CHƯƠNG XXVI

CHƠN NGÃ VÀ PHÀM NGÃ

 

Trong quyển Thể Trí ta đã quan sát mối quan hệ giữa Phàm ngã với Chơn ngã, chủ yếu theo quan điểm của Phàm ngã. Giờ đây ta cần nghiên cứu sâu sắc hơn cũng mối quan hệ giữa Chơn ngã và Phàm ngã, lần này theo quan điểm của Chơn ngã.

Ta hãy ôn lại những sự kiện chính yếu liên quan tới cấu tạo của con người trên cương vị là Chơn thần, Chơn ngã và Phàm ngã.

Một mảnh của Sự Sống của Thượng Đế mà ta gọi là Chơn thần biểu lộ trên cõi Atma thành ra tinh thần tam bội (Xem Sơ đồ XII, trang 36). Trong số ba khía cạnh này thì khía cạnh thứ nhất là chính tinh thần vẫn ở lại trên cõi của riêng mình tức cõi Atma. Khía cạnh thứ nhì là trực giác hoặc lý trí thuần túy (đôi khi người ta gọi nó như vậy) dấn thân thêm một bước nữa và biểu hiện qua vật chất của cõi Bồ đề. Khía cạnh thứ ba tức trí tuệ lại giáng xuống tới hai cõi và biểu hiện qua vật chất của cõi thượng trí.

Biểu hiện này của Chơn thần trên các cõi Atma, Buddhi và Manas chính là Chơn ngã tức Biệt ngã.

Chơn ngã biểu hiện trên các cõi thấp thành Phàm ngã vốn cũng là một biểu lộ tam bội, hơn nữa lại phản ánh chính xác sự bố trí của Chơn ngã. Nhưng cũng giống như những sự phản chiếu khác, nó bị nghịch đảo.

Trí tuệ tức thượng manas phản chiếu thành hạ manas. Lý trí thuần túy tức Buddhi phản chiếu thành thể vía, và theo một cách thức nào đó khó hiểu hơn nhiều, tinh thần tức Atma phản chiếu xuống cõi hồng trần.

Bao giờ cũng có một mối liên kết hoặc đường liên lạc giữa Chơn ngã cao siêu và Phàm ngã thấp hèn. Mối liên kết này được gọi là antahkarana. Từ ngữ Bắc phạn này ngụ ý là cơ quan bên trong hoặc khí cụ bên trong. Bà H. P. Blavatsky bảo rằng nó là mối liên kết, là kênh dẫn hoặc cầu nối giữa thượng manas với kama-manas trong lúc nhập thể. Khi nói về một người có thể hợp nhất kama-manas với thượng manas thông qua hạ manas thì bà có ý nói tới hạ manas khi thuần khiết và không chịu ảnh hưởng của kama ắt đóng vai antahkarana.

Ta có thể coi antahkarana là cánh tay vươn ra giữa một mảnh nhỏ của Chơn ngã đã được khơi hoạt nối liền với bộ phận đã thọc xuống tức bàn tay. Khi cả hai đã liên hợp hoàn chỉnh nghĩa là khi Chơn ngã và Phàm ngã đã chỉnh hợp hoặc hợp nhất hoàn toàn thì sợi chỉ mảnh mai antahkarana không còn tồn tại nữa. Sự tiêu vong của nó hàm ý là Chơn ngã không còn cần tới một khí cụ mà tác động trực tiếp lên Phàm ngã: khi một ý chí duy nhất tác động lên cả Chơn ngã lẫn Phàm ngã thì không còn cần tới antahkarana nữa.

Thuật ngữ antahkarana tức tác nhân bên trong còn được dùng theo một nghĩa khác để biểu thị toàn thể Chơn ngã tam bội bởi vì đây là kênh dẫn hoặc cầu nối giữa Chơn thần và Phàm ngã.

Trong những giai đoạn sơ khai, sự tiến hóa của con người cốt ở việc khai thông antahkarana này, tức đường lối liên lạc sao cho Chơn ngã có thể càng ngày càng tự khẳng định được mình thông qua đó và rốt cuộc hoàn toàn khống chế được Phàm ngã khiến cho nó không thể có tư tưởng hoặc ý chí riêng rẽ nào, mà có thể nói chỉ còn là một biểu hiện của Chơn ngã trên các cõi thấp, dĩ nhiên trong chừng mực giới hạn bởi các cõi thấp.

Mối liên kết gắn liền Phàm ngã với Chơn ngã thường được gọi là một sợi chỉ - sợi chỉ bạc này thích hợp với sự biểu hiện trong sạch.

Tim là trung tâm của cơ thể dành cho tam nguyên thượng; atma, buddhi, manas, sao cho khi tâm thức trụ vào tim trong lúc tham thiền thì nó thụ cảm nhiều nhất với ảnh hưởng của Chơn ngã. Đầu là vị trí của con người trí tuệ-thông linh; nó có nhiều chức năng khác nhau với bảy não thất bao gồm cả tuyến yên và tuyến tùng. Kẻ nào định trí mà có thể đưa tâm thức từ não xuống tim ắt có thể hiệp nhất kama-manas với thượng trí, thông qua hạ trí; thế mà hạ trí khi thuần khiết và không chịu ảnh hưởng của kama lại chính là antahkarana. Lúc bấy giờ y ắt ở vị thế thu lượm được một số lực thôi thúc của tam nguyên thượng.

Kẻ nào hoàn toàn không được rèn luyện ắt hầu như không giao tiếp được với Chơn ngã; mặt khác, Điểm đạo đồ lại giao tiếp được hoàn toàn. Vì vậy ta ắt trông mong rằng sẽ tìm thấy những người thuộc đủ mọi trình độ trung gian giữa hai cực đoan này.

Đến đây học viên ắt đánh giá cao được tầm quan trọng ghê gớm của việc thực hiện mối liên hệ này giữa Chơn ngã và Phàm ngã, và y ắt làm hết sức mình để có thể củng cố mối liên kết ấy sao cho Chơn ngã và Phàm ngã dần dần bước vào tác động như một thực thể duy nhất. Có lẽ loạt sách gồm bốn quyển này có thể được coi là động cơ thúc đẩy lớn lao nhằm giúp y thực hiện nhiệm vụ ấy qua việc giải thích cấu tạo của con người cùng với đủ thứ hiện thể mà y hoạt động thông qua đó.

Trong khi cố gắng về nhiều mặt và nhiều phương tiện nhằm đánh giá cao và ngộ ra được sự khác nhau lớn lao giữa quan điểm của Phàm ngã và Chơn ngã thì ta ắt phải luôn luôn nhớ rằng ta đã từng lập đi lập lại chỉ có một tâm thức duy nhất thôi; thế mà ta lại thường cảm thấy rõ rệt có hai tâm thức; điều này khiến ta đâm ra thắc mắc liệu Chơn ngã có hoàn toàn tách rời khỏi thể xác hay chăng. Tuy nhiên, ta phải ngộ ra được rằng chỉ có một tâm thức duy nhất thôi. Sự khác nhau biểu kiến là do những hạn chế của đủ thứ hiện thể.

Vì vậy, ta không nên tưởng lầm rằng có hai thực thể nơi con người. Chưa bao giờ có bất kỳ Phàm ngã nào là một thực thể cô lập mà như ta từng thấy, Chơn ngã đầu tư một phần nhỏ xíu của mình nơi phàm ngã để trải nghiệm những rung động nơi các cõi thấp.

Ta phải luôn luôn tâm niệm rằng thượng manas và hạ manas căn bản là đồng nhất. Ta phân biệt chúng ra để cho tiện lợi, nhưng sự khác nhau chỉ là cách vận hành hoạt động chứ không phải khác nhau về bản chất. Hạ manas chỉ là một đối với thượng manas; cũng giống hệt như tia sáng mặt trời hiệp nhất với mặt trời.

Mảnh nhỏ xíu của Chơn ngã vốn được đầu tư vào Phàm ngã là điểm tâm thức mà các nhà thần nhãn có thể thấy chuyển động vòng vòng xung quanh con người. Theo một hệ thống biểu tượng thì người ta thấy nó là ‘con người màu hoàng kim có kích thước bằng ngón tay cái’ ngự nơi tim. Tuy nhiên, những người khác thấy nó đúng ra có dạng một ngôi sao; một ngôi sao ánh sáng chói lọi.

Người ta có thể giữ cho Ngôi sao Tâm thức của mình ở bất cứ nơi đâu mình muốn, nghĩa là ở bất cứ nơi nào trong bảy luân xa chính tức trung tâm lực trong cơ thể. Luân xa nào tự nhiên nhất đối với con người thì còn tùy thuộc phần lớn vào loại hình hoặc “cung” của y và có lẽ cũng tùy thuộc vào giống dân chính và giống dân phụ của y.

Những người thuộc Giống dân Chính thứ Năm, hầu như luôn luôn giữ cho tâm thức ở trong bộ óc, nơi trung tâm lực tùy thuộc vào tuyến yên. Tuy nhiên, có những người thuộc các giống dân khác mà tự nhiên hơn là nên giữ tâm thức theo thói quen ở trung tâm tim, họng hoặc nhật tùng.

