NHÂN CÁCH CỦA KRISHNAMURTI VỚI VAI TRÒ LÀ MỘT TRIẾT GIA (The Personality of Krishnamurti as philosopher) Tác giả C. Jinarajadasa Bản dịch: www.thongthienhoc.com Tạp chí Nhà Thông Thiên Học số tháng 7 năm 1933

 

Tôi xin bổ sung cho bài viết trước đây của giáo sư C. T. Srinivasan về một khía cạnh của vấn đề vừa mới đây có lẽ độc nhất vô nhị đối với Krishnamurti trong hàng ngũ những người là gương mẫu cho tư tưởng gia triết học. Thường thường thì người ta hiểu rõ hơn những gì một triết gia hậu thuẫn khi đọc những tác phẩm của triết gia này và bằng cách loại bỏ hoàn toàn điều có thể được coi là một con người, so với việc thấy triết lý của ông có liên quan như thế nào tới nhân cách của ông. Nhưng có một yếu tố trong vấn đề Krishnamurti, đó là có vài dịp mà ý nghĩa triết lý của ông được củng cố xét về cuộc sống của thính giả qua nhân cách của ông, hoặc một điều gì đó liên quan tới nhân cách ấy, nó cung cấp một sắc thái cho giáo huấn của ông, sắc thái này tuyệt nhiên không được phản ánh khi người ta chỉ đọc giáo huấn không thôi.

Cho dù Krishnaji có thể nói như thế nào đi chăng nữa về vấn đề này thì một trong những điều đáng chú ý về ông, đó là chắc chắn trong bản chất của ông có lưỡng tính. Cố nhiên đây chính là điều đã được tiên tri của những vị bảo trợ ông khi ông còn nhỏ. Lúc bấy giờ người ta phát biểu rằng trong khi lớn lên, trưởng thành để trở thành “đệ tử”, thi đồng thời cũng có liên kết với ông một nhân cách cao cả hơn được mệnh danh là Đạo sư Thế giới. Những cuộc tranh cãi bất tận đã xuất hiện - chúng đã bắt đầu rồi - liên quan tới việc khi nào thì bất kỳ bài thuyết trình đặc thù của Krishnaji là của đệ tử, còn khi nào đó là Nhân cách cao cả hơn. Nhưng chính sự xuất hiện hoặc tiếp điển của Nhân cách cao cả ấy đã tạo ra thiên hướng cho giáo huấn của ông vốn không được đánh giá theo kiểu triết học (dù sao đi nữa cũng là đối với một số thính giả đang có mặt vào lúc đó). Thiên hướng này là một điều gì đó tế nhị đến nỗi khó lòng diễn tả nên lời. Thế nhưng đồng thời nó cũng mạnh đến nỗi không một sự thẩm định nào về triết lý của Krishnaji có thể chính xác, chừng nào ta còn chưa nhận xét về Krishnaji với vai trò là một con người cùng với triết lý của ông.

Không phải lúc nào trong mọi bài thuyết trình của ông cũng có cái yếu tố bí nhiệm đưa tới điều mà tôi gọi là”thiên hướng” biểu lộ ra; nhưng khi điều gì đó bí nhiệm xuất hiện thì từ miệng ông thốt ra những lời lẽ có một quyền năng hoặc phẩm tính mang lại một chiều kích mới cho điều ông nói.

Tôi đã ghi chép lại những điều xảy ra vào hai dịp nổi bật trong năm 1926. Tôi trích dẫn những bức thư theo nguyên bản có trong hồ sơ riêng của tôi và tôi trích dẫn chúng để hậu thuẫn cho luận đề của tôi theo đó nhân cách của Krishnamurti chắc chắn là một yếu tố, chẳng những trong việc phát triển giáo huấn của ông mà còn trong phản ứng của quần chúng đối với giáo huấn ấy. Phản ứng này chắc chắn không thuần túy mang tính xúc động, cũng chẳng hề hoang tưởng; đây là một điều gì đó sâu sắc và thâm thúy đến nỗi chỉ đọc những lời ông nói thật không mang lại giá trị tỏa ra từ nhân cách của ông vào những dịp tiếp điễn.

