sinh hoạt trên cõi trung giới, nhưng trong hầu hết mọi trường hợp người ta đã làm như vậy. Vì thế, cần có nhiều lời giải thích về thế giới mới mẻ mà họ sa vào đó. Nhưng sau khi chết cũng giống như trước khi chết, có mấy ai đạt được sự thẩm định thông minh về sự thật của cơ tiến hóa và nhờ hiểu được một điều gì đó về vị thế của mình, họ biết cách lợi dụng được nó. Ngày nay có một số lớn những người dù “còn sống” hay “đã chết” đều dấn thân vào việc truy tìm và trợ giúp những người đã chết mà còn chưa biết bản chất chân thực của sinh hoạt sau khi chết (Xem chương 28 bàn về Những người phò trợ vô hình). Tuy nhiên tiếc thay trên cõi trung giới cũng như trên cõi trần, kẻ vô minh hiếm khi nào sẵn sàng lợi dụng được lời khuyên hoặc gương mẫu của người minh triết.

Đối với người trước khi thể xác chết đã làm quen với tình hình sinh hoạt thật sự trên cõi trung giới thì một trong những đặc trưng dễ chịu nhất của sinh hoạt ấy chính là sự an dưỡng và hoàn toàn giải thoát khỏi mọi nhu cầu khẩn thiết, chẳng hạn như ăn uống vốn làm nặng trĩu sinh hoạt trên cõi trần. Trên cõi trung giới người ta hoàn toàn được tự do làm bất cứ điều gì mình thích và sử dụng thời giờ tùy thích.

Như ta đã nêu rõ, một người chết đi trên cõi trần đang đều đều triệt thoái về Chơn nhơn. Trọn cả chu kỳ sống và chết có thể được ví như một hình bầu dục mà chỉ có phần thấp nhất là đi qua cõi hồng trần. Trong phần đầu của chu kỳ này, Chơn ngã phóng mình ra nhập vào vật chất, điểm giữa của đường cong ắt là trung điểm trong sinh hoạt trên cõi trần, khi lực của Chơn ngã đã tiêu tốn để ùa ra ngoại cảnh rồi chuyển sang việc bắt đầu quá trình dài dằng dặc nhằm triệt thoái.

Như vậy ta có thể coi mỗi kiếp nhập thế trên cõi trần là việc Chơn ngã (nơi cư trú của nó là phần cao của cõi trí tuệ) đặt cược ra bên ngoài như một cuộc đầu tư và trông mong cuộc đầu tư ấy sẽ thu lại được thêm nhiều kinh nghiệm vốn sẽ được phát triển thành những phẩm chất mới cho mình.

Vì vậy thời gian sinh hoạt sau khi chết mà ta trải qua trên cõi trung giới dứt khoát là thời kỳ triệt thoái về Chơn ngã. Trong phần sau cùng của sinh hoạt trên cõi trần, tư tưởng và sự quan tâm của con người nên càng ngày càng ít hướng về chỉ những vấn đề trên cõi trần thôi; cũng vậy trong khi sinh hoạt trên cõi trung giới, y nên càng ngày càng ít chú ý tới vật chất thấp thuộc cõi trung giới vốn cấu tạo thành đối phần của các vật trên cõi trần, mà bận tâm tới vật chất cao được dùng để tạo ra các hình tư tưởng dục vọng. Y đâu cần phải thay đổi vị trí trong không gian (mặc dù điều này cũng đúng một phần, xem Chương 14) so với việc y cần phải di chuyển trọng tâm chú ý của mình. Vì thế cho nên đối phần của cõi hồng trần mà y đã rời bỏ dần dần mờ nhạt đi trong tầm nhìn của y và sinh hoạt của y càng ngày càng trở thành sinh hoạt trong thế giới tư tưởng. Những ham muốn và xúc động mà y vẫn còn dai dẵng, do đó bởi vì vật chất cõi trung giới sẵn sàng tuân theo những ham muốn và tư tưởng của y cho nên những hình tướng xung quanh y phần lớn sẽ biểu diễn được những xúc cảm của chính y mà bản chất của chúng chủ yếu sẽ xác định liệu sinh hoạt của y là hạnh phúc hay khốn khổ.

Mặc dù trong quyển sách này ta không bàn tới bộ phận của sinh hoạt sau khi chết diễn ra trên cõi “thiên đường”, nghĩa là trên cõi trí tuệ; tuy nhiên để hiểu trọn vẹn được những gì xảy ra cho thể vía trên cõi trung giới, ta nên nhớ rằng, sinh hoạt trên cõi trung giới chủ yếu là một giai đoạn trung gian trong trọn cả chu kỳ sống và chết để chuẩn bị cho sinh hoạt trên cõi trí tuệ.

Như ta đã thấy, ngay sau khi thể xác chết, thể vía được giải thoát; diễn tả theo quan điểm tâm thức thì Kāma–Manas được giải thoát. Từ đó trở đi, cái bộ phận của hạ trí vốn không móc ngoặc chằng chịt với Kāma, dần dần cũng được giải thoát mang theo mình những kinh nghiệm thích hợp để cho thể thượng trí đồng hóa được.

Trong khi ấy, cái bộ phận của hạ trí vẫn còn móc ngoặc với Kāma mang lại cho thể vía một ý thức khá lẫn lộn, một trí nhớ đứt quãng về những diễn biến của cuộc đời vừa mới kết thúc. Nếu những xúc động và đam mê thật mạnh mẽ, còn yếu tố trí tuệ chỉ yếu ớt thôi thì thể vía sẽ được cấp năng lượng dồi dào và sẽ đeo bám cõi trung giới trong một thời gian đáng kể. Nó cũng sẽ tỏ ra có một số lượng ý thức đáng kể do có vật chất trí tuệ móc ngoặc trong đấy. Mặt khác, nếu sinh hoạt trên cõi trần vừa kết liễu được đặc trưng bởi yếu tố trí tuệ và sự thanh khiết hơn là bởi đam mê thì thể vía không được cấp năng lượng dồi dào mà chỉ là một mặt nạ giả trang mờ nhạt của con người, nó sẽ tan rã và chết đi tương đối nhanh.

 

CHƯƠNG 14

SINH HOẠT SAU KHI CHẾT: NHỮNG CHI TIẾT ĐẶC THÙ

 

Khi xét tới tình hình sinh hoạt của con người trên cõi trung giới, có hai yếu tố nổi bật mà ta cần chú ý: (1) – Thời khoảng mà y trải qua ở bất kỳ cảnh đặc thù nào, (2) – Mức độ ý thức của y về cảnh ấy.

Thời khoảng tùy thuộc vào lượng vật chất của cảnh ấy mà y đã kiến tạo vào thể vía của mình trong buổi sinh thời. Y tất yếu vẫn còn ở trên cảnh ấy cho đến khi vật chất tương ứng với nó đã bị trút bỏ ra khỏi thể vía của y.

Như ta đã thấy, trong buổi sinh thời, phẩm tính của thể vía mà y kiến tạo cho mình trực tiếp xác định đam mê, ham muốn và xúc động được gián tiếp xác định bởi tư tưởng của y cũng như các thói quen thể xác của y (ăn uống, sạch sẽ, tiết dục v.v…). Một thể vía thô thiển và nặng trược bắt nguồn từ một sinh hoạt thô tục và lỗ mãng, ắt khiến cho người ấy chỉ đáp ứng với những rung động thấp của cõi trung giới sao cho sau khi chết y ắt thấy mình bị ràng buộc vào cõi trung giới qua quá trình từ từ và lâu dài nhằm làm tan biến thể vía.

Mặt khác, một thể vía thanh bai được tạo ra do một sinh hoạt thanh khiết và tế nhị, ắt khiến cho người ấy không đáp ứng với những rung động thấp và thô của cõi trung giới mà chỉ đáp ứng với những ảnh hưởng cao hơn; do đó y ắt trải nghiệm ít rắc rối hơn nhiều trong sinh hoạt sau khi chết, và sự tiến hóa của y sẽ diễn ra nhanh chóng và dễ dàng.

Mức độ ý thức tùy thuộc vào mức độ y làm linh hoạt và sử dụng vật chất của cảnh đặc thù ấy trong buổi sinh thời.

Nếu trong lúc sống trên trần thế, y thả rông cho bản chất thú tính sổng chuồng, nếu y lơ là hoặc bóp nghẹt bản chất trí thức và tâm linh, thì thể vía tức thể dục vọng sẽ tồn tại dai dẳng một thời gian dài sau khi thể xác chết.

Mặt khác, nếu y đã chinh phục và chế ngự được dục vọng trong buổi sinh thời, nếu nó đã được tẩy trược và rèn luyện để tuân phục bản chất cao cả, thì ắt chẳng có bao nhiêu năng lượng được cấp cho thể vía, và nó sẽ nhanh chóng tan rã và phân hủy đi.

Tuy nhiên, kẻ phàm phu tuyệt nhiên chưa giải thoát được mọi ham muốn thấp hèn trước khi chết; do đó phải mất một thời kỳ dài ít nhiều sinh hoạt hữu thức trọn vẹn trên đủ thứ cảnh của cõi trung giới để cho các lực mà y đã sản sinh ra bị thanh toán hết, thế là giải thoát được Chơn ngã.