Như vậy, Ngôi sao Tâm thức là đại biểu của chơn ngã nơi các cõi thấp và vì nó biểu lộ qua các hạ thể, cho nên ta gọi nó là Phàm nhơn, tức con người mà bạn bè y biết ở dưới đây.

Như ta đã thấy, mặc dù Chơn ngã chẳng qua chỉ là một mảnh của Chơn thần, thế nhưng nó vẫn hoàn chỉnh là Chơn ngã ở trong thể nguyên nhân ngay cả khi quyền năng của nó còn chưa được phát triển; trong khi đó ở Phàm ngã chẳng qua chỉ có một nét chấm phá trong sinh hoạt của nó.

Hơn nữa, trong trường hợp kẻ phàm phu, tâm thức của Chơn ngã trên cõi của riêng mình chỉ mang tính riêng phần và lơ mơ, thế nhưng trong chừng mực mà nó hoạt động thì nó luôn luôn ở về phía thiện, bởi vì nó mong muốn điều gì thuận lợi cho sự tiến hóa của chính nó trên cương vị là linh hồn.

Thật vậy, mong muốn trước sau như một của Chơn ngã là tiến bộ, là phát triển Chơn ngã và chỉnh hợp các hạ thể được dùng làm công cụ của mình.

Chơn ngã không thể có bất kỳ tư tưởng nào mà ta gọi là điều ác; bởi vì nơi Chơn ngã chỉ có sự thanh khiết trong chừng mực đã phát triển được bất kỳ đức tính nào. Chẳng hạn như nếu có lòng luyến ái thì nó hoàn toàn không bị nhuốm màu ghen tuông, ganh tị hoặc ích kỷ. Đó là một tấm gương phản chiếu tình thương của Thượng Đế trong chừng mực mà Chơn ngã có thể mô phỏng lại được ở trình độ của riêng mình.

Vả lại, Chơn ngã hầu như là chưa bao giờ sai lầm. Xét theo biểu kiến, nó không bị lường gạt về bất cứ thứ gì nhưng nó có thể không biết tới một vài vấn đề thì điều này là rõ ràng, bởi vì thật ra chính mục đích của sự nhập thể là để loại trừ sự không biết ấy. Nhưng như ta đã thấy, một mảnh của Chơn ngã được đầu tư xuống vật chất thấp trở nên có ý thức sắc sảo và linh hoạt về loại vật chất ấy đến nỗi nó suy nghĩ và hành động dường như thể nó là một thực thể riêng biệt; nó quên mất rằng nó vốn thuộc về Chơn ngã kém phát triển hơn nhưng có tầm ý thức nhìn xa trông rộng hơn; nó đã xác lập với sự vụ sinh hoạt theo kiểu của riêng mình và cố gắng muốn đi đâu thì đi hơn là theo mong muốn của Chơn ngã.

Hơn nữa, Chơn ngã mặc dù có mọi quyền năng dũng mãnh nhưng lại kém chính xác hơn nhiều so với hạ trí, cho nên Phàm ngã khi đánh giá khả năng phân biệt của hạ trí cao hơn hết (khả năng mà nó dự tính phát triển) thì thường đi đến hậu quả là coi thường Chơn ngã vốn cao siêu hơn nhưng lại lơ mơ hơn mình; nó bèn có một thói quen nghĩ rằng mình là một bản ngã độc lập.

Ở đây, chúng ta có thể lưu ý thấy rằng trong suốt lộ trình tiến hóa, bao giờ cũng có nguy cơ người ta đồng nhất hóa chính mình với cái mức độ hoặc cái hiện thể mà mình có ý thức đầy đủ nhất trong đó.

Vì thế cho nên, như ta đã thấy đôi khi dường như thể mảnh vụn hoạt động chống lại tổng thể, nhưng người nào có hiểu biết đều từ chối không chịu để cho mình bị lừa gạt, vượt thoát qua cái ý thức sắc sảo và tỉnh táo của mảnh vụn ấy để trở về với tâm thức chân thực ẩn đằng sau mà cho đến nay vẫn còn kém phát triển xiết bao. Đó là điều mà ông Sinnett gọi là “trung kiên với Chơn ngã”.

Ta đã thấy rằng xét theo bản chất của sự việc thì trong thể nguyên nhân tức trong Chơn ngã không có điều ác. Nhưng bất cứ nơi đâu có một khoảng trống trong thể nguyên nhân thì vẫn có khả năng là các hạ thể có thể lọt vào một dạng hành động ác nào đó. Vậy là chẳng hạn như tinh linh của thể vía có thể chiếm hữu con người và xô đẩy y phạm một tội ác. Trong trường hợp như thế, Chơn nhơn không đủ tỉnh tào để can thiệp và ngăn chận hành động hoặc có lẽ nó cũng chẳng hiểu cơn đam mê hoặc tham lam ấy của thể vía lại có thể bắt buộc Phàm ngã phạm một tội ác. Vì vậy, điều ác không bắt nguồn từ Chơn ngã mà bắt nguồn từ sự thiếu sót trong Chơn ngã; đó là vì nếu Chơn ngã phát triển hơn thì nó đã kiểm soát được con người đang ở trên bờ vực của tư tưởng ác, và thế là y không phạm phải tội ác nữa.

Nơi những kẻ phàm phu, Chơn ngã chưa kiểm soát được Phàm ngã khá nhiều mà cũng chưa phóng chiếu xuống một quan niệm rõ ràng về chủ đích của mình; như ta đã thấy mảnh nhỏ thỏa mãn được ta qua Phàm ngã đều tăng trưởng theo những đường lối và ý kiến của riêng mình. Nó đang phát triển qua kinh nghiệm mà nó thu lượm được để rồi chuyển giao điều này cho Chơn ngã; nhưng cùng với việc phát triển thật sự ấy thì nó cũng thường thu gom rất nhiều thứ khó lòng mà xứng đáng với tên gọi ấy. Nó chẳng những thu lượm kiến thức mà còn thu lượm thành kiến vốn thật ra chẳng phải là kiến thức gì hết. Nó không hoàn toàn giải thoát được các thành kiến ấy – xin lưu ý là có thành kiến về tri thức, về xúc cảm và về hành động – chừng nào con người còn chưa đạt tới quả vị Chơn sư. Dần dần thì nó mới phát hiện được rằng những điều này chỉ là thành kiến để rồi tiến bộ vượt qua thành kiến; nhưng nó luôn luôn có rất nhiều hạn chế mà Chơn ngã lại hoàn toàn không bị hạn chế.

Để giúp cho Chơn ngã kiểm soát được các hiện thể và giúp nó sử dụng các hạ thể vì mục đích của chính mình, các bậc cha mẹ và thầy cô có thể làm được rất nhiều điều trong thời kỳ nó còn ấu thơ và niên thiếu. Đó là vì việc mầm mống thiện nơi các hạ thể của đứa trẻ được kích động trước hơn là mầm mống ác tạo ra một tình huống khác hẳn. Nếu nhờ chăm sóc cực kỳ cẩn thận trước khi nó sinh ra và trong vòng nhiều năm sau khi nó chào đời mà cha mẹ chỉ kích thích những khuynh hướng thiện thì Chơn ngã tự nhiên là sẽ thấy mình dễ biểu hiện theo những đường lối ấy và một thói quen nhất định đã được tạo lập theo hướng đó. Thế rồi khi một kích thích ác đến với nó thì kích thích này đụng phải một lực thôi thúc mạnh mẽ theo chiều hướng thiện mà nó hoài công phấn đấu để khắc chế.

Tương tự như vậy, nếu khuynh hướng ác đã được kích động trước thì những kích thích hướng thiện lại phải phấn đấu chống đối bẩm tính hướng về điều ác. Trong trường hợp này Phàm ngã đã nếm mùi điều ác cho nên sẵn sàng tiếp thu và buông thỏng theo điều ác. Tuy nhiên cũng có trường hợp khác, khi tự nhiên có việc rất ghét điều ác khiến cho công việc của Chơn ngã dễ dàng hơn nhiều.

Nơi kẻ phàm phu thì có một sự căng thẳng dai dẳng tiếp diễn giữa thể vía và thể trí, cũng lại có trường hợp các hạ thể này tuyệt nhiên không chỉnh hợp với Chơn ngã hoặc đã sẵn sàng đóng vai trò hiện thể của nó. Điều cần thiết là phải tẩy trược Phàm ngã cũng như mở rộng kênh dẫn nối liền Phàm ngã với Chơn ngã.

Nếu chưa làm được điều này thì Phàm ngã vẫn còn xem xét mọi chuyện và mọi người theo quan điểm rất hạn hẹp của riêng mình. Chơn ngã không thể thấy được những gì đang thật sự tiếp diễn; nó chỉ nhận thức được hình ảnh xuyên tạc của Phàm ngã; Phàm ngã giống như một máy chụp hình có thấu kính bị hỏng làm cho các tia sáng bị méo mó và một tấm kính ảnh đầy khuyết tật khiến cho ảnh chụp được bị mờ, không rõ rệt và không đúng tỉ lệ.