Tại một trong những buổi pháp thoại Lửa Trại ở Ommen năm 1926, khá bất ngờ trong khi ông đang thuyết trình thì có một sự thay đổi và ông đã dứt khoát dùng đại từ nhân xưng “Ta” theo cái cách thức hoàn toàn không đúng như thông lệ của ông. Sau đây là phần trích dẫn từ bài thuyết trình của ông mà ta thấy trong tác phẩm Ao Minh Triết (The Pool of Wisdom). Phần trích dẫn thứ nhì mà tôi công bố nhằm nói tới cái thời điểm đặc thù này trong bài thuyết trình của ông. Phần trích dẫn thứ nhất nhằm nói tới những diễn biến trong quá trình họp riêng ở Lâu đài Eerdo xảy ra trước khi có Lửa Trại.

 

Các bạn đã thành tựu được gì với những ngôn từ, nhãn hiệu và sách vở của mình?

 

Bạn đã làm cho bao nhiêu người được hạnh phúc không phải về những chuyện phù du mà về con đường của cõi Vĩnh hằng?

 

Liệu bạn đã ban ra Hạnh phúc vững bền, Hạnh phúc chẳng bao giờ suy thoái, Hạnh phúc không thể bị mờ nhạt đi bởi một đám mây thoáng qua?

 

Bạn phải tự hỏi mình đã làm được gì.

 

Bằng cách nào bạn đã tạo ra một bức tường bảo vệ, sao cho thiên hạ không rớt vào cạm bẫy?

 

Bạn đã xây dựng được đến đâu một cái lan can dọc theo con sông sâu thẳm mà mọi người có khả năng bị rớt xuống đó?

 

Bạn đã giúp được đến đâu cho những người muốn leo lên?

 

Bạn đã có được tham vọng đến đâu để dẫn dắt một người nào đó đến cái Lạc bang này, cái vườn địa đàng nơi có ánh sáng bất biến và vẻ đẹp bất biến.

 

Bạn phải tự hỏi mình, phải lý luận với mình và giống như tôi đã tự hỏi mình và lý luận với chính mình.

 

Chúng ta đã phát minh ra những ngôn từ để thỏa mãn cho chính mình.

 

Và với tất cả những gì bạn có trong tầm tay, với tất cả mọi điều mà bạn nghĩ thật sự mang tính sống còn và quan trọng, thì bạn đã làm được gì?

 

Bạn đã đưa ra cái viên ngọc quí như thế nào sao cho nó chiếu sáng và dẫn dắt được toàn thể thế giới?

 

Bạn đã bố thí như thế nào, bạn đã trưởng thành ra sao, bạn đã dẫn dắt những người khác như thế nào?

 

Thật là rất thỏa mãn và mãn nguyện khi tự xưng bằng những danh xưng khác nhau và những loại hình khác nhau, khi tách riêng mình ra rồi nghĩ rằng mình khác với phần thế giới còn lại.

 

 Nhưng nếu bạn là tất cả những thứ này thì liệu bạn đã cứu được ai khỏi bị phiền não chăng?

 

Liệu có bất kỳ ai trong các bạn đã mang lại Hạnh phúc cho “tôi”, tôi đây chỉ là kẻ phàm phu?

 

Liệu có bất kỳ ai trong các bạn đã cứu được tôi khỏi sự phiền não?

 

Liệu có bất kỳ ai trong các bạn bố thí cho tôi thực dưỡng của trời khi tôi đang đói?

 

Liệu có bất kỳ ai trong các bạn cảm nhận sâu sắc rằng mình có thể đặt mình vào địa vị người đang đau khổ?

 

Các bạn đã tạo ra được điều gì, đã mang tới được điều gì?

 

Bạn đang làm việc gì đó?

 

Tại sao bạn lại khác người, bởi vì bạn thuộc về những hiệp hội khác, những giáo phái khác, có những tính khí khác nhau?

 

Bạn khác chính tôi ở chỗ nào?

 

Bạn đang làm gì, với mục đích gì?

 

Hằng ngày bạn làm gì?

 

Bằng cách nào bạn chu toàn được những điều được ban ra và bạn đứng vững trong điều kiện nào và bằng cách nào?

 

Liệu tất cả những điều đó có ngụ ý gì đối với mỗi người trong các bạn?

 

Và giờ đây bản thân tôi là một kẻ phàm phu, tôi xin yêu cầu bạn hãy nhìn theo quan điểm của tôi, tôi xin yêu cầu bạn đến nhìn qua cửa sổ của tôi, điều này ắt cho bạn thấy cõi trời của tôi, khu vườn của tôi và chỗ ở của tôi.

