NHỮNG MỐI LO ÂU LẶT VẶT

 

Việc lo âu không cần thiết có vẻ là chủ điểm của sinh hoạt hiện đại. Chẳng những ai đang đặc biệt tinh tấn tiến bộ đều khiến cho mình thiếu thoải mái một cách vô lý, mà cũng cái thói xấu ấy lại hoàn toàn thông dụng ngay trong sinh hoạt đời thường. Trước mắt người thần nhãn thì thể vía của kẻ phàm phu trông thực đáng buồn. Hình minh họa trong quyển Con người Hữu hình và Vô hình (trang 131) cho thấy thể vía nên ra sao khi chỉ là một sự phản chiếu các màu sắc của thể trí biểu thị rằng con người chỉ để cho mình cảm nhận điều mà lý trí tuyên phán. Nhưng nếu trong giai đoạn tiến hóa hiện nay, trông mong như vậy là quá đáng thì hình ở trang 102 cung cấp cho ta một sự phối trộn màu sắc biểu diễn một thể vía trung bình khi nó tương đối yên nghỉ. Trong đó có nhiều sắc thái cho thấy có mặt những phẩm tính không đáng mong muốn, những phẩm tính nên bị vứt bỏ ngay khi có thể được, nhưng trong quyển sách ấy người ta đã bàn tới khía cạnh này của đề tài cho nên giờ đây tôi xin các bạn hãy chú ý đến một đặc điểm khác.

 Tôi có bảo rằng hình minh họa cho thấy rằng thể vía của kẻ phàm phu chưa phát triển trông giống như thế nào khi tương đối yên tịnh; nhưng một trong những điều xấu của cái mà chúng ta đồng ý gọi là nền văn minh chính là ở chỗ bất kỳ thể vía nào cũng khó lòng thậm chí yên nghỉ được. Cố nhiên ta thừa hiểu rằng chất của thể vía luôn luôn chuyển động không ngừng và mỗi màu mà ta thấy trong hình vẽ đều đánh dấu một nhịp độ khác nhau của rung động ấy; nhưng trong đó phải có một trật tự nào đấy và một giới hạn nào đấy. Người tiến bộ hơn (trang131) có năm nhịp độ rung động, nhưng kẻ phàm phu cho thấy ít nhất chín nhịp độ, ngoài ra còn pha trộn đủ thứ sắc thái nữa. Như vậy rõ ràng là không tốt bằng trường hợp kia, nhưng trường hợp đa số người ở Âu Mỹ thật ra còn tệ hơn như vậy nhiều. Có tới chín nhịp độ rung động cùng một lúc đã là tồi tệ rồi nhưng trong thể vía của nhiều người nam và nữ người ta có thể dễ dàng quan sát khác thấy 50 nhịp độ hoặc thậm chí 100 nhịp độ. Thể vía ắt được chia thành một số vùng rất xác định, mỗi vùng lẽ ra nên rung động đều đều với nhịp độ bình thường nhưng thay vì được như vậy, bề mặt của thể vía lại thường tan biến ra thành rất nhiều xoáy ốc nhỏ và những dòng cuồng lưu, tất cả đều đấu đá với nhau một cách điên cuồng hỗn độn.

Những thứ ấy là hậu quả của sự xúc động và lo âu lặt vặt không cần thiết, kẻ phàm phu ở Âu Mỹ chỉ là một khối những điều này. Khi bị rắc rối về điều này, phiền não về điều khác và lo sợ về điều thứ ba v. v. . . . trọn cả đời y đầy những xúc động nhỏ nhen khiến cho mọi sức mạnh của y đều bị tiêu tán vào đó. Một xúc động thật lớn cho dù tốt hay xấu ắt quét qua trọn cả thể vía con người nhất thời khiến cho nó chỉ có một nhịp độ rung động duy nhất; nhưng những lo toan nho nhỏ này tạo thành những xoáy lực hoặc trung tâm nho nhỏ gây xáo trộn cục bộ, mỗi trung tâm dai dẳng trong một thời gian đáng kể.