Vì thế cho nên trong trường hợp hầu hết mọi người, Chơn ngã không thể rút ra được từ Phàm ngã bất cứ điều gì thỏa đáng chừng nào còn ở trên cõi trời. Bản thân Chơn ngã biết phân biệt đúng với sai: nó nhận ra được khi nó nhìn thấy và bác bỏ điều sai trái. Nhưng thường thường khi nó liếc mắt nhìn xuống Phàm ngã thì nó thấy một mớ hỗn độn những hình tư tưởng tiền hậu bất nhất, rối rắm đến nỗi mà nó không thể phân biệt được một điều gì xác thật. Nó bèn quay mặt đi thất vọng và quyết định phải chờ đến lúc thanh tịnh trên cõi trời thì mới toan tính lọc lựa được những mảnh sự thật ra khỏi cái mớ dường như là hỗn độn này.

Trong tình huống yên tịnh hơn nơi cõi Devachan, khi những xúc động và tư tưởng trong sinh hoạt trên cõi trần kiếp vừa qua lần lượt xuất lộ từng thứ một; khi được xem xét dưới ánh sáng sinh động của cõi Devachan thì những xúc động và tư tưởng ấy mới được khảo sát bằng một tầm nhìn sáng suốt cho nên nó mới vứt đi được những thứ cặn bã và chỉ giữ lại kho báu.

Dĩ nhiên đệ tử nên cố gắng tạo ra tình huống ấy ngay khi còn sử dụng xác phàm, tẩy trược Phàm ngã để cho nó hòa hợp với Chơn ngã tức linh hồn.

Mặc dù Chơn ngã chắc chắn là chỉ được biểu hiện phần nào qua thể xác, thế nhưng cũng không chính xác khi bảo rằng nó cách ly với thể xác. Nếu ta tưởng tượng Chơn ngã là một hình khối ba chiều, còn cõi trần là một mặt phẳng (hai chiều) thì: nếu ta đặt hình khối ấy lên trên mặt phẳng thì rõ ràng cái hình phẳng biểu diễn sự tiếp xúc của hình khối ấy với mặt phẳng ắt là một biểu diễn cực kỳ riêng phần của hình khối. Hơn nữa, nếu ta lần lượt đặt nhiều cạnh khác nhau của hình khối lên trên mặt phẳng thì ta có thể thu được những ấn tượng khác nhau khá nhiều. Tất cả những ấn tượng ấy đều bất toàn và riêng phần bởi vì trong mọi trường hợp thì hình khối đều có phần mở rộng theo một phương khác hẳn mà tuyệt nhiên ta không thể biểu diễn nó lên trên mặt phẳng.

Trong trường hợp một kẻ phàm phu ta sẽ thu lượm được một hệ biểu tượng gần chính xác về các sự thật nếu ta giả định rằng hình khối chỉ có ý thức trong chừng mực mà nó tiếp xúc với bề mặt. Tuy nhiên những kết quả thu được qua sự biểu diễn của tâm thức ấy vốn cố hữu nơi hình khối xét chung và ắt hiện hữu trong bất kỳ biểu hiện nào sau này của nó cho dẫu biểu hiện ấy có thể khác khá nhiều so với những biểu hiện trước kia.

Khi Chơn ngã còn chưa phát triển thì nó không thể hưởng ứng hơn mức rất ít những rung động cực kỳ thanh bai của cõi thượng trí sao cho những rung động ấy đi xuyên qua nó mà hầu như không ảnh hưởng gì đến nó. Thoạt tiên, muốn ảnh hưởng đến nó thì cần phải có những rung động mạnh mẽ và tương đối thô trược, bởi vì những rung động này không tồn tại trên cõi của riêng nó cho nên nó phải đầu tư xuống các mức thấp hơn để tìm kiếm những rung động ấy.

Vì thế cho nên, thoạt đầu nó chỉ đạt được ý thức trọn vẹn qua các hiện thể thấp nhất và thô trược nhất; trong một thời gian dài, chú tâm của nó chỉ tập trung vào cõi hồng trần; sao cho mặc dù cõi này thấp hơn nhiều so với cõi của riêng nó và không hiến ra nhiều phạm vi để cho nó hoạt động, thế nhưng trong giai đoạn sơ khởi nó lại cảm thấy mình linh hoạt hơn nhiều khi làm việc trên cõi trần.

Khi ý thức của nó gia tăng và mở rộng tầm hoạt động thì nó dần dần bắt đầu càng ngày càng làm việc qua vật chất ở một mức cao hơn, nghĩa là vật chất cõi trung giới. Ở một giai đoạn mãi sau này khi nó đã đạt tới mức hoạt động sáng suốt trong vật chất cõi trung giới thì nó bắt đầu cũng có thể biểu hiện qua vật chất của thể trí. Mãi về sau này hơn nữa, nó sẽ đạt mức chấm dứt nỗ lực hiện nay khi nó hoạt động đầy đủ và sáng suốt trong vật chất của thể nguyên nhân trên cõi thượng trí, cũng giống như giờ đây nó đang hoạt động trên cõi trần.

Khi một Chơn ngã đã phát triển đầy đủ để có thể được một Chơn sư ảnh hưởng trực tiếp thì ảnh hưởng ấy có thể được chuyển xuống cho Phàm ngã với số lượng tùy thuộc vào mối liên kết giữa Phàm ngã và Chơn ngã; điều này khác hẳn trong những trường hợp khác nhau: thật vậy sinh hoạt đời người biến thiên vô hạn.

Khi lực tâm linh soi chiếu cho Chơn ngã thì một điều gì đó của lực này ắt phải chuyển xuống qua Phàm ngã bởi vì Phàm ngã vẫn gắn liền với Chơn ngã cũng như bàn tay gắn liền với cơ thể qua cánh tay. Nhưng Phàm ngã chỉ có thể được điều mà nó có khả năng tiếp thu.

Cũng có một yếu tố quan trọng khác tác động vào đây. Chơn sư thường tác động vào các đức tính của Chơn ngã bị Phàm ngã ngán trở nhiều nhất sao cho trong trường hợp như thế rất ít thần lực có thể chuyển xuống được Phàm ngã. Cũng giống như chỉ những kinh nghiệm nào của Phàm ngã có thể được chuyển giao cho Chơn ngã khi nó tương thích với bản chất và quyền lợi của Chơn ngã; cũng vậy, chỉ những lực thôi thúc nào mà Phàm ngã hưởng ứng được thì mới có thể biểu hiện qua Phàm ngã. Chúng ta cũng phải luôn luôn tâm niệm rằng trong khi Chơn ngã có khuynh hướng tiếp thu mặt tinh thần và loại bỏ mặt vật chất thì, ít ra trong giai đoạn sơ khai, khuynh hướng chung của Phàm ngã lại là tiếp thu khía cạnh vật chất và loại bỏ khía cạnh tinh thần.

Đôi khi một nhà thần nhãn có thể thấy các ảnh hưởng này tác động. Vậy là vào một ngày nào đó, y có thể để ý thấy một đặc trưng nào đó của Phàm ngã được tăng cường rất nhiều mà không có lý do ngoại lai nào. Ta thường thấy nguyên nhân nơi điều diễn ra ở một mức nào đó cao hơn, tức là sự kích thích đức tính ấy nơi Chơn ngã. Chẳng hạn như một người có thể thấy mình tràn đầy lòng luyến ái hoặc sùng tín mà hoàn toàn không thể giải thích được tại sao lại như vậy xét theo cõi hồng trần. Nguyên nhân thường là sự kích thích Chơn ngã hoặc mặt khác có thể là đang đặc biệt chú ý tới Phàm ngã trong nhất thời.

Mối quan hệ giữa đệ tử và Chơn sư đại khái cũng giống như giữa Phàm ngã và Chơn ngã. Cũng giống như ta có thể coi Chơn ngã đầu tư một mảnh nhỏ của chính mình xuống Phàm ngã và biểu hiện – cho dù bất toàn đến đâu đi chăng nữa – qua Phàm ngã; cũng vậy giống như cách ấy, đệ tử chẳng những biểu diễn Chơn sư mà còn là chính Chơn sư theo một nghĩa rất thực, nhưng Chơn sư đã chịu hạn chế ghê gớm; những hạn chế này chẳng những là do tình huống nơi chính các cõi thấp mà dĩ nhiên còn do Phàm ngã của đệ tử tuyệt nhiên chưa được siêu việt.

Hơn nữa, cho dẫu Chơn ngã của đệ tử đã hoàn toàn kiểm soát được các hạ thể, thì vẫn còn có sự khác nhau giữa kích thước Chơn ngã của đệ tử và Chơn ngã của Chơn sư, bởi vì đệ tử dĩ nhiên là một Chơn ngã nhỏ hơn Chơn sư mà mình theo học, vì vậy chỉ biểu diễn được Ngài một cách bất toàn.

Tham thiền là một cách thu hút sự chú ý của Chơn ngã: song le ta nên nhớ rằng khi thực hành tham thiền thay vì cố gắng chận Chơn ngã lại rồi thu hút nó xuống với Phàm ngã, thì ta nên phấn đấu vươn lên tới Chơn ngã đang hoạt động cao siêu. Những ảnh hưởng cao siêu chắc chắn là sẽ được sự tham thiền chiêu mộ, chúng luôn luôn hữu hiệu cho dẫu trên cõi trần sự việc có thể dường như là rất tẻ nhạt và hoàn toàn không có gì hăng hái. Thật vậy, cảm tưởng tẻ nhạt nơi Phàm ngã có thể là đang vươn lên tới Chơn ngã, và kết quả là Chơn ngã thờ ơ không phóng năng lượng xuống cho Phàm ngã nữa.