 

Thế thì bạn ắt thấy rằng điều quan trọng không phải là những gì bạn làm, những gì bạn đọc, điều bất cứ ai nói hoặc không nói với bạn, xem bạn là gì hay không phải là gì, mà điều quan trọng là ở chỗ bạn phải có lòng ham muốn tha thiết bước vào cái nơi có Chân lý.

 

Bởi vì ở đó có Hạnh phúc chân thật, có cái Thiên quốc duy nhất đáng sở hữu chứ không phải chỉ là những ngôn từ rỗng tuếeh.

 

Và tôi muốn các bạn hãy đến xem nó; tôi muốn các bạn đến cảm nhận nó; tôi muốn các bạn đến suy tư và suy gẫm về nó chứ không chỉ bảo tôi: “Ô, ông thì khác chứ, ông ở trên đỉnh núi, ông là một thần bí gia mà”.

 

Bạn cung cấp cho tôi những ngôn từ rồi dùng ngôn từ của mình để che giấu Sự Thật của tôi.

 

Tôi không muốn bạn cắt đứt với mọi điều mà bạn đang tin tưởng.

 

Tôi không muốn bạn chối bỏ tính khí của mình.

 

Tôi không muốn bạn làm những điều mà bạn không cảm thấy là đúng.

 

Nhưng có ai trong các bạn được hạnh phúc chăng?

 

Liệu các bạn, có ai trong các bạn đã nếm mùi Vĩnh hằng chưa?

 

Liệu bạn có biết rằng Bất tử là gì chắng, Chân lý là gì chăng?

 

Người ta chỉ có thể phán đoán về bạn qua điều ấy chứ không qua bất cứ điều gì khác nữa.

 

Bạn đừng có chế ra những ngôn từ, đừng có che giấu Sự Thật bằng những điều không thực, như vậy chẳng có mục đích gì đâu, chẳng có sinh khí gì đâu, như vậy chẳng mang lại cho bạn sức mạnh và sự ngất ngây của mục đích.

 

Tôi xin nói, nếu bạn đến cái Lạc bang này, sinh hoạt và lưu ngụ ở đó, thì bạn ắt có được đốm lửa của thiên tài, bạn ắt thuộc về những người xây dựng chân chính mang lại Hạnh phúc cho thế gian. Lúc bấy giờ bạn đang bố thí, bạn đang kiến tạo và bất cứ điều gì bạn làm ắt mang dấu ấn của tạo hóa.

 

 Tôi xin nói, tôi ở trên một cơ sở vững chắc hơn, đẹp đẽ hơn, có sức mạnh nhiều hơn, vinh quang nhiều hơn so với những người ở trong vũng lầy, so với những kẻ nghĩ rằng vì quá khó phá vỡ mọi chuyện mà mình đã tạo ra, cho nên rất khó đạt tới Lạc bang của tôi, rất khó lên tới đó.

 

Nhưng chắc chắn, nếu bạn đang ở trong vũng lầy thì bạn chẳng ngần ngại bước lên mặt đất vững vàng hơn, nơi có ánh nắng mặt trời, sự tươi mát và không khí trong lành.

Bạn phải chọn lựa.

Tính khí, tước hiệu quan trọng gì đâu nếu bạn đã nhập vào cái Thiên quốc Lạc bang vốn là cội nguồn của Chân lý, cội nguồn của Vĩnh hằng, nơi bạn không còn là một biệt ngã nữa?

Tại sao bạn lại ngần ngại đến đây để xem? Tôi không yêu cầu bạn đi theo tôi, nhưng tôi yêu cầu bạn hãy đến xem những điều có thật, những điều thường tồn.

  

I 

Một bức thư

Trại Ngôi Sao, Ommen

Ngày 20 tháng 7 năm 1926.

 

Vào chủ nhật ngày 11, chúng ta có một buổi pháp thoại kỳ diệu nhất và cảm nhận được sự hiện diện của Chúa Kitô một cách rất có thực. Sau đó chính Krishnaji bảo tôi rằng suốt buổi ấy ông thật khó khăn khi không nói “Ta” thay vì “Ngài”, nhưng tôi thiết tưởng rằng ngay cả khi không có điều đó thì tất cả chúng ta đều biết rằng Ngài đã có ở đó.