Nguyên tắc chung là khi thể vía đã bị cạn kiệt hết ái lực đối với một cảnh thì đa số các hạt thô đều rơi rụng đi và nó thấy mình có ái lực với một trạng thái hiện tồn hơi cao siêu hơn. Có thể nói tỉ trọng riêng của nó thường xuyên giảm đi vì thế nó đều đều thăng lên từ tầng thô trược cho tới tầng thanh nhẹ và chỉ tạm ngừng lại ở nơi nó được cho thăng bằng chính xác trong một thời gian.

Ở trên bất kỳ cảnh cho sẵn nào trên cõi trung giới tức là đã phát triển được sự bén nhạy của những hạt trong thể vía vốn thuộc về cảnh ấy. Có tầm nhìn hoàn hảo trên cõi trung giới có nghĩa là đã phát triển được sự bén nhạy nơi mọi hạt của thể vía sao cho mọi cảnh đều được nhìn thấy cùng một lúc.

Một người đã sống cuộc đời tốt đẹp và thanh khiết với những xúc cảm và hoài bão mạnh mẽ nhất mang tính vị tha và tâm linh thì người ấy sẽ không bị cuốn hút vào cõi trung giới và nếu được bỏ mặc hoàn toàn một mình thì y thấy chẳng có mấy điều giữ y lại trên đó hoặc khiêu khích y hoạt động trong một thời kỳ tạm trú tương đối ngắn ngủi. Những đam mê trần tục của y đã bị khống chế trong buổi sinh thời và lực ý chí của y đã được hướng vào các kênh dẫn cao hơn, cho nên chỉ có ít năng lượng ham muốn thấp hèn cần phải thanh toán trên cõi trung giới. Vì vậy thời gian lưu trú của y ở đó sẽ rất ngắn ngủi và rất có thể là y chẳng qua chỉ có bán ý thức mơ màng cho đến khi y lại chìm vào giấc ngủ trong đó các nguyên khí cao của y rốt cuộc giải thoát ra khỏi thể vía và nhập vào sinh hoat cực lạc trên cõi thiên đường.

Diễn tả một cách chuyên môn hơn, thì trong buổi sinh thời, Manas đã tẩy trược Kāma mà mình bị móc ngoặc vào đó đến nỗi sau khi chết đi Kāma chỉ còn là một cặn bã dễ dàng bị Chơn ngã triệt thoái rũ bỏ. Một người như thế vì vậy ắt ít có ý thức trên cõi trung giới.

Hoàn toàn có thể đó là một người do kết quả của những kiếp trước đã có khá nhiều chất thô trược cõi trung giới trong thể vía của mình. Cho dẫu y đã được cải tạo và sống một cuộc đời theo hạnh kiểm thì y không làm linh hoạt lớp vật chất thô ấy và mặc dù nhiều loại vật chất thô ấy đã bị rũ bỏ và được thay thế bằng những vật liệu tinh vi hơn, thế nhưng hoàn toàn có thể còn lại nhiều vật liệu ấy. Vì vậy, người ấy ắt phải ở lại trên một cảnh thấp của cõi trung giới trong một thời gian nào đó cho đến khi quả thật vật chất thô đều đã rơi rụng hết. Nhưng vì vật chất thô không được làm linh hoạt cho nên y ắt có ý thức và thực tế là thiu thiu ngủ trải qua suốt thời kỳ tạm trú ở đó.

Có một điểm mà ta gọi là mức tới hạn giữa mỗi cặp của phân trạng thái (sub – states) vật chất: nước đá có thể được nâng lên mức mà chỉ cần thêm một chút nhiệt cũng biến nó thành nước lỏng; nước lỏng có thể nâng lên tới mức mà chỉ cần thêm một chút nhiệt cũng biến nó thành hơi nước. Và thế là mỗi phân trạng thái của vật chất trung giới có thể được đưa lên tới mức tinh vi đến nỗi chỉ cần tinh vi thêm một chút cũng biến nó thành ra phân trạng thái kế tiếp cao hơn. Nếu một người đã làm như vậy đối với mọi phân trạng thái vật chất trong thể vía của mình sao cho nó được tẩy trược tới mức tinh vi nhất có thể được thì chỉ cần lực làm tan rã lần đầu tiên chạm tới nó cũng phá tan sự cố kết của nó, phân giải nó thành ra tình huống nguyên thủy, ngay tức khắc khiến y được tự do chuyển sang cảnh kế tiếp. Như vậy việc y đi xuyên qua cõi trung giới ắt nhanh không thể tưởng tượng được và y sẽ bay như chớp qua cõi này hầu như ngay tức khắc lên tới trạng thái cao là cõi thiên đường.

Mọi người sau khi chết đều phải trải qua tất cả cảnh của cõi trung giới trên đường đi tới cõi thiên đường. Nhưng cho dù y có ý thức hay chăng về bất kỳ hoặc tất cả những thứ ấy và có ý thức đến mức nào thì điều ấy vẫn còn tùy thuộc vào những yếu tố nêu trên.

Vì những lý do ấy, rõ ràng là mức độ ý thức mà con người có thể sở hữu được trên cõi trung giới cùng với thời gian mà y phải trải qua ở đó trên con đường đi tới cõi thiên đường, có thể biến thiên trong một phạm vi rất rộng. Có một số người chỉ trải qua vài tiếng đồng hồ hoặc vài ngày trên cõi trung giới; những người khác ở lại đó trong nhiều năm hoặc ngay cả nhiều thế kỷ.

Đối với một kẻ phàm phu thì hai mươi hoặc ba mươi năm trên cõi trung giới sau khi chết là con số trung bình phải chăng. Một trường hợp ngoại lệ là nữ hoàng Elizabeth, bà yêu tổ quốc nồng nàn đến nỗi chỉ gần đây bà mới chuyển lên cõi thiên đường sau khi trải qua thời gian từ lúc chết để nỗ lực (mãi cho tới gần đây hầu như vẫn không thành công) gây ấn tượng lên những người kế vị cho họ biết ý kiến của mình về điều phải được thực hiện cho nước Anh.

Một ví dụ đáng chú ý khác là nữ hoàng Victoria, bà đã đi qua cõi trung giới rất nhanh để nhập vào cõi thiên đường, việc bà đi nhanh như thế chắc chắn là do hàng triệu hình tư tưởng yêu thương và biết ơn được gửi tới cho bà, cũng như cho tính tốt cố hữu của bà.

Vấn đề chung chung về thời khoảng giữa hai kiếp sống trên trần thế thật là phức tạp. Ở đây ta chỉ có thể đề cập ngắn gọn tới bộ phận trên cõi trung giới của những thời khoảng ấy. Muốn có chi tiêt thêm nữa xin môn sinh tham khảo tác phẩm Sinh hoạt nội giới quyển 2, trang 458 – 474.

Ta phải xét đến ba yếu tố chính:

(1)      – Lớp chơn ngã

(2)      – Phương thức biệt lập ngã tính

(3)      – Độ dài và bản chất của kiếp sống trên trần thế vừa qua

Bảng sau đây cung cấp phần trung bình tổng quát cho độ dài của sinh hoạt trên cõi trung giới được xác định theo lớp chơn ngã.

 

Người trên dãy Nguyệt tinh:	Cấp 1
Biệt lập ngã tính trên cõi Nguyệt tinh. Cuộc tuần hoàn số	Loại hình hiện nay	Thời gian trung bình của sinh hoạt trên cõi trung giới
5	Các Chơn ngã tiên tiến, nhiều Chơn ngã này nhập thể liên tục sao cho đối với họ vấn đề thời khoảng giữa hai kiếp sống không nảy sinh ra	5 năm: một chơn ngã thậm chí có thể trải qua nhanh chóng và vô ý thức
	Con người nổi bật về nghệ thuật, khoa học hoặc tôn giáo	Khuynh hướng chung là hướng về một sinh hoạt dài hơn trên cõi trung giới, nhất là trong trường hợp các nghệ sĩ và những người theo tôn giáo
6	Những nhà quí tộc đồng quê và những người chuyên nghiệp	20 – 85 năm
7	Giai cấp trung lưu thượng đẳng	25 năm
Lớp Chơn ngã
Những người dãy Nguyệt tinh: cấp 2	Giới tiểu tư sản	40 năm
Người  thú trên dãy Nguyệt tinh	Công nhân lành nghề	40 năm ở mức trung bình
Con thú trên dãy Nguyệt tinh lớp 1	Công nhân không lành nghề	40 – 50 năm trên các mức hạ đẳng
Con thú trên dãy Nguyệt tinh lớp 2	Những kẻ nghiện rượu và hết xài	40 – 50 năm thường là trên cảnh thứ 6
Con thú trên dãy Nguyệt tinh lớp 3	Nhân loại thấp kém nhất	5 năm trên cảnh thứ 7

 

Chắc chắn có sự khác nhau do phương thức cá thể hóa, nhưng sự khác nhau này có tỉ lệ hơn nhiều nơi các lớp thấp hèn. Những người đã cá thể hóa do trí năng có khuynh hướng trải qua một thời khoảng giữa hai kiếp sống khá dài hơn mức được trải qua bởi những kẻ cá tể hóa theo kiểu khác.