Tham thiền và nghiên cứu những đề tài tâm linh trong sinh hoạt thế gian chắc chắn sẽ khác nhau rất nhiều trong sinh hoạt của Chơn ngã: đó là vì khi tham thiền được thực hiện một cách hữu thức ắt mở ra kênh dẫn giữa Phàm ngã và Chơn ngã và duy trì cánh cửa ấy. Tuy nhiên ta nên nhớ rằng tham thiền trên cõi trần không trực tiếp phục vụ cho Chơn ngã mà chỉ để rèn luyện đủ thứ hiện thể trở thành một kênh dẫn cho Chơn ngã. Thật vậy, trong khi tham thiền trên cõi trần, Chơn ngã coi Phàm ngã cũng giống như bất kỳ lúc nào khác: thường thường thì Chơn ngã hơi miệt thị Phàm ngã. Song le lực tuôn xuống bao giờ cũng của Chơn ngã nhưng đó chỉ là một bộ phận nhỏ của Chơn ngã, nó có khuynh hướng biểu kiến về sự việc.

Kẻ phàm phu chưa bao giờ tiếp thu những vấn đề tâm linh một cách nghiêm túc vẫn có một sợi dây liên lạc giữa Phàm ngã và Chơn ngã; thật ra thì kênh dẫn này thường hẹp đến nỗi đôi khi nó có vẻ hầu như là bị tắc nghẽn. Chỉ có vài dịp đặc biệt nào đó, chẳng hạn như lúc “cải giáo” – thì thần lực mới có thể đột phá trở lại qua nó. Đối với những người phát triển nhiều hơn thì trong một chừng mực nào đó thường xuyên có sự lưu thông giữa Chơn ngã và Phàm ngã.

Những nhận xét này khiến cho ta ngộ ra được rằng tuyệt nhiên không chính xác khi xét đoán Chơn ngã qua biểu hiện của nó nơi Phàm ngã. Vậy là, chẳng hạn như Chơn ngã của một loại người vô cùng hấp dẫn có thể trình diễn màu mè nhiều hơn trên cõi trần so với Chơn ngã của một người khác phát triển cao siêu hơn hẳn, nhưng năng lượng của y lại hầu như toàn là tập trung vào cõi nguyên nhân hoặc bồ đề. Vì thế cho nên những người nào chỉ xét đoán theo dáng vẻ bên ngoài trên cõi trần thường hoàn toàn sai lầm khi đánh giá về mức phát triển tương đối của những người khác.

Mỗi một lần Chơn ngã lần lượt giáng xuống hạ giới đều bị hạn chế một cách khôn tả nơi con người đến nỗi người mà ta gặp trên cõi trần cùng lắm cũng chỉ là mảnh vụn của một mảnh, và biểu hiện của Chơn nhơn bất cập đến nỗi nó chỉ cung ứng cho ta một điều gì đó hơi giông giống một quan niệm về điều mà Chơn nhơn sẽ thành hiện thực vào lúc kết liễu chu kỳ tiến hóa.

Chừng nào ta chưa thấy được Chơn ngã thì ta chẳng thể quan niệm được nó thật sự cao cả xiết bao so với thực thể đang nhập thể, thì nó vô cùng minh triết và dũng mãnh hơn. Thật vậy, mỗi Chơn nhơn đều vô cùng tốt đẹp hơn mức mà nó dường như biểu hiện ra. Bậc thánh cao cả nhất cũng chưa bao giờ biểu hiện được trọn vẹn Chơn ngã của mình; trên cõi cao ngài là một vị thánh còn cao cả hơn mức mà ngài đã từng có thể đạt được dưới đây. Nhưng cho dù ngài thật là huy hoàng thì ta tạm có thể nói rằng ngài vẫn lơ mơ với sự huy hoàng ấy.

Thật ra có ba cách để cho Chơn nhơn có thể phát triển và ảnh hưởng tới cuộc đời.

(1)- Cách thức của nhà khoa học và triết học, các người này chẳng những phát triển hạ trí mà còn phát triển thượng trí sao cho rất nhiều loại hình tư tưởng trừu tượng và bao quát đã giáng xuống tâm thức của họ.

Nhờ vậy mà mãi sau này mới có sự phát triển tâm thức bồ đề.

(2)- Phương pháp sử dụng các xúc động cao cấp, chẳng hạn như lòng luyến ái, sùng tín hoặc đồng cảm sao cho nó khơi hoạt được nguyên khí bồ đề ở mức độ lớn lao mà không đặc biệt phát triển thể nguyên nhân ở trung gian. Song le thể nguyên nhân cũng chịu ảnh hưởng bởi vì mọi sự phát triển thể bồ đề đều có phản tác động rất mạnh tới thể nguyên nhân. Những người này không nhất thiết phát triển được một hiện thể bồ đề mà họ có thể sống đời trong đó; nhưng việc sử dụng các xúc động cao cấp chắc chắn sẽ khơi dậy các rung động nơi vật chất bồ đề. Vì thế cho nên có một sự xao xuyến trong hiện thể bồ đề cho đến nay vẫn chưa hình thành sao cho nhiều rung động của nó giáng xuống phù hộ cho thể vía. Thế là một người có thể tiếp thu được ảnh hưởng lớn lao từ cõi bồ đề ngay cả trước khi hiện thể của nó đã được phát triển trọn vẹn.

 (3)- Phương pháp bí ẩn hơn trong đó ý chí được khơi hoạt và thể xác hưởng ứng với vật chất của atma theo một cách nào đó. Ta biết rất ít về phương pháp tác động của cách thức này. Hầu hết học viên đều sử dụng phương thức sùng tín và đồng cảm sâu sắc với đồng loại.

Một Chơn ngã khá tiên tiến đôi khi cũng có thể ít quan tâm tới cơ thể, bởi vì bất cứ thứ gì được đầu tư cho Phàm ngã đều có nghĩa là Chơn ngã phải rút ra bấy nhiêu, và vì vậy nó có thể dè xẻn trong việc tiêu tốn thần lực như thế. Một Chơn ngã có thể khá ư sốt ruột và bằng một cách nào đó triệt thoái ra khỏi Phàm ngã. Tuy nhiên trong những trường hợp như thế, bao giờ cũng có một sự chu lưu giữa Chơn ngã và Phàm ngã mà kẻ phàm phu không thể có được. Nơi kẻ phàm phu, ta có thể nói rằng mảnh Chơn nhơn được đầu tư rồi đem con bỏ chợ, mặc dù nó không hoàn toàn bị cắt đứt liên hệ. Song le ở giai đoạn tiên tiến hơn mà ta vừa đề cập tới thì có một sự giao tiếp thường xuyên giữa đôi bên dọc theo kênh dẫn. Vì vậy, Chơn ngã có thể triệt thoái bất cứ lúc nào mà mình muốn bỏ lại một sự biểu diễn rất tồi tàn của Chơn nhơn. Như vậy ta thấy mối quan hệ giữa Phàm ngã và Chơn ngã biến thiên rất nhiều nơi những người khác nhau và những trình độ phát triển khác nhau.

Một Chơn ngã bận rộn với những vụ việc trên cõi của riêng mình ắt nhất thời quên đi việc chú ý đúng mức tới Phàm ngã, cũng giống như một người tốt bụng và biết suy nghĩ do áp lực đặc biệt nào đó của sự việc có thể nhất thời quên đi con ngựa hoặc con chó của mình. Đôi khi lúc việc này xảy ra thì Phàm ngã lại nhắc nhở y về sự tồn tại của mình bằng cách lầm lẫn với một mức điên rồ nào đó gây ra sự đau khổ nghiêm trọng.

Thỉnh thoảng người ta cũng có thể nhận thấy rằng sau khi đã hoàn tất một phần công việc đặc biệt, vốn cần có sự hợp tác phần lớn là của Chơn ngã, chẳng hạn như diễn thuyết cho một đoàn thính giả đông đúc – thì Chơn ngã đã rút hết năng lượng của mỉnh và bỏ mặc cho Phàm ngã chỉ còn đủ năng lượng để cảm thấy mình khá ư mất tinh thần. Có lúc nó thừa nhận rằng công việc đã tỏ ra quan trọng theo một mức nào đó, vì vậy nó tuôn xuống thêm một chút bản thân mình, nhưng sau đó nó bỏ mặc cho Phàm ngã bất hạnh cảm thấy mình khá ư chán nản.

Ta phải luôn luôn tâm niệm rằng Chơn ngã chỉ đầu tư cho Phàm ngã một phần rất nhỏ của chính mình, và vì vậy bộ phận ấy thường xuyên dính mắc vào những quyền lợi, mà vì chúng riêng phần cho nên thường đi men theo những đường lối khác với hoạt động chung của Chơn ngã. Chơn ngã tuyệt nhiên không đặc biệt chú trọng tới kinh nghiệm của Phàm ngã nếu như không có một điều gì đó bất thường xảy ra.

Trong sinh hoạt trên cõi trần của kẻ phàm phu, ít có điều gì khiến cho Chơn ngã chú ý và chỉ thỉnh thoảng mới có xảy ra một điều thật sự quan trọng, điều này có thể nhất thời thu hút sự chú tâm của Chơn ngã sao cho từ đó nó rút ra được bất cứ thứ gì xứng đáng.