 Từ ngày đó trở đi dường như thế càng ngày ta càng có được sự hiện diện của Ngài nhiều hơn, và mỗi buổi sáng đều thu hút ta đến gần hơn, bước vào thánh Tâm của Chúa Kitô. Mỗi buổi sáng chúng ta cùng nhau tham thiền và mặc dù Krishnaji không có mặt ở đó bằng xương bằng thịt, chúng ta cảm thấy ông gần gũi xiết bao và chúng ta đã được hòa nhập thành một sự đơn nhất đẹp đẽ. Trọn cả Lâu đài đã trở nên sống động và mọi cánh rừng đều có vẻ hân hoan với chúng ta khi Ngài có mặt. Thời tiết thật là kỳ diệu, hầu như là đặc trưng nóng của Ấn Độ, lúc trời nắng thì bầu trời không có mây.

 Mỗi buổi sáng Krishnaji đều nói chuyện với chúng ta về Thiên quốc Lạc bang, làm sao ta có thể vào nước trời, vãng sanh cực lạc và an trụ ở đó mãi mãi. Và ông đã thật sự đưa chúng ta vào Thiên quốc Lạc bang ấy, khiến cho ta nếm mùi “an lạc, nghiêm chỉnh” mà ông đã mô tả. Chúng ta đã sống trong một vùng đất mê ly và đã được đưa lên tới đỉnh cao của trải nghiệm mà tôi thiết tưởng ắt phải làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời của tất cả chúng ta. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình có thể đạt được hạnh phúc như thế trên trần gian. Và chúng ta đã trở nên đơn nhất đến nỗi ta dường như là một tâm thức duy nhất và khi bạn ngỏ lời với một người thì bạn ắt sẽ ngỏ lời với tất cả.

Vào ngày chủ nhật vừa qua, chúng ta lại cảm nhận được Chúa Kitô, chỉ có điều là mạnh mẽ hơn nhiều và dường như thể chúng ta đã đạt tới đỉnh cao, nhưng ngày ấy đã lùi lại đằng sau xa tít khi tới tận hôm qua. Lúc bấy giờ một lần nữa Ngài nói chuyện và dùng đại từ nhân xưng. Krishnaji bảo rằng: “Hãy đi theo Ta, Ta sẽ chỉ cho các con con đường dẫn vào Thiên giới lạc bang, Ta sẽ ban cho mỗi một trong các con cái chìa khóa giúp con mở được cánh cổng dẫn vào vườn địa đàng”.

Điều này còn kỳ diệu và đẹp đẽ hơn ngay cả ngày 28 (ngày 28 tháng 12 năm 1925 ở Adyar - C.J.), trước hết vì Ngài ở đó với chúng ta không phải chỉ trong vài khoảnh khắc mà trọn cả một tiếng đồng hồ. Hai là trong khi vào ngày 28, người ta có thể cảm nhận được sự phân ly nhân cách giữa Chúa Kitô và Krishnaji thì giờ đây dường như tất cả đã biến mất và Họ chỉ còn là Một, Krishnaji đã trở thành Chúa Kitô. Ông không còn bất kỳ khó khăn nào khi tuyên bố: “Các con hãy đi theo Ta”, ông không thể không nói như vậy vì ông là Chúa Kitô.

Và ngay cả tôi vốn tuyệt nhiên không có thần nhãn cũng có thể thấy gương mặt của Chúa Kitô qua gương mặt của Krishnaji; và tôi ngồi trong hào quang của Ngài và hào quang ấy sáng chói đến nỗi tôi hầu như bị lòa mắt. Tôi thấy thật khó mà khóc được, nó vô cùng đẹp đẽ, vô cùng cảm động, vô cùng thiêng liêng. Khi Krishanji ngừng nói thì Jadu (ông Jadunandan đã quá cố - C.J) đứng dậy, phủ phục trước chân Krishnaji và khi Ngài nâng ông lên với một cái nhìn từ bi thiêng liêng thì đó hầu như là khoảnh khắc xúc động nhất. Tôi cũng ước ao nối gót điều đó, nhưng tôi bắt gặp ánh mắt của Krishnaji khiến tôi khựng lại . . .

 Tôi viết thư này trong ngất ngây bởi vì tôi có thể cho mình đến với bạn, và tôi ở trạng thái ngất ngây vì bản thân tôi đã nhìn thấy và biết được, cho nên chẳng cần phải bảo tôi. Tôi giả sử mình phải xuống trở lại trần thế nhưng tôi hi vọng rằng mình sẽ luôn luôn có thể giữ lại được một điều gì đó của cõi Trời mà tôi đã bước vào suốt đời.