Nói chung thì một người chết trẻ ắt có thời khoảng ngắn hơn so với người chết lúc tuổi già nhưng rất có thể có một sinh hoạt trung giới dài hơn tỉ lệ theo đó, bởi vì hầu hết những xúc động mạnh được thanh toán trong sinh hoạt trên cõi trung giới đều được sản sinh ra trong buổi sinh thời lúc còn trai trẻ.

Ta phải nhớ rằng trên cõi trung giới hầu như không áp dụng được những phương pháp thông thường để đo lường thời gian; ngay cả trong sinh hoạt trên cõi trần thì sự lo âu hoặc đau khổ ắt trải ra một vài tiếng đồng hồ mà hầu như là vô tận và trên cõi trung giới thì đặc trưng này được khuếch đại lên cả trăm lần.

Một người trên cõi trung giới chỉ có thể đo lường thời gian qua cảm giác của mình. Đó là vì một sự bóp méo sự thật này đã đưa tới ý niệm sai lầm về việc đọa lạc đời đời.

Như vậy ta ắt thấy rằng cả (1) thời gian trôi qua lẫn (2) mức độ ý thức trải nghiệm trên mỗi cảnh của cõi trung giới đều tùy thuộc rất nhiều vào loại sinh hoạt mà con người đã trải qua trên cõi trần. Một yếu tố khác có tầm quan trọng lớn lao là tâm trạng của con người sau khi thể xác chết.

Sinh hoạt trên cõi trung giới có thể do ý chí điều khiển chẳng khác nào sinh hoạt trên cõi hồng trần. Một người có ít quyền năng ý chí hoặc có ít sáng kiến thì trên cõi trung giới cũng như trên cõi hồng trần đều trôi giạt theo môi trường xung quanh do chính mình tạo ra. Mặt khác, một người có quyết tâm có thể luôn luôn tận dụng được hoàn cảnh của mình và sống cuộc đời riêng bất chấp hoàn cảnh. Vì vậy, một người không dứt bỏ được những khuynh hướng gian tà trên cõi trung giới, trừ phi y dứt khoát hành động vì mục tiêu ấy. Nếu y không dứt khoát cố gắng thì y tất yếu chịu đau khổ do không thể thỏa mãn những điều thèm thuồng mà ta chỉ có thể thỏa mãn được nhờ vào một thể xác. Theo thời gian, ham muốn sẽ mòn mỏi và chết đi chỉ vì không thể thỏa mãn được.

Tuy nhiên quá trình này có thể được đẩy nhanh lên nhiều ngay khi con người nhận ra việc cần phải giải thoát mình khỏi những ham muốn gian tà giữ mình lại và thực hiện những nỗ lực cần thiết. Một người không biết tới tình trạng sự việc chân thực thường suy đi ngẫm lại về những ham muốn của mình, thế là kéo dài thời gian sống của chúng và tuyệt vọng bám lấy những hạt vật chất thô của trung giới đến mức tối đa, bởi vì cảm giác liên quan tới chúng dường như gần nhất với sinh hoạt trên cõi trần mà y vẫn còn thèm thuồng. Qui trình thích đáng đối với y dĩ nhiên là phải tiêu diệt các ham muốn trần tục và triệt thoái vào bên trong mình càng nhanh càng tốt.

Ngay cả việc chỉ biết trong cái trí về tình hình sinh hoạt trên cõi trung giới và thật ra chỉ biết những chơn lý Thông Thiên Học nói chung, cũng có giá trị vô song đối với con người sinh hoạt sau khi chết.

Điều cực kỳ quan trọng là sau khi thể xác chết, người ấy phải nhận thức hoàn toàn rõ rệt rằng mình đang đều đều triệt thoái hướng về chơn ngã và do đó y nên tháo gỡ tư tưởng mình hết mức ra khỏi những sự vật trên cõi trần, và chú tâm tới những vấn đề tâm linh vốn làm y bận tâm để đến đúng lúc y chuyển từ cõi trung giới sang cõi trí tuệ tức cõi thiên đường.

Bằng cách chọn theo thái độ này y sẽ làm dễ dàng sự tan rã tự nhiên của thể vía thay vì bị lần lữa trên các cảnh thấp của cõi trung giới một cách không cần thiết và vô ích.

Tiếc thay nhiều người không chịu xoay tư tưởng hướng lên mà lại bám lấy những vấn đề trần tục dai dẳng tuyệt vọng. Khi thời gian trôi qua theo lộ trình bình thường của cơ tiến hóa, họ dần dần không tiếp xúc với các cõi thấp, nhưng do việc cứ vùng vằng ở mỗi bước tiến dọc đường, họ gây ra cho bản thân nhiều sự đau khổ không cần thiết và làm trì hoãn nghiêm trọng sự tiến hóa đi lên của mình.

Trong sự đối lập vô minh này chống lại lộ trình tự nhiên của vạn vật, việc chiếm hữu được một xác phàm ắt trợ giúp cho người ấy, xác chết được dùng làm một loại điểm tựa bám lấy cõi hồng trần. Phương thuốc tốt nhất để chữa khuynh hướng này là thiêu xác, nó hủy diệt mối liên kết với cõi trần.

Một vài ví dụ tiêu biểu về sinh hoạt sau khi chết trên cõi trung giới ắt minh họa tốt cho bản chất và cơ sở lý luận của sinh hoạt ấy.

Một người bình thường không đặc sắc, chẳng đặc biệt tốt cũng chẳng đặc biệt xấu, cố nhiên không hề bị thay đổi do đã chết mà vẫn còn không đặc sắc. Vì vậy y ắt không đặc biêt đau khổ mà cũng chẳng đặc biệt vui sướng; thật vậy, y có thể thấy sinh hoạt khá tẻ nhạt, bởi vì trong buổi sinh thời y chẳng trau dồi được một sự hứng thú đặc biệt nào cho nên trong sinh hoạt trên cõi trung giới y cũng chẳng có gì hứng thú.

Nếu trong buổi sinh thời y chẳng có ý kiến gì ngoại trừ việc ngồi lê đôi mách, chơi thể thao, kinh doanh hoặc quần là áo lược thì tự nhiên khi những thứ này không còn có được nữa, y rất có thể thấy thời gian kéo dài lê thê.

Tuy nhiên, một người có ham muốn mãnh liệt thuộc loại thấp, chẳng hạn như một người ghiền rượu hoặc ham mê ngũ dục thì ắt gặp trường hợp tệ hơn nhiều. Chẳng những sự thèm thuồng và ham muốn của y vẫn còn (ta nên nhớ rằng các trung tâm cảm giác không ở nơi thể xác mà ở nơi Kāma – Xem trang 24), nhưng chúng ắt mạnh hơn bao giờ hết bởi vì trọn cả sức mạnh của nó được biểu diễn qua vật chất trên cõi trung giới, không một lực nào được hấp thu để phát động những hạt nặng nề trên cõi trần.

Vì ở trong tình huống thấp nhất và trụy lạc nhất trong sinh hoạt trên trung giới cho nên một người thường có vẻ vẫn còn ở đủ gần cõi hồng trần để bén nhạy với một vài hơi hám, mặc dù sự khiêu khích được tạo ra như thế chỉ kích thích thêm nữa ham muốn điên cuồng của y và dày vò y tới mức gần phát điên.

Nhưng bởi vì y không còn có thể xác nữa để xoa dịu những thèm thuồng của mình cho nên y không thể thỏa mãn sự khao khát khủng khiếp ấy. Vì thế cho nên vô số truyền thuyết đều nói tới lửa luyện ngục mà ta thấy trong hầu hết mọi tôn giáo vốn là biểu tượng hay ho để chỉ tình trạng bị hành hạ như được miêu tả. Một tình trạng như thế có thể kéo dài một thời gian khá lâu vì nó chỉ mất đi do dần dần bị mòn mỏi.

Cơ sở lý luận và sự công bằng tự động của toàn thể quá trình này thật rõ ràng: người ấy đã chính mình tạo ra tình huống bằng tác động của chính mình để xác định mức độ chính xác quyền năng và độ dài của chúng. Hơn nữa, đó là cách duy nhất giúp y có thể dẹp bỏ được những thói xấu ấy. Đó là vì nếu y phải được tái sinh ngay tức khắc thì y ắt bắt đầu kiếp sống kế tiếp của mình ngay khi y kết thúc kiếp sống trước, nghĩa là vẫn nô lệ cho những đam mê và thèm thuồng; khả năng y làm chủ được chính mình ắt bị giảm đi rất nhiều. Nhưng sự việc là y đã làm mòn mỏi những điều thèm thuồng ấy cho nên y có thể bắt đầu kiếp lâm phàm sắp tới mà không chịu gánh nặng của chúng; chơn ngã của y đã học một bài học khắc nghiệt như thế, rất có thể thực hiện mọi nỗ lực khả hữu để kiểm soát các hạ thể khỏi vấp phải một lỗi lầm tương tự.

Một người nghiện rượu thâm căn cố đế đôi khi có thể khoác lấy xung quanh mình một lớp màn vật chất dĩ thái, thế là hiện hình ra một phần. Bấy giờ y có thể thu rút hơi hám của rượu, mặc dù y không thể ngửi được mùi của nó theo nghĩa mà ta thường hiểu. Vì thế cho nên y nôn nóng cưỡng bức người khác đọa vào tình cảnh nghiện rượu sao cho y có thể phần nào nhập vào thể xác và ám ảnh những thể xác ấy, rồi thông qua những thể xác ấy một lần có thể trải nghiệm trực tiếp những khẩu vị và cảm giác mà y thèm thuồng.