Kẻ phàm phu sống theo kiểu giật gấu vá vai, già nửa thời gian nó chẳng thể thức tỉnh đối với sinh hoạt chân thực của Chơn ngã chút nào. Nếu một người phàn nàn Chơn ngã chẳng chú ý bao nhiêu tới mình thì y hãy tự hỏi xem mình có chú ý nhiều tới Chơn ngã hay chăng. Chẳng hạn như vào một ngày cho sẵn nào đó, liệu y có thường xuyên nghĩ tới Chơn ngã chăng?

Nếu y muốn thu hút sự chú tâm của Chơn ngã thì y phải khiến cho Phàm ngã hữu dụng đối với Chơn ngã. Ngay khi y bắt đầu dồn phần lớn tư tưởng của mình cho những chuyện cao siêu – nói cách khác, ngay y bắt đầu sống cao thượng – thì Chơn ngã rất có thể sẽ chú ý nhiều hơn tới y.

Chơn ngã thừa biết rằng có một vài bộ phận cần thiết trong cơ tiến hóa của mình chỉ thành tựu được thông qua Phàm ngã, qua các thể trí, vía và xác. Vì vậy nó biết rằng mình phải chú tâm tới Phàm ngã trong một thời gian nào đó, phải kiểm soát được nó và chế ngự được nó.

Nhưng ta có thể hiểu rõ rằng nhiệm vụ này có lẽ dường như không hấp dẫn đến nỗi một Phàm ngã cho sẵn nào đó có lẽ là một thứ gì vừa không thu hút lại vừa chẳng có triển vọng. Nếu ta quan sát nhiều Phàm ngã xung quanh mình với thể xác chứa đầy ma túy và thuốc độc, thể vía sặc mùi tham lam và đa dục, thể trí chẳng quan tâm tới điều gì khác hơn là kiếm tiền, và có lẽ đùa giỡn với nhiều thứ thô kệch hơn thì chẳng khó hiểu khi ta thấy Chơn ngã giám sát từ trên cao vút ắt quyết định trì hoãn nỗ lực nghiêm túc của mình sang một kiếp khác, với hi vọng rằng tập hợp các hiện thể kiếp sau có thể dễ chịu ảnh hưởng của mình hơn những hiện thể mà giờ đây nó đăm đăm nhìn một cách khủng khiếp. Ta có thể tự nhủ là: “Lần tới mình có thể có cơ may được một thứ gì tốt hơn chứ không thể làm được gì với cái ngữ như thế này, trong khi đó mình còn nhiều việc quan trọng hơn cần phải làm thì tội tình gì phải chú ý tới chúng”. 

Một tình trạng sự việc tương tự thường xảy ra trong những giai đoạn sơ khai của một kiếp nhập thể mới mẻ. Như ta đã từng thấy, từ khi đứa trẻ chào đời, Chơn ngã đã lượn lờ bên trên nó và trong một số trường hợp bắt đầu cố gắng ảnh hưởng tới sự phát triển của nó trong lúc nó vẫn còn rất non trẻ. Nhưng theo thông lệ, Chơn ngã ít quan tâm tới nó cho đến khi đã đủ bảy tuổi; vào lúc ấy công việc của tinh linh nghiệp quả hầu như đã kết thúc.

Như lũ trẻ con khác nhau nhiều đến nỗi cũng chẳng lấy gì làm lạ khi ta thấy mối liên hệ giữa Chơn ngã và Phàm ngã hữu quan cũng khác nhau rất nhiều. Một số Phàm ngã của đứa trẻ thật nhanh nhẩu ưa đáp ứng còn một số lại đần độn bướng bỉnh. Khi sự đần độn và không đáp ứng nổi bật lên thì Chơn ngã thường rút lui sự quan tâm chủ định nhất thời của mình với hi vọng rằng khi cơ thể của đứa trẻ lớn lên thì nó có thể đâm ra khéo léo hơn và dễ đáp ứng hơn.

Đối với chúng ta thì một quyết định như vậy có vẻ là không khôn ngoan bởi vì nếu Chơn ngã lơ là Phàm ngã hiện tại thì cũng ít khả năng Phàm ngã kế tiếp sẽ được cải tiến; và nếu nó bỏ mặc cho cơ thể đứa trẻ phát triển mà không chịu ảnh hưởng của mình thì những phẩm chất không đáng mong muốn ắt biểu lộ ra hoàn toàn có thể mạnh mẽ hơn thay vì bị tiêu tán đi. Nhưng chúng ta khó lòng ở vị thế xét đoán được điều này bởi vì sự hiểu biết của ta về vấn đề ấy thật bất toàn và chúng ta không hiểu chút nào về công trình cao siêu mà Chơn ngã dồn hết nỗ lực vào đó.

Vì vậy, ta thấy mình không thể xét đoán một cách chính xác trình độ tiến hóa của bất cứ ngưởi nào mà mình gặp trên cõi trần. Một mặt, những nguyên nhân nghiệp quả có thể tạo ra một phàm ngã rất hấp dẫn nhưng có một Chơn ngã ẩn đằng sau chỉ tiến bộ vừa phải thôi. Mặt khác, cũng có những nguyên nhân làm nảy sinh ra một Phàm ngã khiếm khuyết hoặc thấp kém nhưng lại thuộc về một Chơn ngã tương đối tiên tiến.

Khi Chơn ngã quyết định dồn hết lực lượng đầy nghị lực của mình cho Phàm ngã thì nó có thể tạo ra một sự chuyển biến rất lớn. Chẳng ai đã từng đích thân mình khảo cứu vấn đề này mà lại không tưởng tượng ra sự thay đổi ấy mầu nhiệm, nhanh chóng và triệt để biết dường nào khi tình huống thuận lợi, nghĩa là khi Chơn ngã tương đối dũng mãnh còn Phàm ngã có thói xấu hết thuốc chữa, nhất là khi về phần mình Phàm ngã cũng quyết tâm tinh tấn để trở thành một biểu hiện toàn bích của Chơn ngã khiến cho mình hấp dẫn được Chơn ngã.

Muốn hiểu được điều này có thể xảy ra như thế nào thì dĩ nhiên ta cần phải xem xét vấn đề này cùng một lúc theo hai quan điểm. Hầu hết chúng ta nơi đây đều chủ yếu là Phàm ngã hoặc hoàn toàn suy nghĩ và hành động như vậy; thế mà đồng thời ta cũng biết rằng thật ra ta là Chơn ngã và những người nào trong chúng ta đã tham thiền nhiều năm đều có thể khiến cho mình nhạy cảm hơn với những ảnh hưởng thanh bai và thường có ý thức được sự can thiệp của Chơn ngã.

Chúng ta càng có thói quen đồng nhất hóa mình với Chơn ngã thì chúng ta càng xem xét được các vấn đề của cuộc đời một cách minh bạch và lành mạnh hơn. Nhưng chừng nào ta còn cảm thấy mình là Phàm ngã thì rõ ràng ta còn phải có bổn phận và quyền lợi là cởi mở đối với Chơn ngã, vươn lên tới tận nó và kiên trì xác lập trong bản thân những rung động để cho Chơn ngã sử dụng được. Ít ra thì ta phải chắc chắn rằng mình không kỳ đà cản mũi Chơn ngã mà luôn luôn làm hết sức mình vì Chơn ngã theo sự sáng suốt của chính mình. Vì ích kỷ là củng cố Phàm ngã, cho nên bước đầu tiên là phải loại trừ thói xấu này. Kế đó cái trí phải giữ cho tràn đầy tư tưởng cao thượng bởi vì nó liên tục quan tâm tới những vấn đề thấp kém – cho dẫu những vấn đề này có thể hoàn toàn được đánh giá cao theo đường lối của chúng – cho nên Chơn ngã không thể dễ dàng sử dụng cái trí làm phương tiện biểu hiện mình.

Khi Chơn ngã toan tính nỗ lực, ta có thể nói là khi nó đưa ra một ngón tay chỉ dẫn giải thích thì ta nên hăng hái tiếp nhận nó, và ngay tức khắc tuân lệnh nó ra sao cho nó có thể càng ngày càng chiếm hữu được cái trí, và thế là đã thừa hưởng di sản của mình xét về các cõi thấp. Có thể nói Phàm ngã nên nhường chỗ cho Chơn ngã chiến đấu thay cho mình.

Song le khi làm như vậy, Phàm ngã phải cẩn thận tận tụy với công việc chứ không phải với phần hùn mà cá nhân mình đóng góp vào đấy. Con người phải chú ý khi Phàm ngã đang chạy lồng lên thì lúc nào cũng phải tâm niệm rằng Chơn ngã đang hoạt động nơi bản thân y.

Mặc dù sự lơ mơ của Chơn ngã – trừ phi nó đã phát triển – có lẽ ngăn ngừa Chơn ngã không vạch ra được một đường lối đặc thù, thế nhưng khi Phàm ngã vốn xác định hơn đã tìm ra việc cần phải làm thì Chơn ngã có thể và ắt đầu tư vào đấy khiến cho con người có thể làm việc ấy tốt hơn nhiều với một tầm nhìn trí tuệ lớn lao hơn hẳn mà Phàm ngã không thể đạt được nếu không được trợ giúp.

