CÕI NIẾT BÀN (Nirvana) Trích quyển The Inner Life Tác giả C. W. Leadbeater Bản dịch www.thongthienhoc.com

 

Người ta thường bảo rằng trong sự thành tựu tối hậu thì mọi hồn cá thể đều hòa lẫn vào Đại hồn và các học viên đôi khi thấy khó mà dung hòa được điều này với những phát biểu khác dường như hàm ý rằng cá tính vẫn được bảo tồn, dưới một dạng nào đó ngay cả tới hai đỉnh cao nhất. Sự thật là không một trải nghiệm nào mà ta có được và không một ý tưởng nào mà ta có thể phác họa được ở dưới đây trong óc phàm lại tuyệt nhiên biểu diễn được những thực tại vinh hiển của cõi Niết bàn và các cõi bên trên đó. Ta biết quá ít về cái vinh hiển siêu việt ấy và một chút điều mà ta biết được đó chẳng bao giờ có thể được diễn tả bằng những lời lẽ thỏa đáng. Tuy nhiên, có lẽ theo một ý nghĩa nào đó hơi gây hiểu lầm một chút, thì ta có thể nói tới việc các linh hồn cá thể hòa lẫn vào Đại hồn. Mọi chơn thần đều căn bản là một đốm lửa của Tam Nguyên Thượng Đế; cho nên nó không thể hòa lẫn vào cái mà nó vốn dĩ đã là một bộ phận rồi. Chắc chắn việc giải thích nhiều hơn nữa về điều diễn ra có lẽ nên phát biểu rằng khi con người tiến hóa thì đốm lửa trở thành ngọn lửa; y trở nên càng ngày càng có ý thức về việc mình hiệp nhất với Thượng Đế, và do đó Thượng Đế Ngôi Lời có thể càng ngày càng biểu lộ bản thân nhiều hơn thông qua y.

Ít ra thì tôi cũng có thể nói rằng mãi cho tới mức tâm thức cao nhất mà bất kỳ học viên trong chúng tôi đã từng đạt tới được - ngay cả tới cái thường được gọi là cõi Niết bàn thì không hề có việc mất cá tính, mất khả năng suy nghĩ, hoạch định và hành động. Rất lâu trước khi đó đã hoàn toàn mất cảm thức về sự riêng rẽ nhưng đây là việc khác hẳn. Ngài Edwin Arnold có viết rằng cái tình trạng toàn phúc ấy giống như “giọt sương trôi tuột vào biển chói sáng”. Những người đã trải qua các trải nghiệm mầu nhiệm nhất như vậy biết rằng có thể dường như là nghịch lý thì cảm giác ngược hắn lại mới đúng, có một sự miêu tả gần gũi hơn nhiều khi cho rằng bằng một cách nào đấy đại dương đã tuôn đổ vào giọt sương.

Cái tâm thức ấy vốn rộng như biển cả với “tâm điểm ở khắp mọi nơi và ngoại vi không ở đâu cả” là một sự kiện lớn và vinh diệu; nhưng khi con người đạt tới mức ấy thì y thấy dường như tâm thức của mình đã mở rộng để ôm trùm lấy tất cả chứ không phải là y hòa lẫn vào một điều gì đấy, và y cũng đúng thôi vì điều mà do vô minh y giả định rằng đó là tâm thức của mình thì điều ấy tuyệt nhiên chưa bao giờ của mình, mà chỉ là sự chói sáng của quyền năng, minh triết và tình thương của Thượng Đế thông qua y; cuối cùng thì giờ đây y mới bắt đầu vỡ lẽ ra được cái sự kiện ghê gớm ấy. Sự thật thì cái thường được hiểu là cá tính chỉ là sự si mê chứ chưa bao giờ tồn tại, nhưng tất cả những gì tốt đẹp nhất, cao quí nhất trong quan niệm ấy vẫn còn được bảo tồn cho tới quả vị Chơn sư và cao hơn nữa, thậm chí tới mức của các Hành tinh Thượng Đế, bởi vì chắc chắn các Ngài cũng là cá thể, mặc dù vô cùng vượt ngoài tầm khả năng quan niệm yếu ớt của chúng ta.

Cho dù toan tính muốn có được một sự tiền định đã thất bại, song tôi xin cố gắng trình bày một ý niệm lờ mờ nào đấy về trải nghiệm mà một số chúng tôi đã từng có được liên quan tới cõi cao tột này. Trước khi bản thân chúng tôi có thể tự mình tiếp xúc được với cõi này thì một Chơn sư vì một số mục đích nào đó của riêng mình, đã bao bọc chúng tôi trong hào quang cao siêu của Ngài và khiến cho chúng tôi có thể thông qua Ngài biết được một điều gì đó về những điều vinh diệu của cõi Niết bàn.