Việc nhập xác có thể thường xuyên hay tạm bợ. Như ta vừa nêu một người đã chết nhưng ham mê ngũ dục có thể chiếm lấy bất kỳ hiện thể nào mà mình trộm cắp được để thỏa mãn những ham muốn thô tục của mình. Có khi người ta nhập xác một người khác với tính toán đó là hành vi trả thù; người ta ghi lại được một trường hợp có một người nhập xác con gái của kẻ thù.

Việc nhập xác có thể được ngăn cản hoặc chống lại tốt nhất qua việc vận dụng quyền năng ý chí. Khi nó xảy ra, điều này hầu như luôn luôn bởi vì nạn nhân trước hết đã tự nguyện chiều theo ảnh hưởng xâm nhập, vì vậy bước đầu tiên là đảo ngược hành vi tùy thuận. Tâm trí nên đều đều kiên quyết chống lại việc nhập xác vì nhận thức mãnh liệt được rằng ý chí con người mạnh hơn bất kỳ ảnh hưởng gian tà nào.

Sự nhập xác như thế cố nhiên hoàn toàn không tự nhiên và ở mức độ cao nhất có hại cho cả đôi bên.

Hậu quả của viêc hút thuốc lá quá độ đối với thể vía sau khi chết thật là đáng kể. Chất độc chiếm đầy thể vía đến nỗi nó cứng ngắc lại do ảnh hưởng của chất độc và không thể tác động thỏa đáng hoặc di chuyển tự do. Con người nhất thời dường như thể bị liệt. Có thể nói được nhưng không cử động được, và hầu như hoàn toàn bị cắt rời khỏi những ảnh hưởng cao siêu. Khi bộ phận nhiễm độc của thể vía đã rơi rụng mất thì y mới xuất lộ ra khỏi tình trạng khó chịu này. Thể vía thay đổi các hạt cũng giống như thể xác nhưng không có điều gì tương ứng với việc ăn và tiêu hóa thực phẩm. Các hạt của thể vía rơi rụng ra bị thay thế bởi những hạt khác từ bầu hào quang xung quanh. Những sự thèm thuồng thuần túy của thể xác như đói và khát không còn tồn tại nơi đây nữa, nhưng ham muốn của kẻ háu ăn nhằm thỏa mãn cảm giác về khẩu vị và ham muốn của kẻ nghiện rượu về những xúc cảm nối tiếp việc uống rượu (cả hai đều thuộc thể vía) vẫn còn dai dẳng; và như ta đã nêu rõ chúng có thể gây ra đau khổ nhiều do thiếu vắng thể xác mà chỉ có nó mới giúp thỏa mãn được chúng.

Có nhiều thần thoại và truyền thuyết tiêu biểu cho tình huống miêu tả như trên. Một trong những thứ đó là thần thoại Tantalus, ông bị khát đến điên lên, thế nhưng có số phận nhìn thấy nước rụt lại ngay khi nó sắp chạm vào môi mình. Một thần thoại khác tiêu biểu cho tham vọng là thần thoại Sisysplaus bị kết án lăn một hòn đá nặng lên trên đỉnh núi rồi thấy nó lăn xuống trở lại. Hòn đá biểu diễn những kế hoạch đầy tham vọng mà một con người như thế tiếp tục tạo ra, để rồi ngộ ra được rằng mình không có thể xác để thi hành những kế hoạch ấy. Rốt cuộc, y mòn mỏi hết tham vọng ích kỷ của mình và ngộ ra được rằng mình không cần lăn hòn đá và để cho nó nằm im dưới chân của đồi núi.

Một câu chuyện khác là chuyện Tityus, một người bị cột vào một tảng đá, gan bị kên kên gặm nhấm và nó lại mọc lên với tốc độ nhanh như khi bị ăn hết. Điều này tượng trưng cho một người bị hành hạ do sự cắn rứt ân hận về những tội lỗi mà mình phạm phải trên trần thế.

Một kẻ phàm phu trên trần thế sau khi chết đi thường phải chịu số kiếp hẩm hiu là một sinh hoạt nhàm chán hết mức và vô ích, thiếu hết mọi điều đáng chú ý đối với lý trí: đó là hậu quả tự nhiên của một cuộc đời phí phạm vào việc buông thả bản thân, sống dung tục và ngồi lê đôi mách trên trần thế.

Điều duy nhất mà y thèm thuồng thì không còn có thể được nữa bởi vì ở cõi trung giới không còn công việc khó khăn, và mặc dù y vẫn giao tiếp như mong muốn với nhiều người thì xã hội hiện nay đối với y vẫn là vấn đề khác hẳn, vì mọi cao vọng về nó mà người ta trên thế giới này thường dựa vào đó đều không còn có thể được nữa.

Vậy là con người tạo ra cho chính mình cả luyện ngục lẫn thiên đường, và đây không phải là những nơi chốn mà là những trạng thái tâm thức. Địa ngục không tồn tại, nó chỉ là một trò tưởng tượng của thần học. Luyện ngục cũng như thiên đường không vĩnh hằng vì một nguyên nhân hữu hạn không thể tạo ra một kết quả vô hạn.

Tuy nhiên thân phận của loại người tồi tệ nhất sau khi chết có lẽ được miêu tả hay nhất bằng thuật ngữ “địa ngục”, mặc dù chúng không có tính cách đời đời. Thế là chẳng hạn như đôi khi xảy ra việc một kẻ sát nhân bị nạn nhân của mình đuổi theo bén gót mà chẳng bao giờ có thể thoát khỏi sự hiện diện ám ảnh của nạn nhân. Nạn nhân (trừ phi bản thân là một loại rất tồi tệ) bị cuộn mình trong vô ý thức và chính sự vô ý thức này dường như thêm một sự khủng khiếp mới nữa cho việc đeo đuổi máy móc ấy.

Những người mổ xác sinh vật sống cũng có “địa ngục” của mình nơi mà y sống giữa đám đông hình thể những nạn nhân mà mình đã cắt cụt tay chân; chúng đang rên rỉ, run rẩy, gào thét. Đây là những sinh linh bị mổ xẻ lúc còn sống, không phải do các hồn thú mà là do sinh linh tinh linh nhân tạo phập phồng với lòng thù ghét kẻ hành hạ mình; diễn tập lại những cuộc thực nghiệm tồi tệ nhất với tính đều đặn tự động, có ý thức về mọi điều khủng khiếp của mình, thế nhưng bị bắt buộc phải tự hành hạ mình do thói quen đã lập nên trong khi sinh hoạt trên trần thế.

Những tình huống như thế không hề được tạo ra tùy tiện mà là những kết quả tất yếu của những nguyên nhân do mỗi người phát động. Những bài học trong thiên nhiên thật là sắc sảo, nhưng về lâu về dài chúng thật là từ bi bởi vì chúng đưa tới sự tiến hóa của linh hồn và mang tính sửa trị lành mạnh một cách nghiêm túc.

Đối với hầu hết mọi người, tình trạng sau khi chết hạnh phúc hơn nhiều so với khi còn sống trên trần thế. Xúc cảm đầu tiên mà người chết thường có ý thức là một sự tự do kỳ diệu nhất và khoan khoái nhất; y chẳng việc gì phải lo âu và chẳng còn bổn phận nào phải thực hiện, ngoại trừ những bổn phận y tự nguyện áp đặt lên bản thân.

Xét theo quan điểm này thì rõ ràng là đã có sự biện minh lớn lao cho lời khẳng định rằng những người “sống” trên cõi trần vì bị chôn vùi và câu thúc trong thể xác cho nên theo đúng nghĩa thì lại ít “linh hoạt” hơn những người thường bị gọi là đã chết. Cái gọi là người chết được tự do hơn nhiều và ít bị câu thúc do hoàn cảnh vật chất, cho nên có thể làm viêc hữu hiệu hơn và bao quát một địa hạt hoạt động rộng lớn hơn.

Người nào không để cho thể vía mình được phép sắp xếp trở lại ắt được tự do trên toàn thể cõi trung giới, y không thấy nó bị ken đặc lại một cách bất tiện bởi vì cõi trung giới lớn hơn nhiều so với bề mặt của trái đất vật lý trong khi dân số của nó hơi nhỏ hơn một chút, kiếp sống trung bình của nhân loại trên cõi trung giới (xem trang 124) ngắn hơn thọ mạng trung bình trên cõi hồng trần.

Ngoài người chết ra trên cõi trung giới dĩ nhiên cũng có chừng 1/3 người còn sống vốn đã tạm thời rời bỏ xác trong khi ngủ. Mặc dù toàn thể cõi trung giới vốn mở ra cho bất cứ cư dân nào không cho phép sắp xếp lại thể vía của mình, thế nhưng đại đa số vẫn còn lẩn quẩn ở gần mặt đất.