“Nhưng nếu con (Phàm ngã) không mưu tìm ngài (Chơn ngã), nếu con lơ ngài luôn thì con không được an toàn. Bộ óc con sẽ quay cuồng, tâm hồn của con sẽ phân vân và trong khói bụi mịt mù trên bãi chiến trường tầm nhìn và nhận thức của con không đủ để cho con phân biệt được đâu là bạn đâu là thù” (Ánh Sáng Trên Đường Đạo). Đây là điều xảy ra khi Phàm ngã không mưu tìm sự chỉ đạo cao siêu của Chơn ngã.

Đây là bước cần thiết phải bước đi, nhưng kẻ nào có ý định đặt chân trên Thánh đạo dẫn tới sự Điểm đạo – bởi vì khi Điểm đạo thì Phàm ngã và Chơn ngã hiệp nhất, hoặc nói cho đúng là bộ phận thấp kém hơn được bộ phận cao siêu hơn hấp thụ khiến cho Phàm ngã chẳng còn gì, vốn không là biểu diễn của Chơn ngã, thì Phàm ngã chỉ còn là một biểu hiện của Chơn ngã. Tuy nhiên ta sẽ bàn đầy đủ hơn tới vấn đề này ở chương xxxi vốn chuyên bàn về sự Điểm đạo.

Vì vậy, rõ rệt là Phàm ngã phải cố gắng nhận biết được Chơn ngã muốn điều gì và cung ứng những cơ hội mà nó đang cần. Như ta vừa nêu, việc nghiên cứu những vấn đề trong nội giới và sống theo sinh hoạt tâm linh ắt làm Chơn ngã thức tỉnh và thu hút sự chú tâm của nó. Lấy ví dụ như, giả sử ta có một Chơn ngã mà phương pháp biểu lộ chính yếu là qua lòng luyến ái. Nó muốn Phàm ngã biểu lộ đức tính ấy, vì vậy nếu Phàm ngã cố gắng cảm nhận được sự luyến ái tha thiết và chuyên tâm vào đó thì Chơn ngã sẽ nhanh chóng đầu tư thêm nữa cho Phàm ngã bởi vì nó thấy Phàm ngã có chính cái mà nó đang muốn.

Nơi kẻ dã man, Phàm ngã biểu hiện đủ thứ xúc động và đam mê mà Chơn ngã không thể tán thành, nhưng nơi người đã phát triển thì không có xúc động nào mà y không thể tự nguyện có được. Thay vì bị xúc động lôi cuốn đi khiến cho mình mất thăng bằng thì y chỉ việc tuyển lựa chúng. Chẳng hạn như y ắt tự nhủ: “Yêu thương là điều tốt và tôi sẽ để cho mình cảm nhận được yêu thương. Sùng tín là điều tốt và tôi sẽ để cho mình cảm nhận lòng sùng tín. Đồng cảm thật là tốt đẹp, tôi ắt để cho mình cảm nhận được sự đồng cảm”. Y thực hiện điều này một cách cố ý với đôi mắt mở to. Như vậy, xúc động bị cái trí chế ngự, thế mà cái trí lại là một biểu hiện của thể nguyên nhân cho nên con người tiến rất gần tới tình trạng hoàn toàn hiệp nhất được Chơn ngã và Phàm ngã.

Mối liên kết giữa Chơn ngã và thể trí là quan trọng nhất, cho nên ta phải cố gắng giữ cho nó hoạt động và linh động. Ấy là vì Chơn ngã là thần lực ẩn đằng sau, sử dụng những đức tính và quyền năng của Phàm ngã. Muốn suy nghĩ bất cứ điều gì thì ta cũng phải nhớ tới nó, mà muốn nhớ tới nó thì ta phải chú ý tới nó và khi ta chú ý tới nó thì Chơn ngã sẽ giáng xuống các hiện thể để quan sát thông qua các hiện thể.   

Nhiều người có thể trí lành mạnh và bộ óc hoạt động tốt lại ít sử dụng tới chúng bởi vì y ít chú tâm tới cuộc đời, nghĩa là bởi vì Chơn ngã chỉ đầu tư chút ít xuống các cõi thấp cho nên các hiện thể được thả rông tha hồ tự tung tự tác. Ta đã từng nêu rõ phương thuốc chữa trị căn bệnh này: phải cung cấp cho Chơn ngã những tình huống mà nó cần tới khi ta chẳng có lý do gì mà phàn nàn về việc nó đáp ứng.

Dường như kinh nghiệm thật sự của Phàm ngã không thể truyền cho Chơn ngã được, nhưng tinh hoa của những kinh nghiệm này có thể chuyển giao cho Chơn ngã. Chơn ngã ít chú ý tới tiểu tiết mà chỉ cần tinh hoa của kinh nghiệm. Xét vì vậy mà hiển nhiên là kẻ phàm phu chẳng có mấy thứ gì trong cuộc đời mình hấp dẫn được Chơn ngã.

Cái hệ thống chuyển giao thành quả của công trình cấp thấp nhưng không chuyển giao những kinh nghiệm chi tiết vẫn còn tiếp diễn mãi cho đến khi người ta đạt quả vị Thánh sư.

Học viên nên tuân theo lời khuyên trong quyển Ánh Sáng Trên Đường Đạo: Hãy mưu tìm Chơn ngã để nó chiến đấu thông qua mình; nhưng đồng thời lại luôn luôn tâm niệm rằng mình chính là Chơn ngã. Vì vậy, y đồng nhất hóa mình với Chơn ngã và khiến cho Phàm ngã phải nhượng bộ Chơn ngã. Cho dẫu bạn bị ngã quị nhiều lần thì cũng chẳng có lý do gì để chán nản bởi vì thất bại là mẹ thành công; nhờ thất bại ta mới học được điều gì đó và như vậy ắt minh triết hơn để đối phó với vấn đề kế tiếp. Cũng chẳng nên trông mong là ta lúc nào cũng thành công mà chỉ cần ta luôn luôn làm hết sức mình.

Vả lại, ta nên nhớ rằng Chơn ngã luôn luôn liên kết với Phàm ngã vì nó khao khát (trishna) muốn trải nghiệm sống động. Khi Chơn ngã đã phát triển thì lòng khao khát ấy từ từ giảm bớt đi và có khi nó tiến bộ nên bén nhạy hơn với những hân hoan trong hoạt động trên cõi của riêng mình đến nỗi nó đi đến cực đoan kia bằng cách bỏ bê Phàm ngã; Phàm ngã bị nghiệp quả câu thúc đắm chìm vào hoàn cảnh giờ đây đầy phiền não vì Chơn ngã đã nhàm chán mình, vì Chơn ngã cảm thấy mình đã vượt qua được những trải nghiệm thấp.

Sự giảm bớt lòng khao khát này xảy ra khi Chơn ngã đã khiến cho Phàm ngã phát triển theo mình. Khi con người có ý thức trọn vẹn trên cõi trung giới thì cõi trần bắt đầu có vẻ buồn tẻ so với cõi trung giới; khi y lên tới cõi hạ trí thì lại thấy cõi trung giới có vẻ âm u và ảm đạm; và khi bắt đầu nếm mùi sinh hoạt linh động và tươi sáng hơn nữa của thể nguyên nhân thì cả bốn cảnh giới của hạ trí lại mất đi sự hấp dẫn.

Như ta đã nêu rõ ở trên, cần luôn luôn tâm niệm rằng tâm thức chỉ có một. Vì vậy, thật hoàn toàn sai lầm khi quan niệm Chơn ngã tức cái ta cao siêu là một cái gì đó “ở bên trên”. Một cái gì đó có bản thể xa lạ đối với chúng ta, vì vậy khó lòng đạt tới được. Ta thường bảo rằng muốn đạt tới Chơn ngã thì cần phải “tinh tấn ghê gớm”; có khi ta lại bảo sự linh hứng v.v. . . từ Chơn ngã giáng xuống ta ở dưới đây. Trong tất cả những trường hợp này, ta đều phạm sai lầm căn bản khi đồng nhất hóa mình với điều không phải là mình, thay vì với điều căn bản là mình. Điều kiện đầu tiên của sự thành tựu tâm linh là chắc mẫm không còn nghi ngờ gì nữa rằng ta chính là Chơn ngã; điều kiện thứ hai là ta phải tin chắc rằng Chơn ngã có những quyền năng của riêng mình và ta có đủ can đảm để thoải mái vận dụng chúng.

Do đó, thay vì coi tâm thức của Phàm ngã là thông thường và bình thường thì ta nên tập thói quen coi tâm thức của Phàm ngã là bất bình thường và không tự nhiên, còn sinh hoạt của Chơn ngã mới là sinh hoạt chân thực của chính ta; thế mà ta lại liên tục ra sức ghẻ lạnh đối với nó.

Trong sinh hoạt thực tiễn ta nên chọn theo thái độ này đối với đủ thứ các hạ thể. Vậy là thể xác không nên được phép tùy tiện muốn làm gì thì làm mà phải được dứt khoát rèn luyện có ý thức tuân lệnh của Chơn ngã. Bằng cách này ta ắt tạo ra cái mà các triết gia phái Hermes gọi là việc “sinh ra lần thứ hai”. Đây là sự thay đổi thật sự vì khi hoàn thành nó sẽ đời đời đập tan ách nô lệ của tâm thức đối với thể xác, khiến cho thể xác thay vào đó chỉ còn là một công cụ để cho Chơn ngã sử dụng.