 

II

Một bức thư 

Ngày 31 tháng 7 năm 1926.

 

Tôi rời Ommen vào sáng thứ tư, hai ngày trước khi Đại hội bế mạc; do đó tôi không thể nói cho bạn biết điều gì đã xảy ra từ khi tôi rời nơi ấy, nhưng bài thuyết trình của Krishnaji ở buổi Lửa Trại vào ngày thứ 3 (27 tháng 7 năm 1926) là mọi điều mà tôi hoặc bất kỳ ai khác, đều có thể hi vọng và trông mong nghe được. Sau khi đó tôi không thể lắng nghe ai khác nữa và vui lòng ra đi.

 Tôi chẳng biết những người khác đã cảm nhận phát biểu như thế nào, nhưng tôi biết y như tôi biết mình đang sống, đó là Chúa Kitô ở đó suốt mọi thời gian và đang nói bằng giọng của Krishnaji.

 Thoạt tiên Krishnaji bắt đầu theo như thông lệ, mặc dù tôi để ý thấy (tôi ở rất gần ông) trong dáng vẻ bề ngoài của ông có một phẩm giá phi thường. Khuôn mặt của ông trở nên đầy uy quyền và nghiêm trang một cách kỳ lạ, đôi mắt của ông thỉnh thoảng lại khép hờ hờ dường như thể đang nhìn vào bên trong, nó có một ánh lửa phi thường và ngay cả giọng nói của ông cũng nổi lên một cách sâu xa và viên mãn hơn. Quyền lực tiếp tục gia tăng theo mỗi lời mà ông thốt ra. Người ta cảm thấy nó dâng lên và bao trùm tất cả đám đông lớn con người giống như một đợt sóng triều vĩ đại. Có một sự tịch lặng kỳ lạ - chẳng ai nhúc nhích hoặc hé môi ngay cả sau khi đã hết rồi. Sau vào khoảng 10 phút khi những ngôn từ đầy thẩm quyền và đầy hảo ý đã càng ngày càng thu thập thêm sức mạnh thì tới cụm từ: “Các con đã cho Ta cái gì khi Ta đói?” và từ đó trở đi cho tới hết luôn luôn là ngôi thứ nhất. Bài diễn từ đó ắt các bạn đọc được và tôi cũng thế, nhưng tôi biết rằng mình sẽ không tìm được trong đó một phần mười của điều mà mình đã nghe thấy. Nó nói về việc “mở rộng cánh cửa tâm trí”. Dường như thế mọi cánh cửa cái và cửa sổ mở ra và không khí tự do trong lành của miền sơn cước ùa vào. Ta không thể miêu tả nó được. Liệu có thể nói được gì đây? Chúa Kitô đang ở đó và Ngài đang nói. Tôi thiết tưởng theo thông lệ mình cũng kiểm soát được khá nhiều xúc cảm của mình, nhưng khi mọi chuyện qua rồi thì tôi nhận thấy rằng mình đang run rẩy từ đầu xuống chân và chỉ có một ý tưởng duy nhất là thoát ra khỏi đám đông và tự mình đi vào rừng.

 Tôi chẳng biết những người khác suy nghĩ hoặc cảm nhận ra sao, vì sáng hôm ấy tôi đã ra đi mà không thấy ai hết. Tôi chỉ thấy Krishnaji vì ông tiễn tôi vào phút chót. Ông vẫn thân thương như bao giờ hết và khi tôi bảo ông rằng chiều tối hôm trước trọn cả dáng vẻ bên ngoài của ông đã thay đổi xiết bao, thì ông bảo rằng: “Tôi mong rằng mình cũng có thể thấy được điều đó”.

 Đối với nhiều người bài thuyết trình ắt giống như quả bom nổ, phá vỡ nhiều lý thuyết được ưa chuộng và nhiều niềm tin dễ chịu. Nhưng “Khi bán Thần linh đi rồi thì Thần linh mới tới được”. Mong sao mọi người đều ngộ ra được điều này và hãy nhớ điều Ngài nói: “Ta đến đây không phải mang lại hòa bình mà mang lại một thanh gươm”; hãy sẵn sàng lìa bỏ tất cả rồi đi theo Ngài.