Chuyển sang một loại người cao hơn, ta có thể xét thấy một người có một số quan tâm mang bản chất thuần lý nghĩa là âm nhạc, văn chương, khoa học v.v… Nhu cầu dành một phần lớn thời giờ trong mỗi ngày “để mưu sinh” không còn tồn tại nữa; con người được tự do làm đúng cái điều mà mình thích miễn là nó có thể thực hiện được mà không cần tới vật chất trên cõi trần. Trên cõi trung giới trong khi sinh hoạt, chẳng những ta nghe được âm nhạc vĩ đại nhất mà còn nghe được hơn hẳn so với trước kia, bởi vì trên cõi trung giới có những hòa âm khác đầy đủ hơn hòa âm tương đối nhàm tai mà tai phàm có thể nghe được. Đối với họa sĩ thì mọi sự dễ thương của cõi trung giới bậc cao được mở ra cho y thưởng thức. Con người có thể di chuyển nhanh chóng và sẵn sàng từ nơi này tới nơi kia để xem các kỳ quan trong Thiên nhiên, rõ ràng là dễ hơn nhiều so với mức có thể làm được trên cõi trần. Nếu y là một sử gia hoặc một nhà khoa học thì các thư viện và phòng thí nghiệm trên thế giới ở trong tầm sử dụng của y; sự hiểu biết của y về những quá trình thiên nhiên sẽ đầy đủ hơn hẳn so với trước kia bởi vì giờ đây y có thể nhìn thấy những công trình ở bên trong cũng như ở bên ngoài được vận hành với nhiều nguyên nhân mà trước kia y chỉ thấy đó là hậu quả. Trong mọi trường hợp như thế sự khoan khoái của y gia tăng rất nhiều bởi vì nhiều nguyên nhân mà trước kia y chỉ thấy đó là hậu quả. Trong mọi trường hợp như thế sự khoan khoái của y gia tăng rất nhiều, bởi vì y không thể mệt mỏi được (xem trang 82).

Một nhà nhân ái có thể theo đuổi công trình phúc lợi của mình một cách mãnh liêt hơn hẳn so với trước kia và trong những tình huống tốt đẹp hơn so với trên cõi trần. Có hàng ngàn người mà y có thể giúp đỡ và chắc chắn sẽ mang lại lợi ích thực sự cho họ.

Đúng là có thể bất cứ ai trên cõi trung giới sau khi chết mới bắt đầu nghiên cứu và học được những ý tưởng hoàn toàn mới mẻ. Vậy thì lần đầu tiên người ta mới học được Thông Thiên Học trên cõi trung giới. Có trường hợp ghi chép lại một người thậm chí học âm nhạc ở đó, mặc dù điều này vốn bất thường.

Nói chung, cuộc sống trên cõi trung giới linh hoạt hơn trên cõi trần, vật chất cõi trung giới được cấp sinh lực cao hơn hẳn so với vật chất cõi trần và hình hài trên đó mềm dẻo hơn nhiều. Các khả năng trên cõi trung giới xét cả về mặt hưởng thụ lẫn tiến bộ đều lớn hơn hẳn về mọi phương diện so với các khả năng trên cõi trần. Nhưng các khả năng thuộc một lớp cao hơn, và nó cần một mức độ trí thông minh nào đó để lợi dụng chúng. Người nào trong khi sống trên trần thế dành trọn tư tưởng và năng lượng của mình chỉ cho các sự việc vật chất thôi thì chẳng thể thích ứng được bao nhiêu với những tình huống cao cấp hơn, vì cái trí bị teo tóp hết một phần của y ắt không đủ mạnh để lĩnh hội được những khả năng bao quát hơn của sinh hoạt rông lớn hơn.

Một người mà cuộc sống và chú tâm thuộc một loại cao cấp có thể làm được nhiều điều tốt hơn chỉ trong vài năm sống trên cõi trung giới so với mức y có thể làm được trong kiếp sống lâu dài nhất trên cõi trần.

Vì những khoái lạc trên cõi trung giới lớn hơn nhiều so với khoái lạc trên cõi trần cho nên có nguy cơ chúng làm cho người ta bị chệch hướng ra khỏi con đường tiến bộ. Nhưng ngay cả những sự khoan khoái trong sinh hoạt trên cõi trung giới cũng không gây ra nguy hiểm nghiêm trọng cho những người đã ngộ ra được một chút về điều gì đó cao siêu hơn. Sau khi chết người ta nên cố gắng lướt qua các cảnh của cõi trung giới càng nhanh càng tốt, tùy theo nhu cầu khả dụng chứ không chiều theo những khoái lạc thanh bai giống như đã từng cự tuyệt các khoái lạc trên cõi trần.

Bất cứ người nào đã phát triển đều hoàn toàn hoạt động đủ mọi mặt trong sinh hoạt trên cõi trung giới sau khi chết cũng giống như trong sinh hoạt trên cõi trần; y dứt khoát có thể trợ giúp hoặc ngăn cản sự tiến bộ của chính mình cùng với sự tiến bộ của người khác cũng nhiều như trước khi đã chết; vì vậy lúc nào y cũng tạo ra nghiệp báo có tầm quan trọng lớn nhất.

Thật vậy, tâm thức của người sống hoàn toàn nơi cõi trung giới thường xác định hơn nhiều so với lúc y sinh hoạt trên cõi trung giới trong khi ngủ và y cũng có thể suy nghĩ hoặc hành động tương đối tốt hơn về mặt quả quyết sao cho cơ hội tạo ra nghiệp xấu cũng như nghiệp tốt cũng lớn hơn.

Nói chung, ta có thể bảo rằng con người có thể gây ra nghiệp bất cứ ở đâu mà tâm thức đã phát triển hoặc bất cứ nơi đâu mà y có thể chọn lựa hoặc hành động. Những tác động được thực hiện như thế trên cõi trung giới có thể tạo ra nghiệp quả trong kiếp sống kế tiếp trên trần thế.

Trên cảnh thấp nhất của cõi trung giới, con người vốn có những chuyện khác mà mình bận tâm chú ý cho nên ít khi quan tâm đến những gì diễn ra trên cõi trần trừ phi y léo hánh tới những nơi nghỉ dưỡng trụy lạc thấp hèn.

Trên cảnh kế tiếp tức cảnh thứ sáu, ta thấy có những người trong khi còn sống tập trung những ham muốn và tư tưởng của mình chủ yếu chỉ có vào chuyện trần tục. Vì vậy, họ vẫn còn lãng vãng bên cạnh những người và nơi chốn mà họ có liên hệ mật thiết nhất trong buổi sinh thời và họ có thể có ý thức về nhiều điều liên quan tới những thứ ấy. Tuy nhiên họ chẳng bao giờ nhìn thấy chính vật chất trên cõi trần mà luôn luôn nhìn thấy âm bản đối phần của chúng.

Vậy là chẳng hạn như một rạp hát chứa đầy người cũng có đối phần của nó mà các thực thể trên cõi trung giới nhìn thấy được. Tuy nhiên các thực thể trên trung giới không thể nhìn thấy (giống như chúng ta nhìn thấy) đạo cụ hoặc nét biểu diễn theo diễn xuất của diễn viên, vì những xúc động của diễn viên vốn không được có thực mà chỉ là giả vờ cho nên không gây ấn tượng lên cõi trung giới.

Những người thuộc cảnh giới sáu vốn là là trên mặt đất; thấy xung quanh mình có những âm bản đối phần của những vật tồn tại trên cõi trần như núi non, cây cối, hồ nước v.v… trên hai cảnh kế tiếp là cảnh thứ năm và thứ tư, thực thể trung giới vẫn còn có thể ý thức được các việc trên cõi trần mặc dù với mức độ nhanh chóng giảm đi.

Trên hai cảnh kế tiếp là thứ ba và thứ nhì, muốn tiếp xúc với cõi trần thì chỉ có nước cần cố gắng đặc biệt giao tiếp thông qua một người đồng cốt.

Ở cảnh cao nhất tức cảnh thứ nhất, thậm chí việc giao tiếp thông qua đồng cốt cũng rất khó khăn.

Những người sống nơi các cảnh cao của cõi trung giới thường tự trang bị cho mình bất cứ phong cảnh nào mà mình muốn. Vậy là nơi một bộ phận của cõi trung giới thiên hạ bao quanh mình bằng những phong cảnh do chính mình sản sinh ra: những người khác chấp nhận các phong cảnh đã có sẵn do những người khác xây dựng nên. (Việc miêu tả đủ thứ cảnh tức mức độ trên cõi trung giới sẽ được trình bày ở chương 16).

Trong một số trường hợp, người ta xây dựng cho chính mình những cảnh tượng quái gở được mô tả trong đủ thứ kinh điển tôn giáo, họ thực hiện những toan tính vụng về nhằm trồng cấy đá quí lên trên những cây cối, biển làm bằng thủy tinh pha lẫn với lửa, những tạo vật có đầy mắt ở bên trong và những thần linh có 100 đầu và 100 cánh tay.

Nơi cái mà các nhà Thần linh học gọi là Thế giới Trường hạ (Summerland), những người thuộc cùng dân tộc và cùng tôn giáo có khuynh hướng tụ tập lại sau khi chết cũng giống như trong buổi sinh thời sao cho có một mạng lưới thế giới trường hạ trải ra khắp các xứ có người dân đã xây dựng nên chúng, có các cộng đồng được tạo nên khác nhau rất nhiều cũng y như các cộng đồng trên trần thế. Điều này chẳng những do ái lực tự nhiên mà còn do sự kiện là trên cõi trung giới vẫn còn tồn tại những hàng rào ngôn ngữ.