Một sự biến đổi tương tự cũng cần xảy ra đối với thể vía. Thay vì để cho thế giới xúc động ảnh hưởng tới mình và ấn định hoạt động của mình, thì Chơn ngã phải tự mình quyết định xem loại xúc động nào cần được duy trì và loại xúc cảm nào được phép tỏa ra từ thể vía của mình. Như vậy, tâm thức của Chơn ngã không còn vướng mắc vào thể vía nữa, lúc bấy giờ thể này mới tuân chịu những mong muốn của Chơn ngã.

Có lẽ điều cốt yếu nhất trong mọi thứ là phải kiểm soát được thể trí, bởi vì tư tưởng là biểu lộ của Năng Lượng Sáng Tạo tối cao. Chúng ta không bao giờ được phép để cho các hình tư tưởng kích động ta từ bên ngoài; thay vào đó khi hình tư tưởng được tạo ra thì chúng phải được sáng tạo do tác động cố ý hữu thức của chính Chơn ngã.

Có một nguy cơ lớn lao nơi óc tưởng tượng đến mức vô kỷ luật. Nếu không có óc tưởng tượng ấy thì những đối tượng của ham muốn nơi ngoại giới không có quyền năng gì chi phối ta. Vì vậy Chơn ngã phải kiểm soát được trọn vẹn óc tưởng tượng, chỉ cho phép nó thực hiện chức năng của mình theo những chiều hướng mà mình ấn định.

Tưởng tượng không bị kiểm soát cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm phương hại và suy yếu ý chí. Rất thường khi, sau khi đã quyết tâm thực hiện một điều gì đó, ta lại để cho óc tưởng tượng đùa bỡn với những khía cạnh khó chịu về điều ta đã quyết tâm thực hiện cho đến khi rốt cuộc nó có vẻ khó chịu đến nỗi ta bỏ luôn ý tưởng thực hiện nó. Shakespeare đã phát biểu sự thật tâm lý sâu sắc này khi ông để Hamlet tuyên bố: “Cái sắc thái nguyên thủy của quyết tâm đã trở nên bệnh hoạn theo cái lề thói ảm đạm của tư tưởng”.

Phương thuốc chữa trị thói quen đáng tiếc này là rõ ràng: Ta phải tập trung ý chí và chú tâm không gì đảo ngược được, chẳng phải vào những khó khăn hoặc những khó chịu mà ta tưởng tượng mình phải đương đầu, nhưng ta phải tập trung vào nhiệm vụ cần hoàn thành. Emerson có nói: “Ta hãy thu hết nghị lực để thường xuyên khẳng định”.

Khi tiếp tục phân tích như vậy thêm một chút nữa, ta mới từ bỏ được cái ý tưởng phổ biến cho rằng ý chí làm nên sự việc, ta thực hiện một điều gì đó nhờ vào một nỗ lực của ý chí. Việc thực hiện và thi hành một điều gì đó không phải là chức năng của ý chí mà là của một khía cạnh khác hẳn thuộc Chơn ngã, đó là khía cạnh hoạt động sáng tạo.

Ý chí là kẻ Cầm quyền, là ông Vua phán bảo “Phải làm điều này”, nhưng bản thân ông đâu có đi làm chuyện ấy. Nói về mặt tâm lý thì ý chí là quyền năng giữ cho tâm thức tập trung vào một điều duy nhất và loại trừ mọi điều khác. Tự thân nó hoàn toàn thanh thản tịch lặng, bất di bất dịch bởi vì như ta đã nói, đó chỉ là quyền năng duy trì một sự việc duy nhất và loại trừ mọi thứ khác.

Hầu như không thể qui định giới hạn cho quyền năng của ý chí con người khi nó được điều khiển đúng mức. Nó có tầm vươn xa rộng lớn hơn nhiều so với mức kẻ phàm phu giả định đến nỗi mà những thành quả do nó thu hoạch được có vẻ là gây sửng sốt và siêu tự nhiên đối với y. Việc nghiên cứu quyền năng của nó dần dần khiến cho ta ngộ ra được rằng phát biểu nếu có đủ đức tin thì ta có thể dời non lấp biển ngụ ý ra sao, và ngay cả sự miêu tả như vậy theo Đông phương cũng dường như không có gì ngoa ngoắc khi người ta khảo sát những ví dụ đã được xác nhận về thành tựu của quyền năng mầu nhiệm này. Có lẽ yếu tố quan trọng nhất trong việc vận dụng ý chí thành công là phải hoàn toàn tin tưởng; dĩ nhiên ta có thể đạt được điều này theo nhiều cách khác nhau tùy theo loại hình người hữu quan.

Ngay khi người ta ngộ ra được rằng có một thế giới nội tại và tâm linh của Chơn ngã vốn xét về mọi mặt vô cùng quan trọng hơn những thứ ở ngoại giới thì người ta có thể theo thái độ của một diễn viên đóng tuồng trên sân khấu cuộc đời chỉ vì còn có sự thật hằng sống ẩn đằng sau. Một diễn viên đóng nhiều vai khác nhau vào những lúc khác nhau cũng chẳng khác nào chúng ta trở lại luân hồi trong những kiếp khác và khoác lấy những loại hiện thể khác. Nhưng lúc nào diễn viên cũng có cuộc sống thực của mình là một con người cũng như là một nghệ sĩ, và vì vốn đã có cuộc sống của riêng mình cho nên y muốn đóng vai thật tốt trong sinh hoạt tạm bợ trên sân khấu. Cũng giống như vậy, chúng ta muốn làm việc tốt trong sinh hoạt tạm bợ dưới đây, bởi vì ta có một thực tại vĩ đại ẩn đằng sau mà cuộc sống tạm bợ chỉ là một mảnh rất nhỏ của nó.

Nếu ta đã ngộ ra rõ rệt được điều này thì ta ắt thấy tầm quan trọng tương đối của cuộc sống nơi ngoại giới: nó chỉ có giá trị đối với ta ở chỗ ta sẽ đóng vai của mình cho thật tốt dù vai tuồng ấy là gì đi chăng nữa. Nó là loại vai tuồng gì và điều gì xảy ra cho ta trong kiếp sống bắt chước ấy thì đâu có chi quan trọng. Công việc của diễn viên có thể phải trải qua đủ thứ chuyện giả vờ là phiền não và khó khăn, nhưng những thứ ấy tuyệt nhiên không làm y bối rối. Chẳng hạn như mỗi đêm trong cuộc thách đấu y đều có thể bị giết chết, việc giả chết thì đâu có gì quan trọng đối với mình? Điều duy nhất đáng cho y chú ý là y phải làm tròn nhiệm vụ.

Vì thế cho nên, thật ra không khó mà ngộ ra được rằng thế giới xung quanh ta chỉ là một thế giới bắt chước và những kinh nghiệm xảy đến cho ta thật ra cũng chẳng hề quan trọng. Mọi thứ xảy ra cho thiên hạ nơi ngoại giới đều là quả báo của họ. Các nguyên nhân đã được lập ra từ lâu rồi trong những kiếp trước và bây giờ không thể thay đổi được. Vì vậy, thật là hoài công mà lo âu về những chuyện sẽ xảy ra: người ta sẽ chịu đựng chúng với thái độ đầy triết lý. Cách thức cam chịu những sự việc ấy mới uốn nắn tính tình cho tương lai và đó là điều duy nhất quan trọng. Người ta nên dùng nghiệp quả để phát triển tính can đảm, nhẫn nhục và nhiều đức tính khác nữa, rồi quên nó đi.

Như vậy khi cơ tiến hóa tiếp diễn thì Tự ngã thiêng liêng mò mẫm phấn đấu, đấu tranh trở thành người Quản trị chân thực, kẻ Quản trị bất tử trong nội tâm. Người nào lĩnh hội được rằng bản thân mình chính là người Quản trị bất tử ấy ngự bên trong những hiện thể do chính Mình tạo ra ắt có một ý thức về tư cách và quyền năng càng ngày càng lớn mạnh và càng ngày càng gây sức ép lên bản chất thấp hèn. Việc biết được sự thật ấy khiến cho ta tự do.

Nhà Quản trị nội tâm có thể vẫn còn bị ngáng trở bởi chính những hình tướng mà mình đã uốn nắn để tự biểu hiện, nhưng vì biết mình là người Cai trị cho nên y có thể kiên định làm việc để bình định lãnh thổ của mình. Y biết mình sinh ra đời vì một chủ đích nào đó và phải thích ứng để trở thành một người cộng tác với Ý chí Tối cao, y có thể làm việc và chịu đựng tất cả những gì cần thiết vì cứu cánh ấy.

Y biết mình là thiêng liêng và sự thực chứng Chơn ngã của mình chỉ là vấn đề thời gian. Trong nội giới y đã cảm thấy thiên tính mặc dù nơi ngoại giới thì nó chưa được biểu hiện ra; nhiệm vụ của y là phải biểu lộ được điều vốn là bản thể của mình. Y là vị vua hợp pháp nhưng chưa có thực quyền.