Ta hãy ra sức tưởng tượng toàn thể vũ trụ được lấp đầy và bao gồm một dòng thác ánh sáng bao la sống động trong đó sự sống linh hoạt và cực lạc mãnh liệt hoàn toàn khôn tả cả trăm ngàn lần vượt mức cực lạc của cõi trời. Thoạt tiên chúng tôi chẳng cảm nhận được gì ngoài sự cực lạc, chúng tôi chẳng nhìn thấy gì ngoại trừ ánh sáng chói lọi; nhưng dần dần chúng tôi bắt đầu vỡ lẽ ra rằng, ngay cả trong sự sáng chói lóa mắt ra này cũng có những điểm sáng hơn - có thể nói là những hạt nhân - vốn được kiến tạo bằng ánh sáng bởi vì chẳng có gì ngoại trừ ánh sáng; thế nhưng thông qua đó, bằng một cách nào đấy ánh sáng lại lấp lánh chói rực hơn và có được một phẩm tính mới khiến cho nó có thể được nhận thức nơi các loại khác thấp hơn; nếu không có điều này thì hoàn toàn không có khả năng cảm nhận được sự chói sáng của nó. Từng bước chúng tôi bắt đầu vỡ lẽ ra rằng,  những  mặt trời phụ thuộc này là các Đấng cao cả như Hành tinh Thượng Đế, Đại Thiên Thần, Đấng thiêng liêng phụ trách Nghiệp quả (Nam Tào Bắc Đẩu), Đức Phật, Đấng Ki Tô, và các Chơn sư, ánh sáng và sự sống đang tuôn đổ xuống các cõi thấp thông qua các Ngài. Dần dần và từ từ, khi chúng tôi trở nên quen thuộc hơn với thực tại ghê gớm này thì chúng ta bắt đầu thấy rằng theo một ý nghĩa thấp hơn hẳn, thì ngay cả chính chúng tôi cũng là một tụ điểm trong cái hệ thống vũ trụ ấy, và thông qua chúng tôi, ở mức thấp hơn nhiều, ánh sáng và sự sống đang tuôn đổ xuống cho những người vẫn còn xa hơn nữa - không  phải xa hơn toàn bộ bởi vì chúng ta đều là bộ phận của toàn thể ấy và không ở đâu có bất cứ thứ gì nữa - mà là xa hơn so với mức thực chứng được nó, thấu hiểu được nó, trải nghiệm được nó.

Nếu ta có thể nhìn thấy và lĩnh hội thậm chí thêm một chút về sự vinh diệu này, thì trong một chừng mực nào đấy ta có thể phản chiếu nó cho những người khác còn kém may mắn hơn ta nữa. Ánh sáng ấy tỏa chiếu cho mọi người và nó chính là thực tại duy nhất; thế nhưng do vô minh và do những tác động điên rồ, con người có thể khép chặt mình trước cái đó đến nỗi họ không thể nhìn thấy nó cũng giống như mặt trời làm tràn ngập toàn thể thế giới bằng ánh sáng và sự sống, vậy mà người ta có thể ẩn núp trong những hang động cùng với những xà lim nơi người ta có thể không nhìn thấy ánh sáng được. Cũng giống như một cái gương được đặt đúng chỗ ở miệng của một cái hang động hoặc xà lim, như thế có thể khiến cho những người bên trong phòng nhỏ tham dự được - ít ra trong một chừng mực nào đấy và lợi ích của ánh sáng; cũng giống như vậy, khi ta nhìn thấy ánh sáng ta có thể phản chiếu nó cho những người khác vốn đã tự đặt mình vào vị thế khiến cho họ không thể trực tiếp nhận thức được nó.

Không một lời lẽ nào mà chúng tôi sử dụng, thậm chí có thể thật sự diễn tả được ngay cả một chút ý niệm về trải nghiệm như thế, vì mọi điều mà tâm trí ta quen thuộc đều đã từ lâu rồi biến mất trước khi ta đạt tới mức đó. Cố nhiên ở mức đó vẫn có một lớp vỏ thuộc một loại nào đấy dành cho tinh thần, nhưng  ta không thể miêu tả nó bằng bất kỳ từ ngữ nào. Theo một nghĩa nào đó thì dường như thể nó là một nguyên tử, thế nhưng theo một nghĩa khác, thì nó có vẻ là trọn cả cõi. Mỗi người là một tâm điểm tâm thức và vì thế cho nên phải có một vị trí nào đấy; ta có thể bảo rằng cái tụ điểm của luồng sự sống của Thượng Đế Ngôi Lời phải ở chỗ này hoặc chỗ kia. Thế nhưng y lại cảm nhận dường như thể y là trọn cả cõi và không thể tập trung vào bất cứ nơi nào; và bất cứ nơi đâu mà luồng thần lực nhất thời ngưng lại thì nơi đó là một lớp vỏ đối với y. Con người vẫn còn cảm nhận được mình hoàn toàn là mình cho dẫu y còn nhiều hơn thế nữa và y có khả năng phân biệt được người khác. Y có thể nhận ra một cách hoàn toàn chắc chắn các Đấng Cao Cả mà y biết, thế nhưng qua cảm nhận bản năng thì đúng hơn là qua bất cứ sự giống với bất cứ điều gì mà mình đã nhìn thấy trước kia, nhưng nếu y tập trung tâm thức vào một trong các Đấng Cao Cả thì y có được tác dụng là hình tướng của con người mà y biết trong thể Hào quang ở dưới cõi này hai cõi. /.