Thật vậy, nguyên tắc này áp dụng cho cõi trung giới nói chung. Vậy là trong những buổi lên đồng theo Thần linh học ở Tích lan, người ta thấy rằng các thực thể giao tiếp là Phật tử, và bên kia cửa tử thì họ thấy những định kiến tôn giáo của mình được xác nhận cũng y hệt như các tín đồ của đủ thứ giáo phái Kitô ở Âu châu. Trên cõi trung giới, người ta chẳng những tìm thấy các hình tư tưởng của chính mình mà còn có hình tư tưởng của những người khác; trong một số trường hợp hình tư tưởng này là sản phẩm của các thế hệ tư tưởng của hàng ngàn người tất cả đều theo cùng một đường lối.

Các bậc cha mẹ cũng thường cố gắng áp đặt ý muốn của mình lên con cái, nghĩa là đối với một sự liên kết đặc thù mà tâm hồn họ đã ngã theo đó. Một ảnh hưởng như thế chỉ ngấm ngầm thôi mà kẻ phàm phu rất có thể coi áp lực đều đều ấy là ham muốn theo tiềm thức của mình.

Trong nhiều trường hợp, người chết đã biến thành những thiên thần hộ mệnh đối với người còn sống, mẹ thường bảo vệ con, chồng thường che chở cho người vợ góa v.v… trong nhiều năm.

Trong những trường hợp khác, một văn sĩ hoặc nhà soạn nhạc đã quá cố có thể gợi ý cho một văn sĩ hoặc một nhà soạn nhạc còn sống trên cõi trần sao cho nhiều quyển sách được gán cho người sống thì thật ra lại là công trình của người chết. Người thật sự tiến hành việc viết lách có thể có ý thức về ảnh hưởng ấy hoặc hoàn toàn có thể vô ý thức về nó. Một tiểu thuyết gia hàng đầu đã phát biểu rằng những chuyện tiểu thuyết của mình lọt vào óc mình chẳng biết từ đâu ra, nghĩa là thật ra y không viết nên chúng mà ai đấy viết qua y. Y công nhận tình trạng sự việc ấy chứ có lẽ nhiều người khác cũng rơi vào trường hợp ấy lại hoàn toàn vô ý thức về nó.

Một bác sĩ sau khi chết đi thường vẫn tiếp tục chú ý tới bệnh nhân, cố gắng chữa trị cho họ từ bên kia cửa tử hoặc gợi ý cho người nối nghiệp mình những phương pháp chữa trị mà nhờ vào các năng khiếu của thể vía mới đạt được, y thấy chúng thật là hữu dụng.

Trong khi những người “tốt bụng” bình thường nhất chết tự nhiên hầu như không thể có ý thức về bất cứ thứ gì trên cõi trần khi y ngủ thiếp đi qua các giai đoạn hạ đẳng trước khi tỉnh thức với tâm thức trên cõi trung giới, thế nhưng một số người mặc dù như vậy cũng có thể bị thu hút trở lại tiếp xúc với cõi trần do quá lo âu về một người nào đó còn bị bỏ lại đằng sau.

Nỗi phiền muộn của các thân bằng quyến thuộc cũng có thể thu hút sự chú tâm của người đã chuyển sang cõi trung giới và có khuynh hướng thu hút y xuống đây tiếp xúc trở lại với sinh hoạt trên cõi trần. Khuynh hướng đọa lạc này càng dùng nhiều càng nhuần nhuyễn và người ấy rất có thể vận dụng ý chí để tiếp xúc với cõi trần. Khả năng nhìn thấy những sự việc trên cõi trần của y nhất thời sẽ gia tăng; thế rồi giờ đây nó lại giảm đi để y có lẽ khổ tâm vì cảm thấy quyền năng của mình vượt thoát khỏi tay mình.

Trong nhiều trường hợp, thiên hạ chẳng những tự chuốc lấy vô số sự đau khổ hoàn toàn không cần thiết mà thường còn gây thiệt hại nặng nề cho những người mình thương tiếc với sự phiền não mãnh liệt không kiếm soát nổi.

Trong trọn cả thời kỳ sinh hoạt trên cõi trung giới cho dù dài hay ngắn thì con người vẫn nằm trong phạm vi ảnh hưởng trần tục. Trong những trường hợp vừa nêu trên, nỗi đam mê phiền muộn và ham muốn của bạn bè trên trần thế ắt gây ra rung động trong thể vía của người đã khuất, thế là đạt tới khêu gợi tâm trí hoặc hạ trí của y. Bị kích động như vậy để thoát khỏi tình trạng mơ mộng rồi nhớ lại kiếp sống trên cõi trần một cách sống động, y có thể cố gắng giao tiếp với bạn bè trên cõi trần, có thể là thông qua một đồng cốt. Một sự thức tỉnh như thế thường có kèm theo sự đau khổ quằn quại và dù sao đi nữa thì tiến trình tự nhiên triệt thoái của chơn ngã vẫn bị trễ nãi.

Giáo lý huyền bí tuyệt nhiên không hề khuyên ta quên người chết; nhưng nó gợi ý rằng việc luyến tiếc nhớ thương người chết là một lực – nếu được điều động đúng mức hướng về việc trợ giúp y tiến tu lên cõi thiên đường trong khi trải qua trạng thái trung ấm – có thể có giá trị thật sự đối với y, còn sự than khóc chẳng những vô ích mà còn gây hại nữa. Thật là một bản năng chân chính khi Ấn độ giáo qui định các nghi lễ Shrāddha, còn Giáo hội Công giáo qui định cầu nguyện cho người chết.

Việc cầu nguyện với những nghi lễ kèm theo tạo ra các tinh linh nhân tạo tấn công vào thể vía của thực thể Trung ấm làm cho nó mau chóng bị biến dạng để nhanh chóng tiến bước về cõi thiên đường.

Chẳng hạn như khi người ta dâng lễ Misa với ý định dứt khoát trợ giúp cho người chết thì người ấy chắc chắn sẽ hưởng lợi ích do thần lực tuôn xuống. Tư tưởng mạnh mẽ về y dứt khoát thu hút chú tâm của y và khi bị thu hút vào nhà thờ thì y tham gia buổi lễ và thụ hưởng phần lớn kết quả của nó. Cho dẫu y vẫn còn vô ý thức thì ý chí của linh mục và lời cầu nguyện ắt điều khiển luồng thần lực hướng về kẻ hữu quan.

Ngay cả việc tha thiết cầu nguyện nói chung hoặc chúc lành cho người chết nói chung, mặc dù rất có thể mơ hồ và vì vậy kém hiệu lực hơn một tư tưởng xác định hơn, thế nhưng tập thể những điều ấy tạo ra một tác dụng mà tầm quan trọng của nó thật khó lòng cường điệu được. Âu châu ít biết được nó đã chịu ơn biết bao đối với các dòng tu lớn cứ ngày đêm tận tụy cầu nguyện không ngừng cho tín đồ đã quá cố. 

CHƯƠNG 15

SINH HOẠT SAU KHI CHẾT: CÁC TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT

Thực tế không có sự khác nhau nào giữa tâm thức của một người thông linh sau khi chết và tâm thức của một người phàm, ngoại trừ việc kẻ thông linh có lẽ quen thuộc hơn với vật chất trên cõi trung giới ắt cảm thấy thoải mái hơn ở môi trường mới. Người thông linh vốn có một thể xác nhạy cảm hơn thể xác của đa số mọi người về một số phương diện; do đó khi bỏ xác thì sự bất bình đẳng này không còn tồn tại nữa.

Việc bắt đắc kỳ tử, chẳng hạn do tai nạn không nhất thiết ảnh hưởng tới sinh hoạt trên cõi trung giới tồi tệ hơn. Đồng thời, đối với hầu hết mọi người thì chết tự nhiên dễ chịu hơn bởi vì việc từ từ mòn mỏi đi của người già hoặc sự tàn phá của bệnh mãn tính hầu như tất yếu có kèm theo việc các hạt thuộc thể vía đã bị nới lỏng hoặc phân hủy đáng kể sao cho khi con người phục hồi ý thức trên cõi trung giới thì dù sao đi nữa y cũng thấy một công tác chính yếu ở đó đã được thực hiện cho mình rồi.

Trong hầu hết mọi trường hợp, khi kiếp sống trên cõi trần bị đột ngột cắt đứt do tai nạn hoặc tự tử thì mối liên kết giữa Kāma (dục vọng) và prānā (sinh khí) không dễ dàng bị cắt đứt, do đó thể vía được làm linh hoạt mạnh mẽ.

Việc các nguyên khí rút lui ra khỏi lớp vỏ thể xác do bất cứ loại bất đắc kỳ tử nào đã được so sánh rất hay ho với việc móc một cái hạt ra khỏi trái cây còn sống. Nhiều loại vật chất trung giới thô trược nhất vẫn còn bám quanh phàm ngã, do đó nó bị chôn chân trên cảnh thấp nhất tức cảnh thứ bảy trên cõi trung giới.

Sự khủng khiếp và xáo trộn tâm trí đôi khi kèm theo việc bất đắc kỳ tử cố nhiên chuẩn bị một tình huống rất bất lợi cho sinh hoạt trên cõi trung giới. Trong một số trường hợp hiếm có, sự náo động và khủng bố có thể dai dẳng một thời gian sau khi chết.