Cũng giống như một Hoàng tử sinh ra để được đăng quang, phải kiên nhẫn tuân theo kỷ luật uốn nắn mình xứng đáng đội vương miện; cũng vậy Ý chí tối cao nơi chúng ta đang tiến hóa tới lúc mà vương quyền sẽ chuyển giao cho nó nắm giữ, và vì vậy nó có thể kiên nhẫn tuân phục kỷ luật cần thiết trong cuộc đời.

Việc hiểu chính xác được mối quan hệ giữa Chơn ngã và các Phàm ngã liên tiếp cũng đủ xóa tan sự hiểu lầm liên quan tới giáo huấn của Đức Phật. Đức Phật thường xuyên thuyết pháp phản đối ý tưởng vốn hiển nhiên là thịnh hành vào lúc đương thời, đó là sự kế tục của Phàm ngã. Nhưng trong khi ngài dạy rằng không có bất cứ thứ gì mà người ta thường đồng nhất hóa với lại trường tồn mãi mãi, thì ngài cũng phát biểu dứt khoát về những kiếp nối tiếp nhau của con người. Ngài nêu ra các ví dụ về tiền kiếp và so sánh những kiếp liên tiếp cho tới ngày mà người ta sinh ra ở làng này hoặc làng kia.

Thế mà Giáo hội Nam tông của Phật giáo bây giờ lại giảng dạy rằng chỉ có nghiệp báo là trường tồn chứ không có Chơn ngã (tức linh hồn); điều này dường như thể con người thuộc kiếp này tạo ra được một mớ nghiệp nào đấy rồi chết đi và chẳng còn lại thứ gì nữa; thế rồi lại một người khác sinh ra phải chịu nghiệp quả mà cái người trước kia đã gây ra.

Tuy nhiên mặc dù phi lý một cách kỳ lạ như vậy, mặc dù giáo huấn chính thống mang tính trái ngược, thực tế người ta vẫn tin là cá tính vẫn tiếp tục tồn tại, bởi vì chẳng hạn như các tu sĩ Phật giáo nói tới việc nhập Niết Bàn và thừa nhận rằng việc này phải mất nhiều kiếp.

Ý nghĩa chân thực trong giáo huấn của Đức Phật vốn ở nơi ngài nhấn mạnh tới bộ phận tạm bợ bên ngoài của con người không thể trường tồn được; điều đó hàm ý những bộ phận nào của con người không tạm bợ thuộc về ngoại giới ắt còn sống sót dưới dạng Chơn ngã trường tồn tức Chơn nhơn.

Song le giáo huấn của ngài còn sâu sắc hơn nữa. Có một đoạn trong Shri Vakya Sudha cảnh báo thiện nam tín nữ rằng khi y lập lại công thức vĩ đại: “Tôi là Cái Đó”, thì y phải cẩn thận để ý xem mình ngụ ý cái gì khi xưng là “Tôi”. Người ta giải thích rằng phải hiểu cá thể riêng rẽ gồm có ba mặt và chỉ có bộ phận cao nhất trong ba mặt này mới hiệp nhất với Brahman để có quyền tuyên bố rằng “Ngài là Cái Đó”, cũng như những phát biểu khác. Chúng ta đã từng thấy rất nhiều lần rằng Phàm ngã không phải là “Tự ngã” ấy, thậm chí “Ngài” ở nơi tôi cũng không phải “Tự ngã” luôn; “Tự ngã” là một điều gì đó không thể phân biệt được với Tự ngã trong vũ trụ khi Vạn thù và Nhất bổn đã hiệp nhất. Giáo huấn của Đức Phật chối bỏ sự trường tồn của ngài mà con người gọi là “Tôi”.

Trong thuật ngữ, xét về ngữ nguyên cũng bao hàm nhiều điều minh triết. Như vậy chính thuật ngữ “con người” (person) được hợp thành bởi hai từ ngữ la tinh per và sona, do đó có nghĩa là “điều mà thông qua đó (per) âm thanh (sona) xuất hiện”; tức là cái mặt nạ mà diễn viên người La Mã đeo để biểu thị vai trò mà y đang diễn trên sân khấu vào lúc đó. Như vậy ta đã thật đang nói tới một mớ hạ thể tạm bợ mà Chơn ngã khoác lấy khi nó giáng xuống nhập thể với vai trò “Phàm ngã” (Personality).

Những thuật ngữ cá thể và cá tính hầu như cũng mang nhiều tính giáo huấn và rất thích hợp để áp dụng cho Chơn ngã. Đó là vì cá thể ngụ ý là không thể phân chia được mà không bị mất đi thực tính tức là tồn tại dưới dạng nhất như, còn cá tính được định nghĩa là tồn tại riêng rẽ và cá biệt. Tiến thêm một bước nữa ta thấy từ ngữ tồn tại (exsist) có từ nguyên là ex nghĩa là ra và sister nghĩa là khiến cho đứng vững. Như vậy Chơn ngã tức cá tính được khiến cho đứng riêng ra (tách rời ra khỏi Chơn thần) và biểu lộ thông qua cái mặt nạ là Phàm ngã.

Sơ đồ xxix là một toan tính nhằm minh họa một khía cạnh trong mối quan hệ giữa Chơn ngã và các Phàm ngã liên tiếp.

 

ĐỒ HÌNH XXIX

Chơn Ngã và các Phàm ngã

 

Ta thấy trong sơ đồ này trước hết là Chơn thần có sự sống bắt nguồn từ Đấng Vô Hiện, rồi phóng chiếu Chơn ngã xuống dưới mình với ba đặc trưng hoặc khía cạnh. Đến lượt Chơn ngã lại phóng chiếu ra khỏi mình một loạt các Phàm ngã liên tiếp nhập vào các cõi thấp. Trong hình vẽ, những điều này được biểu thị bằng việc dần dần mở rộng ra khi chúng phát triển cho đến khi rốt cuộc Phàm ngã cuối cùng là tam giác đều vì đã phát triển đầy đủ và đối xứng, do đó biểu hiện được bản chất và quyền năng của Chơn ngã trọn vẹn đến mức tối đa mà những giới hạn cố hữu của mình cho phép.

Khi con người phát triển thì tâm thức của Phàm ngã có thể hiệp nhất với sự sống của Chơn ngã – đến mức tối đa – thế rồi chỉ có một tâm thức duy nhất: ngay cả trong tâm thức Phàm ngã cũng chỉ có tâm thức của Chơn ngã; Chơn ngã vốn biết hết những gì đang tiếp diễn. Nhưng như ta đã từng nói, đối với nhiều người thời nay thì giữa Chơn ngã và Phàm ngã thường đối lập nhau đáng kể.

Một người đã thành công nâng được tâm thức lên tới mức thể nguyên nhân và nhờ vậy hiệp nhất tâm thức của Phàm ngã với Chơn ngã, của Phàm nhơn với Chơn nhơn thì dĩ nhiên sẽ sử dụng được tâm thức của Chơn ngã trong suốt quãng đời sinh hoạt trên cõi trần. Điều này tuyệt nhiên không chịu ảnh hưởng khi thể xác bị chết, thậm chí cả khi chết lần thứ nhì và thứ ba lúc y lần lượt bỏ lại thể vía và thể trí.

Thật vậy, tâm thức của y lúc nào cũng ngự nơi Chơn ngã và diễn tuồng qua bất cứ hiện thể nào mà nhất thời y ngẫu nhiên sử dụng đến.

Đối với y trọn cả kiếp nhập thể gồm hàng loạt kiếp luân hồi chỉ là một kiếp sống lâu dài duy nhất: cái mà ta gọi là một kiếp luân hồi chỉ là một ngày trong kiếp nhập thể đối với y. Xuyên suốt qua cơ tiến hóa, con người ấy, tâm thức của y đều hoạt động trọn vẹn. Nhân tiện ta cũng nên chú ý rằng y tạo ra nghiệp quả trong thời kỳ này cũng nhiều như thời kỳ khác; và trong khi tình cảnh của y và bất cứ lúc nào cho sẵn đều là nghiệp quả của những nguyên nhân mà y đã phát động trong quá khứ; thế nhưng không có một lúc nào mà y không làm biến đổi thân phận của mình bằng cách vận dụng tư tưởng và ý chí. Trong nhận xét này áp dụng cho mọi người, thế nhưng ta vẫn thấy rõ rằng người nào có được tâm thức của Chơn ngã ắt ở vào một vị thế chuyển nghiệp một cách cố ý hơn với những nghiệp quả đã được tính toán sẵn nhiều hơn so với kẻ chưa đạt được mức liên tục có tâm thức Chơn ngã.

H. P. Balvatsky bảo rằng Chơn ngã là “đại Sư phụ”, mặc dù ở đây bà dùng thuật ngữ Sư phụ theo nghĩa không bình thường, khác với nghĩa mà hầu hết mọi người dùng hiện nay. Bà bảo rằng nó tương đương với Quán Thế Âm (Avalokiteshvara), cũng giống như A Đề Phật (Adi Buddha) đối với các huyền bí gia Phật tử, Atma đối với tín đồ Bà la môn và Ki Tô (Christ) đối với phái Ngộ đạo thời xưa.