Như vậy cái thể vía rung động theo 50 cách cùng một lúc là một tì vết đối với cảnh tượng này, gây hại cho người xung quanh đó không chỉ là một vật rất xấu xí mà còn gây phiền nhiễu nghiêm trọng. Ta có thể so sánh nó với một thể xác bị một dạng bại liệt nặng nề bất thường với mọi cơ bắp rung giựt cùng một lúc theo nhiều hướng khác nhau. Nhưng để cho sự minh họa thậm chí riêng phần này được thỏa đáng ta phải giả định rằng sự bại liệt này mang tính truyền nhiễm, nghĩa là mọi người thấy cái hậu quả bất hạnh ấy bèn cảm nhận được một khuynh hướng không chống chọi được nhằm mô phỏng theo đó. Thế là cái mớ hỗn độn khủng khiếp gây tai họa này tạo ra một tác dụng khó chịu và quấy nhiễu nhiều nhất đối với tất cả những người nhạy cảm đến gần nó; nó truyền nhiễm sang cái vía của người ta, truyền cho người ta một cảm giác đau khổ vì bất an và lo lắng.

 Chỉ có một số ít người đã phát triển được những quan năng khiến cho họ có thể nhìn thấy được tác động của ảnh hưởng tai hại này; một số lớn người mơ hồ có ý thức được sự không thoải mái khi đến gần một trong những người quấy phá ấy; nhưng có lẽ đa số mọi người lúc gặp y chẳng cảm nhận được điều gì xác định rồi mãi về sau này cũng trong ngày ấy có lẽ người ta mới thắc mắc tại sao mình lại mệt mỏi một cách không giải thích được. Tác dụng vẫn còn đó và sự thiệt hại đã xảy ra rồi cho dù người ta ngay tức khắc cảm nhận được nó hay chăng.

Một người ắt điên rồ đến nỗi để cho mình lâm vào tình trạng ấy gây thiệt hại nhiều cho những người khác, nhưng thiệt hại nhiều nhất là chính bản thân y. Thường thường là cái thể vía quấy phá triền miên thông qua thể phách phản ứng lên xác phàm gây đủ thứ bệnh thần kinh. Hầu hết mọi bệnh thần kinh đều là hậu quả trực tiếp của việc xúc động và lo âu không cần thiết; chúng sẽ biến đi ngay nếu bệnh nhân chịu giữ cho những hạ thể của mình yên lặng để cho linh hồn được bình an.

Nhưng ngay cả trong những trường hợp mà một thể xác cường tráng có thể chống chọi thành công việc thể vía thường xuyên bị kích động thì tác dụng của nó trên cõi của riêng mình cũng không kém phần tai hại. Những trung tâm nhỏ xíu bị viêm nhiễm này vốn bao phủ toàn bộ thể vía đối với nó cũng giống như những mụn nhọt đối với thể xác - chẳng những chúng gây ra sự khó chịu sâu sắc, những điểm đau đớn mà chỉ chạm vào một chút cũng gây ra đau khủng khiếp - mà đó còn là những nhược điểm thông qua đấy dòng sinh lực của sự sống bị thất thoát đi cũng như việc gây độc cho dòng máu cũng từ bên ngoài có thể xâm nhập vào. Một người mà thể vía ở tình trạng thoát lực này hầu như không thể chống lại bất cứ ảnh hưởng xấu nào mà nó có thể gặp phải trong khi lại hoàn toàn không thể lợi dụng được những ảnh hưởng tốt. Sức mạnh của nó tuôn ra ở những chỗ đau mở toác này đồng thời đủ thứ mầm bệnh xâm nhập qua đó. Y không sử dụng và kiểm soát được thể vía nói chung mà để cho nó vỡ tan ra thành một số trung tâm riêng biệt khống chế mình. Những nỗi lo âu lặt vặt và sự bực mình được xác lập và chế ngự được y cho đến khi chúng trở thành một đội quân ma quỷ ám ảnh y khiến y không thể trốn thoát được chúng.