Các nạn nhân của án tử hình ngoài việc bị tổn thương đột ngột khi xác phàm bị giựt ra khỏi thể vía, vẫn còn sôi nổi với những xúc động thù ghét, đam mê và ưa trả thù v.v… điều này cấu thành một yếu tố đặc biệt nguy hiểm trên cõi trung giới. Khi còn mang xác phàm y là một kẻ sát nhân gây rối bao nhiêu cho xã hội thì khi bị đột ngột hồn lìa khỏi xác y rõ ràng lại càng là phần tử nguy hiểm hơn nữa; và trong khi xã hội có thể ngăn ngừa được kẻ sát nhân đang mang xác phàm thì hiện nay nó vô phương chống đỡ với những kẻ sát nhân bị đột ngột phóng lên cõi trung giới trong lúc còn tràn đầy dục vọng.

Những kẻ ấy có thể đóng vai trò xúi giục những kẻ sát nhân khác. Ta thừa biết rằng việc sát nhân thuộc một loại đặc thù nào đó đôi khi được lập đi lập lại (chết trùng) trong cùng một cộng đồng.

Vị thế của kẻ tự tử lại còn phức tạp hơn nữa do sự kiện là hành vi nông nổi của y đã làm giảm rất nhiều quyền năng của chơn ngã nhằm thu hút bộ phận hạ đẳng của mình về với mình, do đó y chỉ chuốc lấy những nguy cơ khác còn lớn hơn nữa. Song le, như ta có nói cần nhớ rằng tội tự tử khác nhau rất nhiều tùy theo hoàn cảnh, từ hành vi không chê vào đâu được của Socrate xuyên suốt mọi cấp độ xuống tới một kẻ khốn khổ tự tử để trốn thoát những hậu quả trên cõi trần do tội ác của chính mình, và dĩ nhiên vị thế của họ sau khi chết cũng thay đổi theo đó.

Quả báo của việc tự tử thường rất nặng nề; nó chắc chắn ảnh hưởng tới kiếp sau và có lẽ ảnh hưởng nhiều hơn một kiếp. Thật là một tội ác chống lại Thiên nhiên khi can thiệp vào thọ mạng đã được qui định cho kẻ còn sống trên cõi trần. Đó là vì mọi người đều có một thọ mạng được qui định sẵn do một mạng lưới phức tạp các nguyên nhân trước đó – nghĩa là túc nghiệp – và tuổi thọ phải trải qua hết thời gian qui định thì phàm ngã mới tiêu tan được.

Thái độ của tâm trí vào lúc chết xác định tư thế tiếp theo sau của người ấy. Do đó có một sự khác nhau sâu sắc giữa người xả thân vì những mục địch vị tha và kẻ cố tình hủy hoại mạng sống mình do những động cơ thúc đẩy ích kỷ, chẳng hạn như sợ sệt v.v…

Những người thanh khiết và có đầu óc tâm linh vốn là nạn nhân của các tai nạn v.v… ngủ yên một cách an bình trong suốt thời kỳ cho đến hạn tuổi thọ tự nhiên. Trong những trường hợp khác, họ vẫn còn có ý thức, thường là dính mắc vào bối cảnh cuối cùng của kiếp sống trên trần thế một lúc, họ bị bắt giữ lại ở bất cứ vùng nào mà họ có liên quan qua lớp vỏ ngoài cùng của thể vía. Sinh hoạt bình thường trung ấm của họ không bắt đầu chừng nào thọ mạng tự nhiên của họ chưa kết liễu, và họ có ý thức sống động về môi trường xung quanh cả cõi trung giới lẫn cõi hồng trần.

Vì vậy ta không được giả định một phút nào khi cho rằng bởi vì sinh hoạt trên cõi trung giới có nhiều ưu điểm hơn sinh hoạt trên cõi trần mà một người lại có quyền tự tử hoặc tự sát một cách chính đáng. Con người nhập thể vào các thể xác với một mục đích vốn chỉ có thể đạt được trên cõi hồng trần. Có những bài học mà ta phải học trên cõi hồng trần vốn không thể học được ở bất cứ nơi nào khác và chúng ta càng học chúng sớm chừng nào thì sẽ càng tự do thoát khỏi nhu cầu trở lại một kiếp sống thấp thỏi hơn và bị hạn chế hơn. Chơn ngã phải mất nhiều công phu mới nhập thể được trong một xác phàm, và nó còn phải trải qua thời kỳ ấu thơ buồn chán trong đó, nó dần dần cố gắng hết sức để kiểm soát phần nào được những hiện thể mới của mình; và vì vậy, những nỗ lực của nó không nên bị phí phạm một cách điên rồ. Về phương diện này, bản năng sinh tồn tự nhiên là bản năng mà ta nên tuân theo vì bổn phận của con người là phải lợi dụng tối đa kiếp sống trên trần thế, duy trì nó càng lâu càng tốt theo hoàn cảnh cho phép.

Nếu một người bất đắc kỳ tử mà đã sống một cuộc đời thấp hèn, tàn bạo, ích kỷ và ham mê ngũ dục thì y sẽ ý thức hoàn toàn trên cảnh thứ bảy của cõi trung giới và có thể phát triển thành một thực thể ác độc ghê gớm. Tâm can bị nung nấu bởi những khát khao mà y không còn thỏa mãn được nữa, y cố gắng thỏa mãn những đam mê của mình thông qua một người đồng cốt hoặc bất kỳ người thông linh nào mà y có thể nhập xác. Những thực thể như thế lấy làm thích thú thật quái quỉ khi vận dụng hết mọi thuật lừa gạt của cõi trung giới để dắt dẫn người khác đi vào cũng những sự quá trớn mà bản thân họ đang sa đà vào đấy. Trong số lớp người này và những ma hình được cấp sinh lực (xem trang 172) ta rút ra được những kẻ cám dỗ, tức là đám ma quỉ trong kho tài liệu của giáo hội.

Sau đây là một bảng tường trình dông dài về những nạn nhân bị bất đắc kỳ tử cho dù là tự tử hay bị tai nạn khi những nạn nhân ấy vốn đồi trụy và thô tục: “Những u hồn bất hạnh nếu đầy tội lỗi và ham mê ngũ dục thì đều biến thành cô hồn đi lang thang cho đến khi hết thọ mạng tự nhiên. Bị hồn lìa khỏi xác trong lúc tràn đầy nhựa sống với những đam mê trần tục vốn trói buộc họ vào những khung cảnh quen thuộc, họ bị nhiều cơ hội cám dỗ do đám đồng cốt đưa ra để cho họ thỏa mãn theo kiếp sống tầm gửi. Họ là Hấp tinh quỉ (Pishāchās), những con yêu râu xanh cả nam lẫn nữ thời trung cổ, những con quỉ phàm ăn tục uống, dâm dục và hà tiện; những âm ma đầy mưu ma chước quỉ, độc ác và tàn nhẫn, chuyên xúi giục nạn nhân dấn thân vào những tội ác khủng khiếp và hân hoan khi thấy người ta phạm tội”.

Những chiến sĩ trận vong không hoàn toàn nằm trong loại này, bởi vì cho dù họ chiến đấu theo một chủ nghĩa sai hay đúng thì họ vẫn cứ nghĩ là đúng; đối với họ đó là tiếng gọi của bổn phận và họ hi sinh mạng sống của mình một cách tự nguyện và bất vị kỷ. Vì vậy, mặc dù có nhiều khủng khiếp song le chiến tranh có thể là một yếu tố mãnh liệt giúp vào cơ tiến hóa trong một mức độ nào đó. Đây cũng là một chút xíu sự thật trong cái ý niệm cuồng tín của Hồi giáo khi một kẻ xả thân thì thánh chiến sẽ đi thẳng tới một kiếp sống rất tốt đẹp ở thế giới bên kia.

Trong trường hợp những đứa trẻ chết yểu thì không có thể là chúng đã phát triển được nhiều ái lực đối với cảnh thấp nhất của cõi trung giới và quả thật ta ít khi thấy chúng trên những cảnh thấp nhất của cõi trung giới.

Một số người bám víu tuyệt vọng xiết bao vào kiếp sống vật chất cho đến nỗi khi chết đi thể vía của họ không hoàn toàn tách rời được khỏi thể phách, và vì vậy họ vẫn còn thức tỉnh nhưng bị bao quanh bởi vật chất dĩ thái. Những người như thế ở vào tình huống rất khó chịu: họ bị khép kín khỏi cõi trung giới do lớp vỏ dĩ thái bao xung quanh mình và cố nhiên đồng thời họ cũng bị đóng sập cửa không giao tiếp được với sinh hoạt bình thường trên cõi trần bởi vì họ không có cơ quan cảm giác của thể xác.

Kết quả là họ cứ bèo dạt mây trôi, cô độc, câm lặng, và hãi hùng không thể giao tiếp với các thực thể ở bất cứ cõi nào. Họ không thể ngộ ra được rằng miễn là mình cứ vượt ra khỏi tầm tay mình thì chỉ một vài phút giây vô thức sau đó họ sẽ lướt vào sinh hoạt bình thường trên cõi trung giới. Nhưng họ cứ bám khư khư lấy thế giới u ám với bán ý thức khốn khổ chẳng thà vậy còn hơn là đắm chìm vào điều mà họ nghĩ rằng là hoàn toàn tận diệt hoặc thậm chí là địa ngục mà người ta đã dạy họ phải tin theo.

