NHỮNG KẺ TRỢ GIÚP VÔ HÌNH

 

Hết ngày này qua ngày khác, khoa học đang phát hiện mối tương quan của thế giới, nhờ vậy cung ứng cái giàn giáo để cho con người đạt được việc vỡ lẽ ra rằng sự sống vốn nhất như. Bất chấp khối bằng chứng đã có sẵn trong tay cho thấy rằng mọi sinh vật đều chỉ sống sót nhờ vào một hệ thống phức tạp hỗ trợ lẫn nhau, điều chỉnh và quân bình, có lẽ do tư tưởng vũ trụ thiết kế, song con người vẫn tiếp tục hành động dường như thể mình là thẩm quyền tối hậu quyết định xem dạng sinh hoạt nào là tốt hay xấu, ai và cái gì nên sống sót hay nên chết đi, và những tạo vật thấp kém hơn sẽ sinh hoạt ra sao.

Đã vô số lần con người phạm phải những điều điên rồ do hậu quả của sự tự mãn và kiêu căng khiến cho y mờ mắt đi đối với sự thông tuệ siêu việt của Thiên nhiên. Y đã tiêu diệt hàng triệu con chim sẻ trong toan tính tiết kiệm ngũ cốc bị chim sẻ ăn để rồi phải giáp mặt với một tai họa tồi tệ hơn do loài sâu bọ và côn trùng sinh sôi nảy nở vô số khi vắng mặt những con chim sẻ. Chim sẻ mà y coi là kẻ thù thật ra lại giúp đỡ y. Có nhiều những trường hợp tầm nhìn của con người bị méo mó như thế.

Trong mạng lưới tương trợ của Thiên nhiên thì đâu đâu cũng có những kẻ giúp đỡ. Các tạo vật dù lớn hay nhỏ, hoặc nhỏ xíu đều đang làm việc để chu toàn một chủ đích thống nhất.

Loại giun đang dò đường đi qua lớp đất mở rộng lớp đất dơ dáy và làm cho nó phì nhiêu bằng những tổ đất đùn của mình. Loài dơi đang lướt qua không khí ban đêm để tóm bắt những con muỗi mới gần đây đã hút máu căng phồng. Đằng sau cái việc len lỏi ở chỗ này và lướt gió ở chỗ kia có một tiếng kêu câm lặng giống như lướt ván ở nơi xa; âm thanh tích tụ của hàng tỷ tạo vật vô hình đang biến đất đá thành đất vụn, rút tỉa khí nitơ từ không khí, biến đồ phế thải của sự sống thành chất dinh dưỡng để cho thực vật, động vật và chính chúng ta sống còn. (The Smithsonian, tháng 7 năm 1981).

Ông John P. Wiley mà ta vừa trích dẫn những lời nêu trên có nhận xét rằng chúng ta không thể sống mà không có vi khuẩn và chúng làm hầu hết mọi việc trên thế giới không công. ‘Vì sự việc càng ngày càng trở nên căng thẳng cho nên rốt cuộc chúng cũng có thể làm nhiều hơn nữa cho ta’. Các vi sinh vật sản xuất ra thuốc kháng sinh, axit amin, rượu và hàng trăm thứ khác. Một ngày nào đó chúng có thể sản xuất ra dầu thô hoặc hấp thụ dầu thô khi dầu bị tràn ra ô nhiễm, và chúng cũng sản xuất ra insulin, interferon và nhiều thứ khác có giá trị đối với loài người. Nếu con người làm việc theo Thiên nhiên thì Thiên nhiên sẽ làm việc vì con người.

Mặc dù các vi sinh vật thường được nghĩ là chỉ liên quan tới bệnh tật, chúng vẫn là những kẻ trợ thủ vô hình đối với con người và tiến trình sự sống, nhưng chúng không phải là duy nhất. Tất cả hằng hà sa số sinh linh đều đóng vai trò của mình. Thật vậy, truyền thống Đông phương xét rằng có tồn tại nhiều tạo vật mà hiện nay con người chưa biết, chúng tạo thành một phần vô hình của hệ sinh thái trong đó không loại nào có thể tự cho phép mình lờ đi hoặc bác bỏ những loài khác. Trong những tác phẩm nghệ thuật cổ truyền, chẳng hạn như tác phẩm điêu khắc của nhà Phật tử Sanchi, người ta trình bày thế giới có đủ thứ cư dân trú ngụ trong đó, một số hữu hình còn một số vô hình đối với con người. Mọi sinh linh ấy đều là một phần cố hữu của một thực thể biểu lộ đơn nhất và tất cả đều có vai trò nhằm thực hiện Thiên cơ vĩ đại.

Bước tiến bộ kế tiếp của nhân loại ắt không phải là một thành tích được thể hiện nơi không gian bên ngoài hoặc chế tạo ra một loại thuốc mới thần kỳ, mà là khám phá ra rằng con người thường xuyên và liên tục thiếu nợ mọi dạng sinh linh khác, chúng đang góp phần duy trì hệ thống của Thiên nhiên và nếu không có chúng thì con người không thể sống sót được.