 Đây là một tình huống chung thật đau khổ; bằng cách nào con người tránh được việc ra vào tình trạng ấy và nếu nó đã xảy ra rồi thì làm sao y thoát được nó. Lời giải đáp giống nhau đối với cả hai thắc mắc, y hãy học cách đừng lo âu, đừng sợ hãi, đừng bị phiền nhiễu. Y hãy tự lý luận về việc mọi vấn đề cá nhân nhỏ nhặt này vốn hiện ra lù lù trên chân trời của y thực ra chẳng hề quan trọng. Y hãy thử xét xem chúng xuất hiện ra sao khi được nhìn ngoái lại từ kiếp tới hoặc thậm chí chỉ 20 năm nữa thôi. Y hãy học thuộc lòng những lời lẽ minh triết theo đó mọi sự việc ngoại lai xảy ra cho con người “đều chẳng quan trọng bao nhiêu và hầu hết mọi chuyện chẳng quan trọng gì cả”. Điều mà chính y làm hoặc nói hoặc suy nghĩ mới quan trọng đối với y vì nó định hình tương lai của y, còn những gì người khác làm hoặc nói hoặc suy nghĩ thì tuyệt nhiên không quan trọng đối với y. Y hãy rút ra khỏi mọi nỗi nhức nhối nho nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày và đơn giản là từ chối không để cho chúng khiến mình lo âu.

 Thoạt tiên cần có một quyết tâm nào đấy vì cần phải cố gắng để chinh phục được một thói quen xấu đã thâm căn cố đế. Y ắt thấy tâm trí mình cứ thì thào đi thì thào lại rằng: “Bà Jones nói xấu tôi, có lẽ bây giờ bà đang nói xấu; có lẽ những người khác tin vào bà; có lẽ điều này gây thiệt hại cho tôi đến vô cùng”. Nhưng y phải trả lời: “Tôi chẳng cần bà Jones nói như thế nào mặc dù tôi lấy làm tiếc khi người đàn bà khốn khổ ấy gây ra nghiệp xấu như vậy. Tôi hoàn toàn từ chối không nghĩ tới chuyện này hoặc nghĩ tới bà. Tôi có việc phải làm và chẳng có thời giờ phung phí cho việc suy nghĩ về tật ngồi lê đôi mách điên rồ này”.

Hoặc có thể là sự tiên liệu những điều xấu sắp xảy ra thường xuyên xâm chiếm trí óc y: “Có lẽ năm tới tôi mất địa vị, có lẽ tôi bị chết đói, có lẽ tôi bị phá sản, có lẽ tôi mất tình cảm của một người bạn nào đấy”. Ta cũng phải kiên nhẫn đối đầu với mọi điều này: mọi chuyện ấy có lẽ xảy ra nhưng có lẽ không xảy ra và thật hoài công khi cố gắng vượt qua cầu trước khi người ta đi đến cái cầu. Tôi sẽ thận trọng đúng mức và khi đề phòng rồi thì tôi từ chối không nghĩ thêm nữa về vấn đề này. Lo âu không thể ảnh hưởng tới bất cứ điều gì có thể xảy ra, nhưng nó có thể và chắc chắn ắt khiến cho tôi không thích hợp với việc đương đầu. Vì thế cho nên tôi từ chối lo âu, tôi dứt khoát ngoảnh mặt quay lưng đối với toàn bộ đề tài này.