Theo thời gian lớp vỏ dĩ thái mòn mỏi đi và lộ trình thông thường của Thiên nhiên tái khẳng định bất chấp sự dùng dằng của họ; đôi khi vì quá tuyệt vọng, họ bứt rứt buông thả, thậm chí chẳng thà chấp nhận ý niệm hủy diệt còn hơn chịu sống như hiện giờ - kết quả thật là dễ chịu một cách chứa chan đáng ngạc nhiên.

Trong một vài trường hợp, một thực thể trung giới khác có thể giúp cho họ bằng cách thuyết phục họ hãy buông bỏ điều đối với họ là sự sống để thoát ra khỏi tình huống ấy.

Trong những trường hợp khác, họ có thể bất hạnh đến nỗi tìm ra được một phương tiện làm sống lại trong một chừng mực nào đó sự tiếp xúc của họ với sinh hoạt trên cõi trần thông qua một người đồng cốt, mặc dù theo thông lệ thì “vong linh hướng dẫn” người đồng cốt cấm tuyệt điều ấy một cách thật đúng đắn. “Vong linh hướng dẫn” thật chí lý khi hành động như vậy bởi vì những thực thể như thế, trong cơn khiếp sợ và thiếu thốn, trở nên hoàn toàn vô lương tâm đến nỗi nhập xác làm cho người đồng cốt phát điên, vùng vẫy như một kẻ bị chết đuối vớ phải cọc. Họ chỉ có thể thành công nếu chơn ngã của người đồng cốt không còn giữ vững được quyền kiểm soát các hạ thể của mình do đã thả rông cho những tư tưởng hoặc đam mê bất hảo.

Đôi khi một thực thể có thể nhập xác một em bé sơ sinh, đánh đuổi phàm ngã còn yếu ớt ra khỏi thân xác đang được dự tính cho nó, hoặc có khi thậm chí còn nhập xác một con thú vì mảnh hồn khóm (đối với một con thú, mảnh hồn khóm này có địa vị giống như chơn ngã đối với con người) kiểm soát xác con thú không được chặt chẻ bằng sự kiểm soát của chơn ngã. Sự nhập xác này có thể hoàn toàn hoặc một phần. Thế là thực thể nhập xác một lần nữa lại tiếp xúc được với cõi hồng trần, thấy được qua con mắt của con thú, cảm nhận được bất kỳ sự đau đớn nào mà con thú gánh chịu – thật vậy, xét về tâm thức riêng thì y chính là con thú ấy trong nhất thời. Một người vướng mắc vào con thú như thế không thể tùy ý rời bỏ xác con thú mà chỉ dần dần bằng nỗ lực phi thường, có lẽ trải dài ra trong nhiều ngày. Y thường chỉ được phóng thích vào lúc con thú chết và ngay cả lúc bất giờ thì vẫn còn một vướng mắc trong cõi cảm dục cần phải rũ bỏ đi. Sau khi con thú chết, một phần hồn như thế đôi khi lại cố gắng nhập xác một thành viên khác trong đàn thú ấy hoặc quả thật là bất kỳ tạo vật nào khác mà y có thể nhập xác trong cơn tuyệt vọng. Những con thú thường bị nhập xác nhiều nhất dường như là những con kém tiến hóa: trâu bò, cừu và heo. Những tạo vật thông minh hơn chẳng hạn như chó, mèo và ngựa dường như không dễ dàng gì bị nhập xác mặc dù thỉnh thoảng cũng có trường hợp này xảy ra.

Mọi sự nhập xác cho dù xác người hay xác thú đều là một điều ác gây chướng ngại cho phần hồn đi nhập xác vì chúng tạm thời củng cố uy quyền của y bám víu lấy vật chất, vì vậy làm trì hoãn sự tiến bộ tự nhiên của y nhập vào sinh hoạt trên cõi trung giới chưa kể việc gây ra những mối liên hệ nhân quả bất hảo.

Trong trường hợp một người do sự khao khát đầy thói xấu hoặc khác đi nữa, tạo thành một mối liên kết rất mạnh với bất cứ loại thú nào, thì thể vía của y cũng phô bày những đặc tính của loài thú và có thể xác theo dáng vẻ bên ngoài giống như con thú mà những phẩm chất của nó đã được khuyến khích trong buổi sinh thời. Trong những trường hợp cực đoan, con người có thể liên kết với thể vía của con thú, thế là lại bị giam cầm xiềng xích vào thể xác của con thú. Người ấy có ý thức trên cõi trung giới, có những năng khiếu của con người nhưng không thể kiểm soát được cơ thể của con thú, cũng chẳng biểu hiện được thông qua cơ thể ấy trên cõi hồng trần. Cơ thể của con thú đóng vai trò một cai tù hơn là một hiện thể; hơn nữa, hồn của con thú không bị trục xuất mà vẫn còn là người thuê mướn đích đáng của cơ thể ấy.

Những trường hợp thuộc loại này giải thích ít ra cũng được phần nào về niềm tin mà người ta thường thấy nơi các xứ Đông phương, nghĩa là trong một số điều kiện nào đó người ta có thể tái sinh vào xác một con thú.

Một số phận tương tự cũng có thể xảy ra đối với một người khi y trở lại cõi trung giới trên đường tái sinh mà ta sẽ miêu tả ở chương 24 bàn về Sự Tái Sinh.

Lớp người dứt khoát bị ghì lại trần thế do lo âu thường được gọi là vướng vòng tục lụy: theo như thánh Martin trình bày thì những người như thế là “những kẻ ở lại” chứ không phải “kẻ trở lại”, bởi vì họ hoàn toàn không thể tách mình ra khỏi vật chất trên cõi trần chừng nào chưa giải quyết được một vụ việc nào đó mà họ đặc biệt lưu tâm.

Chúng ta đã thấy rằng sau khi thể xác chết thì Chơn nhơn đều triệt thoái ra khỏi các lớp vỏ bọc bên ngoài; đặc biệt là manas tức tâm trí, cố gắng dứt bỏ khỏi Kāma tức dục vọng. Trong một vài trường hợp hiếm có, phàm ngã tức phàm nhơn có thể bị Kāma kiểm soát mạnh mẽ đến nỗi hạ trí hoàn toàn bị nô lệ và không thể tháo gỡ mình ra được. Mối liên kết giữa hạ trí và thượng trí tức “ngân quang tuyến gắn liền nó với Sư phụ” bị cắt đứt ra làm đôi. Huyền bí học gọi điều này là “mất linh hồn”. Đó chính là việc mất tiêu phàm ngã vốn đã tách rời khỏi cha mẹ mình là Chơn ngã, thế là chịu số kiếp bị diệt vong.

Trong trường hợp như thế, ngay cả khi còn sinh hoạt trên cõi trần, Tứ nguyên hạ đã bị giằng ra khỏi Tam nguyên thượng, nghĩa là các nguyên khí thấp mà hạ trí là đầu sỏ bị cắt lìa khỏi các nguyên khí cao tức Atma, Buddhi và Thượng trí. Con người bị xé toạc ra làm đôi, con thú đã được sổng chuồng thoát vòng kỷ cương mang theo mình những tia phản chiếu ánh sáng manas vốn sẽ dẫn đạo nó trong suốt cuộc đời. Một tạo vật như thế do có được hạ trí nên thậm chí nguy hiểm hơn một con thú chưa tiến hòa; mặc dù mang xác người nó có bản chất là con thú, không có ý thức về sự thật, tình thương hoặc sự công bằng.

Sau khi xác phàm chết, thể vía như vậy biến thành một thực thể có sức mạnh khủng khiếp và như vậy độc nhất vô nhị; trong một vài tình huống hiếm có, nó có thể tái sinh vào thế giới loài người. Vì không có bản năng nào khác ngoại trừ bản năng của con thú, chỉ bị thôi thúc bởi lòng đam mê chứ thậm chí chưa bao giờ bị thôi thúc bởi xúc động, có một sự quỉ quyệt mà không con thú nào bì kịp, một sự độc ác thật là đầy cố ý, nó gần đạt tới mức lý tưởng về mặt hèn hạ và là kẻ thù tự nhiên của mọi con người bình thường. Một người thuộc lớp này (mà ta gọi là một Âm ma Elemantery) cứ đắm chìm xuống thấp hơn nữa qua mỗi kiếp tái sinh liên tục cho đến khi tà lực dần dần mòn mỏi thì nó mới chịu diệt vong, bị cắt rời khỏi nguồn sống. Nó tan ra và thế là rồi đời một kiếp sống riêng rẽ.

Theo quan điểm của Chơn ngã thì không có một vụ gặt hái kinh nghiệm hữu ích nào từ phàm ngã ấy: tia “nhập thể” đã chẳng mang lại được gì, cuộc sống nơi hạ giới hoàn toàn thất bại.

Nhiều tác giả khác nhau đã sử dụng từ ngữ Âm ma theo nhiều nghĩa khác nhau nhưng chúng tôi khuyến cáo nên hạn chế nó để chỉ thực thể vừa được miêu tả như trên.

---------------------------