Lòng thương người là Mục đích của chúng ta

 

Trong Tạp chí nhà Thông Thiên Học số tháng 11 năm 1907, người ta thấy xuất hiện hai đoạn trích dẫn từ một bức thư do Chơn sư K.H. viết cho một hội viên Hội Thông Thiên Học. Về sau này ông Jinarajadasa đã mô phỏng lại những đoạn ấy trong quyển 1 Thư của các Chơn sư Minh triết. Chúng bao hàm một số chỉ dẫn căn bản quan trọng về việc các hội viên nên làm gì. Vậy là công việc của Hội được tổng kết trong một câu như sau: “Mục tiêu đầu tiên của Hội Thông Thiên Học là lòng thương người”. Bức thư giải thích rằng người ta dùng từ ngữ ‘lòng thương người’ với nghĩa rộng nhất.

Ở đâu đó trong một bức thư khác cũng nhân vật lừng danh ấy viết rằng: “Mục đích của người nhân ái là phải soi sáng tinh thần cho đồng loại, và bất cứ ai làm việc một cách vị tha cho mục tiêu ấy tất yếu phải đặt mình vào sự giao tiếp từ điển với các đệ tử và chính chúng tôi .

Trong ngữ cảnh ấy ta nên để ý rằng lòng thương người theo sát nghĩa là ‘yêu thương nhân loại’, một thái độ có hảo ý đối với người khác. Ta cũng có thể mở rộng đáng kể ý nghĩa của từ ngữ này ngụ ý là yêu thương mọi chúng sinh chứ không chỉ là nhân loại; vì một tâm hồn có hảo ý không thể vạch ra một biên giới để hạn chế lòng tốt của chính mình. Nó biết rằng sự đồng cảm hạn hẹp định kỳ phát khởi liên quan tới một tập hợp người nào đó ắt không thể là lòng tốt đích thực. Điều này có liên quan tới bản ngã với những nhu cầu được thỏa mãn về một mặt nào đấy (thể chất, xúc động hoặc tâm lý) do đó có đối tượng của sự đồng cảm. Người nhân ái chân chính không dao động từ niềm nở sang lạnh nhạt, hoặc dựa vào một chiều hướng ưu ái. Y có thể thấu hiểu nhược điểm của người khác và đồng cảm với những phấn đấu của người ta cũng giống hệt như y có thể đánh giá cao những đức tính khi nó tồn tại. Lòng thương người nơi bản thân y là một yếu tố ổn định và được tích hợp trong tâm thức của y. Đó là một trải nghiệm về giá trị của tất cả chúng sinh thấu hiểu được sự linh thiêng của sự sống. Vì thế cho nên Chơn sư K.H. có dạy: “Nhà Thông Thiên Học chân chính là một kẻ thương người không phải vì bản thân mình mà vì thế giới mình đang sống trong đó”.

Còn một điều nữa xuất phát cũng từ Bức thư ấy, đó là việc người ta không được trông đợi để có một hoàn cảnh đặc thù hoặc đã được quan niệm trước để mang lại ảnh hưởng đúng đắn. Ta có thể thấy ‘phạm vi ảnh hưởng ở khắp mọi nơi’. Nó vốn bây giờ trong tầm tay của mọi người. Lòng thương người không cần phải biểu hiện ra thành những hành vi đầy kịch tính mà người khác có thể nhận thấy được. Trong vô số những đường lối có vẻ nhỏ mọn, trái tim thật sự yêu thương biết ảnh hưởng đầy hảo ý tới điều mà mình tiếp xúc. Vì thế cho nên thật quan trọng khi nhà Thông Thiên Học phải quan sát những mối quan hệ của mình để bảo đảm cho chúng mang tính yêu thương.

Tính cách của tự thân hành động ra bên ngoài không đủ để cấu thành lòng thương người. Khi xoa dịu nỗi khốn khổ của bệnh nhân, bác sĩ đang giúp ích, nhưng ông không phải là kẻ thương người nếu mục đích cuộc đời ông là làm giàu, vinh thân phì gia. Nếu trường hợp ngược lại là đúng thì mối quan tâm chủ yếu của ông phải là làm giảm sự đau khổ của người khác, còn mọi điều khác nữa đều là thứ yếu, thế thì y mới xứng danh là kẻ thương người.

Điều này cũng áp dụng được cho những nghề nghiệp, hoạt động và mối quan hệ khác nữa. Ngay cả trong khi dấn thân vào hoạt động tôn giáo hoặc tinh thần mang tính cách khoa trương, khi yếu tố ích kỷ chiếm ưu thế (thường là như vậy) thì tinh thần thương người chân chính đâu có hiện hữu. ‘Lòng ích kỷ và việc thiếu xả thân chính là trở ngại lớn lao nhất trên đường Đạo’.