Còn một dạng lo lắng khác thông dụng gây ra những hậu quả nghiêm trọng nhất, đó là việc điên rồ cảm thấy bị xúc phạm về một điều gì đó mà ai đấy nói hoặc làm. Thông thường thì cảm thức phân biệt phải trái bình thường ắt giúp cho người ta tránh được lỗi lầm này. Thế nhưng chẳng mấy ai tránh được nó. Chỉ cần ta bình thản nghĩ về điều ấy thì ắt thấy rằng người kia có nói hoặc làm gì đi chăng nữa thì chẳng thể gây ảnh hưởng lên ta. Nếu y có nói một điều gì đấy gây tổn thương cho xúc cảm của ta thì ta có thể chắc mẩm rằng trong chín phần mười trường hợp y không hề ngụ ý xúc phạm; thế thì tại sao ta lại để cho vấn đề này gây xáo trộn? Cho dẫu trong trường hợp hãn hữu khi một nhận xét cố tình lỗ mãn gây hiềm khích, khi có người nói một điều gì đó cố ý gây tổn thương cho người khác thì cũng cực kỳ điên rồ khi người khác để cho mình cảm thấy bị tổn thương. Nếu người ấy có ác ý khi nói ra thì y thực đáng tội nghiệp vì ta biết theo luật công bằng của Thượng Đế y chắc chắn sẽ bị đau khổ vì sự điên rồ của mình. Điều mà y đã nói tuyệt nhiên không cần ảnh hưởng tới ta bởi vì nếu ta có nghĩ tới nó thì không một tác dụng nào có thể thực sự được tạo ra.

Lời lẽ gây khó chịu được nhưng không gây thương tổn cho ta, ngoại trừ trường hợp ta tự nguyện tiếp thu nó rồi tự gây thương tổn cho mình bằng cách suy gẫm về nó hoặc để cho mình bị tổn thương về cảm xúc. Đâu là những lời lẽ của người khác mà ta lại để cho sự thanh thản của mình bị chúng gây xáo trộn. Đó chỉ là một rung động trong bầu hào quang, nếu ta không ngẫu nhiên nghe thấy nó hoặc thực sự nghe thấy nó do ai thuật lại thì liệu chúng có ảnh hưởng gì tới ta? Nếu không thể rõ rệt là những lời lẽ ấy không gây tổn thương cho ta, nhưng sự thật là ta có nghe thấy chúng. Như vậy nếu ta để cho mình quan tâm tới điều mà người khác nói thì chính ta chịu trách nhiệm về sự xáo trộn xảy ra trong thể vía mình chứ người ấy không chịu trách nhiệm.

Người ta đã làm và không thể làm điều gì gây tai hại cho ta, nếu ta cảm thấy bị xúc phạm và tổn thương do đó khiến cho mình bị xáo trộn nhiều thì ta chỉ việc cảm ơn về điều ấy. Nếu có một sự xáo trộn nào xuất lộ bên trong thể vía ta liên quan tới điều của người khác nói thì đó chỉ là vì ta chưa kiểm soát được thể vía; ta chưa phát triển được cái sự bình thản khiến ta có năng lực nhìn xuống giống như linh hồn quán xuyến mọi điều này, và ta cứ tiếp tục đường ta ta đi, quan tâm tới việc của chính mình chứ tuyệt nhiên không chú ý chút nào tới những nhận xét điên rồ hoặc gây hiềm khích của những người khác. Đây là cảm thức phân biệt phải trái thông thường sơ đẳng nhất, thế nhưng chẳng có tới một phần trăm thiên hạ hành động theo đó.

 Sự thật là bất cứ ai muốn trở thành học viên huyền bí học ắt phải có cảm xúc cá nhân tuyệt nhiên không bị xúc phạm trong bất cứ hoàn cảnh nào. Một người còn bị xúc phạm như vậy ắt vẫn còn nghĩ tới bản thân trong khi ta có bổn phận phải quên mình để nhớ tới điều tốt của người khác. Chẳng điều gì có thể xúc phạm được bạn nếu bạn quyết tâm không để cho mình bị xúc phạm; nếu bạn chỉ nghĩ tới cách giúp cho người khác chứ tuyệt nhiên không nghĩ tới bản thân mình.

 Còn một biến thể nữa của căn bệnh này mang ít tính cá nhân hơn, vì vậy cho đến nay ít bị chê trách hơn nhưng không kém phần gây thiệt hại cho sự tiến bộ. Đó là thói quen lăng xăng về những chuyện vớ vẩn trong công việc kinh doanh hay chuyện gia đạo. Điều này luôn luôn hàm ý thiếu óc phân biệt và cảm thức về viễn cảnh. Hoàn toàn đúng thật là chuyện gia đạo hoặc chuyện làm ăn phải có đề nếp, mọi thứ phải được làm đúng giờ và chính xác; nhưng muốn thành tựu được điều này thì phải tạo lập một lý tưởng cao siêu và đều đều tiến bước về phía nó chứ không phải làm cho mọi người bực mình bằng cách lo lắng hoài công. Kẻ nào bất hạnh đến nỗi có bẩm tính thuộc loại này nên quyết tâm chống lại nó, vì chừng nào y chưa khắc phục được nó thì y còn là một lực luôn luôn gây ra sự va chạm chứ không mang lại an bình; vì vậy ít hữu dụng thực sự cho thế gian. Triệu chứng của y hơi khác với những người lo âu mang tính cá nhân hơn; trong trường hợp này có ít xoáy lực giống như mụn nhọt mà lại có một sự run rẩy triền miên, toàn bộ thể vía bất an ấy còn gây cho người khác không được an tâm, cũng phá hoại hạnh phúc và sự thăng tiến của chính kẻ bắng nhắng ấy.

Con người phải học cách làm chủ được tâm trí và xúc cảm của mình, đều đều bác bỏ mọi tư tưởng và xúc động mà chơn ngã không tán thành. Một sự hỗn loạn gồm những xúc động nhỏ nhặt không có giá trị đối với một người thuần lý và thật là mất tư cách xiết bao khi con người vốn là một điểm linh quang của Thượng Đế lại để cho mình bị khống chế bởi tính linh dục vọng, là một thứ thậm chí còn chưa tiến hóa đến mức trở thành loài khoáng vật.

 Tôi đã bảo rằng sự hỗn độn tai hại này của thể vía thường gây thiệt hại cho sức khỏe của thể xác. Nhưng nó không chỉ gây thiệt hại cho sự tiến bộ trên đường đạo đây, nó hoàn toàn gây chết người cho ai bước trên thánh đạo. Một trong những bài học lớn đầu tiên mà ta phải học thuộc trên thánh đạo, đó là hoàn toàn tự chủ và việc hoàn toàn không lo âu là một chặn đường lâu dài trên thánh đạo ấy. Thoạt tiên chỉ vì thói quen, chất của thể vía vẫn còn dễ dàng bị quét và lôi cuốn vào các xoáy lực không cần thiết, nhưng mỗi khi điều ấy xảy ra thì người ta phải kiên quyết xóa bỏ chúng đi để phục hồi lại cái sự dao động đều đặn của những xúc cảm mà chính y là chơn nhơn thực sự muốn có.

Y hãy để cho mình hoàn toàn tràn ngập tình thương của Thượng Đế đến nỗi nó có thể tuôn đổ mọi hướng vào bên trong y dưới dạng tình thương dành cho đồng loại, lúc bấy giờ ắt chẳng còn chỗ nào dành cho những rung động không cần thiết, y ắt chẳng còn thời giờ để lo lắng về những vấn đề phù phiếm của cá nhân nếu trọn đời y đã tận hiến để phụng sự Thượng Đế Ngôi Lời, để cố gắng xúc tiến cơ tiến hóa của thế gian. Muốn thực sự tiến bộ hoặc thực sự làm việc gì đó thì con người phải ngoảnh mặt quay lưng với phần thấp hèn để hướng lên phần cao thượng; y phải thoát ra khỏi thế giới của chúng ta để nhập vào thế giới của các ngài, thoát ra khỏi sự lăng xăng để nhập vào sự an bình bất khả tư nghị.